Jaworowy Szczyt: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
ToSter (dyskusja | edycje)
m WP:SK, szablon
Linia 23: Linia 23:
'''Jaworowy Szczyt''' ([[język słowacki|słow.]] ''Javorový štít'', [[język niemiecki|niem.]] ''Krötenseespitze'', [[język węgierski|węg.]] ''Varangyos-tavi-csúcs'') – [[Słowacja|słowacki]] szczyt o wysokości 2417 m [[n.p.m.]] w [[grań główna Tatr|głównej grani Tatr]], położony pomiędzy [[Mały Jaworowy Szczyt|Małym Jaworowym Szczytem]] (''Malý Javorový štít'') a [[Ostry Szczyt|Ostrym Szczytem]] (''Ostrý štít'').
'''Jaworowy Szczyt''' ([[język słowacki|słow.]] ''Javorový štít'', [[język niemiecki|niem.]] ''Krötenseespitze'', [[język węgierski|węg.]] ''Varangyos-tavi-csúcs'') – [[Słowacja|słowacki]] szczyt o wysokości 2417 m [[n.p.m.]] w [[grań główna Tatr|głównej grani Tatr]], położony pomiędzy [[Mały Jaworowy Szczyt|Małym Jaworowym Szczytem]] (''Malý Javorový štít'') a [[Ostry Szczyt|Ostrym Szczytem]] (''Ostrý štít'').


==== Topografia ====
=== Topografia ===
Od Małego Jaworowego Szczytu wierzchołek jest oddzielony przełęczą [[Rozdziele (Tatry)|Rozdziele]] (''Javorová škára''), głęboko wciętą w niemal poziomą grań szczytową. Bliżej Rozdziela znajduje się niższy zachodni wierzchołek, [[Pośredni Jaworowy Szczyt]] (''Prostredný Javorový štít''). Na wschód od niego, za płytką [[Jaworowa Szczerbina|Jaworową Szczerbiną]] (''Javorová štrbina''), położony jest główny wierzchołek. Od [[Mały Ostry Szczyt|Małego Ostrego Szczytu]] w masywie Ostrego Szczytu jest on oddzielony [[Jaworowa Przełęcz|Jaworową Przełęczą]] (''Javorové sedlo'').
Od Małego Jaworowego Szczytu wierzchołek jest oddzielony przełęczą [[Rozdziele (Tatry)|Rozdziele]] (''Javorová škára''), głęboko wciętą w niemal poziomą grań szczytową. Bliżej Rozdziela znajduje się niższy zachodni wierzchołek, [[Pośredni Jaworowy Szczyt]] (''Prostredný Javorový štít''). Na wschód od niego, za płytką [[Jaworowa Szczerbina|Jaworową Szczerbiną]] (''Javorová štrbina''), położony jest główny wierzchołek. Od [[Mały Ostry Szczyt|Małego Ostrego Szczytu]] w masywie Ostrego Szczytu jest on oddzielony [[Jaworowa Przełęcz|Jaworową Przełęczą]] (''Javorové sedlo'').


Linia 31: Linia 31:
Zbocza opadają w kierunku dolin: [[Dolina Zadnia Jaworowa|Zadniej Jaworowej]] (''Zadná Javorová dolina'') i [[Dolina Staroleśna|Staroleśnej]] (''Veľká Studená dolina''). Północne ściany schodzące do Doliny Jaworowej tworzą wysokie (ok. 400 m) urwiska, którymi poprowadzono znane drogi taternickie. Razem ze ścianami Małego Jaworowego Szczytu i [[Jaworowe Turnie|Jaworowych Turni]] tworzą one [[Jaworowy Mur]] – jeden z najpotężniejszych murów skalnych w Tatrach. W kierunku Doliny Staroleśnej, na południowy wschód od wierzchołka Jaworowego Szczytu odchodzi granitowa [[Siwa Grań]] o długości kilkuset metrów, kończąca się w pobliżu szlaku turystycznego poprowadzonego z przełęczy [[Czerwona Ławka]] (''Priečne sedlo'') do [[Schronisko Zbójnickie|Schroniska Zbójnickiego]]. Znajdują się w niej kolejno: Siwy Przechód, Siwa Kopa, Siwa Ławka, [[Siwy Mnich]], Siwa Szczerbina i Siwy Mniszek. Na południowy zachód od grani rozciąga się Jaworowa Galeria, pochyły [[taras (geomorfologia)|taras]] ograniczony z dołu Jaworowymi Basztami. W grani opadającej od głównego wierzchołka na Jaworową Przełęcz znajdują się niewielkie Siwe Czuby (''Sivé zuby''), oddzielone trawiastymi Siwymi Wrótkami (''Sivé vrátka'').
Zbocza opadają w kierunku dolin: [[Dolina Zadnia Jaworowa|Zadniej Jaworowej]] (''Zadná Javorová dolina'') i [[Dolina Staroleśna|Staroleśnej]] (''Veľká Studená dolina''). Północne ściany schodzące do Doliny Jaworowej tworzą wysokie (ok. 400 m) urwiska, którymi poprowadzono znane drogi taternickie. Razem ze ścianami Małego Jaworowego Szczytu i [[Jaworowe Turnie|Jaworowych Turni]] tworzą one [[Jaworowy Mur]] – jeden z najpotężniejszych murów skalnych w Tatrach. W kierunku Doliny Staroleśnej, na południowy wschód od wierzchołka Jaworowego Szczytu odchodzi granitowa [[Siwa Grań]] o długości kilkuset metrów, kończąca się w pobliżu szlaku turystycznego poprowadzonego z przełęczy [[Czerwona Ławka]] (''Priečne sedlo'') do [[Schronisko Zbójnickie|Schroniska Zbójnickiego]]. Znajdują się w niej kolejno: Siwy Przechód, Siwa Kopa, Siwa Ławka, [[Siwy Mnich]], Siwa Szczerbina i Siwy Mniszek. Na południowy zachód od grani rozciąga się Jaworowa Galeria, pochyły [[taras (geomorfologia)|taras]] ograniczony z dołu Jaworowymi Basztami. W grani opadającej od głównego wierzchołka na Jaworową Przełęcz znajdują się niewielkie Siwe Czuby (''Sivé zuby''), oddzielone trawiastymi Siwymi Wrótkami (''Sivé vrátka'').


==== Historia i nazewnictwo ====
=== Historia i nazewnictwo ===
Pierwsze odnotowane wejścia – krakowianin [[Karol Englisch]] z matką [[Antonina Englisch|Antoniną]] i przewodnikiem [[Johann Hunsdorfer (senior)|Johannem Hunsdorferem]] 13 sierpnia 1897 r., zimą węgierscy taternicy: [[Gyula Hefty]] i [[Gyula Komarnicki]] 9 grudnia 1911 r. Do najważniejszych dróg w masywie należy m.in. te wyznaczone w 1932 r. na północnej ścianie przez [[Wiesław Stanisławski|Wiesława Stanisławskiego]]. W zimie pierwszy raz ścianą tą weszli [[Zbigniew Korosadowicz]] i [[Jan Staszel (wspinacz)|Jan Staszel]] 5–7 stycznia 1933 r.<ref name=whp>{{Cytuj książkę |nazwisko=Paryski |imię=Witold Henryk |autor link=Witold Henryk Paryski |tytuł=Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część XVI. Rozdziele – Czerwona Ławka |data=1973 |wydawca=Sport i Turystyka |miejsce=Warszawa}}</ref>
Pierwsze odnotowane wejścia – krakowianin [[Karol Englisch]] z matką [[Antonina Englisch|Antoniną]] i przewodnikiem [[Johann Hunsdorfer (senior)|Johannem Hunsdorferem]] 13 sierpnia 1897 r., zimą węgierscy taternicy: [[Gyula Hefty]] i [[Gyula Komarnicki]] 9 grudnia 1911 r. Do najważniejszych dróg w masywie należy m.in. te wyznaczone w 1932 r. na północnej ścianie przez [[Wiesław Stanisławski|Wiesława Stanisławskiego]]. W zimie pierwszy raz ścianą tą weszli [[Zbigniew Korosadowicz]] i [[Jan Staszel (wspinacz)|Jan Staszel]] 5–7 stycznia 1933 r.<ref name=whp>{{Cytuj książkę |nazwisko=Paryski |imię=Witold Henryk |autor link=Witold Henryk Paryski |tytuł=Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część XVI. Rozdziele – Czerwona Ławka |data=1973 |wydawca=Sport i Turystyka |miejsce=Warszawa}}</ref>


Nazwa szczytu związana jest z położoną poniżej [[Dolina Jaworowa|Doliną Jaworową]].
Nazwa szczytu związana jest z położoną poniżej [[Dolina Jaworowa|Doliną Jaworową]].


{{Przypisy|stopień= ====}}
{{Przypisy|stopień= ===}}


==== Bibliografia ====
=== Bibliografia ===
# {{Cytuj książkę | nazwisko= Barczyk | imię=Grzegorz | nazwisko2= Jakubowski (red.) | imię2=Ryszard | nazwisko3= Piechowski | imię3= Adam | nazwisko4= Żurawska | imię4= Grażyna | tytuł= Bedeker tatrzański | data=2000 | wydawca= Wydawnictwo Naukowe PWN | miejsce=Warszawa | isbn=83-01-13184-5}}
# {{Cytuj książkę | nazwisko= Barczyk | imię=Grzegorz | nazwisko2= Jakubowski (red.) | imię2=Ryszard | nazwisko3= Piechowski | imię3= Adam | nazwisko4= Żurawska | imię4= Grażyna | tytuł= Bedeker tatrzański | data=2000 | wydawca= Wydawnictwo Naukowe PWN | miejsce=Warszawa | isbn=83-01-13184-5}}
# {{Cytuj książkę | nazwisko= Radwańska-Paryska | imię=Zofia | autor link= Zofia Radwańska-Paryska | nazwisko2= Paryski | imię2=Witold Henryk | autor link2= Witold Henryk Paryski | tytuł= Wielka encyklopedia tatrzańska | data=2004 | wydawca=Wydawnictwo Górskie | miejsce=Poronin | isbn=83-7104-009-1}}
# {{Cytuj książkę | nazwisko= Radwańska-Paryska | imię=Zofia | autor link= Zofia Radwańska-Paryska | nazwisko2= Paryski | imię2=Witold Henryk | autor link2= Witold Henryk Paryski | tytuł= Wielka encyklopedia tatrzańska | data=2004 | wydawca=Wydawnictwo Górskie | miejsce=Poronin | isbn=83-7104-009-1}}

Wersja z 00:33, 13 sie 2014

Jaworowy Szczyt
{{{nazwa oryginalna}}}
Ilustracja
Mały Jaworowy Szczyt i Jaworowy Szczyt (podpisane formacje)
Państwo

 Słowacja

Położenie

Kraj preszowski

Pasmo

Tatry, Karpaty

Wysokość

2417 m n.p.m.

Wybitność

168 m

Pierwsze wejście

1897
K. Englisch, A. Englisch, J. Hunsdorfer

Położenie na mapie Tatr
Mapa konturowa Tatr
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie Karpat
Mapa konturowa Karpat
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|}

Jaworowy Szczyt (słow. Javorový štít, niem. Krötenseespitze, węg. Varangyos-tavi-csúcs) – słowacki szczyt o wysokości 2417 m n.p.m. w głównej grani Tatr, położony pomiędzy Małym Jaworowym Szczytem (Malý Javorový štít) a Ostrym Szczytem (Ostrý štít).

Topografia

Od Małego Jaworowego Szczytu wierzchołek jest oddzielony przełęczą Rozdziele (Javorová škára), głęboko wciętą w niemal poziomą grań szczytową. Bliżej Rozdziela znajduje się niższy zachodni wierzchołek, Pośredni Jaworowy Szczyt (Prostredný Javorový štít). Na wschód od niego, za płytką Jaworową Szczerbiną (Javorová štrbina), położony jest główny wierzchołek. Od Małego Ostrego Szczytu w masywie Ostrego Szczytu jest on oddzielony Jaworową Przełęczą (Javorové sedlo).

Jaworowy Szczyt widziany od wschodu
Jaworowy Szczyt i Jaworowy Mur

Zbocza opadają w kierunku dolin: Zadniej Jaworowej (Zadná Javorová dolina) i Staroleśnej (Veľká Studená dolina). Północne ściany schodzące do Doliny Jaworowej tworzą wysokie (ok. 400 m) urwiska, którymi poprowadzono znane drogi taternickie. Razem ze ścianami Małego Jaworowego Szczytu i Jaworowych Turni tworzą one Jaworowy Mur – jeden z najpotężniejszych murów skalnych w Tatrach. W kierunku Doliny Staroleśnej, na południowy wschód od wierzchołka Jaworowego Szczytu odchodzi granitowa Siwa Grań o długości kilkuset metrów, kończąca się w pobliżu szlaku turystycznego poprowadzonego z przełęczy Czerwona Ławka (Priečne sedlo) do Schroniska Zbójnickiego. Znajdują się w niej kolejno: Siwy Przechód, Siwa Kopa, Siwa Ławka, Siwy Mnich, Siwa Szczerbina i Siwy Mniszek. Na południowy zachód od grani rozciąga się Jaworowa Galeria, pochyły taras ograniczony z dołu Jaworowymi Basztami. W grani opadającej od głównego wierzchołka na Jaworową Przełęcz znajdują się niewielkie Siwe Czuby (Sivé zuby), oddzielone trawiastymi Siwymi Wrótkami (Sivé vrátka).

Historia i nazewnictwo

Pierwsze odnotowane wejścia – krakowianin Karol Englisch z matką Antoniną i przewodnikiem Johannem Hunsdorferem 13 sierpnia 1897 r., zimą węgierscy taternicy: Gyula Hefty i Gyula Komarnicki 9 grudnia 1911 r. Do najważniejszych dróg w masywie należy m.in. te wyznaczone w 1932 r. na północnej ścianie przez Wiesława Stanisławskiego. W zimie pierwszy raz ścianą tą weszli Zbigniew Korosadowicz i Jan Staszel 5–7 stycznia 1933 r.[1]

Nazwa szczytu związana jest z położoną poniżej Doliną Jaworową.

  1. Witold Henryk Paryski: Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część XVI. Rozdziele – Czerwona Ławka. Warszawa: Sport i Turystyka, 1973.
Błąd w przypisach: Znacznik <ref> o nazwie „stopień”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
BŁĄD PRZYPISÓW

Bibliografia

  1. Grzegorz Barczyk, Ryszard Jakubowski (red.), Adam Piechowski, Grażyna Żurawska: Bedeker tatrzański. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000. ISBN 83-01-13184-5.
  2. Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1.