Józef Oxiński: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
drobne redakcyjne |
błendy |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Plik:Józef Oxiński.jpg|thumb|Fotografia Józefa Oxińskiego]] |
|||
'''Józef Oxiński''' h. [[Oksza (herb szlachecki)|Oksza]] (ur. [[19 marca]] [[1840]] w [[Płock]]u, zm. [[13 listopada]] [[1908]] we [[Lwów|Lwowie]]), polski [[inżynier]], dowódca oddziału powstańczego w [[powstanie styczniowe|powstaniu styczniowym]] w [[województwo kaliskie (Królestwo Polskie)|województwie kaliskim]]. |
'''Józef Oxiński''' h. [[Oksza (herb szlachecki)|Oksza]] (ur. [[19 marca]] [[1840]] w [[Płock]]u, zm. [[13 listopada]] [[1908]] we [[Lwów|Lwowie]]), polski [[inżynier]], dowódca oddziału powstańczego w [[powstanie styczniowe|powstaniu styczniowym]] w [[województwo kaliskie (Królestwo Polskie)|województwie kaliskim]]. |
||
− |
|||
− |
|||
Ukończył [[Instytut Agronomiczny w Marymoncie]] (obecnie w granicach Warszawy). Od [[1860]] czynnie uczestniczył w ruchu niepodległościowym. W [[1861]] wstąpił do [[Polska Szkoła Wojskowa|Polskiej Szkoły Wojskowej]] we Włoszech (w [[Genua|Genui]], potem w [[Cuneo]]), gdzie kształcono kadry dla przyszłego powstania. Od początku należał do wyłonionego w 1861 stronnictwa "[[Stronnictwo czerwonych|Czerwonych]]". [[14 stycznia]] [[1863]] mianowano go porucznikiem i wyznaczono na dowódcę oddziału powstańczego w [[Województwo kaliskie (Królestwo Polskie)|województwie kaliskim]]. |
Ukończył [[Instytut Agronomiczny w Marymoncie]] (obecnie w granicach Warszawy). Od [[1860]] czynnie uczestniczył w ruchu niepodległościowym. W [[1861]] wstąpił do [[Polska Szkoła Wojskowa|Polskiej Szkoły Wojskowej]] we Włoszech (w [[Genua|Genui]], potem w [[Cuneo]]), gdzie kształcono kadry dla przyszłego powstania. Od początku należał do wyłonionego w 1861 stronnictwa "[[Stronnictwo czerwonych|Czerwonych]]". [[14 stycznia]] [[1863]] mianowano go porucznikiem i wyznaczono na dowódcę oddziału powstańczego w [[Województwo kaliskie (Królestwo Polskie)|województwie kaliskim]]. |
||
− |
|||
− |
|||
Oxiński [[18 stycznia]] przybył do [[Sieradz]]a i przy pomocy naczelnika powstańczego miasta organizował w lasach koło [[Miedźno (powiat sieradzki)|Miedźna]] pierwszą "partię" powstańczą (oddział), wyłonioną głównie z mieszkańców Sieradza, [[Szadek|Szadku]] i [[Warta (miasto)|Warty]]. Po latach tak charakteryzował tych pierwszych żołnierzy powstania: "''Była to w owych czasach, a może i dzisiaj, najlepsza brać małomieszczańska, rzemieślnicza, umiejąca nie kulturą, lecz sercem najlepiej odczuć miłość dla tej ziemi, a może jeszcze więcej - nienawiść do Moskala i Niemca''". Oxiński patrolował wzdłuż granicy zaborów w celu osłaniania szlaków przerzutów transportu broni, chłopom czytał dekret uwłaszczeniowy, wykonywał wyroki na zdrajcach. Jego oddziały [[7 lutego]] [[1863]], po marszu z [[Konopnica (powiat poddębicki)|Konopnicy]] i [[Ożarów (województwo łódzkie)|Ożarowa]] odpoczywały w [[Klasak]]ach k. [[Skomlin]]a. [[8 lutego]] przeszły [[Młynisko (województwo łódzkie)|Młynisko]]. [[Łyskornia|Łyskornię]], [[Walichnowy]], [[Pichlice]] i zatrzymały się na 5 dni we wsi Ostrychacze<ref>{{SgKP|VII|733|Ostrychacze}}</ref>, potem udały się przez lasy klonowskie poza [[Złoczew]] do [[Konopnica (powiat wieluński)|Konopnicy]]. Tu dokonały egzekucji na kilku chłopach. |
Oxiński [[18 stycznia]] przybył do [[Sieradz]]a i przy pomocy naczelnika powstańczego miasta organizował w lasach koło [[Miedźno (powiat sieradzki)|Miedźna]] pierwszą "partię" powstańczą (oddział), wyłonioną głównie z mieszkańców Sieradza, [[Szadek|Szadku]] i [[Warta (miasto)|Warty]]. Po latach tak charakteryzował tych pierwszych żołnierzy powstania: "''Była to w owych czasach, a może i dzisiaj, najlepsza brać małomieszczańska, rzemieślnicza, umiejąca nie kulturą, lecz sercem najlepiej odczuć miłość dla tej ziemi, a może jeszcze więcej - nienawiść do Moskala i Niemca''". Oxiński patrolował wzdłuż granicy zaborów w celu osłaniania szlaków przerzutów transportu broni, chłopom czytał dekret uwłaszczeniowy, wykonywał wyroki na zdrajcach. Jego oddziały [[7 lutego]] [[1863]], po marszu z [[Konopnica (powiat poddębicki)|Konopnicy]] i [[Ożarów (województwo łódzkie)|Ożarowa]] odpoczywały w [[Klasak]]ach k. [[Skomlin]]a. [[8 lutego]] przeszły [[Młynisko (województwo łódzkie)|Młynisko]]. [[Łyskornia|Łyskornię]], [[Walichnowy]], [[Pichlice]] i zatrzymały się na 5 dni we wsi Ostrychacze<ref>{{SgKP|VII|733|Ostrychacze}}</ref>, potem udały się przez lasy klonowskie poza [[Złoczew]] do [[Konopnica (powiat wieluński)|Konopnicy]]. Tu dokonały egzekucji na kilku chłopach. |
||
| ⚫ | Przez długi czas ścigany był bezskutecznie przez oddziały rosyjskie z garnizonów w [[Sieradz]]u, [[Wieluń|Wieluniu]] (pod. dow. [[Wsiewołod Pomierancew|Wsiełowoda Pomierancowa]] i [[Kalisz]]u. |
||
− |
|||
| ⚫ | Przez długi czas ścigany był bezskutecznie przez oddziały rosyjskie z garnizonów w [[Sieradz]]u, [[Wieluń|Wieluniu]] (pod. dow. [[Wsiewołod Pomierancew|Wsiełowoda Pomierancowa]] i [[Kalisz]]u. Oasańcom udało się odeprzeć 3 ataki rosyjskie i wycofać w kierunku Szczercowa.Oddzial stracił niemal połowe ludzi i uzbrojenia,ale szybko uzupełniono straty i partia Oxińskiego była gotowa do dalszych działań zaczepnych przeciw zaasborcy, czego dowodzi stoczona przez nią ze zmiennym szczęściem [[Bitwa pod Koniecpolem (1863)|bitwa pod Koniecpolem]] (25 maja 1863 r.). Po przegranej bitwie koło [[Przedbdaórz|Przedborza]] rozpuścił oddział, by przejść pod bezpośrednią komendę [[Edmund Taczanowski|gen. Edmunda Taczanowskiego]]. Od września 1863 znowu organizował siły powstańcze, lecz tym razem w powiatach [[Koło (województwo wielkopolskie)|kolskim]] i [[Konisdn|konińskim]]. Na wiosnę 1864 działał jako organizator wojskowy w [[zabór pruski|zaborze pruskim]]. |
||
| ⚫ | Aresztowany przez Prusaków w listopadzie 1864, został odstawiony do granicy belgijskiej i zwolniony. Osiadł w [[Paryż]]u, gdzie ukończył Szkołę |
||
− |
|||
− |
|||
| ⚫ | Aresztowany przez Prusaków w listopadzie 1864, został odstawiony do granicy belgijskiej i zwolniony. Osiadł w [[Paryż]]u, gdzie ukończył Szkołę Nauask Politycznych oraz Wydział Budowy Dróg i Mostów. Do kraju wrócił w [[1872]] i pracował jako [[inżynier]], mieszkał w [[Nowy Sącz|Nowym Sączu]], a w [[1903]] przeniósł się do [[Lwów|Lwowa]], gdzie zmarł w [[1908]]. Spoczywa tam na [[Cmentarz Łyczakowski we Lwowie|Cmentarzu Łyczakowskim]], na wzgórzu powstańców 1831 i 1863. |
||
− |
|||
− |
|||
Wydano drukiem jego pamiętniki: Oxiński J., ''Wspomnienia z powstania 1863-64 r.'', Warszawa 1965. |
Wydano drukiem jego pamiętniki: Oxiński J., ''Wspomnienia z powstania 1863-64 r.'', Warszawa 1965. |
||
− |
|||
− |
|||
{{Przypisy}} |
{{Przypisy}} |
||
Wersja z 18:29, 2 lut 2013
Józef Oxiński h. Oksza (ur. 19 marca 1840 w Płocku, zm. 13 listopada 1908 we Lwowie), polski inżynier, dowódca oddziału powstańczego w powstaniu styczniowym w województwie kaliskim.
− − Ukończył Instytut Agronomiczny w Marymoncie (obecnie w granicach Warszawy). Od 1860 czynnie uczestniczył w ruchu niepodległościowym. W 1861 wstąpił do Polskiej Szkoły Wojskowej we Włoszech (w Genui, potem w Cuneo), gdzie kształcono kadry dla przyszłego powstania. Od początku należał do wyłonionego w 1861 stronnictwa "Czerwonych". 14 stycznia 1863 mianowano go porucznikiem i wyznaczono na dowódcę oddziału powstańczego w województwie kaliskim.
− − Oxiński 18 stycznia przybył do Sieradza i przy pomocy naczelnika powstańczego miasta organizował w lasach koło Miedźna pierwszą "partię" powstańczą (oddział), wyłonioną głównie z mieszkańców Sieradza, Szadku i Warty. Po latach tak charakteryzował tych pierwszych żołnierzy powstania: "Była to w owych czasach, a może i dzisiaj, najlepsza brać małomieszczańska, rzemieślnicza, umiejąca nie kulturą, lecz sercem najlepiej odczuć miłość dla tej ziemi, a może jeszcze więcej - nienawiść do Moskala i Niemca". Oxiński patrolował wzdłuż granicy zaborów w celu osłaniania szlaków przerzutów transportu broni, chłopom czytał dekret uwłaszczeniowy, wykonywał wyroki na zdrajcach. Jego oddziały 7 lutego 1863, po marszu z Konopnicy i Ożarowa odpoczywały w Klasakach k. Skomlina. 8 lutego przeszły Młynisko. Łyskornię, Walichnowy, Pichlice i zatrzymały się na 5 dni we wsi Ostrychacze[1], potem udały się przez lasy klonowskie poza Złoczew do Konopnicy. Tu dokonały egzekucji na kilku chłopach.
− Przez długi czas ścigany był bezskutecznie przez oddziały rosyjskie z garnizonów w Sieradzu, Wieluniu (pod. dow. Wsiełowoda Pomierancowa i Kaliszu. Oasańcom udało się odeprzeć 3 ataki rosyjskie i wycofać w kierunku Szczercowa.Oddzial stracił niemal połowe ludzi i uzbrojenia,ale szybko uzupełniono straty i partia Oxińskiego była gotowa do dalszych działań zaczepnych przeciw zaasborcy, czego dowodzi stoczona przez nią ze zmiennym szczęściem bitwa pod Koniecpolem (25 maja 1863 r.). Po przegranej bitwie koło Przedborza rozpuścił oddział, by przejść pod bezpośrednią komendę gen. Edmunda Taczanowskiego. Od września 1863 znowu organizował siły powstańcze, lecz tym razem w powiatach kolskim i konińskim. Na wiosnę 1864 działał jako organizator wojskowy w zaborze pruskim.
− − Aresztowany przez Prusaków w listopadzie 1864, został odstawiony do granicy belgijskiej i zwolniony. Osiadł w Paryżu, gdzie ukończył Szkołę Nauask Politycznych oraz Wydział Budowy Dróg i Mostów. Do kraju wrócił w 1872 i pracował jako inżynier, mieszkał w Nowym Sączu, a w 1903 przeniósł się do Lwowa, gdzie zmarł w 1908. Spoczywa tam na Cmentarzu Łyczakowskim, na wzgórzu powstańców 1831 i 1863.
− − Wydano drukiem jego pamiętniki: Oxiński J., Wspomnienia z powstania 1863-64 r., Warszawa 1965.
− −
- ↑ Ostrychacze, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 733.
Zobacz też
- Działacze polistopadowych organizacji rewolucyjnych i niepodległościowych
- Członkowie stronnictwa czerwonych
- Ludzie związani z Kaliszem
- Ludzie związani z Płockiem
- Polscy inżynierowie
- Dowódcy oddziałów powstania styczniowego
- Organizatorzy w powstaniu styczniowym
- Słuchacze Polskiej Szkoły Wojskowej
- Pochowani na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie
- Urodzeni w 1840
- Zmarli w 1908