Krzyż Zasługi Wojskowej (Hiszpania)

Krzyż Zasługi Wojskowej
(Cruz del Mérito Militar)

Awers
Ustanowiono	3 sierpnia 1864

Krzyż Zasługi Wojskowej (hiszp. Cruz del Mérito Militar) – odznaczenie wojskowe Królestwa Hiszpanii,przyznawane za czyny waleczności i zasługi podczas wojny lub pokoju. Nadawany członkom sił zbrojnych, Gwardii Cywilnej oraz osobom cywilnym.

Historia i nadawanie

Ustanowiony 3 sierpnia 1864 roku przez Izabelę II jako Order Zasługi Wojskowej (hiszp. Orden del Mérito Militar) i wielokrotnie modyfikowany (w 1918, 1926, 1931, 1938, 1942, 1976, 1995, 2003 i 2007 roku). Podczas wojny domowej uznawany przez obie strony konfliktu. Nadawany poprzednio w czterech klasach, w 1995 roku utracił status orderu, liczbę klas zredukowano do do dwóch, zaś liczba odmian została zwiększona do czterech.

Zgodnie z obecnym statutem, odznaczenie jest nadawane w następujących klasach:

• Wielki Krzyż – generałom, admirałom oraz osobom cywilnym o analogcznym statusie;
• Krzyż – pozostałym oficerom, podoficerom, żołnierzom oraz osobom cywilnym.

Odmiany odznaczenia są następujące:

• Z Odznaką Czerwoną (con distintivo rojo) – za czyny waleczności i zasługi podczas konfliktu zbrojnego lub operacji z użyciem sił zbrojnych; od 2007 roku może być nadany żołnierzowi za waleczność lub zasługi podczas misji zagranicznych lub żołnierzowi poległemu podczas pełnienia takiej misji;
• Z Odznaką Niebieską (con distintivo azul) – za zasługi lub służbę w ramach operacji z mandatu ONZ lub innych organizacji międzynarodowych;
• Z Odznaką Żółtą (con distintivo amarillo) – za zasługi lub służbę w warunkach dużego ryzyka, a także osobom, które zostały ranne lub poległy podczas służby w takich warunkach;
• Z Odznaką Białą (con distintivo blanco) - – za pozostałe zasługi w służbie wojskowej.

Możliwe są wielokrotne nadania w każdej klasie i odmianie.

Insygnia

Odznaczenie posiada kształt złotego krzyża greckiego pokrytego czerwoną emalią w odmianie z Odznaką Czerwoną, zaś emalią białą w pozostałych odmianach. Oznaki odmian z Odznaką Niebieską oraz Odznaką Żółtą posiadają dodatkowo belki odpowiedniej barwy w poprzek ramion bocznych oraz dolnego. Górne ramię wieńczy królewska korona pod którą znajduje się prostokątna tabliczka na której wygrawerowana jest data otrzymania odznaczenia. Na okrągłej tarczy środkowej umieszczone są herby Kastylii, Leonu, Aragonii, Nawarry i Granady (do 2003 roku znajdowały się tam tyko naprzemiennie rozmieszczone herby Kastylii i Leonu); pośrodku, w owalnej niebieskiej tarczy znajduje się lilie dynastii Burbonów. Na rewersie znajdują się litery "MM" (Mérito Militar) na czerwonym tle. Krzyż jest noszony na wstążce na lewej stronie piersi. Kolejne nadania oznacza się za pomocą okuć z datą otrzymania na wstążce.

Oznaka Wielkiego Krzyża ma taki sam kształt, lecz jest noszona na wstędze przełożonej przez prawe ramię.

Gwiazda noszona dodatkowo w klasie Wielkiego Krzyża jest złota, o ośmiu pękach promieni, z nałożonym krzyżem. Obecnie pomiędzy ramionami krzyża znajdują się naprzemiennie umieszczone wieża (Kastylia) oraz lew (Leon).

Wielki Krzyż z Odznaką Czerwoną	Wielki Krzyż z Odznaką Niebieską	Wielki Krzyż z Odznaką Żółtą	Wielki Krzyż z Odznaką Białą
Krzyż z Odznaką Czerwoną	Krzyż z Odznaką Niebieską	Krzyż z Odznaką Żółtą	Krzyż z Odznaką Białą

Baretki

Wielki Krzyż z Odznaką Czerwoną	Wielki Krzyż z Odznaką Niebieską	Wielki Krzyż z Odznaką Żółtą	Wielki Krzyż z Odznaką Białą
Krzyż z Odznaką Czerwoną	Krzyż z Odznaką Niebieską	Krzyż z Odznaką Żółtą	Krzyż z Odznaką Białą

Ciekawostki

• Do wstążki Orderu Zasługi Wojskowej z Odznaką Czerwoną nawiązywała wstążka ustanowionego w 1956 r. w PRL Medalu "Za waszą wolność i naszą", który nadawano polskim weteranom hiszpańskiej wojny domowej, walczącym po stronie republikanów.

Bibliografia

• Juan L. Calvó Pascual, Cruces y medallas 1807/1987, Monte Cotiño 1987.
• Dekret królewski 1040/2003 z dnia 1 sierpnia 2003 o odznaczeniach wojskowych.
• Dekret królewski 970/2007 z 13 lipca 2007 zmieniający dekret 1040/2003.

Linki zewnętrzne

• Cruz del Merito Militar (Antonio Prieto Barrio) (hiszp.).
• Spain: Order of Military Merit (Megan Robertson) (ang.).

Zobacz też

• Krzyż Zasługi Morskiej (Hiszpania)
• Krzyż Zasługi Lotniczej (Hiszpania)