Winobluszcz pięciolistkowy: Różnice pomiędzy wersjami

Winobluszcz pięciolistkowy
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Klad	rośliny naczyniowe
Klad	rośliny nasienne
Klasa	okrytonasienne
Rząd	winoroślowce
Rodzina	winoroślowate
Rodzaj	winobluszcz
	Nazwa systematyczna
	{{{nazwa łacińska}}} (L.) Planch.; Monogr. Phan. 5: 448 1887
	[[wikispecies:{{{wikispecies}}}\|Systematyka w Wikispecies]]
	Multimedia w Wikimedia Commons

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja nieprzejrzana]

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 23:16, 24 mar 2014

Winobluszcz pięciolistkowy (Parthenocissus quinquefolia), zwany też dzikim winem – gatunek silnie rosnącego pnącza ozdobnego z rodziny winoroślowatych. W stanie naturalnym występuje w Ameryce Północnej od Gwatemali na południu, poprzez Meksyk i Stany Zjednoczone po prowincje Ontario i Quebec w Kanadzie. Poza tym jest szeroko rozpowszechniony w uprawie i w wielu miejscach naturalizowany^[3].

Morfologia

Jesienne zabarwienie liści
Kwiat
Owoce

Pokrój: Wysokie pnącze (pokrywa podpory nawet do 20 m wysokości) samoczepne o młodych pędach zaczerwienionych. Z węzłów wyrastają wąsy z 5 do 8 rozgałęzieniami zakończonymi przylgami.
Liście: Pięciolistkowe, zielone, od spodu szarozielone, jesienią zabarwiają się na czerwono. Poszczególne listki osiągają do 10 cm długości, są ząbkowane na brzegu i zwykle nagie.
Kwiaty: Drobne i niepozorne.
Owoce: Granatowe jagody o średnicy ok. 6 mm^[4].
Podobne gatunki: Bywa często mylony z winobluszcz zaroślowywinobluszczem zaroślowym]]^[4].

Zmienność

Odmiany^[4]:

var. murorum Rehd. – odmiana murowa – listki krótsze i szersze. Mocniej przywiera do podpór – ma mocniejsze przylgi i wąsy z 8–12 rozgałęzieniami.
var. engelmanii Rehd. – odmiana Engelmanna – listki wąskie (do 3 cm szerokości). Jesienią liście brązowoczerwone.

Zastosowanie

Roślina uprawna: Winobluszcz pięciolistkowy jest najczęściej uprawianym gatunkiem winobluszczu. Jego zaletą jest duża mrozoodporność oraz odporność na zanieczyszczenia powietrza, przez co świetnie sprawdza się w miastach. Radzi sobie zarówno na stanowiskach słonecznych jak i zacienionych, a jego wymagania glebowe też nie są wygórowane. Intensywnie zielone liście jesienią przebarwiają się na czerwono, stanowiąc wspaniałą dekorację podpór lub ścian, po których wpinają się rośliny. Do odmian uprawnych należy m.in. 'Star Showers' o białopstrych liściach. Jej wzrost jest znacznie ograniczony, może wspinać się jedynie na wysokość 3-6 m. Wymaga też mniej nasłonecznionych stanowisk^{[potrzebny przypis]}.

Przypisy

Szablon:Przypisy-lista

↑ ^a ^b Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie tpl
BŁĄD PRZYPISÓW
↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie apweb
BŁĄD PRZYPISÓW
↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie grin
BŁĄD PRZYPISÓW
↑ ^a ^b ^c Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie seneta
BŁĄD PRZYPISÓW

[tpl-1] Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie tpl
BŁĄD PRZYPISÓW

[apweb-2] Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie apweb
BŁĄD PRZYPISÓW

[grin-3] Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie grin
BŁĄD PRZYPISÓW

[seneta-4] Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie seneta
BŁĄD PRZYPISÓW

[1]

[3]

[4]

@@ Linia 33: / Linia 33: @@
 Plik:Parthenocissus quinquefolia fructis.jpg|Owoce
 </gallery>
-; Pokrój : Wysokie pnącze samoczepne o młodych pędach zaczerwienionych. Z węzłów wyrastają wąsy z 5 do 8 rozgałęzieniami zakończonymi przylgami.
+; Pokrój : Wysokie pnącze (pokrywa podpory nawet do 20 m wysokości) samoczepne o młodych pędach zaczerwienionych. Z węzłów wyrastają wąsy z 5 do 8 rozgałęzieniami zakończonymi przylgami.
 ; [[Liść|Liście]] : Pięciolistkowe, zielone, od spodu szarozielone, jesienią zabarwiają się na czerwono. Poszczególne listki osiągają do 10 cm długości, są ząbkowane na brzegu i zwykle nagie.
 ; [[Kwiat]]y : Drobne i niepozorne.
 ; [[Owoc]]e: Granatowe [[jagoda (botanika)|jagody]] o średnicy ok. 6 mm{{r|seneta}}.
+; Podobne gatunki: Bywa często mylony z [[winobluszcz zaroślowy]]winobluszczem zaroślowym]]{{r|seneta}}.
+=== Zmienność ===
+[[odmiana (biologia)|Odmiany]]{{r|seneta}}:
+* var. ''murorum'' Rehd. – odmiana murowa – listki krótsze i szersze. Mocniej przywiera do podpór – ma mocniejsze przylgi i wąsy z 8–12 rozgałęzieniami.
+* var. ''engelmanii'' Rehd. – odmiana Engelmanna – listki wąskie (do 3 cm szerokości). Jesienią liście brązowoczerwone.
 === Zastosowanie ===
-; [[Rośliny uprawne|Roślina uprawna]]: Winobluszcz pięciolistkowy jest najczęściej sadzonym gatunkiem Winobluszczu. Jego zaletą jest całkowita mrozoodporność oraz duża odporność na zanieczyszczenia powietrza, przez co świetnie sprawdza się w miastach. Winobluszcz pięciolistkowy radzi sobie zarówno na stanowiskach słonecznych jak i zacienionych, a jego wymagania glebowe też nie są wygórowane. Liście są dłoniastozłożone z pięciu listków. Poszczególne listki osiągają do 10 cm długości, są ząbkowane na brzegu i zwykle nagie. Intensywnie zielone liście jesienią przebarwiają się na czerwono, stanowiąc wspaniałą dekorację podpór lub ścian, po których wpinają się rośliny. Bywa, że winobluszcz ten wspina się na budynki na wys. nawet 20 m. Czasem wyodrębnia się jego odmianę murową - winobluszcz pięciolistkowy Murorum, która ma silniejszą zdolność czepiania się ścian. Szukając bardziej oryginalnych odmian, warto zwrócić uwagę na 'Star Showers' o atrakcyjnych białopstrych liściach. Jej wzrost jest znacznie ograniczony, może wspinać się jedynie na wysokość 3 - 6 m. Wymaga też mniej nasłonecznionych stanowisk.
+; [[Rośliny uprawne|Roślina uprawna]]: Winobluszcz pięciolistkowy jest najczęściej uprawianym gatunkiem winobluszczu. Jego zaletą jest duża mrozoodporność oraz odporność na zanieczyszczenia powietrza, przez co świetnie sprawdza się w miastach. Radzi sobie zarówno na stanowiskach słonecznych jak i zacienionych, a jego wymagania glebowe też nie są wygórowane. Intensywnie zielone liście jesienią przebarwiają się na czerwono, stanowiąc wspaniałą dekorację podpór lub ścian, po których wpinają się rośliny. Do odmian uprawnych należy m.in. 'Star Showers' o białopstrych liściach. Jej wzrost jest znacznie ograniczony, może wspinać się jedynie na wysokość 3-6 m. Wymaga też mniej nasłonecznionych stanowisk{{fakt}}.
-Z winobluszczem pięciolistkowym bywa często mylony [[winobluszcz zaroślowy (Parthenocissus inserta)]]{{r|seneta}}.
 === Przypisy ===