Jankiel Herszkowicz: Różnice pomiędzy wersjami

J. Herszkowicz dopiero w getcie zaczął pisać, komponować i wykonywać swoje piosenki na jego ulicach. Początkowo z tego się utrzymywał. Po "Wielkiej Szperze", zmuszony został warunkami życia w getcie po tych tragicznych wrześniowych wydarzeniach do zaprzestania koncertów ulicznych. Podjął pracę m.in. w sklepie, piekarni, drukarni (przy dzisiejszej ul. Wojska Polskiego 10) i tu, w miejscu pracy, kontynuował swoją działanośćdziałalność piosenkarską. W sierpniu 1944, podczas likwidacji getta, wywieziony do [[Auschwitz-Birkenau|obozu koncentracyjnego KL Auschwitz-Birkenau]], a stamtąd do obozu pracy w Brunszwiku.

Po wojnie powrócił do Łodzi i nadal zajmował się tworzeniem piosenek. W 1966 jego utwory zostały nagrane przez rozgłośnię [[Polskie Radio Łódź|Polskiego Radia w Łodzi]] (z serii nagranych wóczaswówczas piosenek zachowało się tylko osiem, w tym jedna w taśmotece łódzkiej rozgłośni Polskiego Radia).

Po antysemickich wydarzeniach [[Marzec 1968#Antyżydowskie działania komunistycznej władzy|w marcu 1968 r.]] w Polsce, kiedy wielu Polaków żydowskiego pochodzenia wyjechało z kraju dobrowolnie lub zostało do tego zmuszonych J. Herszkowicz pozostał. Jednak nie czuł się już tu bezpiecznie. Osamotniony i niepewny przyszłości popełnił w pracy (Technikum Chemiczne w Łodzi, ul. Tamka 12) samobójstwo w roku 1972{{r|ushmm_hershkovitsh|photo}}. Jego szczątki spoczywają na [[Nowy cmentarz żydowski w Łodzi|nowym cmentarzu żydowskim w Łodzi]] przy ul. Brackiej<ref>Pierwotnie został przez rodzinę pochowany na [[Cmentarz Doły w Łodzi|cmentarzu na Dołach]], w części "komunalnej B" (obawiającej się, że w nieokreśłonejnieokreślonej przyszłości cmentarz żydowski przy ul. Brackiej może zostać zlikwidowany). Ekshumowany za sprawą rodziny wraz z pomnikiem na cmentarz żydowski przy ul. Brackiej na początku 2012. Tu w kwaterze .....</ref>.

W dniu 5 września 2012 r., z okazji obchodów 70. rocznicy "Wielkiej Szpery", w [[Muzeum Kinematografii w Łodzi]], miała miejsce polska premiera filmu Davida Kaufmana, między innymi z jego udziałem oraz rodziny J. Herszkowicza<ref>Niezależny twórca filmowy z Toronto (Kanada).</ref>, p.tpt. "''Song of the Lodz Ghetto: Documentary celebrates Polish rebel troubadour''."[http://www.thestar.com/entertainment/movies/article/855023--song-of-the-lodz-ghetto-documentary-celebrates-polish-rebel-troubadour]{{r|film}}, o życiu i twórczości Jankiela Herszkowicza<ref>DP [Dariusz Pawłowski], O Herszkowiczu; '''[w:]''' "Polska. Dziennik Łódzki., nr 207, 5 IX 2012, s. 13.; porównaj głos recenzyjny po obejrzeniu tego filmu: [http://www.dzienniklodzki.pl/artykul/650995,piesniarz-z-lodzkiego-getta,id,t.html#komentarze ''Pieśniarz z łódzkiego getta'']</ref>.

* „Hunger-marsh” (wiosna 1940); <small> utwór opisujący zamieszki w getcie spowodowane brakiem żywności, które miały miejsce wiosną 1940 roku{{r|ushmm_hungermarch}}</small>

* „Geto, getunya” (1940); <small>piosenka nawiązuje do wydarzeń w getcie latem 1940 roku, kiedy to miały miejsce protesty przeciwko [[Chaim Rumkowski|Chaimowi Rumkowskiemu]]; po wojnie utwór był wykonywany przez Jakuba Rotenberga, a w 1984 roku nagrała go Gila Flam{{r|holocaustmusic_geto-getunya}}</samll>

* „Kartofl” (1942); <small>satyryczna piosenka adresowana do kartofla, warzywa które było podstawę żywnosciowążywnościową głodujących więźniów getta{{r|ushmm_potato}}</small>

* „Rumkovski Khayim”; <small>satyra na [[Chaim Rumkowski|Chaima Rumkowskiego]], Przełożonego (Prezesa) Starszeństwa Żydów w łódzkim gettcie (czyli łódzkiego [[Judenrat]]u; po wojnie została m.in. nagrana przez [[klezmer]]ską grupę [[Brave Old World]] i znalazła się na ich albumie ''Song of the Łódź Ghetto'' (2006){{r|holocaustmusic_rumkovski-khayim}})</small>

* „Shtubn Elster”; <small>utwór powstały w czasie pobytu J. Herszkowicza w obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau{{r|holocaustmusic_hershkovitchyankele}})</small>

* (hasło Jakub Herszkowicz) '''[w:]''' Słownik biograficzny Żydów łódzkich oraz z Łodzią związanych, Seria II, tom 1 (A do Z), oprac. M. Szukalak, Oficyna Bibliofilów, Łódź 2007, s. ....., ISBN: 83-87522-91-0 .

* FLAM Gila, ''Singing for survival. Songs of the Lodz ghetto, 1940 - 19451940–1945'', University of Illinois Press, 1991 [http://books.google.pl/books/about/SINGING_FOR_SURVIVAL.html?id=-Rg-A-r2tQMC&redir_esc=y].

* MIJAS Małgorzata, ''Poruszające pieśni barda z Litzmannstadt Getto''; '''[w:]''' "Polska. Dziennik Łódzki", 8-9 IX 2012, nr 210, s. 12 <small>(Recenzja z filmu o Herszkowicza, ilustrowana zdjęciem reżysera - Davida Kaufmana, podczas pobytu w Łodzi na premierze).</small>