Filip Padniewski: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Mathiasrex (dyskusja | edycje)
kat.
Mathiasrex (dyskusja | edycje)
kat., drobne merytoryczne
Linia 42: Linia 42:


== Życiorys ==
== Życiorys ==
Urodził się we wsi dziedzicznej [[Skórki]] w Wielkopolsce jako syn Wojciecha i Małgorzaty z Żernik, kasztelanki kaliskiej. Nauki kończył w [[Ingolstadt]]. Młodość spędził na dworze cesarza [[Karol V Habsburg|Karola V]]. Kształcił się na dworze biskupa krakowskiego [[Piotr Tomicki|Piotra Tomickiego]], w latach [[1538]]-[[1542]] studiował we Włoszech. Z początkiem roku 1541, na [[Uniwersytet w Padwie|Uniwersytecie w Padwie]] uzyskał stopień doktora obojga praw, a w roku 1542 przebywał w [[Rzym]]ie. Z namowy P. Tomickiego wstąpił do stanu duchownego. Dyplomata, poseł i [[sekretarz królewski|sekretarz]] króla [[Zygmunt II August|Zygmunta Augusta]] (jako podkanclerz koronny jeździł w poselstwach: do Rzymu, do cesarza Karola V i do cesarza [[Ferdynand I Habsburg|Ferdynand I]]). Początkowo biskup przemyski, następnie biskup krakowski (od 1562). Wspierał studiującą młodzież. Do [[Uniwersytet Jagielloński|Akademii Krakowskiej]] odnosił się niechętnie, szczególnie do wszechobecnej wówczas scholastyki. Świadczy o tym jego wystąpienie na sejmie (1565) i rola w zatargu uniwersytetu ze studentami Bursy Jerozolimskiej (1566). Współredaktor aktu [[Unia lubelska|unii lubelskiej]] ([[1569]]). Zlecił wykonanie nowej polichromii do kościoła św. Krzyża. Był mecenasem [[Jan Kochanowski|Jana Kochanowskiego]].
Urodził się we wsi dziedzicznej [[Skórki]] w Wielkopolsce jako syn Wojciecha i Małgorzaty z Żernik, kasztelanki kaliskiej. Nauki kończył w [[Ingolstadt]]. Młodość spędził na dworze cesarza [[Karol V Habsburg|Karola V]]. Kształcił się na dworze biskupa krakowskiego [[Piotr Tomicki|Piotra Tomickiego]], w latach [[1538]]-[[1542]] studiował we Włoszech. Z początkiem roku 1541, na [[Uniwersytet w Padwie|Uniwersytecie w Padwie]] uzyskał stopień doktora obojga praw, a w roku 1542 przebywał w [[Rzym]]ie. Z namowy P. Tomickiego wstąpił do stanu duchownego. Dyplomata, poseł i [[sekretarz królewski|sekretarz]] króla [[Zygmunt II August|Zygmunta Augusta]] (jako podkanclerz koronny jeździł w poselstwach: do Rzymu, do cesarza Karola V i do cesarza [[Ferdynand I Habsburg|Ferdynand I]]). Początkowo biskup przemyski, następnie biskup krakowski (od 1562). Wspierał studiującą młodzież. Do [[Uniwersytet Jagielloński|Akademii Krakowskiej]] odnosił się niechętnie, szczególnie do wszechobecnej wówczas scholastyki. Świadczy o tym jego wystąpienie na sejmie (1565) i rola w zatargu uniwersytetu ze studentami Bursy Jerozolimskiej (1566). Współredaktor aktu [[Unia lubelska|unii lubelskiej]] [[1569]] roku, której był sygnatariuszem<ref>Volumina Legum, t. II, Petersburg 1859. s. 87.</ref>. Zlecił wykonanie nowej polichromii do kościoła św. Krzyża. Był mecenasem [[Jan Kochanowski|Jana Kochanowskiego]].


Pochowany w [[Bazylika archikatedralna św. Stanisława i św. Wacława w Krakowie|katedrze wawelskiej]]. [[Nagrobek Filipa Padniewskiego|Pomnik nagrobny biskupa]] jest autorstwa [[Jan Michałowicz z Urzędowa|Jana Michałowicza z Urzędowa]].
Pochowany w [[Bazylika archikatedralna św. Stanisława i św. Wacława w Krakowie|katedrze wawelskiej]]. [[Nagrobek Filipa Padniewskiego|Pomnik nagrobny biskupa]] jest autorstwa [[Jan Michałowicz z Urzędowa|Jana Michałowicza z Urzędowa]].
Linia 87: Linia 87:
[[Kategoria:Sekretarze wielcy koronni (duchowni)]]
[[Kategoria:Sekretarze wielcy koronni (duchowni)]]
[[Kategoria:Senatorowie duchowni I Rzeczypospolitej]]
[[Kategoria:Senatorowie duchowni I Rzeczypospolitej]]
[[Kategoria:Sygnatariusze unii lubelskiej 1569]]
[[Kategoria:Polscy pisarze renesansu]]
[[Kategoria:Polscy pisarze renesansu]]
[[Kategoria:Sekretarze królewscy]]
[[Kategoria:Sekretarze królewscy]]

Wersja z 13:33, 18 paź 2013

Filip Padniewski
Ilustracja
Herb duchownego
Data i miejsce urodzenia

1510
Skórki

Data i miejsce śmierci

17 kwietnia 1572
Warszawa

Miejsce pochówku

bazylika archikatedralna św. Stanisława i św. Wacława w Krakowie

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Śluby zakonne

po 1542

Nominacja biskupia

1562

Sakra biskupia

brak danych

Filip Padniewski herbu Nowina (ur. 1510 we wsi Skórki koło Żnina[1], zm. 17 kwietnia 1572 w Warszawie) – podkanclerzy koronny (15591562), biskup przemyski (1560) i krakowski (1562-1572), sekretarz wielki koronny (od 1557)[2], duchowny, pisarz polityczny, mówca i mecenas sztuki.

Życiorys

Urodził się we wsi dziedzicznej Skórki w Wielkopolsce jako syn Wojciecha i Małgorzaty z Żernik, kasztelanki kaliskiej. Nauki kończył w Ingolstadt. Młodość spędził na dworze cesarza Karola V. Kształcił się na dworze biskupa krakowskiego Piotra Tomickiego, w latach 1538-1542 studiował we Włoszech. Z początkiem roku 1541, na Uniwersytecie w Padwie uzyskał stopień doktora obojga praw, a w roku 1542 przebywał w Rzymie. Z namowy P. Tomickiego wstąpił do stanu duchownego. Dyplomata, poseł i sekretarz króla Zygmunta Augusta (jako podkanclerz koronny jeździł w poselstwach: do Rzymu, do cesarza Karola V i do cesarza Ferdynand I). Początkowo biskup przemyski, następnie biskup krakowski (od 1562). Wspierał studiującą młodzież. Do Akademii Krakowskiej odnosił się niechętnie, szczególnie do wszechobecnej wówczas scholastyki. Świadczy o tym jego wystąpienie na sejmie (1565) i rola w zatargu uniwersytetu ze studentami Bursy Jerozolimskiej (1566). Współredaktor aktu unii lubelskiej 1569 roku, której był sygnatariuszem[3]. Zlecił wykonanie nowej polichromii do kościoła św. Krzyża. Był mecenasem Jana Kochanowskiego.

Pochowany w katedrze wawelskiej. Pomnik nagrobny biskupa jest autorstwa Jana Michałowicza z Urzędowa.

Twórczość

Autor biografii biskupów Piotra Tomickiego i Piotra Gamrata.

Ważniejsze utwory i mowy

  • Wiersze łacińskie (pisane w Ingolstadt), wyd. przy: T. Grzybkowski Disputatio philosophica de syllogismis, Ingolstadt 1604
  • Elogia decem illustrium virorum Polonorum, fragmenty ogł. Miesięcznik Połocki 1818; rękopis znajdował się w Bibliotece Załuskich
  • Diarium cuiusdam domestici Petri Tomicki episcopi cracoviensis, obejmuje lata 1532-1536, wyd. W. Kętrzyński Monumenta Poloniae Historica, t. 5 z 1888, (autorstwo według A. Sajkowskiego)
  • Oratio ad Sigismundum Augustum... habita XXIII Maji 1548, rękopis znajdował się w Bibliotece Załuskich
  • Literarum publicarum Regni Polonici sub Sigismundo Augusto... annis supra millesimum quingentesimum LIX, LX, LXI, LXII expeditarum, rękopis znajdował się w Archiwum Koronnym w Warszawie
  • Epistolae sub Sigismundi Augusti principatu ad Regni proceres, partim latine, partim polonice scriptae, rękopis znajdował się w Bibliotece Załuskich
  • De viris aetatis suae et gentis illustribus liber (zbiór łac. charakterystyk biskupów pol.), wyd. K. Hartleb "Piotr Gamrat w świetle nieznanego życiorysu", Lwów 1938, Archiwum Towarzystwa Naukowego we Lwowie, dz. II, t. 21, zeszyt 2, s. 154-158

Listy

  • 3 listy do Zygmunta Augusta, ogł. Miesięcznik Połocki 1818, s. 217-221
  • Od biskupa J. Lubodzieskiego, dat. 14 grudnia 1553, rękopis znajdował się w Bibliotece Seminarium Duchownego w Pelplinie nr 292 (kopiariusz S. Marycjusa)
  • Od kardynała O. Truchsessa, dat. w Rzymie 29 stycznia 1563, rękopis: Biblioteka Watykańska nr 3432, k. 154 b.

Utwory o autorstwie niepewnym

  • Petri Gamrati archiepiscopi Gnesnensis et episcopi Cracoviensis vita, wyd. K. Hartleb "Piotr Gamrat w świetle nieznanego życiorysu", Lwów 1938, Archiwum Towarzystwa Naukowego we Lwowie, dz. II, t. 21, zeszyt 2, s. 147-154; rękopis (kopia) Ossolineum nr 2470, (autorstwo przypuszczalne według K. Hartleba)
  • Vita Petri Tomicii, rękopis w Acta Tomiciana, t. 16 (niewydane); odpis w rękopisie Ossolineum nr 2470/II, (przeróbka utworu S. Hozjusza pt. Vita Tomicii; zdaniem S. Brzezińskiego i K. Hartleba praca Padniewskiego; autorstwo to kwestionował W. Zakrzewski)
  • Vita Petri Kmitae, wyd. 1611 (W. Kętrzyński uważa za autora F. Padniewskiego; inni natomiast S. Górskiego)
  • pisma F. Padniewskiego zamierzał wydać S. Ptaszycki, posiadał on również odpis jego polskiego traktatu politycznego (być może odpis ten znajduje się w posiadaniu S. Kota)

Bibliografia

  • Ks. Piotr Nitecki, Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965-1999. Słownik biograficzny, wyd. II popr. i uzupeł., Warszawa 2000, k. 330-331, ISBN 83-211-1311-7,
  • Polski Słownik Biograficzny, t. XXV, s. 1-7.
  • Bibliografia Literatury Polskiej – Nowy Korbut, t. 3 Piśmiennictwo Staropolskie, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1965, s. 79-80
  1. Bibliografia Literatury Polskiej – Nowy Korbut, t. 3 Piśmiennictwo Staropolskie, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1965, s. 79
  2. Urzędnicy centralni i nadworni Polski XIV-XVIII wieku, Kórnik 1992, s. 146.
  3. Volumina Legum, t. II, Petersburg 1859. s. 87.

Szablon:Książę siewierski