Dzień: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
YFdyh-bot (dyskusja | edycje)
73 056 edycji
m r2.7.3) (Robot dodał da:Dagslys
Ilustracje, drobne techniczne
Linia 1: Linia 1:
[[Plik:C solarcorona2003.gif|thumb|Wschód słońca]]
⚫
'''Dzień''' - [[czas (fizyka)|czas]] między [[wschód Słońca|wschodem]] i [[zachód Słońca|zachodem Słońca]]. Niekiedy określenie to utożsamia się z [[doba|dobą]] (np. jaki jest dzisiaj dzień? - pytanie to jest zadawane bez względu na to, czy czas jest dzienny, czy nocny)
[[Plik:Flickr - Nicholas T - Light 'n' Shadows (1).jpg|thumb|Niebo widziane w dzień]]
[[Plik:Blackbird-sunset-03.jpg|thumb|Zachód słońca]]

⚫
'''Dzień''' – [[czas (fizyka)|czas]] między [[wschód Słońca|wschodem]] i [[zachód Słońca|zachodem Słońca]]. Niekiedy określenie to utożsamia się z [[doba|dobą]] (np. jaki jest dzisiaj dzień? – pytanie to jest zadawane bez względu na to, czy czas jest dzienny, czy nocny)


== Podział dnia ==
== Podział dnia ==
Grecy i Rzymianie liczyli czas dzienny długością cienia ludzkiego. Do określania części dnia, odpowiadajacych zjawiskom przyrody, należały takie jak: północ ''"media nox"'', południe ''"meridies"'', zachód słońca ''"occasus solis"'', brzask ''"ante lucem"'', zmierzch ''"crepusculum"'', rano ''"mane"'', wieczór ''"vespera"''. Zjawiska życiowe zależnie od tych pór dnia i nocy mają też swoje określenia, np. pierwsze pianie koguta, zapalenie światła.
Grecy i Rzymianie liczyli czas dzienny długością cienia ludzkiego. Do określania części dnia, odpowiadajacych zjawiskom przyrody, należały takie jak: północ ''"media nox"'', południe ''"meridies"'', zachód słońca ''"occasus solis"'', brzask ''"ante lucem"'', zmierzch ''"crepusculum"'', rano ''"mane"'', wieczór ''"vespera"''. Zjawiska życiowe zależnie od tych pór dnia i nocy mają też swoje określenia, np. pierwsze pianie koguta, zapalenie światła.
W średniowieczu powstał podział dnia na 7 godzin kanonicznych:
W średniowieczu powstał podział dnia na 7 godzin kanonicznych:
* ''Matutina'' - od rannej mszy, która przypadała w klasztorach w trzeciej ćwierci nocy
* ''Matutina'' – od rannej mszy, która przypadała w klasztorach w trzeciej ćwierci nocy
* ''Prima'' - rozpoczynająca właściwy dzień o wschodzie słońca, czyli między godz. 4 a 8 zależnie od pory roku
* ''Prima'' – rozpoczynająca właściwy dzień o wschodzie słońca, czyli między godz. 4 a 8 zależnie od pory roku
* ''Tertia'' - przypada na połowę przedpołudnia, czyli kiedy zaczyna się ruch w życiu publicznym
* ''Tertia'' – przypada na połowę przedpołudnia, czyli kiedy zaczyna się ruch w życiu publicznym
* ''Sexta'' - przypada na południe, moment najwyższego wzniesienia słońca o godz. 12 i trwa aż do ''nony''
* ''Sexta'' – przypada na południe, moment najwyższego wzniesienia słońca o godz. 12 i trwa aż do ''nony''
* ''Nona'' - przypada na połowę popołudnia (w marcu lub wrześniu ok. godz. 15)
* ''Nona'' – przypada na połowę popołudnia (w marcu lub wrześniu ok. godz. 15)
* ''Vespera'' - na chwilę przed zachodem słońca
* ''Vespera'' – na chwilę przed zachodem słońca
* ''Completorium'' - na chwilę po zachodzie słońca.
* ''Completorium'' – na chwilę po zachodzie słońca.
Po wieloletnich przekształceniach ustaliły się główne pory dnia o nazwach ''prima, terti, nona i vespera''.
Po wieloletnich przekształceniach ustaliły się główne pory dnia o nazwach ''prima, terti, nona i vespera''.
Rzymianie dzielili także noc na cztery 3-godzinne wigilie do odbywania straży nocnych, co zostało przyjęte przez średniowieczne zakony dla odprawiania nabożeństw. Noc dzielono na 4 równe wigilie: 1) od 6 wieczór do 9, 2) 9-12, 3) 12-3, 4) 3-6.
Rzymianie dzielili także noc na cztery 3-godzinne wigilie do odbywania straży nocnych, co zostało przyjęte przez średniowieczne zakony dla odprawiania nabożeństw. Noc dzielono na 4 równe wigilie: 1) od 6 wieczór do 9, 2) 9-12, 3) 12-3, 4) 3-6.
Linia 18: Linia 22:
* [[tydzień]]
* [[tydzień]]
* [[miesiąc]]
* [[miesiąc]]
⚫
**Porównaj: [[noc]]

⚫
Porównaj: [[noc]]


{{Czas}}
{{Czas}}

Wersja z 17:34, 16 lut 2013

Wschód słońca
Niebo widziane w dzień
Zachód słońca

Dzień – czas między wschodem i zachodem Słońca. Niekiedy określenie to utożsamia się z dobą (np. jaki jest dzisiaj dzień? – pytanie to jest zadawane bez względu na to, czy czas jest dzienny, czy nocny)

Podział dnia

Grecy i Rzymianie liczyli czas dzienny długością cienia ludzkiego. Do określania części dnia, odpowiadajacych zjawiskom przyrody, należały takie jak: północ "media nox", południe "meridies", zachód słońca "occasus solis", brzask "ante lucem", zmierzch "crepusculum", rano "mane", wieczór "vespera". Zjawiska życiowe zależnie od tych pór dnia i nocy mają też swoje określenia, np. pierwsze pianie koguta, zapalenie światła. W średniowieczu powstał podział dnia na 7 godzin kanonicznych:

  • Matutina – od rannej mszy, która przypadała w klasztorach w trzeciej ćwierci nocy
  • Prima – rozpoczynająca właściwy dzień o wschodzie słońca, czyli między godz. 4 a 8 zależnie od pory roku
  • Tertia – przypada na połowę przedpołudnia, czyli kiedy zaczyna się ruch w życiu publicznym
  • Sexta – przypada na południe, moment najwyższego wzniesienia słońca o godz. 12 i trwa aż do nony
  • Nona – przypada na połowę popołudnia (w marcu lub wrześniu ok. godz. 15)
  • Vespera – na chwilę przed zachodem słońca
  • Completorium – na chwilę po zachodzie słońca.

Po wieloletnich przekształceniach ustaliły się główne pory dnia o nazwach prima, terti, nona i vespera. Rzymianie dzielili także noc na cztery 3-godzinne wigilie do odbywania straży nocnych, co zostało przyjęte przez średniowieczne zakony dla odprawiania nabożeństw. Noc dzielono na 4 równe wigilie: 1) od 6 wieczór do 9, 2) 9-12, 3) 12-3, 4) 3-6.

Zobacz też

Czas
Wzorce czasu
Pojęcia powiązane

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Dzień&oldid=34761670”