Skierniewice

Siedziba Starostwa Powiatowego – Dom Sejmikowy

Pałac prymasowski

Kordegarda znajdująca się przy Starostwie Powiatowym, należąca do kompleksu Osady Pałacowej

Położenie Wzniesień Łódzkich na mapie Polski

Ratusz – dzisiejszy Urząd Miasta

Budynek Zespołu Pałacowego

Parowóz OKl27-10 – pomnik przed skierniewicką parowozownią

Skierniewice – miasto na prawach powiatu, w połowie drogi między Warszawą a Łodzią, w województwie łódzkim. Miasto położone jest w dorzeczu Wisły, na Nizinie Środkowomazowieckiej, w południowej części Równiny Łowicko-Błońskiej.

Według danych z Urzędu Miasta Skierniewice 30 września 2013 miasto liczyło 48 696 mieszkańców.

Nazwa miasta

Istnieją dwie wersje pochodzenia nazwy miasta, jednak najbardziej prawdopodobne jest pochodzenie od nazwy „skwierczącego” kwiczoła – łownego ptaka z rodziny drozdów.

Położenie

Położenie Skierniewic

Współrzędne geograficzne
na północ	51°57′010″N
na wschód	20°08′030″E

Skierniewice leżą w centralnej Polsce na północnym wschodzie województwa łódzkiego na Nizinie Środkowo Mazowieckiej między dwoma największymi aglomeracjami: łódzką i warszawską. Odległość w linii prostej między Skierniewicami i Warszawą wynosi 66 km natomiast między Skierniewicami i Łodzią 53 km.

Skierniewice są otoczone od północy przez Puszczę Bolimowską, która stanowi fragment Bolimowskiego Parku Krajobrazowego. Fragment zachodniej granicy miasta wyznacza Las Zwierzyniecki. Na południowy wschód od miasta znajduje się las w Strobowie i Pamiętnej. Przez miasto przepływa rzeka Skierniewka oraz rzeka Rawka, która styka się w północno-wschodniej części Skierniewic.

Wysokości bezwzględne zmieniają się niewiele na obszarze miasta i wynoszą od 112 m n.p.m. na krawędzi Puszczy Bolimowskiej do 138 m n.p.m. w południowo-wschodnim rejonie miasta.

Rozwój terytorialny miasta

• 1 stycznia 2012 roku do Skierniewic dołączono część poligonu o powierzchni 150 ha, wcześniej należącego do gminy Maków.

Rzeźba terenu

Pod względem fizycznogeograficznym obszar Skierniewic położony jest w obrębie makroregionu Wzniesień Południowomazowieckich i na granicy dwóch mezoregionów:

• Wzniesień Łódzkich
• Równiny Łowicko-Błońskiej.

Strefę przejściową pomiędzy Równiną a Wzniesieniami Łódzkimi stanowi krawędź geomorfologiczna, słabo zaznaczona w terenie. Jej partie szczytowe rozciągają się na linii Dąbrowice-Balcerów-Strobów i wznoszą się na wysokość 134-135 m n.p.m.. W związku z tym część północna miasta położona jest w obrębie Równiny Łowicko-Błońskiej, w strefie krawędziowej Wzniesień zlokalizowane są pobliskie miejscowości takie jak Mokra Lewa, Miedniewice, Samice i Pamiętna. Jest to obszar staroglacjalny, znajdujący się na skłonie wysoczyzny polodowcowej, która powstała w okresie zlodowacenia Warty.

Hydrografia

Skierniewice położone są w dorzeczu Wisły w zlewisku Morza Bałtyckiego. Największą powierzchnię zlewiska rzecznego na terenie miasta stanowi rzeka Rawka, Skierniewka (Łupia). Przez miasto przepływa ciek wodny nazwany Pisią lub Zwierzynką oraz struga wpływająca od wschodniej strony miasta, przepływająca przez centrum wpływająca do rzeki Skierniewka w Parku Miejskim nazywana potocznie "Smródką". W mieście znajdują się dwa zbiorniki wodne:

• Zbiornik wodny Zadębie
• Zalew Poniatowskiego

Gleby

W 2001 roku w mieście i w nadleśnictwie Skierniewice zostały przeprowadzone badania, prace glebowo-siedliskowe przez Zespół Urządzania Lasu RDLP w Łodzi dla obrębu Skierniewice i w roku 2009 przez Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej O.Warszawa. W wyniku tych prac wyodrębniono ok. 13 typów i ponad 40 podtypów gleb.

Na gruntach Skierniewic największy udział mają najczęściej spotykane w polskich lasach gleby rdzawe, łącznie 69,5%. Znaczący udział mają również gleby płowe oraz w mniejszym stopniu gleby bielicowe, brunatne, gruntowo glejowe i czarne ziemie.

Topografia i podział administracyjny

Najstarszą częścią miasta jest centrum. Znajdują się tam budynki z przełomu XIX i XX wieku. Dookoła rozciągają się nowsze osiedla, budowane głównie w latach PRL, na północy jedna z największych dzielnic mieszkaniowych – Widok powstałe w latach 70. i 80. XX wieku. Najdalej wysunięta dzielnica mieszkaniowa Skierniewic znajduje się na północny wschód od centrum – ok. 5 km. Najnowsze osiedla powstają głównie w południowym centrum Skierniewic.

Przemysł skupia się głównie w północno-wschodniej (Rawka, Widok) części miasta.

Osiedla domków jednorodzinnych mieszczą się na osiedlu Zadębie (największym osiedlu domków jednorodzinnych), osiedlu Makowska, osiedlu Feliksów, osiedlu Grabina, osiedlu Halinów, osiedlu Balcerów, osiedlu Ruda, osiedlu Sadowiczów, osiedlu Serwituty, osiedlu Starbacicha, oraz po części w dzielnicy Rawka.

Zabudowa miasta w 1883 r.

Dzielnice

• Widok (północ)
• Rawka (północny wschód)
• Zadębie (południe)

Osiedla

osiedle Sobieskiego I (wschód) osiedle Sobieskiego II (centrum) osiedle Słoneczne (południe) osiedle Trzcińska (centrum) osiedle Cicha (centrum) osiedle Dworcowa (centrum) osiedle Bielany (centrum) osiedle Kopernika (centrum) osiedle Nad Potokiem (centrum) osiedle Graniczna (południe) osiedle Mickiewicza (centrum) osiedle 1000 lecia (centrum) osiedle Budowlana (centrum)

osiedle 25-lecia PRL (centrum) osiedle Bajkowe (północ) osiedle Pod Borem (północ) osiedle Makowska (zachód) osiedle Feliksów (południowy zachód) osiedle Grabina (północny wschód) osiedle Halinów (południowy zachód) osiedle Balcerów (południowy zachód) osiedle Ruda (północny wschód) osiedle Sadowiczów (północ) osiedle Serwituty (północ) osiedle Starbacicha (północ)

Demografia

Rozwój demograficzny

Rozwój demograficzny Skierniewic związany był i jest ze wcielaniem pogranicznych terenów i tym samym z rozwojem terytorialnym miasta – ale nie tylko, do rozwoju demograficznego przyczyniło się także wybudowanie dzielnicy Widok w latach 70 XX w. Od 1921 roku ludność miasta wzrosła o ponad 32 tys.

Dane demograficzne na dzień 31.12.2013

Stan ludności na dzień 31.12.2013.

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
Jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
Populacja	48 708	100	24 979	----	22 706	----
Gęstość zaludnienia [mieszk./km²]	1350		692,3		629,3

• Pobyt czasowy – 1023

W okresie od 01.01.2013 r. do 31.12.2013 r. urodziło się 455 osób, a zmarły 454.

• Przyrost naturalny wynosi: (+ 1)

Źródło:

Liczba ludności w poszczególnych miesiącach i latach

Stan na dzień 31 grudnia każdego roku (2003-2007), zameldowani na pobyt stały i czasowy łącznie.

Największą populację Skierniewice zanotowały w 2007 roku – 49 344.

Według danych GUS na dzień 31.12.2012 Skierniewice były 90-tym miastem w Polsce pod względem liczby ludności

Klimat

Klimat Skierniewic zbliżony jest do klimatu panującego na całym obszarze nizinnym Polski. Temperatury kształtują się pod wpływem zarówno powietrza kontynentalnego, jak i również oceanicznego. Skierniewice leżą w strefie najniższych opadów w Polsce. Przeciętna ich suma roczna kształtuje się na poziomie 538 mm, jednak w poszczególnych latach może być ona znacznie niższa. Średnia pokrywa śnieżna wynosi 50-60 dni, a średnia temperatura w Skierniewicach to 8,6 °C.

Najwyższe temperatury dzienne wynoszą: styczeń +12,2 luty +5,1 marzec +12,7 kwiecień +21,1 maj +25,3 czerwiec +28,9 lipiec +32,1 sierpień +30,8 wrzesień +23,8 październik +23,0 listopad +10,6 grudzień +7,9

Najniższe temperatury dzienne wynoszą: styczeń -32,2 luty -13,2 marzec -6,4 kwiecień -3,9 maj +1,8 czerwiec +1,8 lipiec +8,0 sierpień +5,6 wrzesień +2,1 październik -3,2 listopad -2,9 grudzień -10,0

Źródło:

Przyroda

Miasto położone między kompleksem czterech lasów. Od północy Skierniewice graniczy z Bolimowskim Parkiem Krajobrazowym, od wschodu z Lasem Zwierzynieckim. Na południu i południowym wschodzie znajdują się dwa kompleksy lasów w granicach administracyjnych miasta i poza nim. W środkowej części miasta znajduje się Park Miejski o powierzchni 42 ha założony w XIV wieku.

Ochrona przyrody

Park Miejski

Nowoczesna ochrona przyrody zaczęła się kształtować wraz z rozwojem nauk przyrodniczych w XIX w.

W okresie I wojny światowej lasy skierniewickie były rabunkowo eksploatowane przez administrację niemiecką. Zniszczenia powojenne i wieloletnia gospodarka podporządkowana wyłącznie łowiectwu i hodowli zwierzyny spowodowały duże szkody w drzewostanach. Dopiero w roku 1918 lasy objęła administracja polska. W roku 1919 Ministerstwo Rolnictwa i Dóbr Państwowych przekazało lasy skierniewickie SGGW w Warszawie. Prowadzona była tu gospodarka w oparciu sporządzone plany urządzeniowe.

W okresie II wojny światowej okupanci w ciągu 6 lat wycięli tyle drzewostanów, ile zaplanowane było na 27 lat. Dopiero po II wojnie światowej zaczęto zajmować się ochroną przyrody.

Więcej o przyrodzie w Skierniewicach i koło miasta:

Historia miasta

Kalendarium

1359 – pierwsze wzmianki o Skierniewicach 1457 – Skierniewice otrzymały prawa miejskie 1463 – zatwierdzona erekcja miasta 1617 – powstanie pałacu prymasowskiego 1655 – miasto zniszczone przez Szwedów 1782 – powstanie kościoła pw. św. Jakuba 1786 – pierwsza w mieście manufaktura sukiennicza 1795 – w skierniewickim pałacu rezydował ostatni prymas – Ignacy Krasicki 1807 – Ludwik Davout przejmuje miasto 1829 – przekaz przez cesarza Mikołaja I dóbr skierniewickich oraz pałacu następcy – księciu Konstantemu 1845 – zostaje otworzona linia kolejowa Warszawa – Wiedeń 1867 – Skierniewice stały się miastem powiatowym 1870 – przekaz dóbr skierniewickich księciu bariatyńskiemu przez cesarza Aleksandra II 1875 – powstanie dworca kolejowego istniejącego do dziś 1885 – zjazd „Trzech Czarnych Orłów” – cesarzy: Aleksandra III, Wilhelma I i Franciszka Józefa I w Skierniewicach 1915 – w okolicach Skierniewic fosgen został użyty jako gaz bojowy przez niemieckich żołnierzy 1915-1918 – rządy niemieckie 1918 – odzyskanie niepodległości

1919 – w celu utworzenia placówki naukowej następuje przekaz folwarku skierniewickiego oraz pałacu na potrzeby SGGW 1927 – Dom Sejmikowy – otwarcie z udziałem prezydenta Mościckiego 1939 – spalenie synagogi przez Niemców 1940 – utworzenie przez Niemców getta dla 6,5 tys. Żydów 1941 – likwidacja getta, przepędzenie jego mieszkańców do getta warszawskiego 1945 – wyzwolenie miasta i zakończenie II wojny światowej 1951 – w mieście powstał Instytut Sadownictwa 1964 – w mieście powstawał Instytut Warzywnictwa 1975-1998 – w tych latach Skierniewice były miastem wojewódzkim 1977 – zorganizowano pierwsze SŚKOiW 1990 – po raz pierwszy odbyły się wolne wybory do władz lokalnych, w tym do samorządu skierniewickiego 1996 – otwarcie w mieście pierwszej Wyższej Szkoły Ekonomiczno Humanistycznej 1999 – Skierniewice stają się miastem na prawach powiatu grodzkiego należącym do województwa łódzkiego 2002 – 25. jubileusz SŚKOiW 2005 – powstała pierwsza Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa 2007 – w tym roku uroczyście obchodzono 550 lecie nadania praw miejskich Skierniewicom 2009 – odsłonięcie pomnika Szczepana Aleksandra Pieniążka 2010 – odsłonięcie pomnika Wokulskiego na dworcu kolejowym 2011 – połączenie dwóch instytutów w wyniku czego powstaje Instytut Ogrodnictwa

Źródło:

Pierwsze pisemne świadectwa

Pierwsza pisemna wzmianka o Skierniewicach pochodzi z roku 1359. Wtedy właśnie arcybiskup Jarosław Bogoria ze Skotnik przyjął w Skierniewicach księcia mazowieckiego Siemowita III. Książę, którego państwo obejmowało swym zasięgiem Skierniewice, potwierdził w nim arcybiskupią własność tych terenów, a mieszkańców wsi obdarzył nowymi przywilejami.

Arcybiskup Jarosław Bogoria był prawdopodobnie pierwszym z prymasów Polski, który na stałe przebywał w swoich siedzibach w Łowiczu i Skierniewicach. Za jego panowania Skierniewice i całe dobra arcybiskupie zaczęły odnotowywać rozwój ekonomiczny i szybko rozrosły się do całkiem dużej osady, którą można było przekształcić w miasto.

Lokacja miasta

Jan Olbracht, król polski, poleca urzędnikom nie pobierać ceł, targowego i innych opłat od mieszczan skierniewickich (1499 r.).

Przywilej lokacyjny Skierniewic podpisał arcybiskup Jan Odrowąż ze Sprowy. Stało się to 19 lutego 1457 roku w Uniejowie; tym samym Skierniewice stały się jednym z miast duchownych. Do miasta wcielono nie tylko osadę Skierniewice, ale także pobliską wieś Dęba. Jan Odrowąż rozbudował i zaludnił miasto, wybudował kościół oraz wyznaczył dni targowe na każdy czwartek i sobotę (jest tak do dziś) i jarmark w dzień św. Jakuba (25 lipca).

Prawa miejskie nadane przez Odrowąża wraz z przywilejami potwierdził w 1463 roku król Kazimierz Jagiellończyk.

Prymas Jan Przerębski (1559-1562) szczególnie przyczynił się do sławy miasta w całej Polsce. Założył on w Skierniewicach szkołę, której absolwenci z dobrymi skutkami studiowali później na Akademii Krakowskiej. Kierownictwo szkoły powierzył Benedyktowi Herbestowi, który jednak po śmierci swego protektora opuścił miasto, a szkoła zaczęła chylić się ku upadkowi.

W 1610 roku rozpoczęła się budowa pałacu arcybiskupiego. Jego budowę ukończył prymas Wawrzyniec Gembicki. W pałacu tym przyjmowani byli przez prymasów królowie Polski, a także miała miejsce siedziba sądów arcybiskupich. Pierwszym, który przyjechał do Skierniewic był Jan Kazimierz, poszukujący w 1652 roku schronienia przed „morowym powietrzem”. Kiedy jednak choroba pojawiła się w mieście, przeniósł się do Łowicza. Na jesieni 1672 roku Skierniewice odwiedził późniejszy król Polski, hetman wielki koronny Jan Sobieski.

Rozwój i świetność miasta (XVIII wiek)

Pałac arcybiskupi oraz gotycki kościół prymasów spłonęły w pożarze na początku XVIII wieku. Pałac szybko odnowiono w 1721 roku. Jednocześnie abp Stanisław Szembek wybudował nowy barokowy kościół pw. św. Stanisława.

Wraz ze śmiercią króla Augusta II Sasa w 1733 roku rozpoczął się dla Skierniewic krótki czas świetności na politycznej mapie Polski. W mieście urzędował wtedy prymas Teodor Andrzej Potocki, który z urzędu stał się interreksem. Wkrótce miał sprawować ten urząd ponownie po ucieczce Stanisława Leszczyńskiego z kraju, a przed objęciem tronu przez Augusta III. W ten sposób Skierniewice awansowały do miana „drugiej stolicy Polski”.

W latach 80. XVIII w. prymas Antoni Ostrowski podjął decyzję o przebudowie swego pałacu oraz wybudowaniu nowego kościoła prymasowskiego pw. św. Jakuba na miejscu dawnego gotyckiego. Projektu podjął się nadworny architekt królewski Efraim Schroeger.

Ostatnim z prymasów, który swój urząd sprawował ze Skierniewic był Ignacy Krasicki. To właśnie w Skierniewicach powstawały jego fraszki i bajki. Wydawał też tu redagowaną przez siebie gazetę „Co tydzień”. Rozwój miasta w XVIII wieku wiązał się z powstawaniem manufaktur sukienniczych.

Rozbiory Polski

W czasie rozbiorów Skierniewice trafiły do zaboru pruskiego. Prymasi stracili swoje posiadłości na rzecz króla pruskiego, a miasto zaczęło podupadać.

Wojny napoleońskie przyniosły kolejne zmiany polityczne. Skierniewice znalazły się w granicach Księstwa Warszawskiego, lecz po upadku Bonapartego znalazły się wraz z całym Księstwem we władaniu cesarzy rosyjskich.

W roku 1867 Skierniewice otrzymały rangę miasta powiatowego i wraz z pobliskimi gminami zostały wyłączone z powiatu rawskiego.

Dworzec kolejowy, rok 1872

Widok na odnowiony dworzec od strony peronów

W 1875 roku ukończona zostaje budowa dworca kolejowego Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej. Miasto po okresie stagnacji ponownie ożywa. Rodzina carska co kilka lat przyjeżdżała do Skierniewic, które były ich miejscem odpoczynku, a okoliczne lasy były areną carskich polowań.

Skierniewice były także miejscem spotkania trzech cesarzy. W pałacu należącym wtedy do cara Rosji spotkali się w 1884 roku cesarze Aleksander III, cesarz Austrii Franciszek Józef I i cesarz Niemiec Wilhelm I. Prowadzili tam rozmowy dotyczące wzajemnych stosunków i polityki wobec polskich dążeń niepodległościowych.

W czasie przynależności Skierniewic do Rosji w mieście znajdowały się koszary wojskowe. Stacjonowały w nich dwa pułki wojsk rosyjskich. Dla nich przede wszystkim wybudowano w pobliżu koszar cerkiew Narodzenia Pańskiego. Dziś jest to kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny.

I wojna światowa

Wybuch I wojny światowej wprowadził sporo zamieszania w mieście. W rejonie miasta toczyły się kilkutygodniowe zawzięte walki, a Skierniewice zajęli Niemcy (wkroczyli do miasta bez walki). 24 października 1914 roku Rosjanie odbili miasto, by ostatecznie wycofać się z niego w grudniu. Wtedy front ustabilizował się na linii pobliskiej rzeki Rawki, a walki przybrały charakter wojny pozycyjnej, front utrzymał się do lipca 1915. W czasie tych walk wojska niemieckie po raz pierwszy użyły gazów bojowych.

II Rzeczpospolita

Skierniewice – przystań na rzece Łupii, ok. 1917 rok

Ulica Sienkiewicza. Lata międzywojenne, na pierwszym planie budynek dawnego już nieistniejącego teatru

Po zakończeniu I wojny światowej w 1918 roku Skierniewice ponownie zaczęły rozkwitać. Miasto należało do województwa Warszawskiego. W 1916 roku (jeszcze w czasie wojny) przy placu św. Floriana wybudowano elektrownię. Dostarczała ona w 1925 roku prąd do prawie 400 domów w mieście. Obecnie z elektrowni pozostała jedynie zabytkowa brama.

W Skierniewicach zaczęły powstawać także inne zakłady produkcyjne. Wybudowano m.in. hutę szkła, fabrykę sklejki. W Skierniewicach umieściła swoje wydziały Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego oraz doświadczalne gospodarstwo ogrodnicze.

W roku 1927 Skierniewice gościły prezydenta Mościckiego. Przyjechał on do miasta na otwarcie Domu Sejmikowego (znajdującego się między ulicami Jagiellońską i Konstytucji 3 Maja).

II wojna światowa

Skierniewice zostały zajęte przez wojska niemieckie 10 września 1939 roku i weszły pod zarząd okupacyjny. 1 kwietnia 1941 roku straciły miano miasta powiatowego i włączone zostały do powiatu łowickiego.

W końcu 1940 Niemcy utworzyli w mieście getto, w którym umieścili całą żydowską ludność Skierniewic oraz grupy Żydów z innych miast centralnej Polski (łącznie niemal 7000 osób). Getto uległo likwidacji na przełomie marca i kwietnia 1941, a jego mieszkańców zmuszono do pieszego marszu do Warszawy, w trakcie którego zmarło kilkaset osób. Ogromna większość skierniewickich Żydów nie przeżyła wojny, wymordowana w obozach zagłady bądź wyniszczona ciężkimi warunkami bytowymi.

17 stycznia 1945 roku do Skierniewic wkroczyły wojska radzieckie. W tym samym czasie główne siły garnizonu niemieckiego ulokowanego w mieście w pośpiechu się wycofywały.

Polska Ludowa

Władze ludowe przywróciły Skierniewicom rangę miasta powiatowego. Skierniewice stały się ważnym ośrodkiem rozwojowym rolnictwa i przemysłu. W 1951 roku utworzono Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa, a w 1964 Instytut Warzywnictwa. Ważną rolę odegrał Zakład Genetyki Roślin Polskiej Akademii Nauk.

W czasach Polski Ludowej do największych zakładów w mieście należały: Zakład Urządzeń Odpylających i Wentylacyjnych RAWENT, Zakłady Transformatorów Radiowych ZATRA, Zakład Materiałów Magnetycznych POLFER, Fabryka Urządzeń Odlewniczych FUMOS, Zakłady Przemysłu Odzieżowego SARTO, Zakład Mleczarski OSM, Powszechna Spółdzielnia Spożywców PSS Społem, Huta Szkła, WPHW (Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Handlu Wewnętrznego), PHS - Przedsiębiorstwo Hurtu Spożywczego, Kombinat, Unitra

Reformą administracyjną w 1975 roku zlikwidowano powiat skierniewicki, a w jego miejsce utworzono województwo skierniewickie. W związku z tym zapadła decyzja o rozbudowie miasta i powiększeniu liczby jego mieszkańców, które było jednym z najmniej ludnych miast wojewódzkich i zamieszkane było przez niespełna 30 tys. osób. Zamiar ten zamierzano zrealizować głównie poprzez zbudowanie dużego osiedla mieszkaniowego z wielkiej płyty; 1977 r. rozpoczęła się budowa osiedla Widok, obecnie skupiającego blisko 1/3 mieszkańców Skierniewic.

W lipcu 1986 Leszek Miller został wybrany I sekretarzem Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Skierniewicach. W grudniu 1988 wrócił do Warszawy w związku z awansem na sekretarza Komitetu Centralnego PZPR.

III Rzeczpospolita

Reforma administracyjna w 1999 roku zmniejszyła liczbę województw, a Skierniewice jako miasto na prawach powiatu znalazły się w województwie łódzkim.

Skierniewice są jednym z 312 miast należących do Związku Miast Polskich.

Ludność żydowska

Synagoga w Skierniewicach

Według danych pod koniec XIX w. co drugi mieszkaniec miasta był pochodzenia Żydem. Nie wiadomo jednak kiedy osiedlili się pierwsi Żydzi. Niektóre przekazy informują, że mieszkali tu już przed rokiem 1562. Skierniewiccy żydzi mieszkali w dzielnicy utworzonej w trójkącie zamkniętym ulicami: Okrzei, Mireckiego, św. Stanisława i 1 Maja. Na tym terenie w czasach okupacji, hitlerowcy utworzyli getto oddzielone murem i płotem. Znęcano się nad nimi psychicznie, obrażano ich uczucia i godność na każdym kroku. Żydzi nie mogli wychodzić na zewnątrz getta, gdyż groziło to ciężkim pobiciem, a nawet śmiercią. U większości Żydów osiadłych w Skierniewicach imiona były bardziej charakterystyczne niż nazwiska. Powszechnymi męskimi imionami były: Moszek, Szlam, Mordka, Izrael, Abram, Jakub, a wśród kobiet: Ruchla, Estera, Rywka, Chawa, Gołda, Szajndla. Likwidacja getta nastąpiła zimą 1941 roku.

Źródło:

Gospodarka

Budynek banku w Skierniewicach

30 listopada 2012 roku w Skierniewicach zarejestrowanych było 5086 podmiotów gospodarczych (z wyłączeniem osób fizycznych prowadzących gospodarstwa rolne).

W 2012 roku Ministerstwo Rozwoju Regionalnego miast zleciło wykonanie „Raportu o rozwoju społecznym Polska 2012”. Wśród wszystkich miast województwa łódzkiego Skierniewice zajęły 1 miejsce pod względem dobrobytu mieszkańców. Według wskaźnika „Edukacja” miasto zajęło 20 miejsce w kraju, wyprzedzają je tylko miasta wojewódzkie.

Wskaźnik LHDI dla Skierniewic wynosi 54,89 (maks. 100) w tym wskaźnik zdrowia – 43,04, wskaźnik edukacji określono na poziomie 73,28, a zamożności 52,42.

Bezrobocie

Według danych na rok 2010 Skierniewice miały 9% bezrobocie, w tym 817 mężczyzn i 948 kobiet. Niewielkie bezrobocie wynika z położenia miasta między Warszawą i Łodzią. Pod koniec października 2012 roku w mieście zarejestrowanych było 2100 bezrobotnych.

Handel

Skierniewice pełnią rolę regionalnego ośrodka handlowego. W mieście znajdują się supermarkety i dyskonty Tesco, Carrefour, Kaufland, Biedronka, Lidl. W połowie 2014 r. otwarte zostaną dwa supermarkety Intermarché i Bricomarché. W mieście znajdują się sklepy sieciowe RTV Euro AGD, Avans, Empik, Rossmann, CCC, Deichmann. W centrum miasta znajduje się galeria handlowa Dekada.

Administracja

W Skierniewicach znajduje się wiele instytucji publicznych o zasięgu subregionalnym. Są to:

• Łódzki Urząd Wojewódzki – delegatura
• Starostwo Powiatowe
• Urząd Skarbowy
• Inspektorat ZUS
• Placówka terenowa KRUS
• Wojewódzki Urząd Pracy
• Powiatowy Urząd Pracy
• Urząd Celny I w Łodzi – Odział Celny
• Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna
• Prokuratura Okręgowa – ośrodek zamiejscowy
• Prokuratura Rejonowa
• Sąd Okręgowy w Łodzi – wydział zamiejscowy
• Kuratorium Oświaty – delegatura
• Powiatowy Zarząd Dróg
• Powiatowe Centrum Pomocy
• Wojewódzki Inspektorat Farmaceutyczny – delegatura
• Narodowy Fundusz Zdrowia – Łódzki Oddział Wojewódzki – delegatura

Opieka zdrowotna

Jednym z najważniejszych instytucji zdrowotnych jest Wojewódzki Szpital Zespolony w Skierniewicach.

Dodatkowo istnieją:

• Ośrodek Ratownictwa Medycznego
• Poradnia Medycyny Pracy
• Przychodnia Lekarska – Lelewel, Medyk
• Przychodnia Rehabilitacji Leczniczej
• niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej

31.12.2013 zaczęła się budowa lądowiska dla helikopterów koło skierniewickiego szpitala.

Transport

Według danych wortalu polskich tablic rejestracyjnych na dzień 03.01.2014 w Skierniewicach było zarejestrowanych 40 614 pojazdów i 2284 przyczep (razem 42 898).

Witacze

Komunikacja miejska

Podstawową komunikacji miejskiej w Skierniewicach jest 14 linii autobusowych (w tym 2 pośpieszne i 5 okresowych). Tabor autobusowy jest w większości niskopodłogowy i nowy, stare autobusy powoli przechodzą do historii. Pierwsze niskopodłogowe autobusy pojawiły się w Skierniewicach pod koniec 2008 roku, były to pojazdy marki Solaris o długości 12 m wyposażone w silniki spełniające normę Euro 4, automatyczną skrzynię biegów i klimatyzację. Według stanu na 2013 MZK Skierniewice posiada już 10 takich nowoczesnych pojazdów (w tym 6 sztuk autobusów marki Solaris o długości 10 m spełniających normę Euro 5, oraz 4 sztuki o długości 12 m spełniających normę Euro 4. Zakup był dofinansowany ze środków Unii Europejskiej. Skierniewickie autobusy w większości pomalowane są na kolor żółto-niebieski, ale są też wyjątki. W posiadaniu spółki także autobusy i mikrobusy w innych kolorach.

Poniżej schemat linii MZK Skierniewice

Przykładowy model skierniewickiego autobusu

• Linie autobusowe zwykłe: 1, 3, 5, 6, 7, 8, 10
• Linie pośpieszne: A, B
• Linie okresowe: S1, S2, S3, S4, S5

Drogi przebiegające przez Skierniewice

W Skierniewicach zbiegają się 2 drogi wojewódzkie i jedna krajowa. W 2012 r. tuż przed Mistrzostwami Europy w Piłce Nożnej 2012 pod Skierniewicami oddano do użytku nowo wybudowaną Autostradę A2 na odcinku ze Strykowa pod Łodzią do Warszawy. Dzięki tej drodze można dojechać do krajów Europy Zachodniej oraz do stolicy.

Drogi przechodzące przez i obok miasta

Droga	Trasa
autostrada A2	(węzeł „Skierniewice”) – Konotopa (Warszawa) – dalej droga krajowa 2 do Terespola
droga krajowa nr 70	Łowicz – Bełchów – Mokra Prawa – Skierniewice – Wola Pękoszewska – Zawady.
droga ekspresowa nr S8	Na wschód znajduje się droga ekspresowa S8, 22 km od Skierniewic (węzeł „Huta Zawadzka”). Prowadzi ona od granicy z Czechami w Kudowie-Zdroju do granicy z Litwą w Budzisku
droga wojewódzka nr 705	Śladów – Tułowice – Konary – Sochaczew – Nowa Sucha – Bolimowska Wieś – Bolimów – Grabina – Skierniewice – Feliksów – Stare Rowiska – Byczki – Bliski Gaj – Słupia – Jeżów.
droga wojewódzka nr 707	Skierniewice – Strobów – Nowy Kawęczyn – Kurzeszyn – Rawa Mazowiecka – Pukinin – Cielądz – Żdżary – Jankowice – Nowe Miasto nad Pilicą – Żdżarki.

W granicach miasta funkcjonuje około 15 km ścieżek rowerowych prowadzonych w pasach drogowych (poza jezdnią). Układ ścieżek rowerowych jest w dużej mierze wynikiem realizacji i modernizacji układu drogowego.

Transport kolejowy

W mieście zbiegają się 3 linie kolejowe prowadzące w kierunkach: Warszawa, Katowice, Kutno, Łuków: Linia kolejowa nr 1, Linia kolejowa nr 11 i Linia kolejowa nr 12. W samych Skierniewicach znajduje się stacja kolejowa Skierniewice oraz przystanek osobowy Skierniewice Rawka.

Pociąg na dworcu kolejowym w Skierniewicach

Wnętrze dworca kolejowego w Skierniewicach (2011 r.)

Transport autobusowy (PKS)

Dworzec autobusowy znajduje się obok dworca kolejowego. Ze Skierniewic istnieją bezpośrednie połączenia z Białą Rawską, Brzezinami, Grójcem, Łodzią, Nowym Miastem nad Pilicą, Piotrkowem Trybunalskim, Radomiem, Sochaczewem, Tomaszowem Mazowieckim, Warszawą. Głównym operatorem jest PKS Skierniewice Spółka z o.o.

Transport lotniczy

Przy Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym powstaje lądowisko dla helikopterów. Według planów lotnisko ma przyjmować od dwóch do czterech lotów tygodniowo.

Blisko miasta znajdują się trzy międzynarodowe porty lotnicze w odległości poniżej 100 km.

• Port Lotniczy im. W. Reymonta w Łodzi - 67 km
• Port im. Fryderyka Chopina w Warszawie - 73 km
• Port Lotniczy Warszawa Modlin - 92 km

Transport prywatny

W Skierniewicach znajduje się dziewięć korporacji taxi:

Mosty

W Skierniewicach istnieje kilka mostów wybudowanych w okresie od XVIII do XXI wieku.

• most ul. Prymasowska
• most ul. Poniatowskiego
• most ul. Zadębie
• most kolejowy nad rzeką Skierniewka
• most kolejowy nad rzeką Rawka
• most nad rzeką Skierniewka łączący ulice Łowicką i Waryńskiego

Architektura

Najwyższe budowle Skierniewic

Najwyższymi budowlami w Skierniewicach jest komin Skierniewickiej Spółdzielni Mleczarskiej przy ul. Sobieskiego (wysokość całkowita wynosi 127 metrów), komin ciepłowni przy ul. Przemysłowej (wysokość 85 metrów) oraz komin przy ulicy Zwierzynieckiej (wysokość 50 metrów).

W mieście znajduje się 18 budynków mieszkalnych 11-piętrowych oraz kilka 7- i 8-piętrowych. Pierwszy jedenastopiętrowy budynek powstał w 1985 roku przy ulicy Bolesława Prusa pod numerem 6. na osiedlu Widok.

Pierwszymi budynkami 7 i 8 piętrowymi wybudowanymi w latach 60. XX wieku były: biurowiec Zakładów Transformatorowych Unitra-Zatra na ul. Jana III Sobieskiego oraz Hotel Polonia (dawny budynek Instytutu Warzywnictwa i Kwiaciarstwa) przy ul. W. Reymonta.

Place i skwery

Fontanny na rynku przed Ratuszem

Poniżej spis placów i skwerów w Skierniewicach:

• Rynek w Skierniewicach
• Plac Dworcowy w Skierniewicach
• Plac Dąbrowskiego
• Plac Jana Pawła II
• Plac Świętego Floriana
• Skwer Inwalidów Wojennych RP

Fontanny

W mieście znajduje się kilka fontann usytuowanych m.in.:

• Plac Dworcowy
• Rynek, przed Ratuszem
• Dziedziniec Pałacu Prymasowskiego

Pomniki

Poniżej spis pomników, które znajdują się na terenie miasta:

• Pomnik Szczepana Aleksandra Pieniążka na rynku przed ratuszem
• Pomnik Stanisława Wokulskiego na dworcu kolejowym
• Pomnik upamiętniający żołnierzy walczących w czasie II wojny światowej – miejsce pomnika ul. Sobieskiego
• Pomnik czołg z II wojny światowej upamiętniający żołnierzy walczących. Miejsce pomnika ul. H. Sienkiewicza
• Pomnik Jana Pawła II przy kościele garnizonowym
• Pomnik Niepodległości na pl. Jana Pawła II
• Pomnik św. Floriana – plac św. Floriana
• Pomnik samolot myśliwski MIG 15 przy zbiorniku wodnym Zadębie.
• Pomnik symboliczny Jana Kozietulskiego przy Willi Kozłowskich

Oświata i nauka

Liceum Ogólnokształcące im. B. Prusa

Szkoła Podstawowa nr 1

W mieście znajduje się 8 przedszkoli publicznych, 7 niepublicznych, 6 publicznych szkół podstawowych, w tym jedna z oddziałami integracyjnymi, oraz 2 niepubliczne szkoły podstawowe, 5 gimnazjów publicznych oraz 3 niepubliczne.

Skierniewice posiadają Ośrodek Szkolno - Wychowawczy, Poradnię Psychologiczno - Wychowawczą oraz oddział Związku Nauczycielstwa Polskiego.

Inne szkoły

• Zespół Sportowych Szkół Ogólnokształcących im. Jana Pawła II
• Zespół Szkół Integracyjnych im. Marii Grzegorzewskiej
• Liceum Ogólnokształcące im. Bolesława Prusa
• Klasyczne Liceum Ogólnokształcące im. ks. Stanisława Konarskiego
• Zespół Szkół Zawodowych nr 1 im. Marszałka Józefa Piłsudskiego
• Zespół Szkół Zawodowych nr 2 im. chor. Józefa Paczkowskiego
• Zespół Szkół Zawodowych nr 3 im. Wincentego Rzymowskiego
• Zespół Szkół nr 4 im. ppłk. pil. Romualda Sulińskiego
• Centrum Edukacji Milenium
• Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia w Skierniewicach
• Samorządowa Szkoła Muzyczna II stopnia
• Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy im. Janusza Korczaka
• Centrum Kształcenia Ustawicznego

Szkoły wyższe

• Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa
• Wyższa Szkoła Ekonomiczno-Humanistyczna
• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego – Stacja Doświadczalna Wydziału Rolnictwa i Biologii w Skierniewicach
• Uniwersytet Trzeciego Wieku UTW

Instytuty i Placówki Naukowe

• Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa ul. Pomologiczna 18
• Instytut Warzywnictwa ul. Konstytucji 3 Maja
• Pole Doświadczalne Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego ul. Jana II Sobieskiego
• Polska Akademia Nauk – pola doświadczalne

Biblioteki

• Biblioteka Pedagogiczna
• Biblioteka Miejska
• Biblioteka Główna Wyższej Szkoły Ekonomiczno-Humanistycznej
• Biblioteka Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Skierniewicach

Stowarzyszenia i organizacje

W mieście funkcjonuje 57 organizacji i stowarzyszeniem m.in:

• Fundacja Pomocy Społecznej "Chodźmy Razem"
• Fundacja "Dziecięcy Uśmiech"
• Fundacja „WIR"
• Fundacja "Nerka"
• Fundacja Rozwoju Kardiologii Skierniewickiej "Serce"
• Stowarzyszenie "Razem dla Skierniewic"
• Towarzystwo Przyjaciół Skierniewic
• Zrzeszenie Artystyczne "ZA"
• Stowarzyszenie Rozwoju Rodziny " FOCUS"
• Polskie Stowarzyszenie Miłośników Kolei
• Towarzystwo Artystyczne Skierniewice
• Stowarzyszenie na Rzecz Młodzieży "Brama"
• Stowarzyszenie "Liberatis"
• Liga Ochrony Przyrody
• Polskie Towarzystwo Botaniczne o/Skierniewice
• Polskie Towarzystwo Nauk Ogrodniczych o/Skierniewicach
• Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Ogrodnictwa SITO
• Stowarzyszenie Branży Grzybów Uprawnych
• Stowarzyszenie Producentów Kwiatów Róż
• Stowarzyszenie Producentów Ozdobnych Roślin Cebulowych
• Stowarzyszenie Producentów Wysokiej Jakości Materiału Szkółkarskiego
• Towarzystwo Przyjaciół Sadownictwa i Kwiaciarstwa
• Związek Sadowników Polskich
• Centrum wspierania dzieci i młodzieży uzdolnionej
• Hospicjum im. Hanny Olszewskiej
• Katolickie Stowarzyszenie Civitas Christiana Oddział Miejski
• Liga Obrony Kraju Zarząd Rejonowy
• Naczelna Organizacja Techniczna NOT Oddział w Skierniewicach
• Polski Czerwony Krzyż Zarząd Miejski
• Polski Komitet Pomocy Społecznej Zarząd Miejski
• Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów Oddział Okręgowy
• Polski Związek Głuchych Koło Terenowe
• Polski Związek Niewidomych i Niedowidzących
• Polskie Stowarzyszenie Diabetyków
• Polskie Towarzystwo Schronisk Młodzieżowych PTSM
• PTTK "Szaniec" Oddział Skierniewice
• Skierniewickie Stowarzyszenie Rodzin Abstynenckich "Ametyst"
• Społeczne Towarzystwo Oświatowe STO
• Stowarzyszenie Elektryków Polskich SEP
• Stowarzyszenie na Rzecz Młodzieży "BRAMA"
• Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników SITM
• Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych "Sprawni Inaczej"
• Stowarzyszenie Polaków Poszkodowanych przez III Rzeszę
• Stowarzyszenie Rodziców i Opiekunów Dzieci Niepełnosprawnych "Wspólna Troska"
• Stowarzyszenie Rodziców, Opiekunów i Przyjaciół Dzieci Zdrowych i Niepełnosprawnych
• Stowarzyszenie Szarych Szeregów Oddział Skierniewice
• Światowy Związek Żołnierzy AK w Skierniewicach Środowisko Skierniewice
• Towarzystwo Polsko - Austriackie
• Towarzystwo Przyjaciół Dzieci Zarząd Rejonowy
• Związek Byłych Żołnierzy Zawodowych i Oficerów Rezerwy Zarząd Rejonowy
• Związek Harcerstwa Polskiego Komenda Hufca
• Związek Inwalidów Wojennych Rzeczpospolitej Polskiej Zarząd Oddziału
• Związek Kombatantów Byłych Żołnierzy Misji Pokojowych ONZ
• Związek Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych
• Związek Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych
• Związek Represjonowanych Żołnierzy Górników
• Związek Sybiraków
• Związek Więźniów Obozów Koncentracyjnych

Zabytki Skierniewic

Zachowane

Kościół pw. św. Jakuba Apostoła

Willa Kozłowskich

Zabytkowy cmentarz św. Rocha

Zabytkowy cmentarz żydowski

Pałacowa Brama parkowa

• Kamienice przy rynku miejskim z końca XIX i początku XX wieku.
• Ratusz wybudowany w zwartym ciągu kamienic na miejscu dawniejszego drewnianego ratusza w 1847 roku.

• Zespół pałacowo-parkowy, w tym:
  • Pałac arcybiskupów gnieźnieńskich (pałac prymasowski) wybudowany w 1619 roku, przebudowany w 1780.
  • Park pałacowy położony po obu stronach rzeki Łupi; jego początki sięgają XV wieku, był później dwukrotnie przekomponowywany (w stylu barokowym pod koniec XVIII wieku, ogród angielski w XIX w.).
  • Klasycystyczna Pałacowa Brama Wjazdowa, parkowa z dwoma kordegardami wybudowana w latach 1779-1780.
  • Willa „Aleksandria”, zwana także pałacykiem Sabadiany, z 1841 roku, według projektu Adama Idźkowskiego, rozbudowana w XX w.
• Dworek Modrzewiowy przy ul. św. Floriana, w latach 1879-1889 dom Konstancji Gładkowskiej, dziś Izba Historii Skierniewic.
• Budynki koszarowe wojsk rosyjskich z końca XIX wieku przy ul. Batorego.
• Dworzec kolejowy Skierniewice, Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej, wybudowany w 1875 według planów Jana Heuricha w stylu gotyku angielskiego z wnętrzami neoklasycystycznymi.
• Kompleks Parowozowni przy ul. Łowickiej 1, wzniesiony w 1845 roku jako jeden z ważniejszych obiektów technicznych pierwszej na ziemiach polskich linii kolejowej: Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej.
• Willa Kozłowskich z 1890 roku, przebudowana w 1910, przy ulicy Piłsudskiego. Dziś siedziba Urzędu Stanu Cywilnego w Skierniewicach oraz Regionalna Akademia Twórczej Przedsiębiorczości.
• Dom Sejmikowy (siedziba starostwa powiatowego) przy ul. Konstytucji 3 Maja, budowany w latach 1922-1927. (Oddzielny artykuł)
• Kościoły:
  • Kościół pw. św. Stanisława przy ul. Rawskiej wraz z cmentarzem św. Rocha, wybudowany w 1720 roku, najstarszy z zachowanych obecnie kościołów w Skierniewicach,
  • Kościół pw. św. Jakuba Apostoła przy ul. Senatorskiej, wzniesiony w 1781 na miejscu dawniejszego kościoła gotyckiego. Budynek plebanii budowany od 1924 do 1931 roku,
  • Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny na placu Jana Pawła II wzniesiony jako cerkiew prawosławna w latach 1899-1903 jako kościół garnizonowy dla stacjonujących wojsk cesarskich.
• Cmentarze:
  • żydowski przy ul. Granicznej,
  • żydowski przy ul. Strobowskiej,
  • rzymskokatolicki św. Rocha przy kościele św. Stanisława

Niezachowane

• Cerkiew św. Aleksego w Skierniewicach

Znaleziska archeologiczne

W trakcie przebudowy parku miejskiego w Skierniewicach, w czerwcu 2013 r. zostały odkryte ślady średniowiecznej osady koło restauracji „Finezja” i koło Instytutu Ogrodnictwa.

Źródło:.

Park Miejski

Miejski Park położony w środkowej części miasta po obu stronach rzeki Skierniewka (Łupia). Początki parku sięgają XIV wieku. Początkowo był to ogród przy dworze arcybiskupów. W parku znajdowały się kaskady, groty, altany, cztery sadzawki i tarasy nad brzegiem rzeki za czasów abpa A.K.Ostrowskiego. Skierniewicki park upiększył Ignacy Krasicki, upodobniając go do parków w Smolanach. W XVIII wieku przy pałacu prymasowskim istniała oranżeria z drzewkami pomarańczowymi, ogród włoski, sady oraz winnice. W latach 1830-1845 ogrody i park gruntownie przebudowano, tworząc park krajobrazowy. Z parkiem stykają się jedne z najważniejszych zabytków miasta Skierniewic: Pałac Prymasowski, Pałacowa Brama Wjazdowa, willa Aleksandria. W parku znajdowała się muszla koncertowa (zlikwidowana w 2013 r.) i restauracja zlikwidowana na początku lat 90. XX wieku. Powierzchnia parku obecnie wynosi 42 hektary. Park jest oświetlony i posiada cztery kładki oraz jedną wysepkę w południowej części parku.

Kultura

Izba Historii Skierniewic, dworek gdzie mieszkała Konstancja Gładkowska, młodzieńcza miłość Fryderyka Chopina

Skierniewice to ośrodek kulturalny, pełen różnego rodzaju imprez muzycznych, teatralnych, literackich i plastycznych. Tu co roku odbywa się kilkanaście festiwali i przeglądów.

Muzea

Parowóz Ty51-1 na terenie zabytkowej Parowozownie Skierniewice

Wśród muzeów skierniewickich największym jest Parowozownia Skierniewice (od 1845) zajmujące kilka budynków w mieście. W Skierniewicach działa też muzeum Izby Historii Skierniewic, które gromadzi pamiątki dziedzictwa kulturowego i historycznego miasta.

Towarzystwa Kulturalne

• Towarzystwo Przyjaciół Skierniewic – oddzielny artykuł
• Towarzystwo Przyjaciół Skierniewic i Okolic działające w latach 1936-1938

SŚKOiW

Skierniewickie Święto Kwiatów, Owoców i Warzyw – Ogólnopolskie Święto obchodzone od 24 września 1977 roku.

Festiwale

Rock May Festival w Skierniewicach

• Rock May Festival
• Ethnosfera
• eFeF Urodziny Mistrza. inspiracje.
• SOK – Skierniewicki Odcinek Kabaretowy
• Festiwal Muzyki Romantycznej
• Festiwal Muzyki Organowej i Kameralnej
• Festiwal Nauki PWSZ
• Skierniewicki Salon Muzyczny
• Festiwal "Muzyka Ku Górze"
• Prezydencki Rajd Rowerowy

Chóry

• Chór „Amabile” przy kościele Św. Jakuba.
• Chór „Cantores Cordis Jesu” przy parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa.

Zespoły muzyczne

• Błękitni - polska grupa muzyczna
• Green Craft
• Drugi Tydzień
• W latach 1968 -1985 funkcjonowały zespoły muzyczne Od A do Z, A4, Mieszczanie, Grupa Pająk, Echa Podziemia.

Teatry i kina

• Kinoteatr Polonez
• Amfiteatr
• Kino Stolica – Pierwsze powojenne kino przy ul. Senatorskiej zamknięte i zlikwidowane na początku lat osiemdziesiątych XX wieku.

W okresie międzywojennym (1918–1939) istniały trzy prywatne kina:

• Kino Kultura
• Kino Satyr
• Kino Oaza

Kina znajdowały się przy ul. Senatorskiej, w budynku starego dworca kolejowego oraz w Domu Sejmikowym. Istniało jeszcze jedno kino przy jednostce wojskowej dostępne również dla mieszkańców Skierniewic.

Działalność kulturalna

W mieście znajduje się Miejskie Centrum Kultury, Miejski Ośrodek Kultury, Klub Oaza, Klub Konstancja, Biblioteki Publiczne, Kluby Seniora: Zacisze, Ustronie, Zgoda, ARA

Promocja miasta

Od 1977 roku miasto Skierniewice promuje się poprzez Skierniewickie Święto Kwiatów Owoców i Warzyw oraz przez dwa instytuty: Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa, Instytut Warzywnictwa.

Miasto promuje się hasłem: Stolica Nauk Ogrodniczych.

Sport i rekreacja

Obecnie w Skierniewicach znajdują się 3 hale sportowe, 2 stadiony miejskie, 2 skateparki, 1 duży zalew, 1 basen kryty, a także korty tenisowe na os. Widok. W okresie zimowym funkcjonuje lodowisko, które mieści się przy ulicy Bolesława Prusa 6A, natomiast w okresie letnim nad zalewem „Zadębie” organizowane są różnego rodzaju imprezy takie jak maraton, siatkówka plażowa, kajakarstwo itd.

Poniżej lista budowli przeznaczonych do sportu i rekreacji:

hala sportowa nr 1 hala sportowa nr 2 hala sportowa nr 3 skatepark na osiedlu Widok skatepark nad zalewem

korty tenisowe na Osiedlu Widok oraz przy ul. Pomologicznej stadion MKS Unia stadion MLKS Widok zbiornik wodny Zadębie basen kryty (Pływalnia miejska Nawa)

Kluby sportowe

MLKS Sorento Zadębie Skierniewice – piłka nożna SAS Unia Skierniewice – piłka nożna MKS Ósemka Skierniewice koszykówka (II liga) MLKS Widok Skierniewice – piłka nożna MLKS Wojownik Skierniewice – judo Vis Skierniewice – siatkówka Legion Skierniewice – tenis stołowy

KS Piątka Skierniewice – szachy Nawa Skierniewice – pływanie Skierniewicki Klub Karate Kyokushinkai MMA Skierniewice MKS VIS Skierniewice – judo Kolarski Klub Sportowy Sprint Skierniewice MKS Ósemka – klub koszykówki

Place zabaw

W mieście istnieje 13 placów zabaw dla dzieci i młodzieży.

• Osiedle Widok: ul. Tetmajera, Szarych Szeregów, Iwaszkiewicza
• Osiedle Rawka: ul. Domarasiewicza, Generała Berlinga
• Osiedle Zadębie: ul. Siostry F. Kowalskiej, Konwaliowa, Sikorskiego
• Osiedle Makowska: ul. W. Sikorskiego
• Centrum: ul. Mszczonowska, Sobieskiego, Kopernika, Żwirki.

Źródło: Place zabaw UM Skierniewice

Informacja turystyczna

Informacja turystyczna Skierniewic znajduje się w Urzędzie Miasta Skierniewic oraz w Bibliotece Miejskiej przy ul. Mszczonowskiej 43a

Szlaki rowerowe i piesze

W mieście i okolicach Skierniewic istnieje kilka szlaków i ścieżek rekreacyjnych rowerowych i pieszych.

• Szlak starych dworków zaczynający się w Skierniewicach, przebiegający przez dzielnice Rawka oraz przez miejscowości Puszcza Mariańska, Doleck, Stara Rawa, Trzcianna. Długość ścieżki rowerowej wynosi około 61 km.
• Szlak „Ptaki okolicy Skierniewic” – Szlak zaczyna się w Skierniewicach, następnie prowadzi do Lipiec Reymontowskich, Rogowa, kończy się w Skierniewicach. Długość szlaku wynosi około 48 km.
• Szlak „Śladami Władysława Reymonta” – Skierniewice, Lipce Reymontowskie, Rogów, Słupia, Godzianów, Skierniewice. Długość szlaku wynosi około 57 km.
• Szlak Skierniewice, Rawka dworzec kolejowy, Nieborów. Długość szlaku wynosi około 20 km. Szlak prowadzi przez Bolimowski Park Krajobrazowy.
• Szlak łącznikowy – długość około 20 km. Szlak zaczyna się w Strobowie (ptasi azyl), Żelazna, Zapady.
• Ścieżka piesza zaczynająca się od dworca kolejowego Skierniewice Rawka do Radziejowic przez Budy Grabskie, Leśniczówkę Bolimowską (tartak), Żyrardów, Radziejowice. Długość ścieżki wynosi około 44 km.
• „Szlak walk nad Rawką” – szlak pieszy zaczynający się od miejscowości Kamion prowadzący przez Budy Grabskie do Bolimowa. Trasa piesza prowadzi przez Bolimowski Park Krajobrazowy. Na szlaku można zobaczyć bunkry, wykopy, pozostałości po II wojnie światowej.

Uzdrowisko Skierniewice

W mieście jest planowana budowa kompleksu uzdrowiskowo- rekreacyjnego wykorzystujące zasoby słonych wód termalnych. W tym celu miasto dysponuje terenem pod uzdrowisko o powierzchni ponad 140 hektarów, gdzie są zlokalizowane dwa odwierty ujmujące słona wodę termalną z poziomu dolnej jury o głębokości 3000 metrów. Ujęcia są czynne i eksploatowane. Pierwsze wzmianki o uzdrowisku zostały powołane w 1990-1991 roku przez ówczesnego Ministra Ochrony Środowiska Zasobów Naturalnych i Leśnictwa. Obecnie są prowadzone prace nad odwiertem Uzdrowiska Skierniewice. Uzdrowisko ma pomagać w leczeniu reumatologicznym, układu nerwowego, pobudliwości nerwowej, ortopedyczno urazowej, dermatologicznej, oraz otyłości.

Media lokalne

Radio

• Radio RSC – skierniewicka rozgłośnia radiowa.
• Radio Victoria "Między Łodzią a Warszawą" - regionalna rozgłośnia, która ma swoją lokalną redakcję przy ulicy Sienkiewicza w Skierniewicach.
• Radio Niepokalanów - katolicka rozgłośnia radiowa działająca w byłym woj. skierniewickim.Jeden z nadajników znajduje się w Skierniewicach-Bartniki.

Gazety lokalne

• ITS (Informator Tygodniowy Skierniewic)
• Głos Skierniewic
• Twój Kurier Regionalny

W latach 1930–1939 wychodziły nieregularnie dwie gazety lokalne:

• Gazeta Skierniewicka
• Głos Skierniewic i Okolicy

W obydwu gazetach poruszano sprawy lokalne nie pomijając problemów miasta i jego mieszkańców. Ukazywał się również Dziennik Urzędowy Starostwa Powiatowego publikując urzędowe wiadomości lokalne.

Telewizja

• TV Skierniewice
• Vectra S.A.
• ITV Media
• Timplus

Portale internetowe

• skierniewice.eu / skierniewice.net.pl
• tvskierniewice.pl
• skierniewice.naszemiasto.pl
• e-skierniewice.pl
• skierniewice.com.pl
• skierniewice24.pl
• dziennikskierniewicki.pl
• Inne-Skierniewice.pl

Dom Parafialny Św. Jakuba

Religia

Kościoły

Ul.Senatorska – w tle kościół św.Jakuba

Parafia św. Stanisława BM

Parafia Wojskowa Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny

Na terenie miasta działalność duszpasterską prowadzą:

• Kościół Rzymskokatolicki
  • Parafia św. Józefa Oblubieńca NMP
  • Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa
  • Parafia św. Jakuba Apostoła
  • Parafia św. Stanisława BM
  • Parafia Miłosierdzia Bożego
  • Parafia Wojskowa Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
  • Kościół Świętego Jakuba – oddzielny artykuł
  • Siostry Apostolinki
• Kościół Boży w Chrystusie (Zbór Agape) – protestancka wspólnota o charakterze ewangelicznym
• Świadkowie Jehowy, Sala Królestwa na ul. Siennej

Cmentarze

W Skierniewicach znajduje się 7 cmentarzy. Są to cmentarze zabytkowe, komunalne, parafialne, bądź innych wyznań. Najstarszy cmentarz w Skierniewicach pochodził z XV w. i mieścił się pomiędzy kościołem św. Jakuba, a dworcem arcybiskupim. W XV w. Skierniewice miały też drugi cmentarz, przy drodze na Rawę Maz.

Wykaz cmentarzy istniejących do dziś:

• Cmentarz Św. Józefa ul. Kozietulskiego
• Miejski Cmentarz Komunalny ul. Strobowska
• Cmentarz Św. Rocha przy parafii Św. Stanisława
• Cmentarz Żydowski ul. Graniczna
• Cmentarz wielowyznaniowy „Strzelba” – nieczynny ul. Strobowska
• Stary cmentarz żydowski w Skierniewicach
• Cmentarz komunalny – dzielnica Skierniewice Rawka

Skierniewiczanie

Aktorzy

• Tamara Arciuch – polska aktorka
• Lech Mackiewicz – polski aktor
• Paweł Kowalski – polski aktor
• Barbara Winiarska - polska aktorka

Poeci i prozaicy

• Tadeusz Tomasz Sułkowski - poeta, prozaik, krytyk
• Darek Foks – poeta i prozaik
• Wiesław Sokołowski – polski poeta

Inne osoby

• Maciej Wisławski – polski pilot rajdowy
• Sławomir Broniarz – od 1998 prezes Związku Nauczycielstwa Polskiego
• Jerzy Paramonow – sprawca pierwszego, w powojennej historii Polski, rozboju z bronią w ręku 19 sierpnia 1955
• Abram Bombel – lekarz, przedsiębiorca
• Jan Leon Kozietulski - pułkownik, dowódca
• Jerzy Przybysz - polski psychiatra specjalista w dziedzinie psychiatrii sądowej
• Feliks Kotowski - profesor, ogrodnik
• Mariusz Marasek - poseł, polski polityk, nauczyciel akademicki
• Krzysztof Oleszkin - gitarzysta, lutnik
• Antoni Kazimierz Ostrowski - prymas polski
• Stanisław Rybicki - lekarz, działacz społeczny
• Władysław Strakacz - przedsiębiorca, członek rady miejskiej

Honorowi Obywatele miasta Skierniewic

Stanisław Teofil Rybicki Szczepan Pieniążek Emil Chroboczek Artur Wittenberg Tadeusz Sułkowski Andrzej Bronisław Kulczycki Anna Olszewska

Władysław Strakacz ks. biskup Józef Zawitkowski Stefan Binder prof. Włodzimierz Kamiński Marszałek Józef Piłsudski ks. kardynał Józef Glemp Ryszard Kaczorowski, prezydent RP na uchodźstwie w latach 1989–1990

Ciekawostki

• W Skierniewicach w latach 70. XX wieku kręcono zdjęcia do filmu Chłopi, a w 1999 roku do filmu Rancid Aluminium. Miejsce kręcenia scen to podwórko przy placu św. Floriana Źródło:
• W 1985 roku para głównych aktorów serialu Niewolnica Isaura Lucélia Santos oraz Rubens de Falco gościli w mieście podczas oficjalnej wizyty w Polsce w maju 1985 roku.

Polityka

Prezydenci miasta

Lp.	Imię i nazwisko	Okres pełnienia funkcji
1.	Włodzimierz Binder	od 1990 do 1998
2.	Jan Bogdan Darnowski	od 1998 do 1999
3.	Ryszard Bogusz	od 1999 do 2006
4.	Leszek Trębski	od 2006

Miasta i gminy partnerskie

Miasto	Państwo	Początek współpracy
Gera	Niemcy	1976
Châtelaillon-Plage	Francja	1990 (1994 – Akt Zbratania)
Purgstall an der Erlauf	Austria	1988
Szentes	Węgry	2004
Náměšť na Hané	Czechy	2005
Łubnie	Ukraina	2007 – oświadczenie intencyjne
Levice	Słowacja	2004

Zobacz też

• Gmina Skierniewka
• Województwo skierniewickie
• Poligon wojskowy w Skierniewicach
• Wieża ciśnień w Skierniewicach
• Zbiornik wodny Zadębie
• Manufaktura w Skierniewicach
• Koszary wojskowe w Skierniewicach
• Ochotnicza Straż Pożarna w Skierniewicach

Bibliografia

• Rys historyczny Skierniewic w 120 lat. Straż Ogniowa Ochotnicza Miasta Skierniewice. Reprint jednodniówek 1930, 1955, 1980, Skierniewice 2000
• Skierniewicki samorząd w latach 1990-2000, Skierniewice 2000, ISBN 83-909180-3-X.
• Program ochrony środowiska wraz z planem gospodarki odpadami dla miasta Skierniewice w latach 2004-2011, Skierniewice 2004, [1]
• Skierniewice Stolicą Nauk Ogrodniczych

Linki zewnętrzne

• Strona internetowa Urzędu Miasta Skierniewice
• Powiat Skierniewice
• Galeria zdjęć Skierniewic
• Skierniewice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 672 .