Rokosz: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m drobne redakcyjne |
Mathiasrex (dyskusja | edycje) drobne merytoryczne |
||
| Linia 9: | Linia 9: | ||
Słowo węgierskie pochodzi z kolei od pola pod [[Budapeszt|Pesztem]], gdzie zbierała się konno szlachta węgierska w celu wyboru monarchy. |
Słowo węgierskie pochodzi z kolei od pola pod [[Budapeszt|Pesztem]], gdzie zbierała się konno szlachta węgierska w celu wyboru monarchy. |
||
Prawo do występowania poddanych przeciwko władcy gwarantował artykuł ''de non praestanda oboedientia'' [[konfederacja warszawska (1573)|konfederacji warszawskiej]] w [[1573]] roku, wysnuty z [[przywilej mielnicki|przywileju mielnickiego]] z [[1501]], gdzie zapewniano [[Urzędy senatorskie|senatorom]] prawo do uważania króla, który przekroczył swoje uprawnienia za tyrana.<ref>[[Wacław Sobieski]], Król czy tyran. Idee rokoszowe a różnowiercy za czasów Zygmunta Augusta, w: Reformacja w Polsce, r. IV, Warszawa 1926, s. 1-2.</ref> |
|||
{{Przypisy}} |
|||
{{Wikiźródła|Encyklopedia staropolska/Rokosz|hasło ''Rokosz'' w Encyklopedii staropolskiej|tekst=nie}} |
{{Wikiźródła|Encyklopedia staropolska/Rokosz|hasło ''Rokosz'' w Encyklopedii staropolskiej|tekst=nie}} |
||
Wersja z 18:03, 7 wrz 2012
Rokosz – pierwotnie zajazd szlachty, później bunt, zbrojne powstanie szlachty (polskiej, bądź węgierskiej) przeciw królowi elektowi w celach politycznych. Rokoszem nazywana jest także konfederacja, skierowana przeciwko królowi.
Słynne historyczne rokosze to m.in. wojna kokosza, rokosz Zebrzydowskiego, rokosz Lubomirskiego i rokosz łowicki. Słowo pochodzi z węgierskiego od słowa rakás, oznaczającego tłum.
Słowo węgierskie pochodzi z kolei od pola pod Pesztem, gdzie zbierała się konno szlachta węgierska w celu wyboru monarchy.
Prawo do występowania poddanych przeciwko władcy gwarantował artykuł de non praestanda oboedientia konfederacji warszawskiej w 1573 roku, wysnuty z przywileju mielnickiego z 1501, gdzie zapewniano senatorom prawo do uważania króla, który przekroczył swoje uprawnienia za tyrana.[1]
- ↑ Wacław Sobieski, Król czy tyran. Idee rokoszowe a różnowiercy za czasów Zygmunta Augusta, w: Reformacja w Polsce, r. IV, Warszawa 1926, s. 1-2.
| Okresy | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Struktury | |||||||
| Rodzaje wojsk | |||||||
| Formacje wojskowe |
| ||||||
| Konfederacje żołnierskie | |||||||
| Rokosze | |||||||
| Hetmani | |||||||
| Terminy wojskowe | |||||||
| Większe oddziały w XVII wieku | |||||||
| Armia koronna w XVIII wieku |
| ||||||
| Armia litewska w XVIII wieku |
| ||||||
| Insurekcja kościuszkowska |
| ||||||
