Szachownica kostkowata: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m MalarzBOT: Nagłówki w mobilnej wersji Wikipedii |
|||
| Linia 46: | Linia 46: | ||
* [[Rośliny ozdobne|Roślina ozdobna]] - uprawiana w [[ogród|ogrodach]]. |
* [[Rośliny ozdobne|Roślina ozdobna]] - uprawiana w [[ogród|ogrodach]]. |
||
{{Przypisy |
{{Przypisy}} |
||
[[Kategoria:Liliowate]] |
[[Kategoria:Liliowate]] |
||
Wersja z 17:05, 17 sie 2014
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Klad | |
| Klad | |
| Klasa | |
| Klad | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
szachownica kostkowata |
| Nazwa systematyczna | |
| {{{nazwa łacińska}}} L. Sp. pl. 1:304. 1753 | |
Szachownica kostkowata (Fritillaria meleagris L.) – gatunek bylin należący do rodziny liliowatych. Występuje głównie w Europie Zachodniej. W rozproszeniu spotyka się ją w środkowej i południowo-wschodniej Europie. W Polsce gatunek bardzo rzadki. Występuje na Pomorzu, w Wielkopolsce, w okolicach Przemyśla (Rezerwat przyrody Szachownica kostkowata w Stubnie, Krównikach), nad Sanem oraz Biebrzą.
Morfologia
- Łodyga
- Dorasta od 15 do 40 cm.
- Liście
- Szarozielone, rynienkowate, wąskolancetowate, rowkowane, ustawione skrętolegle.
- Kwiat
- Bezwonny, dzwonkowaty, pochylony ku dołowi o długości 3–4 cm. Tępe płatki okwiatu są podgięte na wierzchołku, u nasady każdej działki znajduje się miodnik. Kwiat jest purpurowobrązowy z wzorem szachownicy, czasem białawozielono plamisty lub czerwono pstrokaty. Pojedynczy kwiat żyje średnio 6-7 dni, wytwarza w tym czasie dość silnie skoncentrowany nektar (średnie stężenie cukrów >50%) składający się w prawie równych proporcjach z sacharozy, glukozy i fruktozy[2]. Roślina kwitnie od kwietnia do maja.
- Cebula
- Kuliste, wielkości orzecha laskowego.
Biologia i ekologia
Bylina, geofit. Roślina samozgodna lecz nasiona głównie obcopylne. Kwiaty odwiedzane przez błonkówki i muchówki - głównymi zapylaczami są trzmiele.[3] Rośnie na wilgotnych łąkach, w zaroślach, na torfowiskach niskich, bagnach. Gatunek charakterystyczny łąk kaczeńcowych ze związku Calthion[4].
- Wymagania
- Lekkie gleby, w pobliżu oczek wodnych i strumyków.
- Roślina trująca
Zagrożenia i ochrona
W Polsce roślina objęta całkowitą ochroną gatunkową.
Kategorie zagrożenia:
- Kategoria zagrożenia w Polsce według Czerwonej listy roślin i grzybów Polski (2006)[5]: E (wymierający).
- Kategoria zagrożenia w Polsce według Polskiej Czerwonej Księgi Roślin: CR (critical, krytycznie zagrożony).
Występuje m.in. w Rezerwacie przyrody Szachownica kostkowata w Stubnie.
Zastosowanie
- Roślina ozdobna - uprawiana w ogrodach.
- ↑ P.F. Stevens: Angiosperm Phylogeny Website. 2001–. [dostęp 2010-07-29]. (ang.).
- ↑ M. Stpiczyńska, M. Nepi and M. Zych (2012) Secretion and composition of nectar and the structure of perigonal nectaries in Fritillaria meleagris L. (Liliaceae). Plant Systematics & Evolution 298:997–1013.
- ↑ M. Zych & M. Stpiczyńska 2012. Neither protogynous nor obligatory out-crossed: pollination biology and breeding system of the European red-list Fritillaria meleagris L. (Liliaceae). Plant Biology 14: 285-294. doi:10.1111/j.1438-8677.2011.00510.x
- ↑ W. Matuszkiewicz Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001. ISBN 83-01-13520-4.
- ↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.