Intelligenzaktion Litzmannstadt: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
→‎Ofiary akcji: Józef Ab – właściciel i dyrektor szkoły w Łodzi, działacz oświatowy
Ofiary akcji Wolf Wiener – dziennikarz i pisarz, łódzki działacz oświatowy pochodzenia żydowskiego, działacz syjonistyczny.
Linia 28: Linia 28:
* [[Mieczysław Hertz]] - łódzki fabrykant, historyk, działacz społeczny
* [[Mieczysław Hertz]] - łódzki fabrykant, historyk, działacz społeczny
* [[Aron Luboszycki]] – łódzki nauczyciel, pedagog, poeta, prozaik, krytyk literacki pochodzenia żydowskiego,
* [[Aron Luboszycki]] – łódzki nauczyciel, pedagog, poeta, prozaik, krytyk literacki pochodzenia żydowskiego,
* [[Chaim Lajb Poznański]] – żydowski nauczyciel i działacz oświatowy oraz polityczny i społeczny w Łodzi.
* [[Chaim Lajb Poznański]] – żydowski nauczyciel i działacz oświatowy oraz polityczny i społeczny w Łodzi,
* [[Wolf Wiener]] – dziennikarz i pisarz, łódzki działacz oświatowy pochodzenia żydowskiego, działacz syjonistyczny.


{{Przypisy}}
{{Przypisy}}

Wersja z 23:11, 14 gru 2012

Monument w lasach lućmierskich upamiętniający ofiary Intelligenzaktion Litzmannstadt.

Intelligenzaktion Litzmannstadt (pol. Akcja Inteligencja - Litzmanstadt) - kryptonim regionalnej akcji specjalnej przeprowadzonej przez Niemców w okupowanej Polsce w ramach tzw. Intelligenzaktion[1].

Historia

Akcja ta wymierzona była w działaczy żydowskich partii lewicowych[2], przedstawicieli mieszczaństwa i inteligencji żydowskiej w Łodzi, zwłaszcza działaczy politycznych i społecznych[3], polską elitę intelektualną mieszkającą w regionie łódzkim miała na celu jej całkowitą eliminację i była pierwszym krokiem do germanizacji tego regionu Polski po klęsce wrześniowej. Wymordowano w niej około 500 urzędników, znanych w regionie działaczy społeczno-politycznych i gospodarczych, duchownych, nauczycieli[4].

W wyniku akcji przeprowadzonej między 9 a 11 listopada 1939 niemiecka policja aresztowała na podstawie specjalnych list proskrypcyjnych tzw. "Sonderfahndungsbuch Polen" około 1.500 osób. Zatrzymanych umieszczono w kinie "Wolność" w Pabianicach, w fabryce Arnolda Bayera w Rudzie Pabianickiej oraz w obozie w fabryce włókienniczej Michała Glazera na Radogoszczu, który w następnych dniach stał się głównym obozem tej akcji. Z czasem, do końca listopada 1939 r., przeniesiono do niego aresztantów z Pabianic i Rudy Pab. po wstępnie dokonanej selekcji. Stąd zabierno ich do siedziby łódzkiego gestapo przy ul. K. Anstadta gdzie funkcjonował sąd doraźny. W ciągu kilkuminutowej rozprawy zapdały w zasadzie tylko wyroki śmierci, które były natychmiast wykonywane zbiorowo w położnym kilka kilometrów na północny-zachód od Zgierza lesie lucmierskim. Pierwsza egzekucja ok. 40 osób odbyła się dzień później w lesie łagiewnickim i rozstrzelano w niej głównie łódzkich nauczycieli. Kolejne egzekucje odbyły się w dniach 21-30 XI 1939 r. - między innymi też na poligonie Brus w Łodzi - i były kontynuowane do 1940.[5]

Ofiary akcji

W regionalnej akcji Intelligenzaktion w regionie łódzkim zginęli m.in.:

  1. ↑ Eksterminacja inteligencji Łodzi i okręgu łódzkiego 1939-1940. Pod. red. Antoniego Galińskiego i Sławomira Abramowicza. Łódź 199_
  2. ↑ "Już w roku 1939 zginęło siedmiu działaczy Bundu, między innymi Chaim Poznański i Aleksander Margolis" Zaginiona dzielnica: Łódź żydowska-ludzie i miejsca. 2006; Andrzej Kempa, Marek Szukalak. Żydzi dawnej Łodzi: słownik biograficzny Żydów łódzkich oraz z Łodzią związanych, Tom 1, 2004.
  3. ↑ "I tak w przeddzień wcielenia Łodzi do Rzeszy, 10 listopada 1939 r. hitlerowcy wymordowali kilkunastoosobową grupę, składającą się z przedstawicieli inteligencji żydowskiej, zebranych w kawiarni "Astoria". w: Mirosław Cygański. Z dziejów okupacji hitlerowskiej w Łodzi. 1965. str. 53
  4. ↑ "Na wielką skalę odbywały się aresztowania działaczy politycznych i społecznych, przedstawicieli inteligencji i duchowieństwa, Żydów oraz więźniów, zwolnionych przez władze polskie z chwilą wybuchu wojny" w: Stanisław Nawrocki. Policja hitlerowska w tzw. Kraju Warty w latach 1939-1945.
  5. ↑ "Martyrologium łódzkie. Przewodnik po Radogoszczu i Miejscach Pamięci Narodowej", Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi, Łódź 2005 ISBN 8390742225

Zobacz też

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Intelligenzaktion_Litzmannstadt&oldid=33824021”