Philip Johnson: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Xx236 (dyskusja | edycje)
Linia 43: Linia 43:
* ogród rzeźb Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Nowym Jorku, 1953
* ogród rzeźb Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Nowym Jorku, 1953
* synagoga w [[Port Chester]], 1954-56
* synagoga w [[Port Chester]], 1954-56
* biurowiec firmy Seagram w Nowym Jorku, 1954-58 (z [[Ludwig Mies van der Rohe|Miesem van der Rohe]]) - 160 m wysokości, obszerny plac przed wieżowcem
* biurowiec [[Seagram Building]] w Nowym Jorku, 1954-58 (z [[Ludwig Mies van der Rohe|Miesem van der Rohe]]) - 160 m wysokości, obszerny plac przed wieżowcem
* ''kościół bez dachu'' w [[New Harmony (Indiana)|New Harmony]], 1960
* ''kościół bez dachu'' w [[New Harmony (Indiana)|New Harmony]], 1960
* teatr miejski w [[Lincoln Center]] w Nowym Jorku, 1962-64
* teatr miejski w [[Lincoln Center]] w Nowym Jorku, 1962-64
Linia 69: Linia 69:
* [http://www.sztuka-architektury.pl/index.php?ID_PAGE=583 informacja o śmierci Johnsona]
* [http://www.sztuka-architektury.pl/index.php?ID_PAGE=583 informacja o śmierci Johnsona]


{{szablon:Laureaci Nagrody Pritzkera}}
{{Laureaci Nagrody Pritzkera}}




{{Kontrola autorytatywna|VIAF=49268344|LCCN=n/79/71165|GND=118712810|BNF=12177292s|TYP=p}}
{{Kontrola autorytatywna|VIAF=49268344|LCCN=n/79/71165|GND=118712810|BNF=12177292s|TYP=p}}


{{DEFAULTSORT:Johnson Philip}}
{{DEFAULTSORT:Johnson Philip}}

[[Kategoria:Amerykańscy architekci]]
[[Kategoria:Amerykańscy architekci]]
[[Kategoria:Architekci modernizmu]]
[[Kategoria:Architekci modernizmu]]

Wersja z 13:53, 26 wrz 2013

{{{imię i nazwisko}}}
ilustracja
Ph. Johnson AT&T Building na Manhattanie (ob. Sony Building)
Ph. Johnson i J. Burgee: Kaplica Dziękczynienia w Dallas
Ph. Johnson i J. Burgee: IDS Center w Minneapolis
Ph. Johnson i J. Burgee: Lipstick Building w Nowym Jorku

Philip Cortelyou Johnson (ur. 8 lipca 1906 w Cleveland, Ohio, zm. 25 stycznia 2005 w New Canaan, Connecticut) – amerykański architekt i historyk sztuki, długoletni nestor amerykańskiej architektury, w 1979 jako pierwszy architekt uhonorowany Nagrodą Pritzkera, nazywaną architektonicznym Noblem.

Młodość i kariera

Pochodził z zamożnej rodziny (ojciec był na początku XX w. znanym adwokatem) i jako młodzieniec zwiedził zabytki i muzea Rzymu, Paryża, Berlina, Londynu, Aten i Egiptu. Czynnym uprawianiem architektury zajął się stosunkowo późno, pierwszy budynek zaprojektował w wieku 36 lat po studiach u Gropiusa na Uniwersytecie Harvarda. Wcześniej studiował tam filozofię i filologię klasyczną, był krytykiem, historykiem, dziennikarzem i dyrektorem muzeum. Na potrzeby Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Nowym Jorku, którego działem architektury kierował od 1930, stworzył w 1932 wraz z Henrym-Russellem Hitchcockiem termin styl międzynarodowy (międzynarodowa szkoła architektury), którym opisywał pierwszą amerykańską wystawę prac Le Corbusiera i Miesa van der Rohe. W końcu latach 80. stworzył natomiast z Markiem Wigley'em pojęcie architektury dekonstruktywistycznej.

Był uważany za jednego z najbardziej wpływowych architektów wpierw późnej fazy modernizmu, a później postmodernizmu w architekturze. W latach 1964-67 prowadził wspólne biuro z Richardem Fosterem, 1967-1991 z Johnem Burgee (Johnson/Burgee Architects), zaś później z Alanem Ritchiem (Philip Johnson Alan Ritchie - PJAR) z oddziałami na Manhattanie i w Szanghaju. Prawdopodobnie jego najbardziej znanym projektem był własny dom w New Canaan, tzw. Szklany Dom, należący do fazy modernistycznej. Fascynacja twórczością Miesa van der Rohe zaowocowała dość licznymi budynkami będącymi niemalże dokładnymi kopiami jego stylu, jednak z jednoczesnym wpływem palladiańskiego klasycyzmu.

W późniejszym okresie, dzięki swojej erudycji w sprawach historii sztuki i architektury, Johnson swobodnie czerpał motywy z minionych epok, tak w ogólnej dyspozycji i koncepcji przestrzennej budynku, jak i w detalu czy samej atmosferze. Na pierwszy plan wysunęła się nieco manieryczna dążność do nadania budynkom niepowtarzalnej tożsamości. Charakterystyczne było wykorzystywanie łuków i symetryczna, statyczna kompozycja. Projekty Johnsona były bezkompromisowe, zasadą Johnsona było nie dopasowywanie się do kontekstu, lecz dorównywanie mu jakością. Zajmował się też problematyką urbanistyczną, tworząc wysoko oceniane przez krytyków i użytkowników strefy piesze i przestrzenie publiczne. Powstałe w latach 70. i 80. wieżowce Johnsona i Burgee'go nadały nowy, postmodernistyczny charakter centrom wielu miast amerykańskich. Pod koniec życia Johnson nie stronił od architektonicznych gagów i stanowiących swoistą grę reminiscencji. Czasem jego budynki szokowały, przypominając mebel, kryształ, szaszłyk, szminkę czy amebę, niekiedy zaś były surowe i zdyscyplinowane.

Tak jak twórczość, tak i życie Johnsona zawsze wzbudzały kontrowersje. Przed II wojną światową otwarcie dawał wyraz swojej fascynacji nazistowskimi Niemcami, zupełnie błędnie łącząc jednak ich ideologię z nowoczesną i zdyscyplinowaną formalnie architekturą. W 1935 Johnson napisał serię antysemickich tekstów dla kierowanego przez o. Charlesa Coughlina radia w Detroit, zaś później usiłował założyć w USA partię faszystowską. W 1938 wziął udział w zjeździe partyjnym NSDAP w Norymberdze, a we wrześniu 1939 był akredytowanym korespondentem wojennym, obserwującym ze strony niemieckiej oblężenie Warszawy. Kolejny raz Johnson zbulwersował amerykańską opinię publiczną, gdy w latach 60. okazało się, że jest osobą o orientacji homoseksualnej (potwierdził to w oficjalnej biografii wydanej w 1994).

Główne dzieła

  • House Johnson (I) w Cambridge w USA, 1942-1943 (praca dyplomowa)
  • House Johnson (II) w New Canaan, 1949
  • zespół pawilonów na posiadłości w New Canaan (dom gościnny, pergola, biblioteka, pawilon wejściowy), 1949-1995
  • rozbudowy gmachu głównego Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Nowym Jorku, 1950 i 1964
  • ogród rzeźb Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Nowym Jorku, 1953
  • synagoga w Port Chester, 1954-56
  • biurowiec Seagram Building w Nowym Jorku, 1954-58 (z Miesem van der Rohe) - 160 m wysokości, obszerny plac przed wieżowcem
  • kościół bez dachu w New Harmony, 1960
  • teatr miejski w Lincoln Center w Nowym Jorku, 1962-64
  • laboratorium biologiczne im. Kline'a na Uniwersytecie Yale w New Haven, 1962-65 (z Richardem Fosterem)
  • Galeria Miejska w Bielefeld, 1963-68 (współpraca przy realizacji C. Pinnau)
  • biblioteka miejska w Bostonie, 1964-73
  • biurowiec IDS-Center w Minneapolis, 1968-73
  • pomnik Kennedy'ego w Dallas, 1970¹
  • Pennzoil Place w Houston, 1970-76¹
  • Plac i Kaplica Dziękczynienia w Dallas, 1976¹
  • Kryształowa Katedra w Garden Grove (Kalifornia), 1980, wieża w 1990¹
  • biurowiec Transco Tower (obecnie Williams Tower) w Houston, 1982-1983
  • biurowiec AT&T (obecnie siedziba firmy Sony) w Nowym Jorku, 1984¹
  • biurowiec Lipstick Building (oficjalnie: 53rd at Third) w Nowym Jorku, 1984-86¹
  • biurowce Puerta de Europa w Madrycie, 1991-95¹
  • ratusz w Orlando-Celebration na Florydzie, 1996²
  • biurowiec przy Friedrichstraße w Berlinie, 1997²

¹ z Johnem Burgee
² z Alanem Ritchiem

Linki zewnętrzne

Szablon:Laureaci Nagrody Pritzkera