Katedra Świętej Trójcy w Dreźnie: Różnice pomiędzy wersjami

Katedra Świętej Trójcy w Dreźnie
Kathedrale Ss. Trinitatis
	katedra
Państwo	Niemcy
Kraj związkowy	Saksonia
Miejscowość	Drezno
Adres	{{{adres}}}
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Diecezja	drezdeńsko-miśnieńska
Wezwanie	Świętej Trójcy
Historia
Data rozpoczęcia budowy	1739
Data zakończenia budowy	1751
Data poświęcenia	29 czerwca 1751
Data zniszczenia; • przez	13–15 lutego 1945; bombardowanie
Data odbudowy	do 1965
Dane świątyni
Styl	późnobarokowy
Architekt	Gaetano Chiaveri
Świątynia; • długość; • szerokość	; 92 m; 54 m
Wieża kościelna; • wysokość wież	; 86 m
Liczba naw	3
Nawa główna; • szerokość; • wysokość	; 17,56 m; 32,20 m
Nawa boczna; • szerokość; • wysokość	; 9,52 m; 15,95 m
	Położenie na mapie Saksonii Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Położenie na mapie Niemiec Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}\|type:building}
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 19:56, 7 wrz 2014

Katedra św. Trójcy (niem. Kathedrale Ss. Trinitatis) – świątynia katolicka usytuowana nieopodal rezydencji Wettynów na Starym Mieście w centrum Drezna; znana również w literaturze jako Kościół Dworski (niem. Hofkirche).

Historia

Kościół Dworski jest jedną z największych nowożytnych budowli sakralnych wzniesionych na terenie Saksonii. Świątynia w stylu późnego baroku została wzniesiona na zlecenie Augusta III Sasa przez włoskiego architekta Gaetano Chiaveriego w latach 1739-1751. Pomocnikami Chiaveriego byli m.in. działający w Krakowie Francesco Placidi i Antonio Zucchi. Świadkiem budowy kościoła był Bernardo Bellotto, który w swoich widokach miasta ukazywał dopiero co powstający kościół. Kościół dedykowano Trójcy Przenajświętszej (Sanctissimae Trinitatis). Uroczysta msza święta z okazji konsekracji miała miejsce 29 czerwca 1751. Muzyczną oprawą tej mszy były dzieła Johanna Adolpha Hassego Messe in d-Moll oraz Te Deum in D-Dur. Konsekracji dokonał nuncjusz apostolski Polski i Toskanii, arcybiskup Albert von Archinto.

Podczas nalotu na Drezno 13 – 15 lutego 1945 kościół został zniszczony, w wyniku runięcia większości dachów do wnętrza. Ocalała wieża i większa część dekoracji rzeźbiarskiej elewacji zewnętrznych. W czerwcu 1945 odprawiono pierwszą mszę świętą. Odbudowa trwała do 1965. W 1980 dawny kościół dworski został podniesiony do godności katedry diecezji drezdeńsko-miśnieńskiej. Jest on jednocześnie siedzibą parafii na Starym Mieście.

Architektura

Kościół powstał na planie zbliżonym do owalu. Składa się z trzech naw, przy czym nawy boczne są dwukondygnacyjne; wyższą kondygnację tworzą empory. Podobną strukturę mają ambity, dzięki czemu można nawę główną obejść zarówno idąc emporami, jak i dolną kondygnacją, pełniącą rolę obejścia procesyjnego. Nakryta sklepieniem kolebkowym z lunetami nawa główna zamknięta jest półkoliście zarówno po stronie ołtarzowej, jak chórowej. Nawy boczne są zakończone kaplicami; Najświętszego Sakramentu i Św. Krzyża oraz Św. Jana Nepomucena i Św. Benona.

Chociaż kościół ten jest świątynią katolicką, jego wygląd, zwłaszcza wewnątrz, nacechowany jest wpływami tradycji saskiej architektury protestanckiej. Także z zewnątrz podziały na kondygnacje i liczba ciągów okien przypominają świątynię luterańską. Od zewnątrz architektura kościoła jest silnie zintegrowana z bogatymi rzeźbionymi dekoracjami, których część stanowi zespół 78 monumentalnych pełnoplastycznych figur świętych umieszczonych na balustradach wieńczących nawy i obejście. Na ażurowej wieży, której dwie górne kondygnacje złożone są z samych kolumn znajdują się m.in. 4 figury przedstawiające alegorie Wiary, Nadziei, Miłości, oraz Sprawiedliwości. Rzeźby są dziełem Włocha Lorenza Mattiellego.

Wymiary

Nawa główna: dł. – 52,36 m, szer. – 17,56 m, wys. – 32,20 m.
Nawy boczne: dł. – 39,20 m, szer. – 9,52, wys. – 15,95 m.
Całkowita długość: 92 m.
Całkowita szerokość: 54 m.
Wysokość wieży: 86 m.
Powierzchnia wnętrza: 4800 m².

Wystrój wnętrza

Monumentalny ołtarz główny wykonany jest z białego marmuru, wzbogacony brązową ornamentyką nawiązującą do stylu regencji. Wielki obraz przedstawiający scenę Wniebowstąpienia Chrystusa wykonał w latach 1752-1761 Anton Rafael Mengs. Ambonę wykonał Balthasar Permoser. Zdobią ją m.in. rzeźby na zwieńczeniu baldachimu przedstawiające Trójcę Świętą. Część chórową zdobią organy wykonane przez Gotfrieda Silbermana (47 rejestratorów na 3 klawiaturach i pedale) z 1755. Autorstwo prospektu organowego przypisywane jest Josephowi Hacklowi.

Dzwony

Obecnie na wieży kościelnej zawieszonych jest 5 dzwonów.

	Nazwa	Dźwięk	Data odlania	Odlewnik	Masa kg	Średnica w mm
1	Dreifaltigkeitsglocke (Dzwon Trójcy Św.)	g⁰+2	1747	Johann Gottfried Weinhold	4860	2040
2		b⁰-5	1807	Heinrich August Weinhold	2800	1720
3		d¹+2	1807	Heinrich August Weinhold	1122	1360
4	Heiligengeistglocke (Dzwon Ducha Św.)	f¹+2	2001	Glockengießerei Lauchhammer	1215	-
5	Ave-Glocke (Anioł)	g¹-6	1978	Franz Peter Schilling, Apolda	581	1100

Krypta Wettynów

W krypcie pod kościołem znajdują się sarkofagi członków dynastii Wettynów, królów Saksonii i Polski:

urna z sercem Augusta II Mocnego
Maria Józefa Habsburżanka, królowa Polski (zm. 1757)
August III Sas, król Polski (zm. 1763)
Fryderyk Krystian Wettyn, elektor Saksonii (zm. 1763)
Maria Antonina Wittelsbach, elektorowa Saksonii (zm. 1780)
Karolina Burbon-Parmeńska, księżna Saksonii (zm. 1804)
Franciszek Ksawery Wettyn, syn Augusta III (zm. 1806)
Maria Kunegunda Wettyn, córka Augusta III (zm.1826)
Fryderyk August I, elektor saski, książę warszawski (zm. 1827)
Maria Teresa Habsburg, królowa Saksonii (zm. 1827)
Amalia Wittelsbach, królowa Saksonii (zm. 1828)
Maria Karolina Habsburg, księżna Saksonii (zm. 1832)
Antoni, król Saksonii (zm. 1836)
Fryderyk August II, król Saksonii (zm. 1854)
Maria Augusta Wettyn, córka Fryderyka Augusta I, Konstytucją 3 Maja przewidziana do objęcia tronu polskiego (zm. 1863)
Jan, król Saksonii (zm. 1873)
Maria Anna Wittelsbach, królowa Saksonii (zm. 1877)
Amelia Augusta Wittelsbach, królowa Saksonii (zm. 1877)
Maria Anna Portugalska, księżna Saksonii (zm. 1884)
Albert I, król Saksonii (zm. 1902)
Jerzy I, król Saksonii (zm. 1904)
Karola von Holstein-Gottorp-Vasa, królowa Saksonii (zm. 1907)
Fryderyk August III, król Saksonii (zm. 1932)

Bibliografia

Jürgen Helfricht: Dresden und seine Kirchen – Evangelische Verlagsanstalt, Leipzig 2005.

Linki zewnętrzne

Artykuł o kościele Dworskim w Dreźnie (niem.)
O organach kościoła Dworskiego (niem.)
Kościół Dworski (pol.)

@@ Linia 4: / Linia 4: @@
  |nazwa miejscowa           = Kathedrale Ss. Trinitatis
  |funkcja świątyni          = [[katedra]]
  |nr rej. zabytku           =
  |data rejestracji          =
  |rejestr                   =
  |grafika                   =
  |opis grafiki              =
  |państwo                   = DE-SN
  |miejscowość               = [[Drezno]]
@@ Linia 15: / Linia 15: @@
  |administratura typ        = [[Diecezja]]
  |administratura nazwa      = [[Diecezja drezdeńsko-miśnieńska|drezdeńsko-miśnieńska]]
  |tytuł świątyni            =
  |data nadania              =
  |nadający tytuł            =
  |dedykacja świątyni        = [[Trójca Święta|Świętej Trójcy]]
  |dzień wspomnienia         =
  |relikwie                  =
  |cudowne wizerunki         =
  |data powołania            =
  |data dekretu              =
  |dekret wydał              =
- |data rozpoczęcia budowy   = [[1739]]
+ |data rozpoczęcia budowy   = 1739
- |data zakończenia budowy   = [[1751]]
+ |data zakończenia budowy   = 1751
- |data konsekracji          = [[29 czerwca]] 1751
+ |data konsekracji          = 29 czerwca 1751
  |data zamknięcia           =
  |aktualne przeznaczenie    =
  |data zniszczenia          = 13–15 lutego 1945
  |zniszczona przez          = [[bombardowanie Drezna|bombardowanie]]
  |data odbudowy             = do 1965
  |data reaktywacji          =
  |poprzednie wyznanie       =
  |fundator                  =
  |plan świątyni             =
  |opis planu                =
  |styl                      = późno[[barok]]owy
  |architekt                 = [[Gaetano Chiaveri]]
  |materiał budowlany        =
  |liczba wiernych           =
  |powierzchnia              =
  |wysokość                  =
  |długość                   = 92
  |szerokość                 = 54
  |liczba wież               =
  |wysokość wieży            = 86
  |liczba kopuł              =
  |średnica kopuły zew       =
  |wysokość kopuły zew       =
  |liczba ikonostasów        =
  |liczba ołtarzy            =
  |wezwania ołtarzy bocznych =
  |liczba naw                = 3
  |szerokość nawy głównej    = 17,56
@@ Linia 59: / Linia 59: @@
  |szerokość nawy bocznej    = 9,52
  |wysokość nawy bocznej     = 15,95
  |szerokość transeptu       =
  |liczba głosów             =
  |liczba manuałów           =
  |typ dzwonnicy             =
  |nazwa dzwonu              =
  |kod mapy                  = DE-SN
  |stopniN =51 |minutN =3 |sekundN =13
  |stopniE =13 |minutE =44 |sekundE =15
  |opis miejsca              =
  |pozycja napisu            =
  |commons                   = Category:Katholische Hofkirche, Dresden
  |www                       =
 }}
@@ Linia 82: / Linia 82: @@
 [[Plik:Dresden-Hofkirche-Gruft.jpg|thumbnail|250px|right|Widok na kryptę elektorów saskich]]
-Kościół Dworski jest jedną z największych nowożytnych budowli sakralnych wzniesionych na terenie [[Saksonia|Saksonii]]. Świątynia w stylu późnego [[barok]]u została wzniesiona na zlecenie [[August III Sas|Augusta III Sasa]] przez włoskiego architekta [[Gaetano Chiaveri]]ego w latach [[1739]]-[[1751]]. Pomocnikami Chiaveriego byli m.in. działający w [[Kraków|Krakowie]] [[Francesco Placidi]] i [[Antonio Zucchi]]. Świadkiem budowy kościoła był [[Bernardo Bellotto]], który w swoich widokach miasta ukazywał dopiero co powstający kościół. Kościół dedykowano [[Trójca Święta|Trójcy Przenajświętszej]] (Sanctissimae Trinitatis). Uroczysta msza święta z okazji [[konsekracja kościoła|konsekracji]] miała miejsce 29 czerwca [[1751]]. Muzyczną oprawą tej mszy były dzieła [[Johann Adolph Hasse|Johanna Adolpha Hassego]] ''Messe in d-Moll'' oraz ''[[Te Deum]] in D-Dur''. Konsekracji dokonał [[nuncjusz apostolski]] [[Polska|Polski]] i [[Toskania|Toskanii]], arcybiskup [[Albert von Archinto]].
+Kościół Dworski jest jedną z największych nowożytnych budowli sakralnych wzniesionych na terenie [[Saksonia|Saksonii]]. Świątynia w stylu późnego [[barok]]u została wzniesiona na zlecenie [[August III Sas|Augusta III Sasa]] przez włoskiego architekta [[Gaetano Chiaveri]]ego w latach 1739-1751. Pomocnikami Chiaveriego byli m.in. działający w [[Kraków|Krakowie]] [[Francesco Placidi]] i [[Antonio Zucchi]]. Świadkiem budowy kościoła był [[Bernardo Bellotto]], który w swoich widokach miasta ukazywał dopiero co powstający kościół. Kościół dedykowano [[Trójca Święta|Trójcy Przenajświętszej]] (Sanctissimae Trinitatis). Uroczysta msza święta z okazji [[konsekracja kościoła|konsekracji]] miała miejsce 29 czerwca 1751. Muzyczną oprawą tej mszy były dzieła [[Johann Adolph Hasse|Johanna Adolpha Hassego]] ''Messe in d-Moll'' oraz ''[[Te Deum]] in D-Dur''. Konsekracji dokonał [[nuncjusz apostolski]] [[Polska|Polski]] i [[Toskania|Toskanii]], arcybiskup [[Albert von Archinto]].
-Podczas [[bombardowanie Drezna|nalotu na Drezno]] [[13 lutego|13]] – [[15 lutego]] [[1945]] kościół został zniszczony, w wyniku runięcia większości dachów do wnętrza. Szczęśliwie ocalała wieża i większa część dekoracji rzeźbiarskiej elewacji zewnętrznych. W czerwcu 1945 odprawiono pierwszą mszę świętą. Odbudowa trwała do [[1965]]. W [[1980]] dawny kościół dworski został podniesiony do godności [[Katedra|katedry]] [[Diecezja drezdeńsko-miśnieńska|diecezji drezdeńsko-miśnieńskiej]]. Jest on jednocześnie siedzibą parafii na Starym Mieście.
+Podczas [[bombardowanie Drezna|nalotu na Drezno]] 13 – 15 lutego 1945 kościół został zniszczony, w wyniku runięcia większości dachów do wnętrza. Ocalała wieża i większa część dekoracji rzeźbiarskiej elewacji zewnętrznych. W czerwcu 1945 odprawiono pierwszą mszę świętą. Odbudowa trwała do 1965. W 1980 dawny kościół dworski został podniesiony do godności [[Katedra|katedry]] [[Diecezja drezdeńsko-miśnieńska|diecezji drezdeńsko-miśnieńskiej]]. Jest on jednocześnie siedzibą parafii na Starym Mieście.
 == Architektura ==
-Kościół powstał na planie zbliżonym do owalu. Składa się z trzech naw, przy czym nawy boczne są dwukondygnacyjne; wyższą kondygnację tworzą [[empora|empory]]. Podobną strukturę mają [[Ambit|ambity]], dzięki czemu można nawę główną obejść zarówno idąc emporami, jak i dolną kondygnacją, pełniącą rolę obejścia procesyjnego. Nakryta sklepieniem kolebkowym z lunetami nawa główna zamknięta jest półkoliście zarówno po stronie ołtarzowej, jak chórowej. Nawy boczne są zakończone kaplicami; Najświętszego Sakramentu i Św. Krzyża oraz Św. Jana Nepomucena i Św. Benona.
+Kościół powstał na planie zbliżonym do owalu. Składa się z trzech naw, przy czym nawy boczne są dwukondygnacyjne; wyższą kondygnację tworzą [[empora|empory]]. Podobną strukturę mają [[ambit]]y, dzięki czemu można nawę główną obejść zarówno idąc emporami, jak i dolną kondygnacją, pełniącą rolę obejścia procesyjnego. Nakryta sklepieniem kolebkowym z lunetami nawa główna zamknięta jest półkoliście zarówno po stronie ołtarzowej, jak chórowej. Nawy boczne są zakończone kaplicami; Najświętszego Sakramentu i Św. Krzyża oraz Św. Jana Nepomucena i Św. Benona.
 Chociaż kościół ten jest świątynią katolicką, jego wygląd, zwłaszcza wewnątrz, nacechowany jest wpływami tradycji saskiej architektury protestanckiej. Także z zewnątrz podziały na kondygnacje i liczba ciągów okien przypominają świątynię luterańską.
@@ Linia 101: / Linia 101: @@
 == Wystrój wnętrza ==
-Monumentalny ołtarz główny wykonany jest z białego marmuru, wzbogacony brązową ornamentyką nawiązującą do stylu regencji. Wielki obraz przedstawiający scenę Wniebowstąpienia Chrystusa wykonał w latach 1752-1761 [[Anton Rafael Mengs]]. Ambonę wykonał [[Balthasar Permoser]]. Zdobią ją m.in. rzeźby na zwieńczeniu baldachimu przedstawiające [[Trójca Święta|Trójcę Świętą]]. Część chórową zdobią [[organy]] wykonane przez [[Gottfried Silbermann|Gotfrieda Silbermana]] (47 rejestratorów na 3 klawiaturach i pedale) z [[1755]]. Autorstwo [[prospekt organowy|prospektu organowego]] przypisywane jest Josephowi Hacklowi.
+Monumentalny ołtarz główny wykonany jest z białego marmuru, wzbogacony brązową ornamentyką nawiązującą do stylu regencji. Wielki obraz przedstawiający scenę Wniebowstąpienia Chrystusa wykonał w latach 1752-1761 [[Anton Rafael Mengs]]. Ambonę wykonał [[Balthasar Permoser]]. Zdobią ją m.in. rzeźby na zwieńczeniu baldachimu przedstawiające [[Trójca Święta|Trójcę Świętą]]. Część chórową zdobią [[organy]] wykonane przez [[Gottfried Silbermann|Gotfrieda Silbermana]] (47 rejestratorów na 3 klawiaturach i pedale) z 1755. Autorstwo [[prospekt organowy|prospektu organowego]] przypisywane jest Josephowi Hacklowi.
 == Dzwony ==
@@ Linia 112: / Linia 112: @@
 ! Data odlania
 ! Odlewnik
-! Ciężar kg
+! Masa kg
 ! Średnica w mm
 |-
@@ Linia 163: / Linia 163: @@
 {{DEFAULTSORT:Drezno}}
 [[Kategoria:Kościoły Drezna|Świętej Trójcy]]
 [[Kategoria:Katolickie katedry Niemiec]]