Leki beta-adrenolityczne: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Addbot (dyskusja | edycje)
m Bot: Przenoszę 25 linków interwiki do Wikidata, znajdziesz je teraz w zasobie d:q816759
CiaPan (dyskusja | edycje)
Linia 31: Linia 31:
* [[blok przewodnictwa przedsionkowo-komorowego|blok przedsionkowo-komorowy II stopnia]] i [[blok przewodnictwa przedsionkowo-komorowego|blok przedsionkowo-komorowy III stopnia]]
* [[blok przewodnictwa przedsionkowo-komorowego|blok przedsionkowo-komorowy II stopnia]] i [[blok przewodnictwa przedsionkowo-komorowego|blok przedsionkowo-komorowy III stopnia]]
* [[wstrząs kardiogenny]],
* [[wstrząs kardiogenny]],
* niewyrównana [[astma oskrzelowa]], przewlekła obturacyjna choroba płuc lub inna przewlekła choroba płuc,
* niewyrównana [[astma oskrzelowa]], [[przewlekła obturacyjna choroba płuc]] lub inna przewlekła choroba płuc,
* niewyrównana [[niewydolność serca|niewydolność krążenia]],
* niewyrównana [[niewydolność serca|niewydolność krążenia]],
* nasilone zaburzenia krążenia obwodowego,
* nasilone zaburzenia krążenia obwodowego,

Wersja z 11:52, 20 maj 2013

Propranolol, pierwszy zastosowany z powodzeniem beta-bloker.

Leki beta-adrenolityczne (inaczej β-blokery, leki β-sympatykolityczne; ATC (medycyna): C07) - grupa leków działających antagonistycznie na receptory β1 i β2 adrenergiczne. Hamują aktywność układu współczulnego, wywierając działanie na niemal cały organizm. Jest to jedna z najważniejszych grup leków stosowanych w kardiologii, a zwłaszcza w chorobie niedokrwiennej serca. Znajdują też zastosowanie w leczeniu innych schorzeń.

Działanie

Ich działanie związane jest z zablokowaniem receptora beta-adrenergicznego, co powoduje następujące efekty biologiczne:

  • w obrębie serca - zmniejszenie częstości akcji serca (efekt chronotropowy ujemny), spadek przewodnictwa przedsionkowo-komorowego (efekt dromotropowy ujemny), obniżenie kurczliwości mięśnia komór (efekt inotropowy ujemny) i zmniejszenie objętości wyrzutowej i minutowej serca, zmniejszenie zużycia tlenu przez mięsień sercowy, zwiększenie przepływu wieńcowego i poprawa odżywienia mięśnia sercowego poprzez wydłużenie rozkurczu (efekt lusitropowy ujemny)
  • w obrębie naczyń krwionośnych - skurcz naczyń i zwiększenie oporu obwodowego
  • w obrębie mięśni gładkich narządów wewnętrznych - skurcz (np. oskrzeli)
  • w układzie RAA - hamują wydzielanie reniny i w konsekwencji obniżają ciśnienie krwi
  • w oku: obniżają ciśnienie śródgałkowe.

Poszczególne leki z tej grupy różnią się:

  • selektywnością wpływu na receptory receptory β2 i β1-adrenergiczne - wpływa to na częstość występowania działań niepożądanych; leki nieselektywne mogą powodować skurcz oskrzeli
  • wewnętrzną aktywnością β-adrenergiczną (ISA); leki, które posiadają tę właściwość są mniej niebezpieczne - w razie przedawkowania nie dojdzie do całkowitego bloku serca, ponieważ leki te w niewielkim stopniu będą pobudzały serce do skurczu
  • działaniem chinidynopodobnym; leki o działaniu chinidynopodobnym wykazują słabe właściwości antyarytmiczne oraz znieczulające (mogą maskować bóle wieńcowe).

Wskazania

Przeciwwskazania

Działania niepożądane

  • układ krążeniabradykardia (zwolnienie rytmu serca), niewydolność krążenia, blok przedsionkowo-komorowy, hipotonia (nadmierne obniżenie ciśnienia), ziębnięcie dłoni i stóp
  • ośrodkowy układ nerwowy − oszołomienie, depresja, zaburzenia widzenia, halucynacje, "niezwykłe" sny, problemy z pamięcią,
  • przewód pokarmowy − nudności, wymioty, bóle brzucha, biegunka lub zaparcie,
  • układ oddechowy − zaostrzenie przebiegu lub prowokacja napadu astmy oskrzelowej,
  • u niektórych chorych leczenie może powodować czasową impotencję.
  • beta-blokery należą do czynników diabetogennych. Potwierdziło to m.in. polskie badanie Screen-Pol dotyczące wczesnego wykrywania cukrzycy. Jako substancje zmniejszające wydzielanie insuliny, leki blokujące receptory beta-adrenergiczne mogą również zwiększać zapotrzebowanie na leki stymulujące wydzielanie insuliny lub pogarszać ich skuteczność. W neuropatii sercowo-naczyniowej w przebiegu cukrzycy beta-blokery mogą, poprzez blokadę współczulną, zwiększać stopień "odnerwienia" układu krążenia i zmniejszać jego adaptację do stresu; mogą wreszcie maskować objawy adrenergiczne hipoglikemii[2].

Leki należące do tej grupy

  1. Stanowisko British Hypertension Society
  2. J. Chen, T.A. Marciniak, M.J. Radford, Y. Wang, H.M. Kromholz. Beta-blocker therapy for secondary prevention of myocardial infarction in elderly diabetic patients. Results from the National Cooperative Cardiovascular Project. „J. Amer. Coll. Cardiol.”. 34, s. 1388-1394, 1999. DOI: 10.1016/S0735-1097(99)00383-6. (ang.).  Opublikowano również w Medycyna Praktyczna 2000/04 Stosowanie beta-blokerów we wtórnej profilaktyce zawału serca u osób w podeszłym wieku chorych na cukrzycę

Bibliografia

  • Janiec Waldemar (red.), Kompendium farmakologii Wydanie II, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006, ISBN 83-200-3589-9