Tepti-Humban-Inszuszinak: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
zmiana szablonu
m drobne merytoryczne
Linia 1: Linia 1:
'''Tempti-Humma-In-Szuszinak''' (w źródłach asyryjskich: '''Teumman''', '''Teuman''') – król [[Elam]]u w latach 664-653 p.n.e.
'''Tepti-Humban-Inszuszinak''' (w źródłach asyryjskich: '''Teumman''') – król [[Elam]]u w latach 664-653 p.n.e.


Po śmierci [[Urtaku]] zajął [[Suza|Suzę]] i objął rządy w państwie, co nie spodobało się części arystokracji elamickiej, która wysłała ambasadorów do [[Aszurbanipal]]a z prośbą o rozstrzygnięcie sporu, ponieważ nie był on legalnym spadkobiercą tronu. Król asyryjski wskazał na starszego syna Urtaku [[Humbannikasz II|Humbannikasza II]]. Decyzji nie uznał Teumman, co doprowadziło do wojny z Asyrią. Do starcia zbrojnego doszło nad [[III bitwa nad rzeką Ulai|rzeką Ulaja]]. Wojska dowodzone przez Teummana zostały rozgromione, a sam król popełnił samobójstwo. Odciętą głowę Teummana armia asyryjska niosła w triumfalnym pochodzie przez Elam. Dla większego pohańbienia pokonanego wroga została wystawiona przez Asyryjczyków na widok publiczny w jednej z bram [[Niniwa|Niniwy]]<ref>{{cytuj stronę |url=http://www.iranica.com/articles/elam-i| tytuł = The history of Elam| data dostępu = 6 marca 2008| autor = François Vallat| opublikowany = Encyclopaedia Iranica| język = en}}</ref>. [[Aszurbanipal]] w królewskiej inskrypcji szczegółowo przedstawia moment pokonania i tragiczny finał wojny z Teummanem:
Po śmierci [[Urtaku]] zajął [[Suza|Suzę]] i objął rządy w państwie, co nie spodobało się części arystokracji elamickiej, która wysłała ambasadorów do [[Aszurbanipal]]a z prośbą o rozstrzygnięcie sporu, ponieważ nie był on legalnym spadkobiercą tronu. Król asyryjski wskazał na starszego syna Urtaku [[Humbannikasz II|Humbannikasza II]]. Decyzji nie uznał Teumman, co doprowadziło do wojny z Asyrią. Do starcia zbrojnego doszło nad [[III bitwa nad rzeką Ulai|rzeką Ulaja]]. Wojska dowodzone przez Teummana zostały rozgromione, a sam król popełnił samobójstwo. Odciętą głowę Teummana armia asyryjska niosła w triumfalnym pochodzie przez Elam. Dla większego pohańbienia pokonanego wroga została wystawiona przez Asyryjczyków na widok publiczny w jednej z bram [[Niniwa|Niniwy]]<ref>{{cytuj stronę |url=http://www.iranica.com/articles/elam-i| tytuł = The history of Elam| data dostępu = 6 marca 2008| autor = François Vallat| opublikowany = Encyclopaedia Iranica| język = en}}</ref>. [[Aszurbanipal]] w królewskiej inskrypcji szczegółowo przedstawia moment pokonania i tragiczny finał wojny z Teummanem:

Wersja z 14:06, 21 paź 2012

Tepti-Humban-Inszuszinak (w źródłach asyryjskich: Teumman) – król Elamu w latach 664-653 p.n.e.

Po śmierci Urtaku zajął Suzę i objął rządy w państwie, co nie spodobało się części arystokracji elamickiej, która wysłała ambasadorów do Aszurbanipala z prośbą o rozstrzygnięcie sporu, ponieważ nie był on legalnym spadkobiercą tronu. Król asyryjski wskazał na starszego syna Urtaku Humbannikasza II. Decyzji nie uznał Teumman, co doprowadziło do wojny z Asyrią. Do starcia zbrojnego doszło nad rzeką Ulaja. Wojska dowodzone przez Teummana zostały rozgromione, a sam król popełnił samobójstwo. Odciętą głowę Teummana armia asyryjska niosła w triumfalnym pochodzie przez Elam. Dla większego pohańbienia pokonanego wroga została wystawiona przez Asyryjczyków na widok publiczny w jednej z bram Niniwy[1]. Aszurbanipal w królewskiej inskrypcji szczegółowo przedstawia moment pokonania i tragiczny finał wojny z Teummanem:

Z pomocą wielkich bogów Aszura, Bela i Nabu powróciłem pomyślnie do Niniwy. Głowę Teummana, króla Elamu powiesiłem na szyi (wielkorządcy Gambuli) Dunanowi. Z wziętymi do niewoli Elamitami oraz łupem z Gambuli, który z woli Aszura wpadł w moje ręce (wraz z towarzyszącymi) śpiewakami i grajkami wkroczyłem do Niniwy wśród powszechnego triumfu.
Umbadara i Nabudamik - dostojnicy Teummana, króla Elamu, przez których Teumman przesłał mi swoje zuchwałe pismo i którzy uwięzieni zostali przy mnie w oczekiwaniu mego rozstrzygnięcia - ujrzeli w Niniwie odrąbaną głowę Teummana, pana ich, i postradali rozum. Umbadara wydzierał sobie brodę, a Nabudamik przebił się swym żelaznym puginałem, który miał przypasany. Odrąbaną głowę Teummana wystawiłem na czołowej stronie wrót Niniwy, by odrąbana głowa Teummana, króla Elamu, świadczyła ludowi o potędze bogów Aszura i Isztar, panów moich[2].

Do dnia dzisiejszego zachowała się taż płaskorzeźba przedstawiająca odpoczywającego w ogrodzie Aszurbanipala, przyglądającego się wiszącej na drzewie głowie króla elamickiego[3].

  1. François Vallat: The history of Elam. Encyclopaedia Iranica. [dostęp 6 marca 2008]. (ang.).
  2. Lipin L., Biełow A.,Gliniane księgi, s. 200-201.
  3. , Aszurbanipal odpoczywający w ogrodzie. Relief z Pałacu Północnego w Niniwie. (j.ang.)

Szablon:Władca-Elam