Rokosz: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m Robot zmienił szablon DisambigR |
m Robot dodał be-x-old:Рокаш |
||
Linia 18: | Linia 18: | ||
[[Kategoria:I Rzeczpospolita]] |
[[Kategoria:I Rzeczpospolita]] |
||
[[be-x-old:Рокаш]] |
|||
[[de:Rokosz]] |
[[de:Rokosz]] |
||
[[en:Rokosz]] |
[[en:Rokosz]] |
Wersja z 08:31, 24 lut 2013
Rokosz – pierwotnie zajazd szlachty, później bunt, zbrojne powstanie szlachty (polskiej, bądź węgierskiej) przeciw królowi elektowi w celach politycznych. Rokoszem nazywana jest także konfederacja, skierowana przeciwko królowi.
Słynne historyczne rokosze to m.in. wojna kokosza, rokosz Zebrzydowskiego, rokosz Lubomirskiego i rokosz łowicki. Słowo pochodzi z węgierskiego od słowa rakás, oznaczającego tłum.
Słowo węgierskie pochodzi z kolei od pola pod Pesztem, gdzie zbierała się konno szlachta węgierska w celu wyboru monarchy.
Prawo do występowania poddanych przeciwko władcy gwarantował artykuł de non praestanda oboedientia konfederacji warszawskiej w 1573 roku, wysnuty z przywileju mielnickiego z 1501, gdzie zapewniano senatorom prawo do uważania króla, który przekroczył swoje uprawnienia za tyrana.[1]
- ↑ Wacław Sobieski, Król czy tyran. Idee rokoszowe a różnowiercy za czasów Zygmunta Augusta, w: Reformacja w Polsce, r. IV, Warszawa 1926, s. 1-2.