Zbór Śląskiego Kościoła Ewangelickiego Augsburskiego Wyznania w Hawierzowie-Błędowicach: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m lit. |
drobne merytoryczne |
||
| Linia 38: | Linia 38: | ||
== Historia == |
== Historia == |
||
Początki zboru (parafii) luterańskiej w Błedowicach związane są z wydaniem przez cesarza [[Józef II Habsburg|Józefa II Habsburga]] [[Patent Tolerancyjny|Patentu Tolerancyjnego]] w 1781. Po jego wydaniu ewangelicy z miejscowości Błędowice, Datynie, Żywocice, Sucha, Szumbark i Szonów połączyli siły i uzyskali pozwolenie na budowę domu modlitwy 16 marca 1782. Miejsce pod budowę kościoła podarował właściciel dóbr baron von Seeger, po czym zatwierdził to starosta cieszyński (18 kwietnia 1782), a kamień węgielny poświęcił pastor cieszyński Fröhlich. Nie bez przeszkód stawianych przez miejscowego proboszcza katolickiego kościół ukończono w 1783. Pierwszym pastorem został Daniel Wagner (1783), po nim był Ferdynand Szelecseny z Węgier (1784-1794), odwołany przez konsystorz wiedeński. Zastąpił go Krystian Raschke (1794-1802), następnie Samuel Traugott Bartelmus (1802-1847), Karol Gazda (1845-1848), Bernard Folwarczmy (1848-1894). W 1811 urzędowo uregulowano granice gminy zborowej tak, że Karwinę i Stonawę przyłączono do Błędowic a Olbrachcice pozostawiono przy Cieszynie. W 1843 założono cmentarz. |
Początki zboru (parafii) luterańskiej w Błedowicach związane są z wydaniem przez cesarza [[Józef II Habsburg|Józefa II Habsburga]] [[Patent Tolerancyjny|Patentu Tolerancyjnego]] w 1781. Po jego wydaniu ewangelicy z miejscowości Błędowice, Datynie, Żywocice, Sucha, Szumbark i Szonów połączyli siły i uzyskali pozwolenie na budowę domu modlitwy 16 marca 1782. Miejsce pod budowę kościoła podarował właściciel dóbr baron von Seeger, po czym zatwierdził to starosta cieszyński (18 kwietnia 1782), a kamień węgielny poświęcił pastor cieszyński Fröhlich. Nie bez przeszkód stawianych przez miejscowego proboszcza katolickiego kościół ukończono w 1783. Pierwszym pastorem został Daniel Wagner (1783), po nim był Ferdynand Szelecseny z Węgier (1784-1794), odwołany przez konsystorz wiedeński. Zastąpił go Krystian Raschke (1794-1802), następnie Samuel Traugott Bartelmus (1802-1847), Karol Gazda (1845-1848), Bernard Folwarczmy (1848-1894). Patent Tolerancyjny ustanowił również strukturę oficjalnie działającego [[Kościół ewangelicki w Austrii w latach 1781-1918|Kościoła ewangelickiego w Przedlitawii]]. Wszystkie zbory zostały podległe [[konsystorz]]owi powstałemu w 1784 w Cieszynie a w 1785 przeprowadzonemu do [[Wiedeń|Wiednia]]. W 1784 powstała [[superintendent]]ura dla Moraw, Śląska i Galicji. W 1807 powstał seniorat śląski, któremu z czasem podległe zostały wszystkie zbory na [[Śląsk Austriacki|Śląsku Austriackim]]. W 1811 urzędowo uregulowano granice gminy zborowej tak, że Karwinę i Stonawę przyłączono do Błędowic a Olbrachcice pozostawiono przy Cieszynie. W 1843 założono cmentarz. |
||
Po [[I wojna światowa|I wojnie światowej]] i [[Wojna polsko-czechosłowacka|polsko-czechosłowackim konflikcie granicznym]] obszar zboru znalazł się w granicach [[Czechosłowacja|Czechosłowacji]]. Po 1920 wraz z pięcioma innymi polskojęzycznymi zborami luterańskimi utworzył odrębny Kościół Ewangelicki Augsburskiego Wyznania na Śląsku Wschodnim w Czechosłowacji, który został oficjalnie uznany w dniu 24 maja 1923. Kiedy w październiku 1938 Polska dokonała aneksji tzw. [[Zaolzie|Zaolzia]] zbory te połączono z [[Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP|polskim Kościołem ewangelicko-augsburskim]]. Już rok później, po włączeniu większości terenu Śląska Cieszyńskiego do [[III Rzesza|III Rzeszy]] podporządkowano je niemieckiemu [[konsystorz]]owi we [[Wrocław]]iu. Po drugiej wojnie światowej ŚKEAW ponownie uznano oficjalnie w 1948. W 1960 Błędowice włączono do Hawierzowa. |
Po [[I wojna światowa|I wojnie światowej]] i [[Wojna polsko-czechosłowacka|polsko-czechosłowackim konflikcie granicznym]] obszar zboru znalazł się w granicach [[Czechosłowacja|Czechosłowacji]]. Po 1920 wraz z pięcioma innymi polskojęzycznymi zborami luterańskimi utworzył odrębny Kościół Ewangelicki Augsburskiego Wyznania na Śląsku Wschodnim w Czechosłowacji, który został oficjalnie uznany w dniu 24 maja 1923. Kiedy w październiku 1938 Polska dokonała aneksji tzw. [[Zaolzie|Zaolzia]] zbory te połączono z [[Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP|polskim Kościołem ewangelicko-augsburskim]]. Już rok później, po włączeniu większości terenu Śląska Cieszyńskiego do [[III Rzesza|III Rzeszy]] podporządkowano je niemieckiemu [[konsystorz]]owi we [[Wrocław]]iu. Po drugiej wojnie światowej ŚKEAW ponownie uznano oficjalnie w 1948. W 1960 Błędowice włączono do Hawierzowa. |
||
Wersja z 13:28, 30 wrz 2013
 {{{opis grafiki}}} | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Seniorat |
cieszyńsko-hawierzowski |
| Kościół | |
| Proboszcz |
Vladislav Volný |
Położenie na mapie kraju morawsko-śląskiego  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Położenie na mapie Czech  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
| Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|} | |
| Strona internetowa | |
Zbór Śląskiego Kościoła Ewangelickiego Augsburskiego Wyznania w Hawierzowie-Błędowicach – zbór (parafia) luterańska w Hawierzowie, w dzielnicy Błędowice, należąca do senioratu cieszyńsko-hawierzowskiego Śląskiego Kościoła Ewangelickiego Augsburskiego Wyznania.
Historia
Początki zboru (parafii) luterańskiej w Błedowicach związane są z wydaniem przez cesarza Józefa II Habsburga Patentu Tolerancyjnego w 1781. Po jego wydaniu ewangelicy z miejscowości Błędowice, Datynie, Żywocice, Sucha, Szumbark i Szonów połączyli siły i uzyskali pozwolenie na budowę domu modlitwy 16 marca 1782. Miejsce pod budowę kościoła podarował właściciel dóbr baron von Seeger, po czym zatwierdził to starosta cieszyński (18 kwietnia 1782), a kamień węgielny poświęcił pastor cieszyński Fröhlich. Nie bez przeszkód stawianych przez miejscowego proboszcza katolickiego kościół ukończono w 1783. Pierwszym pastorem został Daniel Wagner (1783), po nim był Ferdynand Szelecseny z Węgier (1784-1794), odwołany przez konsystorz wiedeński. Zastąpił go Krystian Raschke (1794-1802), następnie Samuel Traugott Bartelmus (1802-1847), Karol Gazda (1845-1848), Bernard Folwarczmy (1848-1894). Patent Tolerancyjny ustanowił również strukturę oficjalnie działającego Kościoła ewangelickiego w Przedlitawii. Wszystkie zbory zostały podległe konsystorzowi powstałemu w 1784 w Cieszynie a w 1785 przeprowadzonemu do Wiednia. W 1784 powstała superintendentura dla Moraw, Śląska i Galicji. W 1807 powstał seniorat śląski, któremu z czasem podległe zostały wszystkie zbory na Śląsku Austriackim. W 1811 urzędowo uregulowano granice gminy zborowej tak, że Karwinę i Stonawę przyłączono do Błędowic a Olbrachcice pozostawiono przy Cieszynie. W 1843 założono cmentarz.
Po I wojnie światowej i polsko-czechosłowackim konflikcie granicznym obszar zboru znalazł się w granicach Czechosłowacji. Po 1920 wraz z pięcioma innymi polskojęzycznymi zborami luterańskimi utworzył odrębny Kościół Ewangelicki Augsburskiego Wyznania na Śląsku Wschodnim w Czechosłowacji, który został oficjalnie uznany w dniu 24 maja 1923. Kiedy w październiku 1938 Polska dokonała aneksji tzw. Zaolzia zbory te połączono z polskim Kościołem ewangelicko-augsburskim. Już rok później, po włączeniu większości terenu Śląska Cieszyńskiego do III Rzeszy podporządkowano je niemieckiemu konsystorzowi we Wrocławiu. Po drugiej wojnie światowej ŚKEAW ponownie uznano oficjalnie w 1948. W 1960 Błędowice włączono do Hawierzowa.
Bibliografia
- Z historii Kościoła Ewangelickiego na Śląsku Cieszyńskim. Tadeusz J. Zieliński (redakcja). Katowice: Dom Wydawniczy i Księgarski „Didache”, 1992, s. 143. ISBN 83-85572-00-7.