Wadsworth Atheneum: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Linia 55: Linia 55:
Kolekcja sztuki amerykańskiej obejmuje około 1&nbsp;000 obrazów, 400 rzeźb i 4&nbsp;000 prac na papierze<ref name="American Art">{{cytuj stronę|url= http://www.thewadsworth.org/american/|tytuł= American Art | autor= Wadsworth Atheneum Museum of Art |opublikowany = www.thewadsworth.org |język=en|data dostępu=2013-05-26}}</ref>.
Kolekcja sztuki amerykańskiej obejmuje około 1&nbsp;000 obrazów, 400 rzeźb i 4&nbsp;000 prac na papierze<ref name="American Art">{{cytuj stronę|url= http://www.thewadsworth.org/american/|tytuł= American Art | autor= Wadsworth Atheneum Museum of Art |opublikowany = www.thewadsworth.org |język=en|data dostępu=2013-05-26}}</ref>.
==== Malarstwo, akwarela, grafika ====
==== Malarstwo, akwarela, grafika ====
Na uwagę zasługuje kolekcja ponad 65 pejzaży artystów reprezentujących [[Hudson River School]], m. in. [[Thomas Cole|Thomasa Cole'a]], [[Frederic Edwin Church|Frederica Edwina Churcha]] i [[Albert Bierstadt|Alberta Bierstadta]]. Kolekcję założyli w XIX w. Daniel Wadsworth, Elizabeth Colt i in. którzy zamawiali obrazy bezpośrednio u artystów<ref>{{cytuj stronę|url= http://www.thewadsworth.org/hudson-river-school/|tytuł= Hudson River School | autor= Wadsworth Atheneum Museum of Art |opublikowany = www.thewadsworth.org |język=en|data dostępu=2013-05-26}}</ref>. Oprócz słynnej kolekcji [[Hudson River School]] uwagę zwracają XVIII-wieczne portrety pędzla [[Ralph Earl|Ralpha Earla]] i [[John Singleton Copley|Johna Singletona Copleya]], XIX-wieczne [[martwa natura|martwe natury]] malowane przez przedstawicieli rodu [[Charles Willson Peale|Peale]], [[malarstwo iluzjonistyczne]] końca XIX wieku i amerykański modernizm (obrazy [[Marsden Hartley|Marsdena Hartleya]], [[Edward Hopper|Edwarda Hoppera]], [[Georgia O'Keeffe|Georgii O'Keeffe]], [[John Marin|Johna Marina]], [[John Sloan|Johna Sloana]] i [[Andrew Wyeth]]a<ref name="American Art" />. Wielu z nich wykonywało preferowalo prace na papierze (akwarele i rysunki) niż malowanie obrazów olejnych<ref>{{cytuj stronę|url= http://americanmoderns.org/|tytuł= American Moderns on paper | autor= Wadsworth Atheneum Museum of Art |opublikowany = americanmoderns.org |język=en|data dostępu=2013-05-26}}</ref>.
Na uwagę zasługuje kolekcja ponad 65 pejzaży artystów reprezentujących [[Hudson River School]], m. in. [[Thomas Cole|Thomasa Cole'a]], [[Frederic Edwin Church|Frederica Edwina Churcha]] i [[Albert Bierstadt|Alberta Bierstadta]]. Kolekcję założyli w XIX w. Daniel Wadsworth, Elizabeth Colt i in., którzy zamawiali obrazy bezpośrednio u artystów<ref>{{cytuj stronę|url= http://www.thewadsworth.org/hudson-river-school/|tytuł= Hudson River School | autor= Wadsworth Atheneum Museum of Art |opublikowany = www.thewadsworth.org |język=en|data dostępu=2013-05-26}}</ref>. Oprócz słynnej kolekcji [[Hudson River School]], uwagę zwracają XVIII-wieczne portrety pędzla [[Ralph Earl|Ralpha Earla]] i [[John Singleton Copley|Johna Singletona Copleya]], XIX-wieczne [[martwa natura|martwe natury]] malowane przez przedstawicieli rodu [[Charles Willson Peale|Peale]], [[malarstwo iluzjonistyczne]] końca XIX wieku i amerykański modernizm (obrazy [[Marsden Hartley|Marsdena Hartleya]], [[Edward Hopper|Edwarda Hoppera]], [[Georgia O'Keeffe|Georgii O'Keeffe]], [[John Marin|Johna Marina]], [[John Sloan|Johna Sloana]] i [[Andrew Wyeth]]a<ref name="American Art" />. Wielu z nich wykonywało preferowało prace na papierze (akwarele i rysunki) niż malowanie obrazów olejnych<ref>{{cytuj stronę|url= http://americanmoderns.org/|tytuł= American Moderns on paper | autor= Wadsworth Atheneum Museum of Art |opublikowany = americanmoderns.org |język=en|data dostępu=2013-05-26}}</ref>.


<center><gallery>
<center><gallery>
Linia 67: Linia 67:
Na początku XX w. uwagę artystów amerykańskich przyciągnęła współczesność, zwłaszcza sceny z życia miejskiego i przemysłowego. Ośmiu amerykańskich malarzy, którzy przeszli do historii jako [[Ashcan School]] zyskało rozgłos utrwalając przy pomocy rysunku zgiełk i kolor [[Lower East Side]], południowo-wschodniej części [[Manhattan]]u. Wielu z nich, w tym [[William Glackens]] i John Sloan, pracowało jako ilustratorzy w gazetach, a wykonane w plenerze rysunki służyły im jako szkice do obrazów olejnych. Nowojorski fotografik i właściciel galerii, [[Alfred Stieglitz]] stał się przywódcą amerykańskiego modernizmu i położył istotne zasługi na polu docenienia i uznania rysunków, akwarel i pasteli w pierwszych dekadach XX w. Jako pierwszy zaprezentował pionierów awangardy w tej dziedzinie: [[Charles Demuth|Charlesa Demutha]], [[Arthur Dove|Arthur Dove'a]], Johna Marina i Georgię O'Keeffe<ref>{{cytuj stronę|url= http://americanmoderns.org/progressive.php|tytuł= Progressive and Avant-Garde Artists | autor= Wadsworth Atheneum Museum of Art |opublikowany = americanmoderns.org |język=en|data dostępu=2013-05-26}}</ref>.
Na początku XX w. uwagę artystów amerykańskich przyciągnęła współczesność, zwłaszcza sceny z życia miejskiego i przemysłowego. Ośmiu amerykańskich malarzy, którzy przeszli do historii jako [[Ashcan School]] zyskało rozgłos utrwalając przy pomocy rysunku zgiełk i kolor [[Lower East Side]], południowo-wschodniej części [[Manhattan]]u. Wielu z nich, w tym [[William Glackens]] i John Sloan, pracowało jako ilustratorzy w gazetach, a wykonane w plenerze rysunki służyły im jako szkice do obrazów olejnych. Nowojorski fotografik i właściciel galerii, [[Alfred Stieglitz]] stał się przywódcą amerykańskiego modernizmu i położył istotne zasługi na polu docenienia i uznania rysunków, akwarel i pasteli w pierwszych dekadach XX w. Jako pierwszy zaprezentował pionierów awangardy w tej dziedzinie: [[Charles Demuth|Charlesa Demutha]], [[Arthur Dove|Arthur Dove'a]], Johna Marina i Georgię O'Keeffe<ref>{{cytuj stronę|url= http://americanmoderns.org/progressive.php|tytuł= Progressive and Avant-Garde Artists | autor= Wadsworth Atheneum Museum of Art |opublikowany = americanmoderns.org |język=en|data dostępu=2013-05-26}}</ref>.


[[Wielki kryzys]] z lat 30. XX w. ukształtował swoje pokolenie artystów amerykańskich. Mimo iż rozwój miast i przemysłu w dalszym ciągu stanowił ważny temat, artyści ci skupili się na problemach małomiasteczkowej Ameryki i regionów wiejskich. Wielu artystów były wspieranych przez rząd federalny za pośrednictwem programów finansowanych przez Works Progress Administration. Programy te zachęcały do tworzenia sztuki, która miała za zadanie przekazywać rodzime amerykańskie wartości. Przedstawicielem nowego kierunku, tzw. american scene painting stał się [[Thomas Hart Benton (malarz)|Thomas Hart Benton]], piewca centralnej części Ameryki. Przedstawiciele społecznego realizmu, jak [[Ben Shahn]], koncentrowali się na walkach klasy robotniczej podejmowanych w celu przeprowadzenia reform społecznych, gospodarczych i politycznych. Preferowanym gatunkiem wielu artystów ([[Charles Ephraim Burchfield]], Edward Hopper) stała się [[akwarela]]. W 1928 roku ówczesny dyrektor Wadsworth Atheneum, A. Everett "Chick" Austin Jr., zorganizował pierwszą indywidualną wystawę akwarel Hoppera i zakupił kilka z nich do kolekcji<ref>{{cytuj stronę|url= http://americanmoderns.org/regionalism.php|tytuł= Regionalism, Social Realism, and American Visions | autor= Wadsworth Atheneum Museum of Art |opublikowany = americanmoderns.org |język=en|data dostępu=2013-05-26}}</ref>. Zorganizował on również pierwszą wystawę prac surrealistów poza Europą (Newer Super-Realism, 1931), aktywnie wspierał surrealizm i neoromantyzm, uważając te kierunki za alternatywne formy modernizmu. Austin podziwiał surrealistów za ich sztukę, opartą na snach i podświadomości. Surrealiści zarówno w literaturze i sztuce zmieniali uporządkowane obiekty i słowa, tworząc z nich zaskakujące i niepokojące kombinacje. Jednym z przywódców ruchu był Salvador Dalí. Austin wynajął scenografów [[Eugene Berman]]a i [[Pavel Tchelitchew|Pavla Tchelitchewa]] do stworzenia tła dla przedstawień organizowanych w muzeum. Jednym z najambitniejszych jego przedsięwzięć stał się w roku 1936 Hartford Festival, tygodniowe święto sztuki, łączące w sobie koncerty, taniec, film, recitale oraz wystawy malarstwa i rysunku<ref>{{cytuj stronę|url= http://americanmoderns.org/surrealism.php|tytuł= Surrealism and Neo-Romanticism | autor= Wadsworth Atheneum Museum of Art |opublikowany = americanmoderns.org |język=en|data dostępu=2013-05-26}}</ref>.
[[Wielki kryzys]] z lat 30. XX w. ukształtował swoje pokolenie artystów amerykańskich. Mimo iż rozwój miast i przemysłu w dalszym ciągu stanowił ważny temat, artyści ci skupili się na problemach małomiasteczkowej Ameryki i regionów wiejskich. Wielu artystów były wspieranych przez rząd federalny za pośrednictwem programów finansowanych przez Works Progress Administration. Programy te zachęcały do tworzenia sztuki, która miała za zadanie przekazywać rodzime amerykańskie wartości. Przedstawicielem nowego kierunku, tzw. american scene painting stał się [[Thomas Hart Benton (malarz)|Thomas Hart Benton]], piewca centralnej części Ameryki. Przedstawiciele społecznego realizmu, jak [[Ben Shahn]], koncentrowali się na walce klasy robotniczej podejmowanej w celu przeprowadzenia reform społecznych, gospodarczych i politycznych. Preferowanym gatunkiem wielu artystów ([[Charles Ephraim Burchfield]], Edward Hopper) stała się [[akwarela]]. W 1928 roku ówczesny dyrektor Wadsworth Atheneum, A. Everett "Chick" Austin Jr., zorganizował pierwszą indywidualną wystawę akwarel Hoppera i zakupił kilka z nich do kolekcji<ref>{{cytuj stronę|url= http://americanmoderns.org/regionalism.php|tytuł= Regionalism, Social Realism, and American Visions | autor= Wadsworth Atheneum Museum of Art |opublikowany = americanmoderns.org |język=en|data dostępu=2013-05-26}}</ref>. Zorganizował on również pierwszą wystawę prac surrealistów poza Europą (Newer Super-Realism, 1931), aktywnie wspierał surrealizm i neoromantyzm, uważając te kierunki za alternatywne formy modernizmu. Austin podziwiał surrealistów za ich sztukę, opartą na snach i podświadomości. Surrealiści zarówno w literaturze i sztuce zmieniali uporządkowane obiekty i słowa, tworząc z nich zaskakujące i niepokojące kombinacje. Jednym z przywódców ruchu był Salvador Dalí. Austin wynajął scenografów [[Eugene Berman]]a i [[Pavel Tchelitchew|Pavla Tchelitchewa]] do stworzenia tła dla przedstawień organizowanych w muzeum. Jednym z najambitniejszych jego przedsięwzięć stał się w roku 1936 Hartford Festival, tygodniowe święto sztuki, łączące w sobie koncerty, taniec, film, recitale oraz wystawy malarstwa i rysunku<ref>{{cytuj stronę|url= http://americanmoderns.org/surrealism.php|tytuł= Surrealism and Neo-Romanticism | autor= Wadsworth Atheneum Museum of Art |opublikowany = americanmoderns.org |język=en|data dostępu=2013-05-26}}</ref>.


Sztuka amerykańska z lat 50. i 60. charakteryzuje się różnorodnością stylów i impulsów. Po zakończeniu [[II wojna światowa|II wojny światowej]] wielu artystów europejskich zostało zmuszonych do przeprowadzki, a [[Nowy Jork]] zastąpił [[Paryż]] jako centrum sztuki światowej. Konkurencyjne i często sprzeczne style tym czasie określano jako "powojenną abstrakcję" i "realizm". W latach 60. zaczęły dominować [[pop-art]] i [[minimalizm (sztuki plastyczne)|minimalizm]]. Czołowi artyści tamtej epoki to: [[Morris Graves]], [[William Baziotes]], [[Andrew Wyeth]] i [[Pearlstein Philip]]<ref>{{cytuj stronę|url= http://americanmoderns.org/postwar.php|tytuł= Postwar Abstractions and the Resurgence of Realism | autor= Wadsworth Atheneum Museum of Art |opublikowany = americanmoderns.org |język=en|data dostępu=2013-05-26}}</ref>.
Sztuka amerykańska z lat 50. i 60. charakteryzuje się różnorodnością stylów i impulsów. Po zakończeniu [[II wojna światowa|II wojny światowej]] wielu artystów europejskich zostało zmuszonych do przeprowadzki, a [[Nowy Jork]] zastąpił [[Paryż]] jako centrum sztuki światowej. Konkurencyjne i często sprzeczne style tego okresu określano jako "powojenną abstrakcję" i "realizm". W latach 60. zaczęły dominować [[pop-art]] i [[minimalizm (sztuki plastyczne)|minimalizm]]. Czołowi artyści tamtej epoki to: [[Morris Graves]], [[William Baziotes]], [[Andrew Wyeth]] i [[Pearlstein Philip]]<ref>{{cytuj stronę|url= http://americanmoderns.org/postwar.php|tytuł= Postwar Abstractions and the Resurgence of Realism | autor= Wadsworth Atheneum Museum of Art |opublikowany = americanmoderns.org |język=en|data dostępu=2013-05-26}}</ref>.


==== Rzeźba ====
==== Rzeźba ====

Wersja z 20:17, 4 cze 2013

Wadsworth Atheneum
{{{nazwa oryginalna}}}
{{{alt zdjęcia}}}
Fasada muzeum
Państwo

 Stany Zjednoczone

Miejscowość

Hartford

Adres

600 Main St.,
Hartford,
Connecticut

Data założenia

1842

Data likwidacji

{{{data likwidacji}}}

Zakres zbiorów

sztuka amerykańska (malarstwo, rzeźba, rzemiosło artystyczne, tekstylia), sztuka europejska (malarstwo, rzeźba, grafika)

Wielkość zbiorów

50 000

Powierzchnia ekspozycji

18 200 m²

Dyrektor

Susan L. Talbott

Kustosz

{{{kustosz}}}

Położenie na mapie Connecticut
Mapa konturowa Connecticut
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych
Mapa konturowa Stanów Zjednoczonych
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:building}
Strona internetowa

Wadsworth Atheneum (pełna nazwa: Wadsworth Atheneum Museum of Art) – muzeum sztuki w Hartford (stan Connecticut) . Założone w 1842 w Hartford przez miejscowego podróżnika, artystę-amatora i architekta Daniela Wadswortha. Jest najstarszym publicznym muzeum sztuki w Stanach Zjednoczonych[1] i najwiekszym w stanie Connecticut[2]. W zbiorach muzeum[a] znajduje się prawie 50 000 dzieł obejmujących 5 000 lat historii sztuki począwszy od greckich i rzymskich antyków poprzez europejskie rzemiosło artystyczne, obrazy epoki baroku i surrealizmu, zbiór pejzaży artystów Hudson River School, obrazy europejskich i amerykańskich impresjonistów, dzieła epoki modernizmu, rysunki, grafikę i tekstylia, kolekcję rewolwerów Samuela Colta, sztukę Afryki po dzieła sztuki współczesnej[3]. Kolekcja obrazów malarzy Hudson River School w zbiorach Wadsworth Atheneum jest największa na świecie[1]. Historyczny budynek muzeum został w 1970 roku wpisany na listę zabytków USA National Register of Historic Places jako poz. nr #70000709[4].

Historia

XIX w.

Wadsworth Atheneum Museum of Art, najstarsze publiczne muzeum sztuki w Stanach Zjednoczonych, zostało założone w 1842 roku przez Daniela Wadswortha, jednego z pierwszych znaczących amerykańskich mecenasów sztuki[3]. Urodzony w Hartford Daniel Wadsworth był synem przedsiębiorcy, Jeremiasza Wadswortha i mężem Faith Trumbull, córki Jonathana Trumbulla, gubernatora stanu Connecticut. Był prawdopodobnie najbogatszym człowiekiem swoich czasów w tym stanie. W roku 1841 postanowił założyć galerię sztuk pięknych w rodzinnym mieście. Przekazał na ten cel grunt o wartości 20 000 dolarów, na którym stoi obecny budynek Atheneum. Jego darowizna była uwarunkowana założeniem stowarzyszeń, które miały się mieścić w budynku przyszłej galerii: Connecticut Historical Society i Hartford Young Men's Institute. Aby zebrać wymagane na budowę pieniądze, rozpisano subskrypcję opiewającą na ponad 30 000 dolarów. Sam Wadsworth wniósł udział w wysokości 4 000 dolarów, podniesiony wkrótce do 6 500. Zgodnie z planem Wadswortha budynek miał się składać z trzech głównych części: centralnej, przeznaczonej dla galerii sztuki, oraz skrzydeł północnego i południowego dla zaplanowanych przez niego stowarzyszeń. Budowę rozpoczęto w kwietniu 1842 roku, a ukończono zasadniczo w lipcu 1844 roku. Budynek został zaprojektowany w stylu neogotyckim a materiałem budowlanym był kremowy granit z Glastonbury. Część centralna budynku ma długość 24 m (w głąb działki), a skrzydła boczne po 21 m. Szerokość fasady wynosi 30 m. Koszt budowy wyniósł prawie 35 000 dolarów[5]. Galeria Wadsworth Atheneum w pierwszych latach swojego istnienia rozwijała się powoli. Jej kolekcja składała się głównie z obrazów historycznych, portretów i pejzaży artystów amerykańskich (m. in. John Trumbull, Thomas Cole, Frederic Edwin Church) oraz z rzeźb z epoki wiktoriańskiej. W latach 1889–1893 rodziny Goodwin i Morgan przeprowadziły publiczną kampanię na rzecz zbierania funduszy na renowację i rozbudowę muzeum[3].

XX w.

W roku 1905 Elizabeth Hart Jarvis Colt podarowała muzeum ponad 1 000 eksponatów, w tym obrazy malarzy Hudson River School, wyroby rzemiosła artystycznego i kolekcję broni palnej jej zmarłego męża Samuela Colta; przekazała też fundusze na budowę poświęconego mu pomnika Colt Memorial. W roku 1907 John Pierpont Morgan podjął się zbudowania Morgan Memorial, a w roku 1917 jego syn, John Pierpont Morgan, Jr. przekazał na rzecz muzeum kolekcję ojca (antyczne rzeźby z brązu, renesansowa majolika, wyroby z kości słoniowej i srebra oraz porcelana sewrska i miśnieńska). W 1926 kupił on dla muzeum kolekcję Wallace'a Nuttinga (meble z epoki kolonialnej, rzemiosło artystyczne). W roku 1927 Frank C. Sumner założył fundusz Ella Gallup Sumner and Mary Catlin Sumner Collection fund, przeznaczony na zakup obrazów do kolekcji. Wadsworth Atheneum było pierwszym amerykańskim muzeum, które nabyło prace Caravaggia, Joana Miró, Pieta Mondriana, Balthusa, Williama Harnetta i Salvadora Dalí. W 1927 roku stanowisko dyrektora objął A. Everett "Chick" Austin Jr. Podczas swojej trwającej 17 lat kadencji założył on w muzeum kolekcję malarstwa europejskiego, zwłaszcza barokowego, nabył dzieła czołowych modernistów i wprowadził do muzeum inne gatunki sztuki: muzykę, taniec, teatr, film i fotografię. W latach 30. zorganizował pierwszą w Ameryce dużą wystawę dzieł włoskiego baroku, pierwszy pokaz prac surrealistów i pierwszą obszerną wystawę prac Picassa. W roku 1933 sponsorował przyjazd do Ameryki z choreografa George'a Balanchine, późniejszego założyciela New York City Ballet. Przybliżył publiczności Hartford dzieła takich twórców jak: Gertrude Stein, Virgil Thomson, Alexander Calder, Le Corbusier, Walter Gropius, Martha Graham i Agnes de Mille[3].

Charles C. Cunningham, dyrektor muzeum w latach 1946–1966, wzbogacił zbiory malarstwa europejskiego o dzieła takich artystów jak: Panini, Zurbarán, Ribera i Hals, Monet, Renoir i Pissarro, Turner, Wright of Derby, Hunt i Spencer, a kolekcję malarstwa amerykańskiego o prace Homera, Innessa i Eakinsa. Utworzył nowe działy: Education and Membership oraz Department of Costumes and Textiles. W 1966 roku funkcję dyrektora objął James Elliot. Podczas swej dziesięcioletniej kadencji stworzył współczesną kolekcję prezentując innowacyjne pokazy teatralne, muzyczne i taneczne[3].

W II poł. lat 60 wnętrza pierwotnego budynku poddano renowacji, a część tylną poszerzono. Na początku 1969 roku budynek został ponownie otwarty dla publiczności[5]. W roku 1975 roku James Elliot uruchomił program MATRIX, ukazujący poprzez wystawy, spektakle i wykłady różne tendencje w sztuce współczesnej. MATRIX stał się inspiracją dla ponad 50 podobnych programów w innych amerykańskich muzeach. W latach 1977–1987 kolejny dyrektor Tracy Atkinson skoncentrował się na renowacji budynków i powiększeniu powierzchni galerii. Muzeum częściej organizowało większe wystawy specjalne. W roku 1987 Wadsworth Atheneum przyczyniło się do powołania fundacji Amistad Foundation, przekształconej w roku 2005 w Amistad Center for Art & Culture, centrum poświęconego sztuce afroamerykańskiej. W 1985 roku muzeum nabyło dom swojego pierwszego dyrektora Chicka Austina, mający obecnie status National Historic Landmark [3].

Patrick McCaughey, dyrektor muzeum w latach 1988–1996, był pierwszym kustoszem sztuki afroamerykańskiej. Nabył on szereg dzieł artystów europejskich i amerykańskich oraz nadzorował przebudowę holu głównego z rysunkami ściennymi Sola LeWitta. Poprzez wysyłanie dużej części stałej kolekcji Wadsworth Atheneum na wystawy do Paryża i Japonii McCaughey znacząco przyczynił się do wzrostu międzynarodowej renomy muzeum. Peter C. Sutton, dyrektor muzeum w latach 1996–2000, zorganizował w 1999 roku pierwszą monograficzną wystawę prac holenderskiego malarza Pietera de Hoocha. Rozpoczął cykl wystaw prac wybranych ze stałej kolekcji (m. in. wystawa Dalí’s Optical Illusions). Muzeum powiększyło swoje zbiory o różne dzieła, począwszy od obrazów Starych Mistrzów po dokonania pop-artu[3].

XXI w.

w roku 2000 na stanowisko dyrektora została wybrana, jako pierwsza w historii muzeum kobieta, Kate Sellers; pełniła ona ten urząd do roku 2003. Za jej kadencji kontynuowano koncepcje wystawiennicze jej poprzednika. Wystawa The Impressionists at Argenteuil okazała się być najpopularniejszą w historii muzeum. Za kadencji Willarda Holmesa, dyrektora w latach 2003–2008 dużą część zbiorów sztuki amerykańskiej i europejskiej prezentowano na wystawach organizowanych zarówno w Stanach Zjednoczonych jak i Europie[3]. 1 maja 2008 roku dziesiątym dyrektorem została Susan L. Talbott, wcześniej dyrektor Smithsonian Arts w Smithsonian Institution w Waszyngtonie (3 lata) i dyrektor generalny w Des Moines Art Center (1998–2005). Jako cel postawiła ona sobie rozwój nowych programów i wystaw, dalsze powiększanie zbiorów muzeum, szczególnie jeśli chodzi o sztukę nowoczesną i współczesną, oraz podejmowanie działań na rzecz uczynienia muzeum jeszcze bardziej otwartym i przyjaznym dla zwiedzających, którzy powinni mieć poczucie, iż muzeum należy do nich[2].

Budynki

Wadsworth Atheneum to kompleks pięciu budynków. Pierwszy z nich pochodzi z roku 1844 i został zbudowany w stylu neogotyckim według projektu architektów Ithiela Towna i Alexandra Jacksona Davisa. W latach 60. XIX w. do pierwotnego budynku dobudowano Watkinson Library of Reference. Na potrzeby rosnącej kolekcji zbudowano w roku 1910 Tudor Revival Colt Memorial a w latach 1910–1915 Renaissance Revival Morgan Memorial, oba zaprojektowane przez Benjamina Wistara Morrisa. W roku 1934 oddano do użytku Avery Memorial. W 1964 roku instytucje nie stowarzyszone z muzeum sztuki wyprowadziły się z jego pomieszczeń. W 1969 roku otwarto kolejny budynek, im. Goodwina, zaprojektowany w stylu późnego modernizmu[3].

Zbiory

W chwili otwarcia w roku 1844 w zbiorach muzeum było 79 obrazów i 3 rzeźby. Zbiory Wadsworth Atheneum dziś to ponad 50 000 dzieł sztuki. Stan ten jest wynikiem polityki kupna, prowadzonej przez kolejnych sponsorów, dyrektorów i kustoszy muzeum[6].

Sztuka amerykańska

Kolekcja sztuki amerykańskiej obejmuje około 1 000 obrazów, 400 rzeźb i 4 000 prac na papierze[6].

Malarstwo, akwarela, grafika

Na uwagę zasługuje kolekcja ponad 65 pejzaży artystów reprezentujących Hudson River School, m. in. Thomasa Cole'a, Frederica Edwina Churcha i Alberta Bierstadta. Kolekcję założyli w XIX w. Daniel Wadsworth, Elizabeth Colt i in., którzy zamawiali obrazy bezpośrednio u artystów[7]. Oprócz słynnej kolekcji Hudson River School, uwagę zwracają XVIII-wieczne portrety pędzla Ralpha Earla i Johna Singletona Copleya, XIX-wieczne martwe natury malowane przez przedstawicieli rodu Peale, malarstwo iluzjonistyczne końca XIX wieku i amerykański modernizm (obrazy Marsdena Hartleya, Edwarda Hoppera, Georgii O'Keeffe, Johna Marina, Johna Sloana i Andrew Wyetha[6]. Wielu z nich wykonywało preferowało prace na papierze (akwarele i rysunki) niż malowanie obrazów olejnych[8].

Na początku XX w. uwagę artystów amerykańskich przyciągnęła współczesność, zwłaszcza sceny z życia miejskiego i przemysłowego. Ośmiu amerykańskich malarzy, którzy przeszli do historii jako Ashcan School zyskało rozgłos utrwalając przy pomocy rysunku zgiełk i kolor Lower East Side, południowo-wschodniej części Manhattanu. Wielu z nich, w tym William Glackens i John Sloan, pracowało jako ilustratorzy w gazetach, a wykonane w plenerze rysunki służyły im jako szkice do obrazów olejnych. Nowojorski fotografik i właściciel galerii, Alfred Stieglitz stał się przywódcą amerykańskiego modernizmu i położył istotne zasługi na polu docenienia i uznania rysunków, akwarel i pasteli w pierwszych dekadach XX w. Jako pierwszy zaprezentował pionierów awangardy w tej dziedzinie: Charlesa Demutha, Arthur Dove'a, Johna Marina i Georgię O'Keeffe[9].

Wielki kryzys z lat 30. XX w. ukształtował swoje pokolenie artystów amerykańskich. Mimo iż rozwój miast i przemysłu w dalszym ciągu stanowił ważny temat, artyści ci skupili się na problemach małomiasteczkowej Ameryki i regionów wiejskich. Wielu artystów były wspieranych przez rząd federalny za pośrednictwem programów finansowanych przez Works Progress Administration. Programy te zachęcały do tworzenia sztuki, która miała za zadanie przekazywać rodzime amerykańskie wartości. Przedstawicielem nowego kierunku, tzw. american scene painting stał się Thomas Hart Benton, piewca centralnej części Ameryki. Przedstawiciele społecznego realizmu, jak Ben Shahn, koncentrowali się na walce klasy robotniczej podejmowanej w celu przeprowadzenia reform społecznych, gospodarczych i politycznych. Preferowanym gatunkiem wielu artystów (Charles Ephraim Burchfield, Edward Hopper) stała się akwarela. W 1928 roku ówczesny dyrektor Wadsworth Atheneum, A. Everett "Chick" Austin Jr., zorganizował pierwszą indywidualną wystawę akwarel Hoppera i zakupił kilka z nich do kolekcji[10]. Zorganizował on również pierwszą wystawę prac surrealistów poza Europą (Newer Super-Realism, 1931), aktywnie wspierał surrealizm i neoromantyzm, uważając te kierunki za alternatywne formy modernizmu. Austin podziwiał surrealistów za ich sztukę, opartą na snach i podświadomości. Surrealiści zarówno w literaturze i sztuce zmieniali uporządkowane obiekty i słowa, tworząc z nich zaskakujące i niepokojące kombinacje. Jednym z przywódców ruchu był Salvador Dalí. Austin wynajął scenografów Eugene Bermana i Pavla Tchelitchewa do stworzenia tła dla przedstawień organizowanych w muzeum. Jednym z najambitniejszych jego przedsięwzięć stał się w roku 1936 Hartford Festival, tygodniowe święto sztuki, łączące w sobie koncerty, taniec, film, recitale oraz wystawy malarstwa i rysunku[11].

Sztuka amerykańska z lat 50. i 60. charakteryzuje się różnorodnością stylów i impulsów. Po zakończeniu II wojny światowej wielu artystów europejskich zostało zmuszonych do przeprowadzki, a Nowy Jork zastąpił Paryż jako centrum sztuki światowej. Konkurencyjne i często sprzeczne style tego okresu określano jako "powojenną abstrakcję" i "realizm". W latach 60. zaczęły dominować pop-art i minimalizm. Czołowi artyści tamtej epoki to: Morris Graves, William Baziotes, Andrew Wyeth i Pearlstein Philip[12].

Rzeźba

Kolekcja rzeźby amerykańskiej obejmuje dzieła takich artystów jak Horatio Greenough, Harriet Hosmer, Gaston Lachaise, Elie Nadelman, Paul Manship, i Alexander Calder [6].

Rzemiosło artystyczne

Zaczątkiem kolekcji amerykańskiego rzemiosła artystycznego były orzechowe fotele przekazane przez Daniela Wadswortha w 1844 roku na rzecz nowo powstałego muzeum. Istotne poszerzenie zbiorów nastąpiło za sprawą Nutting Wallace Collection. Wallace Nutting (1861–1941), z wykształcenia teolog, z zamiłowania fotograf, pisarz, antykwariusz i koneser sztuki, zgromadził niezrównaną kolekcję mebli stając się autorytetem w sztuce meblarskiej przez większą część XX wieku. Dzięki pośrednictwu J. Pierponta Morgana, Jr. kolekcja Nuttinga znalazła się w 1926 roku w Wadsworth Atheneum. Ozdobą kolekcji Nuttinga są takie eksponaty jak XVII-wieczny dworski kredens, krzesło z boazerii, skrzynia łączona oraz charakterystyczna dla regionu Connecticut skrzynia dekorowana motywem słonecznika, tzw. sunflower chest. Dzięki tej kolekcji w Wadsworth Atheneum znajduje się największy i najbardziej kompleksowy zbiór mebli z wczesnej epoki kolonialnej (tzw. Pilgrim-century furniture) w Stanach Zjednoczonych. Kolekcja rzemiosła artystycznego w niepowtarzalny sposób ucieleśnia historię kultury materialnej w Nowej Anglii i Ameryce. Jej zakres chronologiczny rozciąga się od XVII-wiecznych skrzyń, misternie rzeźbionych i malowanych po współczesne wyroby Marcela Breuera, Franka Lloyda Wrighta i George'a Nakashimy. Przykładem nowoczesnego designu i transformacji prostych materiałów przemysłowych w eleganckie dzieła sztuki są prace takich twórców jak małżonkowie Charles i Ray Eames i Warren McArthur.

Upamiętniono też rzemiosło regionalne, reprezentowane w zbiorach przez meble Samuela Loomisa (1748–1814), twórcy stylu meblowego Colchester/Norwich i Eliphaleta Chapina (1741–1807), najbardziej znanego stolarza kolonialnego w Connecticut.

Kolekcja Elizabeth Hart Jarvis Colt Collection rzuca światło na życie w Hartford w epoce wiktoriańskiej. Kolekcja ta obejmuje nie tylko obrazy i rzeźby, ale także osobistą kolekcję broni palnej, broni białej i zbroi z całego świata należącą jej męża, Samuela Colta. Chińska porcelana eksportowa oraz ceramika i porcelana produkcji angielskiej, holenderskiej i niemieckiej, ilustrują historię importu i eksportu tych produktów oraz postęp, jaki się dokonał w zakresie techniki i stylu.

Zgromadzone w muzeum eksponaty ilustrują nie tylko historię sztuki, ale także historię życia codziennego trzech ostatnich stuleci[13]

Sztuka europejska

Malarstwo

W kolekcji sztuki europejskiej znajduje się ok. 900 obrazów, 3 500 prac na papierze i 500 rzeźb. Zakres chronologiczny zbiorów rozciąga się od średniowiecza po współczesność. Wyróżnia się włoskie malarstwo barokowe (Caravaggio, Orazio Gentileschi i Bernardo Strozzi) oraz surrealizm (Salvador Dalí,Joan Miró, Max Ernst i René Magritte)[14]. Ważna jest też kolekcja malarstwa francuskiego, budowana od 1898 roku i zawierająca prace czołowych artystów kolejnych stuleci i epok jak: Nicolas Poussin, Claude Lorrain, bracia Le Nain (XVII w.), Jean Chardin, Jean Antoine Watteau, Nicolas-Bernard Lépicié, Jean-Baptiste Greuze (XVIII w.), Louis Léopold Boilly, Théodore Géricault, Eugène Delacroix (romantyzm), Édouard Manet, Claude Monet, Pierre-Auguste Renoir, Camille Pissarro (impresjonizm), Paul Cézanne, Paul Gauguin, Édouard Vuillard i Pierre Bonnard (postimpresjonizm)[15].

Malarstwo francuskie
Malarstwo holenderskie
Malarstwo włoskie
Postimpresjonizm

Rzemiosło artystyczne

Kolekcja europejskiego rzemiosła artystycznego obejmuje około 7 000 eksponatów, z których ponad 1 300 pochodzi ze słynnej kolekcji J. Pierponta Morgana. W jej skład wchodzą starożytne wyroby ze szkła i z brązów, włoska majolika, szkło weneckie i w stylu weneckim (tzw. façon de venise), puchary z muszli łodzika, wyroby ze srebra oraz porcelana miśnieńska, wiedeńska i sewrska.

Zbiory Wadsworth Atheneum wzbogacały przez lata również kolekcje innych, hojnych darczyńców. Dzięki nim muzeum posiada dużą kolekcję ceramiki, w tym ceramiki prekolumbijskiej, chińskiej porcelany, XVIII- i XIX-wiecznej angielskiej ceramiki, porcelany secesyjnej z Berlina i Miśni oraz XIX-wiecznej porcelany sewrskiej. Z kolekcji Elizabeth B. Miles pochodzą angielskie srebra, a ze zbiorów Harold and Wendy Newman Collection ceramiczne lampki nocne typu veilleuses. Wśród starożytnych brązów wyróżniają się: grecki zamaskowany wojownik, hellenistyczny biegnący jelonek, patera z uchwytem w kształcie psiej glowy i rzymska figura aktora na ołtarzu. W zbiorach muzealnych znajduje też ponad 200 antycznych wyrobów ze szkła, głównie rzymskiego. Z kolekcji majoliki uwagę zwracają dwa dużych rozmiarów wazony i dwa duże półmiski z Urbino, szopka bożonarodzeniowa z około 1500 roku i duży, ozdobny słoik, powstały w 1431 roku we Florencji. Ozdobę XVII-wiecznych gablot kolekcjonerskich stanowiły wyroby ze srebra i pozłacanego srebra, w tym oprawione muszle łodzika, jaja strusie i kość słoniowa. Wśród 36 wyrobów ze szkła europejskiego z kolekcji Morgana uwagę zwraca XVI-wieczna wenecka butelka pielgrzymia. Kolekcja porcelany niemieckiej ze zbiorów Morgana zawiera głównie wyroby z manufaktury w Miśni, w tym rzadkie komplety wazonów odlewanych w formie reliefów i naturalnej wielkości klatka. Francuska kolekcja porcelany to prawie 300 ważnych XVIII-wiecznych wyrobów pochodzących z Saint-Cloud, Chantilly, Vincennes i manufaktur w Sèvres. Z tej ostatniej pochodzi porcelanowy wazon, wykonany w roku 1763, należący niegdyś do Madame Pompadour [16].

Kolekcja broni

Kolekcja Elizabeth Hart Jarvis Colt Collection znalazła się w Wadsworth Atheneum w roku 1905, po jej śmierci. Kolekcja ta obejmuje amerykańskie i europejskie malarstwo i rzeźbę, meble oraz wyposażenie domu Samuela Colta, zbudowanego w roku 1857, jak również osobistą kolekcję Colta, składającą się z broni palnej, broni białej i zbroi z całego świata, zawierającą przy tym rzadkie i historyczne przedmioty podarowane mu jako prezenty przez carów, książąt i sułtanów[17].

Sztuka współczesna

Od momentu swojego powstania Wadsworth Atheneum przedstawiło artystów tworzących w swoim czasie, od Thomasa Cole'a do Andy'ego Warhola i Sola LeWitta. Kolekcja sztuki współczesnej obejmuje prace powstałe od roku 1945 do chwili obecnej z wyrazistymi przykładami takich kierunków jak ekspresjonizm abstrakcyjny, color field painting, pop art, sztuka konceptualna i bieżące tendencje w dziedzinie malarstwa, rzeźby, fotografii i wideo. W kolekcji znajdują się prace takich artystów jak m. in.: John Baldessari, Duane Hanson, Christian Jankowski, Ellsworth Kelly, Robert Mapplethorpe, Cindy Sherman i William Wegman[18].

Ubiory i tekstylia

W dziale ubiorów i tekstyliów znajduje się około 2 500 tekstyliów i 5 000 strojów i akcesoriów ze wszystkich kontynentów, obejmujących okres od czasów od koptyjskich do współczesnych, w rozmiarze od naparstków do gobelinów. Niektóre zbiory są wyjątkowe, jak papierowe suknie stworzone przez współczesnych artystów w roku 1936 i 1966 dla muzealnych inscenizacji Paper Ball. Kolekcję uzupełniają kostiumy Ballets Russes i serie XVII i XVIII-wiecznych gobelinów, kosze rdzennych Amerykanów i współczesne wyroby z włókna[19].

Zobacz też

  1. Placówka nosi nazwę "ateneum", którego to terminu używano w XIX wieku dla określenia instytucji kulturalnej poświęconej historii, literaturze, sztuce i nauce, połączonej z biblioteką i kolekcją dzieł sztuki i artefaktów.
  1. a b Stacey Stowe: Resignations and Turmoil at the Atheneum. www.nytimes.com. [dostęp 2013-05-26]. (ang.).
  2. a b Elisabeth Maker: Smithsonian Arts Director Takes Top Job at Wadsworth Museum. www.nytimes.com. [dostęp 2013-05-26]. (ang.).
  3. a b c d e f g h i Wadsworth Atheneum Museum of Art: History. www.thewadsworth.org. [dostęp 2013-05-26]. (ang.).
  4. National Register of Historic Places: CONNECTICUT - Hartford County. www.nationalregisterofhistoricplaces.com. [dostęp 2013-05-26]. (ang.).
  5. a b National Park Service: NATIONAL REGISTER OF HISTORIC PLACES HARTFORD INVENTORY - NOMINATION FORM. pdfhost.focus.nps.gov. [dostęp 2013-05-26]. (ang.).
  6. a b c d Wadsworth Atheneum Museum of Art: Collection. www.thewadsworth.org. [dostęp 2013-05-26]. (ang.). Błąd w przypisach: Nieprawidłowy znacznik <ref>; nazwę „American Art” zdefiniowano więcej niż raz z różną zawartością
    BŁĄD PRZYPISÓW
  7. Wadsworth Atheneum Museum of Art: Hudson River School. www.thewadsworth.org. [dostęp 2013-05-26]. (ang.).
  8. Wadsworth Atheneum Museum of Art: American Moderns on paper. americanmoderns.org. [dostęp 2013-05-26]. (ang.).
  9. Wadsworth Atheneum Museum of Art: Progressive and Avant-Garde Artists. americanmoderns.org. [dostęp 2013-05-26]. (ang.).
  10. Wadsworth Atheneum Museum of Art: Regionalism, Social Realism, and American Visions. americanmoderns.org. [dostęp 2013-05-26]. (ang.).
  11. Wadsworth Atheneum Museum of Art: Surrealism and Neo-Romanticism. americanmoderns.org. [dostęp 2013-05-26]. (ang.).
  12. Wadsworth Atheneum Museum of Art: Postwar Abstractions and the Resurgence of Realism. americanmoderns.org. [dostęp 2013-05-26]. (ang.).
  13. Wadsworth Atheneum Museum of Art: American Decorative. www.thewadsworth.org. [dostęp 2013-05-26]. (ang.).
  14. Wadsworth Atheneum Museum of Art: European. www.thewadsworth.org. [dostęp 2013-05-26]. (ang.).
  15. Wadsworth Atheneum Museum of Art: Medieval to Monet: French Paintings in the Wadsworth Atheneum. www.thewadsworth.org. [dostęp 2013-05-26]. (ang.).
  16. Wadsworth Atheneum Museum of Art: European Decorative. www.thewadsworth.org. [dostęp 2013-05-26]. (ang.).
  17. Wadsworth Atheneum Museum of Art: Colt Firearms Collection. www.thewadsworth.org. [dostęp 2013-05-26]. (ang.).
  18. Wadsworth Atheneum Museum of Art: Contemporary Art. www.thewadsworth.org. [dostęp 2013-05-26]. (ang.).
  19. Wadsworth Atheneum Museum of Art: Costume & Textiles. www.thewadsworth.org. [dostęp 2013-05-26]. (ang.).