Luigj Gurakuqi: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m disambigR -> inne znaczenia, Wikiprojekt:Sprzątanie metastron |
m Bot: Przenoszę linki interwiki (5) do Wikidata, są teraz dostępne do edycji na d:q1390790 |
||
Linia 42: | Linia 42: | ||
[[Kategoria:Urodzeni w 1879]] |
[[Kategoria:Urodzeni w 1879]] |
||
[[Kategoria:Zmarli w 1925]] |
[[Kategoria:Zmarli w 1925]] |
||
[[de:Luigj Gurakuqi]] |
|||
[[en:Luigj Gurakuqi]] |
|||
[[fr:Luigj Gurakuqi]] |
|||
[[sq:Luigj Gurakuqi]] |
|||
[[sv:Luigj Gurakuqi]] |
Wersja z 10:35, 15 mar 2013
Pomnik Luigjego Gurakuqiego w Szkodrze | |
Data i miejsce urodzenia |
19 lutego 1879 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
minister finansów | |
Okres |
od 30 marca 1924 |
Luigj Gurakuqi (ur. 19 lutego 1879 w Szkodrze, zm. 2 marca 1925 w Bari) – albański polityk i dziennikarz.
Pochodził z rodziny kupieckiej. Uczył się w kolegium jezuickim w Szkodrze, a następnie w Kalabrii. Tam też poznał albańskich działaczy narodowych, w tym Jeronima de Radę. Studia wyższe medyczne ukończył w 1906 r. w Neapolu. Tam też pisał swoje pierwsze utwory poetyckie, a także dzieła poświęcone językowi albańskiemu, w tym słownik francusko-albański.
W 1907 współpracował z Bajo Topullim w organizowaniu powstania antytureckiego w północnej Albanii. W listopadzie 1908 wziął udział w kongresie bitolskim, poświęconym opracowaniu jednolitego alfabetu dla języka albańskiego. W 1911 udał sie podróż do Włoch, Rumunii i do Stambułu, aby propagować ideę powstania antyosmańskiego. Wraz z Ismailem Qemalem udał się w 1912 w podróż z Triestu do Albanii, gdzie została ogłoszona Deklaracja Niepodległości. W rządzie Qemala objął urząd ministra edukacji. Jako jeden z najbardziej zaufanych ludzi Qemala zaangażował się w działania na rzecz pozyskania poparcia klanów z północnej części kraju dla rządu we Vlorze. W okresie I wojny światowej działał w klubie o nazwie Liga Narodowa (alb.Lidhja Kombetare).
W 1918 roku w nowym rządzie pro-włoskim, powstałym w Durrës objął ponownie stanowisko ministra edukacji. W latach 1921–1924 był deputowanym ze Szkodry do parlamentu albańskiego. Współpracował blisko z Fanem Noli, był także jednym z organizatorów przewrotu w 1924 r. Po upadku rządu Fana Nolego (na skutek zbrojnego przewrotu zorganizowanego przez Ahmeda Zogu) schronił się we Włoszech. Został zastrzelony w kawiarni w Bari.
Dzieła
- Fjalor shqyp-frengjisht (Słownik albańsko-francuski, wyd. Neapol 1906)
- Abetar i vogël shqyp mas abevet t'Bashkimit e t'Stambollit me tregime n'dy dhialektet (wyd. Bukareszt)
Bibliografia
- B.Gace, Ata qe shpallen Pavaresine Kombetare, Tirana 2002.