Wróg ludu: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
drobne merytoryczne; doprecyzowanie kwestii konstytucji radz. linki |
rozszerzenie hasła, przykłady |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{inne znaczenia|2=[[Wróg ludu (film)]]}} |
{{inne znaczenia|2=[[Wróg ludu (film)]]}} |
||
'''Wróg ludu''' - termin używany w praktyce działania reżymów rewolucyjnych (np. [[Wielka Rewolucja Francuska|Rewolucja Francuska]], Rosja sowiecka po 1917 r.) na określenie przeciwników politycznych tych reżymów. Używany pierwotnie jako zwrot retotyczny a następnie termin propagandowy, stawał się niekiedy pojęciem prawnym przez ujęcie w przepisach prawa (np. prawa karnego). |
|||
'''Wróg ludu''' ([[język rosyjski|ros.]] ''Враг народа'') - w [[Semantyka (językoznawstwo)|semantyce]] [[bolszewicy|bolszewickiej]] określenie przeciwnika władzy komunistycznej. |
|||
Poprzez zastosowanie tego określenia przeciwnik polityczny aktualnej rewolucyjnej władzy stawał się wrogiem, przy czym zagrożona miała być nie tylko sama władza, ale cały lud. Władza rewolucyjna uzurpowała dla siebie prawo obrony ludu przed jego wrogami, zazwyczaj poprzez stosowanie nadzwyczajnych i surowych środków. W ten sposób osoba okrzyknięta wrogiem ludu mogła stać się celem represji ze strony rewolucyjnego państwa, stosowanymi prewencyjnie przeciw potencjalnym wrogim aktom. |
|||
| ⚫ | Po przejęciu przez bolszewików władzy w Rosji [[propaganda|propagandowe]] |
||
==Rewolucja bolszewicka== |
|||
| ⚫ | Po przejęciu przez bolszewików władzy w Rosji określenie "wróg ludu" ([[język rosyjski|ros.]] ''Враг народа'') [[propaganda|propagandowe]] używane jako pogardliwa i piętnująca zbiorcza nazwa dla wszystkich rzeczywistych lub potencjalnych przeciwników władzy radzieckiej. Poszczególne fale terroru komunistycznego rozszerzały zakres pojęcia wróg ludu na kolejne grupy społeczne. |
||
I tak, za wrogów ludu propaganda komunistyczna uznawała kolejno: [[Partia Konstytucyjno-Demokratyczna|konstytucyjnych demokratów]] i [[Partia Socjalistów-Rewolucjonistów|eserowców]], [[kułak|kułaków]] i [[podkułacznik]]ów, spekulantów i NEP-manów (drobni przedsiębiorcy w okresie [[NEP]]), osoby duchowne, inżynierów lub agronomów ([[proces pokazowy|procesy pokazowe]] o tzw.szkodnictwo), [[trockizm|trockistów]], itp. W latach terroru stalinowskiego sama przynależność do grupy zaliczonej do wrogów ludu mogła pociągać za sobą represje karne: deportacja do obozu ([[GUŁAG]]) lub [[zesłanie]] administracyjne. |
I tak, za wrogów ludu propaganda komunistyczna uznawała kolejno: [[Partia Konstytucyjno-Demokratyczna|konstytucyjnych demokratów]] i [[Partia Socjalistów-Rewolucjonistów|eserowców]], [[kułak|kułaków]] i [[podkułacznik]]ów, spekulantów i NEP-manów (drobni przedsiębiorcy w okresie [[NEP]]), osoby duchowne, inżynierów lub agronomów ([[proces pokazowy|procesy pokazowe]] o tzw.szkodnictwo), [[trockizm|trockistów]], itp. W latach terroru stalinowskiego sama przynależność do grupy zaliczonej do wrogów ludu mogła pociągać za sobą represje karne: deportacja do obozu ([[GUŁAG]]) lub [[zesłanie]] administracyjne. |
||
Wersja z 18:12, 27 lut 2013
Wróg ludu - termin używany w praktyce działania reżymów rewolucyjnych (np. Rewolucja Francuska, Rosja sowiecka po 1917 r.) na określenie przeciwników politycznych tych reżymów. Używany pierwotnie jako zwrot retotyczny a następnie termin propagandowy, stawał się niekiedy pojęciem prawnym przez ujęcie w przepisach prawa (np. prawa karnego).
Poprzez zastosowanie tego określenia przeciwnik polityczny aktualnej rewolucyjnej władzy stawał się wrogiem, przy czym zagrożona miała być nie tylko sama władza, ale cały lud. Władza rewolucyjna uzurpowała dla siebie prawo obrony ludu przed jego wrogami, zazwyczaj poprzez stosowanie nadzwyczajnych i surowych środków. W ten sposób osoba okrzyknięta wrogiem ludu mogła stać się celem represji ze strony rewolucyjnego państwa, stosowanymi prewencyjnie przeciw potencjalnym wrogim aktom.
Rewolucja bolszewicka
Po przejęciu przez bolszewików władzy w Rosji określenie "wróg ludu" (ros. Враг народа) propagandowe używane jako pogardliwa i piętnująca zbiorcza nazwa dla wszystkich rzeczywistych lub potencjalnych przeciwników władzy radzieckiej. Poszczególne fale terroru komunistycznego rozszerzały zakres pojęcia wróg ludu na kolejne grupy społeczne.
I tak, za wrogów ludu propaganda komunistyczna uznawała kolejno: konstytucyjnych demokratów i eserowców, kułaków i podkułaczników, spekulantów i NEP-manów (drobni przedsiębiorcy w okresie NEP), osoby duchowne, inżynierów lub agronomów (procesy pokazowe o tzw.szkodnictwo), trockistów, itp. W latach terroru stalinowskiego sama przynależność do grupy zaliczonej do wrogów ludu mogła pociągać za sobą represje karne: deportacja do obozu (GUŁAG) lub zesłanie administracyjne.
Do kategorii wrogów ludu zaliczano wszystkie osoby skazane z tzw. politycznych artykułów kodeksów karnych obowiązujących w ZSRR (art. 58 KK RFSRR).
W 1936 r. termin "wróg ludu" został użyty w Konstytucji ZSRR: zgodnie z art.131 za wroga ludu uznawano tego, kto dopuszcza się zamachu na społeczną własność socjalistyczną, określoną w tym przepisie jako "święta i nienaruszalna"[1].
Pojęcie to było również używane w komunistycznej propagandzie PRL w okresie stalinowskim.
Zobacz też
- ↑ Konstytucja ZSRR z 1936 r.. [dostęp 2013-02-24]. (ros.).