Gwiazdozbiór Herkulesa: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m drobne redakcyjne |
drobne merytoryczne |
||
| Linia 30: | Linia 30: | ||
== Mity i legendy == |
== Mity i legendy == |
||
[[Babilonia|Babilończycy]] uważali, że przedstawia [[Gilgamesz]]a – półboga, który pokonał siły chaosu na początku stworzenia. [[Fenicjanie]] widzieli w nim [[Melkart]]a, boga oceanu. W okresie klasycznym przyjął miano [[Herakles|Herkulesa]], herosa [[mitologia rzymska|mitologii rzymskiej]]. Przedstawia się go ubranego w skórę lwa, wymachującego maczugą i odciętą głową [[Cerber]]a, klęczącego i trzymającego jedną stopę na głowie Smoka – z narzędziami i trofeami z niektórych jego 12 prac. |
[[Babilonia|Babilończycy]] uważali, że przedstawia [[Gilgamesz]]a – półboga, który pokonał siły chaosu na początku stworzenia. [[Fenicjanie]] widzieli w nim [[Melkart]]a, boga oceanu. W okresie klasycznym przyjął miano [[Herakles|Herkulesa]], herosa [[mitologia rzymska|mitologii rzymskiej]]. Przedstawia się go ubranego w skórę lwa, wymachującego maczugą i odciętą głową [[Cerber]]a, klęczącego i trzymającego jedną stopę na głowie Smoka – z narzędziami i trofeami z niektórych jego 12 prac. |
||
== Gwiazdy Herkulesa == |
|||
W konstelacji nie ma jasnych gwiazd, ale jest tam charakterystyczna grupa: epsilon, zeta, eta i pi, zwane Keystone (Zwornikiem). Łańcuch gwiazd prowadzą z każdego narożnika i oznaczają członki i głowę bohatera{{r|Kosmos}}. |
|||
== Wybrane obiekty == |
== Wybrane obiekty == |
||
Wersja z 21:48, 25 wrz 2014
| |
| Nazwa łacińska |
Hercules |
|---|---|
| Dopełniacz łaciński |
Herculis |
| Skrót nazwy łacińskiej |
Her |
| Dane obserwacyjne (J2000) | |
| Rektascensja |
17 h |
| Deklinacja |
30° |
| Charakterystyka | |
| Powierzchnia |
1225 stopni kw. |
| Liczba gwiazd o obserwowanej wielkości gwiazdowej < 3 |
2 |
| Najjaśniejsza gwiazda |
Korneforos (2,78m) |
| Gwiazdozbiory sąsiadujące | |
| Roje meteorów | |
| Widoczny na szerokościach geograficznych pomiędzy 39[1]° S a 90° N. | |
| |
Herkules (łac. Hercules, dop. Herculis, skrót Her) – wyrazisty gwiazdozbiór nieba północnego, piąty co do wielkości, znany już w starożytności. Nazwa jest łacińską formą imienia mitologicznego herosa Heraklesa. Łatwo rozpoznać ten gwiazdozbiór po charakterystycznym czworoboku tworzącym tułów Herkulesa. W Polsce widoczny od wiosny do jesieni. Liczba gwiazd dostrzegalnych nieuzbrojonym okiem: około 140.
Mity i legendy
Babilończycy uważali, że przedstawia Gilgamesza – półboga, który pokonał siły chaosu na początku stworzenia. Fenicjanie widzieli w nim Melkarta, boga oceanu. W okresie klasycznym przyjął miano Herkulesa, herosa mitologii rzymskiej. Przedstawia się go ubranego w skórę lwa, wymachującego maczugą i odciętą głową Cerbera, klęczącego i trzymającego jedną stopę na głowie Smoka – z narzędziami i trofeami z niektórych jego 12 prac.
Gwiazdy Herkulesa
W konstelacji nie ma jasnych gwiazd, ale jest tam charakterystyczna grupa: epsilon, zeta, eta i pi, zwane Keystone (Zwornikiem). Łańcuch gwiazd prowadzą z każdego narożnika i oznaczają członki i głowę bohatera[1].
Wybrane obiekty
W jego obszarze znajdują się dwie gromady kuliste z katalogu Messiera:
- M13 (NGC 6205), zwana często Wielką Gromadą Kulistą Herkulesa, – widoczna gołym okiem jako nieostra gwiazda. Teleskop o średnicy 100 mm zaczyna rozdzielać co jaśniejsze gwiazdy, jednak ich całkowitą liczbę szacuje się na 100 000. Odkryta w 1754 roku przez Edmunda Halleya, jest największą i najjaśniejszą gromadą kulistą północnej półkuli nieba. Jest oddalona od nas o 25 100 lat świetlnych.
Grupę gromad kulistych uzupełnia trzecia, najmniejsza i najsłabiej świecąca gromada NGC 6229, o jasności 9,4m i średnicy 4,5′.
Poza gromadami kulistymi warto zwrócić uwagę na mgławicę planetarną NGC 210 o jasności 9,3m i wymiarach 20″x43″.
Gwiazda podwójna – kappa (κ) Herculis ze składnikami piątej i szóstej wielkości, 100 Herculis z dwoma gwiazdami szóstej wielkości oraz ro (ρ) Herculis z gwiazdami piątej i szóstej wielkości[2].
Jedna z gwiazd konstelacji, Tau Herculis, była gwiazdą bieguna północnego nieba ok. 7400 p.n.e.
Uwaga
W granicach gwiazdozbioru usytuowany jest aspekt, czyli punkt, w kierunku którego porusza się Słońce względem najbliższych gwiazd. Zjawisko to odkrył w 1742 roku James Bradley, zaś położenie aspektu jako pierwszy wyznaczył William Herschel. Słońce podąża w kierunku aspektu, wraz z całym Układem Słonecznym, z prędkością około 20km/s.
Zobacz też
- lista gwiazd w gwiazdozbiorze Herkulesa
- lista najjaśniejszych gwiazd w poszczególnych gwiazdozbiorach
- ↑ a b Praca zbiorowa: Kosmos. Buchmann Sp. z o.o.miejsce=Warszawa, 2012, s. 382-383. ISBN 978-83-7670-323-7.
- ↑ Encyklopedia Wszechświata. Warszawa: 2006, s. 348. ISBN 978-83-01-14848-5.
Bibliografia
- Przemysław Rudź, Niebo Wydawnictwo Carta Blanca Warszawa 2008 ISBN 978-83-60887-76-9
- Jan Desselberger, Jacek Szczepanik Tablice astronomiczne, Wydawnictwo Park Bielsko-Biała 2002 ISBN 83-7266-156-1