Gazel: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 12:16, 3 gru 2012

Gazel (gazela, ghazal, gazal) – liryczny utwór poetycki, znany przede wszystkim w literaturze perskiej, głównie rozwinięty w języku urdu; monorytmiczny i monorymiczny, składa się z 4 – 15 bajtów (bejtów) czyli podwójnych półwersów, zwanych także sher, z których każdy stanowi osobną całość.W ostatnim bajcie często wymieniony przydomek literacki autora. Mistrzem gazel w języku perskim był Hafez, XIV-wieczny najwybitniejszy poeta perski, mistrz opisów przyrody i miłości ("Gazele wybrane Hafiza" 1957). W języku urdu za mistrza gazel uchodzi Mirza Ghalib (Mirza Asadullah beg Khan, 1797-1869).

Formą tą rządzą następujące reguły:

Beher: czyli powtarzalnego w każdym dystychu tego samego metrum.
Radif: czyli refrenu; w każdym kuplecie (z wyjątkiem pierwszego, o czym za chwilę) drugi wers musi się kończyć tym samym wyrazem lub frazą, co do zasady musi być dokładnym powtórzeniem wyrazu lub frazy w tej samej formie gramatycznej.
Qaafiyaa (kaafijaa): czyli monorymu, który powtarza się przez cały gazel; rym ten występuje w każdym drugiem wersie każdego dystychu i poprzedza bezpośrednio radif.
Matla: matlą nazywa się pierwszy dwuwers, różni się on od pozostałych formalnie tym, że radif powtarza się w nim na końcu każdego wersu.
Maqta (makta): czyli koniecznego odwołania się do autora ghazala, które musi wystąpić w ostatnim dwuwersie, jako podanie jego imienia lub pseudonimu, wprost, albo metaforycznie.

Znani śpiewacy gazeli

Ciekawostki

Śpiewane gazele można usłyszeć w indyjskim filmie z 1999 roku "Sarfarosh" i w 1971 z 2007 roku.

Zobacz też

Poezja urdu

Linki zewnętrzne

Ghazal w PoeWiki

@@ Linia 96: / Linia 96: @@
 [[it:Ghazal]]
 [[hu:Gazal]]
-[[ml:ഗസല്‍]]
+[[ml:ഗസൽ]]
 [[mr:गझल]]
 [[ms:Ghazal]]