Flisak: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 11:28, 26 gru 2013

Plik:Flisak z Ulanowa.jpg

Flisak z Ulanowa

Flisak (oryl, flis) – przedstawiciel grupy zawodowej zajmującej się w dawnej Polsce flisem, czyli rzecznym spławem (transportem) towarów. Z reguły byli to chłopi zamieszkujący nadrzeczne wsie, dla których spław był dodatkowym, sezonowym zajęciem. Z biegiem czasu wytworzyli oni swoje własne obyczaje i słownictwo. Kulturę flisacką upamiętnił m.in. Sebastian Fabian Klonowic w swoim poemacie Flis, to jest Spuszczanie statków Wisłą i inszymi rzekami do niej przypadającymi z 1595 roku. Ostatnim żyjącym flisakiem, który zarobkowo spławiał drewno do 1963 roku jest Wincenty Pityński z Ulanowa, które zwane jest Stolicą Polskiego Flisactwa. W Ulanowie od 1993 roku działa Bractwo Flisackie pw. Św. Barbary, które zrzesza flisaków, najczęściej są to osoby z rodzinnymi tradycjami flisackimi. Bractwo za główny cel działalności przyjęło kultywowanie flisackich tradycji oraz rozwój kulturalny ziemi ulanowskiej.

Obecnie Bractwo Flisackie w Ulanowie pw. Św. Barbary wraz z International Timber-Raftsmen Association czynią starania, aby zawód flisaka wpisać na listę światowego dziedzictwa UNESCO jako zawód ginący.

Hierarchia

Starszy flisak kierujący spływem i odpowiedzialny za stan i transport tratew był zwany retmanem. Ponieważ flisacy stanowili liczną grupę zawodową, w XVII wieku założyli własną organizację przypominającą rzemieślniczy cech miejski, a król Władysław IV Waza nadał im przywileje cechowe.

Flisak w legendach i przypowieściach

legenda o Wyspie Wisielca

Wiersz o flisakach z Torunia:

Flisaczkowa żona,

siedzi sobie doma.

A flisaczek, nieboraczek,

robi na chleb jak robaczek,

płynie do Torunia.

Legenda o flisaku, który wybawił Toruń od plagi żab jest jednym z elementów interaktywnych spektakli odbywających się w Domu Legend Toruńskich.

Pomniki flisaka znajdują się w

Toruniu (pomnik flisaka)
Grudziądzu na Błoniach Nadwiślańskich
Kamieńczyku

Kluby sportowe Flisak

Flisak Złotoria - obecnie występujący w IV Lidze

Zobacz też

włóczkowie

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
 {{Dopracować|Źródła}}
-[[Plik:Wojciech Gerson-Zachwycenie-Flisacy.jpg|thumb|Flisacy - [[sielanka|sielankowy]] obraz [[Wojciech Gerson|Wojciecha Gersona]]]]
+[[Plik:Wojciech Gerson-Zachwycenie-Flisacy.jpg|thumb|upright|Flisacy – [[sielanka|sielankowy]] obraz [[Wojciech Gerson|Wojciecha Gersona]]]]
+[[Plik:Stryowski-Flisacy nad Wisla.jpg|thumb|''Flisacy Nad Wisłą'', Wilhelm August Stryowski, 1881]]
-[[File:Tradycyjna tratwa flisacka.jpg|thumb|right|300px|Tradycyjna tratwa flisacka]]
-[[File:Flisak z Ulanowa.jpg|thumb|right|300px|Flisak z [[Ulanów|Ulanowa]]]]
+[[Plik:Tradycyjna tratwa flisacka.jpg|thumb|Tradycyjna tratwa flisacka]]
-[[Plik:Stryowski-Flisacy nad Wisla.jpg|300px|thumb|''Flisacy Nad Wisłą'', Wilhelm August Stryowski, 1881]]
+[[Plik:Flisak z Ulanowa.jpg|thumb|Flisak z [[Ulanów|Ulanowa]]]]
-[[Plik:Flisak.jpg|thumb|right|300px|Flisak na Dunajcu]]
+[[Plik:Flisak.jpg|thumb|Flisak na Dunajcu]]
 '''Flisak''' (oryl, [[flis]]) – przedstawiciel grupy zawodowej zajmującej się w dawnej Polsce [[flis]]em, czyli rzecznym spławem ([[transport]]em) towarów. Z reguły byli to chłopi zamieszkujący nadrzeczne wsie, dla których spław był dodatkowym, sezonowym zajęciem. Z biegiem czasu wytworzyli oni swoje własne obyczaje i słownictwo. Kulturę flisacką upamiętnił m.in. [[Sebastian Fabian Klonowic]] w swoim poemacie ''[[Flis, to jest Spuszczanie statków Wisłą i inszymi rzekami do niej przypadającymi]]'' z [[1595]] roku.
@@ Linia 12: / Linia 10: @@
 Obecnie Bractwo Flisackie w Ulanowie pw. Św. Barbary wraz z International Timber-Raftsmen Association czynią  starania, aby zawód flisaka wpisać na [[Lista światowego dziedzictwa UNESCO|listę światowego dziedzictwa UNESCO]] jako zawód ginący.
 == Hierarchia ==
@@ Linia 19: / Linia 16: @@
 == Flisak w legendach i przypowieściach ==
 * [[Legenda Wyspy Wisielca|legenda o Wyspie Wisielca]]
 Wiersz o flisakach z [[Toruń|Torunia]]:
 : ''Flisaczkowa żona,''
@@ Linia 25: / Linia 23: @@
 : ''robi na chleb jak robaczek,''
 : ''płynie do Torunia.''
 Legenda o flisaku, który wybawił Toruń od plagi żab jest jednym z elementów interaktywnych spektakli odbywających się w [http://domlegend.pl/ Domu Legend Toruńskich].