Wojna chińsko-japońska (1937–1945): Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
po czyszczeniu kodu przejrzyj wykonane zmiany! |
|||
Linia 42: | Linia 42: | ||
Od lat 30. w Japonii narastały nastroje skrajnie faszystowskie i szowinistyczne. Słabe rządy cywilne, w tym sam cesarz [[Hirohito]] (Shōwa), były bezsilne wobec nacjonalistycznych militarystów. Pod pretekstem wyzwolenia Azjatów spod panowania Europejczyków (głosili oni hasło: "Azja dla Azjatów") dążyli oni do zdobycia nowych terytoriów bogatych w surowce strategiczne, niezbędne dla funkcjonowania nowoczesnego państwa. |
Od lat 30. w Japonii narastały nastroje skrajnie faszystowskie i szowinistyczne. Słabe rządy cywilne, w tym sam cesarz [[Hirohito]] (Shōwa), były bezsilne wobec nacjonalistycznych militarystów. Pod pretekstem wyzwolenia Azjatów spod panowania Europejczyków (głosili oni hasło: "Azja dla Azjatów") dążyli oni do zdobycia nowych terytoriów bogatych w surowce strategiczne, niezbędne dla funkcjonowania nowoczesnego państwa. |
||
18 września [[1931]] doszło do tzw. [[Incydent mukdeński|"incydentu mukdeńskiego"]], po którym [[Armia Kwantuńska]] zajęła Mandżurię. Utworzono z niej marionetkowe państwo zwane [[Mandżukuo]]. Państwem tym rządził od [[1934]], osadzony na tronie przez Japończyków, cesarz [[Puyi]] z mandżurskiej dynastii Qing (wcześniej [[Cesarze Chin|cesarz chiński]], obalony w [[1912]] r. przez [[Yuan Shikai]] |
18 września [[1931]] doszło do tzw. [[Incydent mukdeński|"incydentu mukdeńskiego"]], po którym [[Armia Kwantuńska]] zajęła Mandżurię. Utworzono z niej marionetkowe państwo zwane [[Mandżukuo]]. Państwem tym rządził od [[1934]], osadzony na tronie przez Japończyków, cesarz [[Puyi]] z mandżurskiej dynastii Qing (wcześniej [[Cesarze Chin|cesarz chiński]], obalony w [[1912]] r. przez [[Yuan Shikai]]’a). |
||
== Początek wojny == |
== Początek wojny == |
||
Linia 74: | Linia 74: | ||
{{Link FA|hu}} |
{{Link FA|hu}} |
||
{{ |
{{Link GA|de}} |
Wersja z 18:33, 19 wrz 2013
Ilustracja {{{opis grafiki}}} | |||
Czas |
{{{czas}}} | ||
---|---|---|---|
Miejsce | |||
Terytorium |
Republika Chińska, Mandżuria | ||
Przyczyna |
Dążenia japońskich nacjonalistów do władania całym Dalekim Wschodem | ||
Wynik |
Zwycięstwo Chińczyków | ||
Strony konfliktu | |||
| |||
Dowódcy | |||
Siły | |||
| |||
Straty | |||
| |||
Położenie na mapie świata Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |||
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|} |
Wojna chińsko-japońska w latach 1937-1945, zwana również drugą wojną chińsko-japońską – wojna toczona od 7 lipca 1937 do 9 września 1945, będąca ośmioletnim zmaganiem między Republiką Chińską i Cesarstwem Wielkiej Japonii. Rozpoczęła się przed wybuchem w Europie II wojny światowej i zakończyła się po kapitulacji Japonii w wojnie na Pacyfiku.
Nazwa
W ChRL oraz w Republice Chińskiej wojnę nazywa się wojną przeciw Japonii (chiń. 抗日戰爭, Kàng Rì Zhànzhēng) lub ośmioletnim oporem przeciw Japonii (chiń. 八年抗戰).
W Japonii wojna znana jest pod nazwą: wojna japońsko-chińska (jap.日中戦争, Nitchū-sensō). Po wybuchu wojny na Pacyfiku w grudniu 1941 r. przerodziła się w wojnę w Wielkiej Azji Wschodniej (jap 大東亜戦争, Daitōa-sensō).
Preludium
Pierwszy raz Japonia starła się z Chinami w wielkim konflikcie zbrojnym w latach 1894–1895, podczas pierwszej wojny chińsko-japońskiej. Chiny poniosły klęskę, a skutkiem tego było m.in. przejęcie przez Japonię pełnej kontroli nad Koreą, otwarcie chińskich portów dla Japonii, zagarnięcie przez Japonię Formozy z archipelagiem Peskadorów oraz półwyspu Liaotung.
Wskutek dążeń carskiej Rosji do przejęcia kontroli nad Koreą, w 1904 r. wybuchła kolejna wojna w regionie, tym razem japońsko-rosyjska. Po japońskim ataku w nocy z 8 na 9 lutego 1904 r. na Port Artur, Rosja wypowiedziała 10 lutego wojnę Japonii.
Wojna zakończyła się klęską Rosji w 1905. Japonia otrzymała półwysep Liaotung wraz z Port Artur, południową część Sachalinu oraz fragment linii kolejowej w Mandżurii.
Japonia zaczęła coraz bardziej dominować w Mandżurii i Korei. W 1910 Japończycy zaanektowali Koreę (zobacz: historia Korei) i obalili tamtejszą dynastię. Po upadku Cesarstwa Chińskiego, rządzonego przez mandżurską dynastię Qing i proklamowaniu 1 stycznia 1912 w Nankinie Republiki Chińskiej, Chiny znalazły się w stanie nieustannej wojny domowej pomiędzy zwalczającymi się stronnictwami. Partia rządząca Kuomintang po początkowej współpracy z KPCh, musiała od 1927 toczyć z komunistami ciągłą walkę. Rządowa Narodowo-Rewolucyjna Armia odnosiła pewne sukcesy w walce z komunistami.
Po utracie swoich głównych sił, komuniści przegrupowali się i wycofali do północno-zachodniej części kraju. Pokonano 12 tys. km, a wydarzenie to znane jest w historii jako Wielki Marsz. Na przywódcę Wielkiego Marszu, został wypromowany, wcześniej mało znany, Mao Zedong.
Wielki Marsz posłużył siłom Czang Kaj-szeka do przywrócenia jedności kraju, gdyż militaryści, przestraszeni perspektywą ustanowienia władzy komunistycznej, przechodzili na jego stronę. Mimo to siły komunistów zostały jednak zachowane, a do ich zniszczenia zabrakło jak to określał Czang Kaj-szek: "Historycznych 5 minut". Powodem zaprzestania walki z komunistami było wkroczenie Japończyków do Chin. Wobec potężnego zagrożenia, KPCh stała się łącznikiem pomiędzy siłami nacjonalistów a Sowietami, obiecującymi dostawy broni i zaopatrzenia. Zniszczenie sił Mao nie wchodziło więc w grę. Pozwoliło to odbudować im nadwątlone siły, a nawet ponownie zaatakować domniemanego sojusznika w czasie "wspólnej" wojny z Japonią.
Od lat 30. w Japonii narastały nastroje skrajnie faszystowskie i szowinistyczne. Słabe rządy cywilne, w tym sam cesarz Hirohito (Shōwa), były bezsilne wobec nacjonalistycznych militarystów. Pod pretekstem wyzwolenia Azjatów spod panowania Europejczyków (głosili oni hasło: "Azja dla Azjatów") dążyli oni do zdobycia nowych terytoriów bogatych w surowce strategiczne, niezbędne dla funkcjonowania nowoczesnego państwa.
18 września 1931 doszło do tzw. "incydentu mukdeńskiego", po którym Armia Kwantuńska zajęła Mandżurię. Utworzono z niej marionetkowe państwo zwane Mandżukuo. Państwem tym rządził od 1934, osadzony na tronie przez Japończyków, cesarz Puyi z mandżurskiej dynastii Qing (wcześniej cesarz chiński, obalony w 1912 r. przez Yuan Shikai’a).
Początek wojny
W dniu 7 lipca 1937 r. japońskie oddziały sprowokowały tzw. "incydent na moście Marco Polo" (albo inaczej "bitwę o most Lugou"), który miał być pretekstem do rozpoczęcia kolejnego etapu wojny. Po bitwie Japończycy zajęli Szanghaj, Nankin[1] i południowe Shanxi.
Jednak w połowie 1938 r. japońskie postępy osłabły, a przeciwnik przeszedł do taktyki walk partyzanckich. Sytuacja taka trwała praktycznie do końca wojny i mimo że armia Kuomintangu (mająca przeciw sobie Japończyków i lokalnych władyków) poniosła wiele porażek, to nie została nigdy pokonana ze względu na duże rezerwy oraz na nieprzerwaną pomoc amerykańską (od 1940 r.).
Ostatecznie szacuje się, że wojna ta pochłonęła ponad 20 mln ofiar (w tym 17,5 mln cywili) po stronie chińskiej i 1,1 mln po stronie japońskiej. Dzięki oporowi chińskiemu alianci walczący na Pacyfiku mogli dużo szybciej uporać się z Japończykami, którzy zmuszeni byli utrzymywać duże kontyngenty wojsk lądowych na kontynencie.
(fragment artykułu wojna na Pacyfiku)
- ↑ Stolicę republiki – wg źródeł chińskich wymordowano tutaj około 300 tysięcy cywilów