Języki retoromańskie: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
m żeby było jaśniej |
m naprawiony link |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Języki retoromańskie''' - grupa [[języki romańskie|języków romańskich]], używanych przez około 700 tys. osób, przede wszystkim [[Retoromanie|Retoromanów]] zamieszkujących [[Alpy]] w [[Szwajcaria|Szwajcarii]] i [[Włochy|Włoszech]] oraz okolice włoskiego miasta [[Udine]]. |
'''Języki retoromańskie''' - grupa [[języki romańskie|języków romańskich]], używanych przez około 700 tys. osób, przede wszystkim [[Retoromanie|Retoromanów]] zamieszkujących [[Alpy]] w [[Szwajcaria|Szwajcarii]] i [[Włochy|Włoszech]] oraz okolice włoskiego miasta [[Udine]]. |
||
Dawniej dialekty retoromańskie często traktowano jako lokalne odmiany jednego języka retoromańskiego. Działania podejmowane w celu standaryzacji języka i wprowadzane prawodawstwo chroniące mniejszości językowe świadczą jednak o tym, że w ramach dialektów retoromańskich wyłaniają się trzy odrębne [[język |
Dawniej dialekty retoromańskie często traktowano jako lokalne odmiany jednego języka retoromańskiego. Działania podejmowane w celu standaryzacji języka i wprowadzane prawodawstwo chroniące mniejszości językowe świadczą jednak o tym, że w ramach dialektów retoromańskich wyłaniają się trzy odrębne [[język standardowy|języki standardowe]]: |
||
# [[język romansz|romansz]] (Szwajcaria, głównie [[kanton (Szwajcaria)|kanton]] [[Gryzonia]]), |
# [[język romansz|romansz]] (Szwajcaria, głównie [[kanton (Szwajcaria)|kanton]] [[Gryzonia]]), |
||
# [[język ladyński|ladyński]] (Włochy, region autonomiczny [[Trydent-Górna Adyga]]), |
# [[język ladyński|ladyński]] (Włochy, region autonomiczny [[Trydent-Górna Adyga]]), |
Wersja z 10:59, 24 cze 2006
Języki retoromańskie - grupa języków romańskich, używanych przez około 700 tys. osób, przede wszystkim Retoromanów zamieszkujących Alpy w Szwajcarii i Włoszech oraz okolice włoskiego miasta Udine.
Dawniej dialekty retoromańskie często traktowano jako lokalne odmiany jednego języka retoromańskiego. Działania podejmowane w celu standaryzacji języka i wprowadzane prawodawstwo chroniące mniejszości językowe świadczą jednak o tym, że w ramach dialektów retoromańskich wyłaniają się trzy odrębne języki standardowe:
- romansz (Szwajcaria, głównie kanton Gryzonia),
- ladyński (Włochy, region autonomiczny Trydent-Górna Adyga),
- furlański czyli friulski (Włochy, region autonomiczny Friuli-Wenecja Julijska).
Co do związków genetycznych między językami romansz, ladyńskim i friulskim istnieją dwie główne teorie. Jedna z nich mówi, że mają wspólne pochodzenie i wywodzą się z istniejącego kiedyś jednego języka retoromańskiego. Według drugiej teorii trzy wymienione języki retoromańskie rozwijały się niezależnie, a pewne podobieństwa między nimi wynikają z tego, że zachowują dawne cechy dialektów północnowłoskich, do których kiedyś należały jako dialekty peryferyjne.
Językami retoromańskimi posługuje się coraz mniej osób, chociaż romansz jest jednym z języków urzędowych Szwajcarii (obok języków: francuskiego, niemieckiego i włoskiego), ladyński i furlański zostały oficjalnie uznane przez władze włoskie, a Friulowie cieszą się w swoim regionie autonomią. Szablon:JęzykiRomańskie