Albrecht Odważny: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m Wycofano edycje użytkownika Kocurwaclaw (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Grzegorz B.. |
Nie podano opisu zmian |
||
Linia 14: | Linia 14: | ||
| dynastia = [[Wettynowie]] |
| dynastia = [[Wettynowie]] |
||
| urodzony = [[31 lipca]] [[1443]]<br />[[Grimma]] |
| urodzony = [[31 lipca]] [[1443]]<br />[[Grimma]] |
||
| zmarł = [[ |
| zmarł = [[12 września]] [[1500]]<br />[[Emden]] |
||
| Miejsce pochówku = |
| Miejsce pochówku = |
||
| ojciec = [[Fryderyk II Łagodny]] |
| ojciec = [[Fryderyk II Łagodny]] |
||
Linia 26: | Linia 26: | ||
| quote = |
| quote = |
||
}} |
}} |
||
'''Albrecht Odważny''', [[język niemiecki|niem.]] ''Albrecht der Beherzte'' (ur. [[31 lipca]] [[1443]] r. w [[Grimma]], zm. [[ |
'''Albrecht Odważny''', [[język niemiecki|niem.]] ''Albrecht der Beherzte'' (ur. [[31 lipca]] [[1443]] r. w [[Grimma]], zm. [[12 września]] [[1500]] r. w [[Emden]]) – od [[1464]] r. [[władcy Saksonii|książę saski]] (wspólnie ze starszym bratem [[Ernest Wettyn|Ernestem]] do podziału kraju w [[1485]] r.), namiestnik [[Niderlandy (region historyczny)|Niderlandów]] w latach [[1488]]–[[1493]], namiestnik [[Fryzja (kraina historyczna)|Fryzji]] od [[1498]] r., z dynastii [[Wettynowie|Wettinów]]. |
||
== Życiorys == |
== Życiorys == |
Wersja z 19:17, 14 wrz 2014
Szablon:Władca kraju infobox Albrecht Odważny, niem. Albrecht der Beherzte (ur. 31 lipca 1443 r. w Grimma, zm. 12 września 1500 r. w Emden) – od 1464 r. książę saski (wspólnie ze starszym bratem Ernestem do podziału kraju w 1485 r.), namiestnik Niderlandów w latach 1488–1493, namiestnik Fryzji od 1498 r., z dynastii Wettinów.
Życiorys
Albrecht był trzecim i najmłodszym synem elektora saskiego Fryderyka II Łagodnego oraz Małgorzaty, córki Ernesta Żelaznego z dynastii Habsburgów. W 1455 stał się (wraz z bratem Ernestem) obiektem porwania przez mającego do jego ojca pretensje finansowe rycerza Kunza von Kauffungen. Porywacz, zdążający w kierunku granicy czeskiej został jednak schwytany, a dzieci Fryderyka Łagodnego uwolnione.
- Osobny artykuł:
Po śmierci ojca w 1464 r. odziedziczył władzę w Saksonii wraz ze swoim bratem Ernestem, przy czym Ernestowi, jako starszemu przypadła godność elektora Rzeszy. Kilka miesięcy później doszło do potwierdzenia formalnie zawartego w 1459 r. małżeństwa Albrechta z córką króla czeskiego Jerzego z Podiebradów, Sidonią. Dzięki niemu uzyskał on w lenno czeskie posiadłości na terenie Saksonii, stanowiło też ono podstawę jego roszczeń (po śmierci teścia w 1471 r.) do tronu czeskiego, jednak bezskutecznych.
W 1485 r. doszło (mimo obiekcji Albrechta, który uważał to za krok skutkujący osłabieniem Saksonii i stanowiący przeszkodę dla dalszej ekspansji) do podziału kraju między współrządzących dotąd braci: na mocy traktatu w Lipsku Albrecht został samodzielnym księciem części Saksonii obejmującej m.in. dawną Marchię Miśnieńską. Zaowocowało to trwałym podziałem Saksonii, a także dynastii (od obu braci pochodziły dwie linie dynastii wettińskiej, ernestyńska i albertyńska).
Albrecht sporą część swojego życia poświęcił wojnie. Już w młodym wieku wysłany na dwór swojego wuja, cesarza Fryderyka III Habsburga, pozostawał w służbie cesarzy z rodu Habsburgów: najpierw Fryderyka, a po śmierci tego ostatniego w 1493 r., jego syna Maksymiliana I. Uczestniczył w licznych cesarskich kampaniach wojennych, m.in. przeciwko księciu burgundzkiemu Karolowi Zuchwałemu (1475 r.) oraz królowi węgierskiemu Maciejowi Korwinowi (1483 r.). Znalazł jednak też czas na wyjazd do Ziemi Świętej w 1476 r. W 1488 r. wyruszył na odsiecz oblężonemu w Brugii synowi cesarskiemu Maksymilianowi. Został wówczas mianowany namiestnikiem Niderlandów; pozostając na tym stanowisku Albrecht przy dużym własnym wysiłku finansowym (który został umożliwiony m.in. dzięki reformie finansowej księstwa saskiego) tłumił powstanie miejscowej ludności i umacniał władzę Habsburgów. W 1493 r. stracił tę funkcję w związku z przybyciem do Niderlandów syna Maksymiliana, Filipa, pozostał jednak tam nadal. W tym okresie zaczął narastać konflikt między Albrechtem a Maksymilianem i jego synem, w głównej mierze dotyczących niespłaconych wydatków Albrechta na kampanie wojenne. W 1498 r. doszło do porozumienia stron, Albrecht otrzymał od Maksymiliana tytuł gubernatora Fryzji. Wkrótce potem wyjechał do swojego księstwa, skąd jednak został odwołany na wieść o kolejnym powstaniu we Fryzji. Podczas oblężenia ostatniego bastionu rebeliantów w Groningen zachorował, zmarł wkrótce potem. Przed śmiercią, w 1499 r. dokonał podziału swego dziedzictwa między synów: Jerzy miał objąć rządy w Saksonii (był tu regentem już od 1488 r.) a młodszy Henryk we Fryzji.
Potomkowie
Ze związku z Sidonią czeską (który po wyjeździe Albrechta do Niderlandów praktycznie się rozpadł – żona odmówiła przyłączenia się do Albrechta) pochodziło dziewięcioro dzieci m.in.:
- Katarzyna (ur. 24 lipca 1468, zm. 10 lutego 1524), druga żona Zygmunta Hausburga, arcyksięcia Austrii,
- Jerzy, książę saski (następca Ernesta),
- Henryk, książę saski (następca swego starszego brata Jerzego),
- Fryderyk, wielki mistrz zakonu krzyżackiego w Prusach Książęcych,
- Anna (ur. 03 sierpnia 1478, zm. 1479),
- martwe dziecko (ur. 1479, zm. 1479),
- Ludwik (ur. 28 września 1481, zm. 1498),
- Jan (ur. 24 czerwca 1484, zm. 1484)
- Jan (ur. 2 grudnia 1498, zm. 1498).
Przodkowie
Fryderyk III Srogi | |||||||||||||
Fryderyk I Kłótnik | |||||||||||||
Katarzyna z Hennebergu | |||||||||||||
Fryderyk II Łagodny | |||||||||||||
Henryk I | |||||||||||||
Katarzyna z Brunszwiku-Lüneburga | |||||||||||||
Zofia | |||||||||||||
Albrecht Odważny | |||||||||||||
Leopold III Habsburg | |||||||||||||
Ernest Żelazny | |||||||||||||
Viridis Visconti | |||||||||||||
Małgorzata Habsburg | |||||||||||||
Siemowit IV | |||||||||||||
Cymbarka mazowiecka | |||||||||||||
Aleksandra Olgierdówna | |||||||||||||
Bibliografia
- Hellmuth Rössler: Albrecht der Beherzte. W: Neue Deutsche Biographie. T. 1. Berlin: Duncker & Humblot, 1953, s. 174–175. [dostęp 2010-01-11]. (niem.).
- Heinrich Theodor Flathe: Albrecht, Herzog zu Sachsen. W: Allgemeine Deutsche Biographie. T. 1. Leipzig: Verlag von Dunckler & Humblot, 1875, s. 314–318. [dostęp 2010-01-11]. (niem.).
Linki zewnętrzne
- André Thieme: Albrecht (der Beherzte). [w:] Sächsische Biografie [on-line]. [dostęp 2010-01-11]. (niem.).