Wrota Chałubińskiego: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
bezpośrednie podanie kodu mapy lokalizacyjnej, WP:SK |
m WP:SK, lit. |
||
| Linia 2: | Linia 2: | ||
| nazwa = Wrota Chałubińskiego |
| nazwa = Wrota Chałubińskiego |
||
| grafika = Wrota chalubinskiego.jpg |
| grafika = Wrota chalubinskiego.jpg |
||
| rozmiar grafiki = |
| rozmiar grafiki = |
||
| opis grafiki = Wrota Chałubinskiego znad [[Staw Staszica|Stawu Staszica]] |
| opis grafiki = Wrota Chałubinskiego znad [[Staw Staszica|Stawu Staszica]] |
||
| wysokość = 2022 |
| wysokość = 2022 |
||
| Linia 8: | Linia 8: | ||
| pasmo = [[Tatry]] |
| pasmo = [[Tatry]] |
||
| sąsiednie szczyty = [[Kopa nad Wrotami]], [[Szpiglasowa Grań]] |
| sąsiednie szczyty = [[Kopa nad Wrotami]], [[Szpiglasowa Grań]] |
||
| data zdobycia = |
| data zdobycia = |
||
| pierwsze wejście = |
| pierwsze wejście = |
||
| mapa topograficzna = |
| mapa topograficzna = |
||
| kod mapy = POL Tatry |
| kod mapy = POL Tatry |
||
| pozycja opisu = |
| pozycja opisu = |
||
| kierunek = NE |
| kierunek = NE |
||
| commons = Category:Wrota Chałubińskiego |
| commons = Category:Wrota Chałubińskiego |
||
| Linia 27: | Linia 27: | ||
Po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] zlikwidowano szlak po [[Słowacja|słowackiej]] stronie (Dolina Piarżysta jest rezerwatem przyrody, szlak prowadzi tylko do Ciemnosmreczyńskiego Stawu). Po stronie [[Polska|polskiej]] Wrota Chałubińskiego dostępne są znakowanym szlakiem znad [[Morskie Oko|Morskiego Oka]] przez [[Dolina za Mnichem|Dolinę za Mnichem]]. Szlak po wielu latach zamknięcia został otwarty w 1972 r., w 1996 r. został wyremontowany. |
Po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] zlikwidowano szlak po [[Słowacja|słowackiej]] stronie (Dolina Piarżysta jest rezerwatem przyrody, szlak prowadzi tylko do Ciemnosmreczyńskiego Stawu). Po stronie [[Polska|polskiej]] Wrota Chałubińskiego dostępne są znakowanym szlakiem znad [[Morskie Oko|Morskiego Oka]] przez [[Dolina za Mnichem|Dolinę za Mnichem]]. Szlak po wielu latach zamknięcia został otwarty w 1972 r., w 1996 r. został wyremontowany. |
||
Pierwsze turystyczne wejścia letnie nie zostały odnotowane. Zimą pierwsi na przełęczy byli 7 lutego 1914 r. na nartach W. Skórczewski i przewodnik Stanisław Gąsienica |
Pierwsze turystyczne wejścia letnie nie zostały odnotowane. Zimą pierwsi na przełęczy byli 7 lutego 1914 r. na nartach W. Skórczewski i przewodnik Stanisław Gąsienica Byrcyn<ref name=whp>{{Cytuj książkę |nazwisko=Paryski |imię=Witold Henryk |autor link=Witold Henryk Paryski |tytuł=Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część IV. Walentkowa Przełęcz – Przełączka pod Zadnim Mnichem |data=1951 |wydawca=Spółdzielczy Instytut Wydawniczy „Kraj” |miejsce=Warszawa |strony=157}}</ref>. W rejonie tej przełęczy zginęła we wrześniu 1994 roku Maria Chałubińska (z domu Berger) – żona wnuka Tytusa Chałubińskiego – [[Stefan Chałubiński|Stefana]]<ref name="nyka">{{cytuj stronę|url=http://www.nyka.home.pl/glos_sen/pl_ascii/200111.htm|tytuł=Chałubiński Stefan|data=2001-11|opublikowany=Głos Seniora "Trawers"|język=pl|data dostępu=2011-12-19}}</ref>. |
||
We Wrotach Chałubińskiego rozpoczyna się niedostępna dla turystów droga przez [[Liptowskie Mury]] na [[Gładka Przełęcz|Gładką Przełęcz]]. |
We Wrotach Chałubińskiego rozpoczyna się niedostępna dla turystów droga przez [[Liptowskie Mury]] na [[Gładka Przełęcz|Gładką Przełęcz]]. |
||
Wersja z 21:38, 23 paź 2012
 Wrota Chałubinskiego znad Stawu Staszica | |
| Państwo | |
|---|---|
| Wysokość |
2022 m n.p.m. |
| Pasmo | |
| Sąsiednie szczyty | |
Położenie na mapie brak  Brak mapy: POL Tatry Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Położenie na mapie świata  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
| Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|} | |
Wrota Chałubińskiego, dawniej Zawracik (słow. Vráta Chałubińského, Chałubińského brána, niem. Chałubiński-Tor, węg. Chałubiński-kapu) – wąska przełęcz (2022 m n.p.m.) w głównej grani Tatr pomiędzy Kopą nad Wrotami (2075 m n.p.m.) a Szpiglasowym Wierchem. W kierunku południowo-wschodnim, za Kopą nad Wrotami umiejscowiona jest Ciemnosmreczyńska Turnia (2142 m n.p.m.) oddzielona od Kopy Przełęczą nad Wrotami. Pomiędzy Wrotami Chałubińskiego a Szpiglasowym Wierchem znajdują się Głaźna Czuba, Głaźne Wrótka, Dziurawa Czuba, Szpiglasowa Czuba i Wyżnie Szpiglasowe Wrótka.
Przez Wrota Chałubińskiego prowadził szlak z Doliny Rybiego Potoku do Doliny Piarżystej – górnego piętra Doliny Ciemnosmreczyńskiej (Temnosmrečinská dolina). Ścieżka została przebudowana w latach 1889–1890 w łatwo dostępny szlak. Na wniosek Walerego Eljasza-Radzikowskiego zmieniono nazwę przełęczy, dla uczczenia zmarłego w 1889 r. Tytusa Chałubińskiego.
Po II wojnie światowej zlikwidowano szlak po słowackiej stronie (Dolina Piarżysta jest rezerwatem przyrody, szlak prowadzi tylko do Ciemnosmreczyńskiego Stawu). Po stronie polskiej Wrota Chałubińskiego dostępne są znakowanym szlakiem znad Morskiego Oka przez Dolinę za Mnichem. Szlak po wielu latach zamknięcia został otwarty w 1972 r., w 1996 r. został wyremontowany.
Pierwsze turystyczne wejścia letnie nie zostały odnotowane. Zimą pierwsi na przełęczy byli 7 lutego 1914 r. na nartach W. Skórczewski i przewodnik Stanisław Gąsienica Byrcyn[1]. W rejonie tej przełęczy zginęła we wrześniu 1994 roku Maria Chałubińska (z domu Berger) – żona wnuka Tytusa Chałubińskiego – Stefana[2].
We Wrotach Chałubińskiego rozpoczyna się niedostępna dla turystów droga przez Liptowskie Mury na Gładką Przełęcz.
Bogata flora. Z rzadkich roślin występują: wiechlina tatrzańska, skalnica odgiętolistna, ukwap karpacki i warzucha tatrzańska – gatunki w Polsce występujące tylko w Tatrach i to na nielicznych stanowiskach. Stwierdzono też występowanie bardzo rzadkiej sasanki wiosennej[3].
Szlaki turystyczne
– najpierw żółtym szlakiem ("ceprostradą") od schroniska PTTK nad Morskim Okiem na Szpiglasową Przełęcz, potem szlakiem czerwonym prowadzącym Doliną za Mnichem na Wrota Chałubińskiego.
- Czas przejścia od schroniska do rozstaju szlaków: 1:15 h, ↓ 1 h
- Czas przejścia od rozstaju szlaków na przełęcz: 1 h, ↓ 45 min[4]
- ↑ Witold Henryk Paryski: Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część IV. Walentkowa Przełęcz – Przełączka pod Zadnim Mnichem. Warszawa: Spółdzielczy Instytut Wydawniczy „Kraj”, 1951, s. 157.
- ↑ Chałubiński Stefan. Głos Seniora "Trawers", 2001-11. [dostęp 2011-12-19]. (pol.).
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.
- ↑ Tatry. Zakopane i okolice. Mapa w skali 1:27 000. Warszawa: ExpressMap Polska, 2005. ISBN 83-88112-35-X.
<ref> o nazwie „stopień”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.Bibliografia
- Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wyd. Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1.
- Józef Nyka: Tatry polskie. Przewodnik. Wyd. XIII. Latchorzew: Wyd. Trawers, 2003. ISBN 83-915859-1-3.
- Tatry polskie. Mapa turystyczna 1:20 000. Piwniczna: Agencja Wyd. „Wit” S.c., 2004. ISBN 83-915-737-9-6.