Mohammed Siad Barre: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
Linia 62: Linia 62:
W 1979 roku ogłosił nową konstytucję w ramach której do Zgromadzenia Ludowego odbyły się wybory. W październiku 1980 roku rozwiązano SRPP a w jej miejscu przywrócono Najwyższą Radę Rewolucyjną<ref>The Encyclopedia Americana: complete in thirty volumes. Skin to Sumac, Volume 25, (Grolier: 1995), s.214.</ref><ref>Peter John de la Fosse Wiles, The New Communist Third World: an essay in political economy, (Taylor & Francis: 1982), s.279.</ref>.
W 1979 roku ogłosił nową konstytucję w ramach której do Zgromadzenia Ludowego odbyły się wybory. W październiku 1980 roku rozwiązano SRPP a w jej miejscu przywrócono Najwyższą Radę Rewolucyjną<ref>The Encyclopedia Americana: complete in thirty volumes. Skin to Sumac, Volume 25, (Grolier: 1995), s.214.</ref><ref>Peter John de la Fosse Wiles, The New Communist Third World: an essay in political economy, (Taylor & Francis: 1982), s.279.</ref>.


Jednym z pierwszych i głównych celów rządu było standardowego krajowego systemu pisania. Wkrótce po dojściu do władzy, wprowadził [[język somalijski]] jako alfabet wykorzystał pismo opracowane na zasady alfabetu łacińskiego przez językoznawcę Shire Jama Ahmeda. W 1972 nakazano wszystkim pracownikom administracji rozpoczęcie nauki pisania i czytania, czas nauki miał objąć pół roku. Powodem tej decyzji była chęć zmniejszenia rosnącej przepaści pomiędzy tymi, którzy mówili w językach kolonialnych, i tych, którzy nie nie mówili ani po angielsku ani po włosku. Rząd rozpoczął też walkę z podziałem na klany chcąc utworzyć nowoczesne społeczeństwo obywatelskie<ref>Laitin, David D., Politics, Language, and Thought, s. 89</ref>.
W 1977 doprowadził do aneksji [[Etiopia|wschodnioetiopskiej]] prowincji Ogaden, co doprowadziło do [[Wojna w Ogadenie|wojny etiopsko-somalijskiej]], przegranej przez Somalię. Od końca lat 80. rozwijał się ruch oporu przeciwko prezydentowi, czego skutkiem było wywołanie rebelii przez Zjednoczony Kongres Somalijski (USC). Ostatecznie obalony w wyniku zamachu stanu 26 stycznia 1991 i zmuszony do emigracji, zmarł na wygnaniu w Nigerii.


Podczas pierwszych pięciu lat rząd Barre'a utworzył wiele [[spółdzielnia|spółdzielni]] i fabryk, w tym zakładów przetwórstwa cukru trzcinowego w Jowhar i Afgooye i przetwórstwa mięsa w Kismayo a także młynów. Od 1971 realizował kampanię Shalanbood Sanddune Stoppage, polegającą na zalesianiu kraju, miało to na celu zażegnania zagrożenia zrujnowania gruntów rolnych, dróg i miast przez piasek. Do 1988 roku zasadzono 265 z przewidzianych 336 hektarów lasów<ref>Hadden, Robert Lee. 2007. "The Geology of Somalia: A Selected Bibliography of Somalian Geology, Geography and Earth Science." Engineer Research and Development Laboratories, Topographic Engineering Center</ref>.
Ojciec [[Maslah Mohamed Siad|Maslaha Mohameda]], somalijskiego polityka.

==== Chęć poszerzenia granic Somalii ====
{{osobny artykuł|wojna w Ogadenie|etiopsko-somalijska wojna graniczna w 1982}}
Opowiadał się za koncepcją Wielkiej Somalii (Soomaaliweyn), która odnosiła się do całości regionu Rogu Afryki w których mieszkają etniczni Somalijczycy. Teren ten obejmuje więc [[Ogaden]], [[Dżibuti]] i północno-wschodnią [[Kenia|Kenię]] a więc tereny zamieszkałe prawie wyłącznie przez Somalijczyków<ref>The 1994 national census was delayed in the Somali Region until 1997. FDRE States: Basic Information - Somalia, Population (12 marca 2006)</ref><ref>Francis Vallat, First report on succession of states in respect of treaties: International Law Commission twenty-sixth session 6 May-26 July 1974, (United Nations: 1974), s.20</ref><ref>Africa Watch Committee, Kenya: Taking Liberties, (Yale University Press: 1991), s.269</ref>. W 1977 doprowadził do aneksji [[Etiopia|wschodnioetiopskiej]] prowincji Ogaden, co doprowadziło do [[Wojna w Ogadenie|wojny etiopsko-somalijskiej]], przegranej przez Somalię na skutek wsparcia militarnego dla [[komunizm|komunizującej]] Etiopii ze strony [[blok wschodni|bloku wschodniego]].

W czerwcu 1982 rebelianci z ugrupowania [[Demokratyczny Front Ocalenia Somalii|Demokratycznego Frontu Ocalenia Somalii]] z pomocą Etiopii przeprowadzili atak na Somalię, zajmując kilka miast. Wojna zakończyła się klęską najeźdźców, z powodu militarnego wsparcia Somalii przez [[Stany Zjednoczone Ameryki]]<ref name=autogenerated2>[http://www.historyguy.com/ethiopia_somali_wars.html The History Guy: Ethiopia-Somalia Wars and Conflicts]</ref><ref name=autogenerated1>[http://www.workmall.com/wfb2001/somalia/somalia_history_somalias_difficult_decade_1980_90.html Somalia SOMALIA'S DIFFICULT DECADE, 1980-90 - Flags, Maps, Economy, Geography, Climate, Natural Resources, Current Issues, International Agreements, Population, Social Statistics, Political System]</ref>

==== Utrata władzy ====
W maju 1986 doznał poważnych obrażeń w kolizji samochodowej w pobliżu Mogadiszu. Podczas ciężkiej burzy samochód który go przewoził uderzył w tył autobusu<ref>World of Information (Firm), Africa review, (World of Information: 1987), s.213.</ref>. Był przez miesiąc leczony w [[Arabia Saudyjska|Arabii Saudyjskiej]]<ref>National Academy of Sciences (U.S.). Committee on Human Rights, Institute of Medicine (U.S.). Committee on Health and Human Rights, Scientists and human rights in Somalia: report of a delegation, (National Academies: 1988), s.9.</ref><ref>Arthur S. Banks, Thomas C. Muller, William Overstreet, Political Handbook of the World 2008, (CQ Press: 2008), s.1198.</ref>. Na najbliższe miesiące władzę w kraju objął generał Mohamed Ali Samatar. Mimo złego stanu zdrowia i podeszłego wieku 23 grudnia 1986 roku doszło do reelekcji Barre. Prawdopodobnym następcą prezydenta miał zostać Ahmed Suleiman Abdille, który był w tym czasie ministrem spraw wewnętrznych lub generał Samatar<ref>World of Information (Firm), Africa review, (World of Information: 1987), s.213.</ref><ref>Arthur S. Banks, Thomas C. Muller, William Overstreet, Political Handbook of the World 2008, (CQ Press: 2008), s.1198.</ref>.

Od końca lat 80. rozwijał się ruch oporu przeciwko prezydentowi który zyskał poparcie z sąsiedniej Etiopii, czego skutkiem było wywołanie rebelii przez Zjednoczony Kongres Somalijski (USC). Ostatecznie obalony w wyniku zamachu stanu 26 stycznia 1991 i zmuszony do emigracji, zmarł na wygnaniu w [[Nigeria|Nigerii]].

Ojciec [[Maslah Mohamed Siad|Maslaha Mohameda]], somalijskiego polityka.


{{Przypisy}}
{{Przypisy}}

Wersja z 21:09, 15 lis 2014

Mohammed Siad Barre
محمّد زياد بري
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

6 października 1919
Shilavo (Ogaden)

Data i miejsce śmierci

2 stycznia 1995
Lagos

Somalia
3. Prezydent Somalii
Okres

od 21 października 1969
do 26 stycznia 1991

Przynależność polityczna

Somalijska Rewolucyjna Partia Socjalistyczna

Poprzednik

Sheikh Mukhtar Mohamed Hussein

Następca

Ali Mahdi Mohamed

Odznaczenia
Wielki Mistrz Orderu Gwiazdy Somalii Order Flagi Narodowej I klasy (KRLD)
Mohammed Siad Barre
ilustracja
generał
Data i miejsce urodzenia

6 października 1919
Shilavo, Luuq

Data śmierci

2 stycznia 1995

Przebieg służby
Lata służby

1960-1991

Siły zbrojne

 Somalia

Główne wojny i bitwy

wojna w Ogadenie, etiopsko-somalijska wojna graniczna w 1982

Mohammed Siad Barre (som. Maxamed Siyaad Barre; arab.محمّد زياد بري) (ur. 6 października 1919 w Shilavo w Ogadenie, zm. 2 stycznia 1995 w Lagos) – przywódca i dyktator wojskowy Somalii w latach 1969–1991

Życiorys

Młodość i kariera wojskowa

Należał do klanu Darod[1]. Urodził się niedaleko Shilavo w Ogadenie[2][3] lub w pobliżu Meadow-Ferrand[4]. Według różnych źródeł mógł się urodzić w 1912, 1916, 1919 i 1921 roku[5].

Jego rodzice zmarli gdy miał dziesięć lat[6]. Po ukończeniu szkoły podstawowej w mieście Luuq w południowej Somalii, przeniósł się do stolicy ówczesnej Somalii włoskiej, Mogadiszu gdzie kontynuował naukę w szkole średniej[7]. W 1940 w celu przyjęcia do kolonialnej żandarmerii Zaptié zadeklarował że urodził się w Garbahaarreey[8]. Po zdobyciu Somalii przez wojska brytyjskie dołączył do policji kolonialnej i dosłużył się najwyższej rangi[9].

W 1950 roku włoski Somaliland stał się terytorium powierniczym ONZ pod administracją włoską. Wówczas wziął on udział w dwuletnim szkoleniu w szkole karabinierów we Włoszech[10]. W 1952 został absolwentem Szkoły Oficerskiej we Florencji[11]. Po powrocie do kraju był założycielem armii i został mianowany Zastępcą Komendanta Armii Somalijskiej w chwili gdy kraj ten uzyskał niepodległość w 1960 roku. Na początku latach 60. uczestniczył w ćwiczeniach z oficerami radzieckimi. Już wówczas był zagorzałym nacjonalistą i socjalistą.

Dojście do władzy

Po zamachu na poprzedniego prezydenta w 1969, zainspirowany panarabskim puczem w Sudanie zorganizował przewrót wojskowy. Władzę objęła wojskowa Najwyższa Rada Rewolucyjna w której najważniejszą rolę oprócz Barre miał podpułkownik Salaad Gabeyre Kediye i szef policji Jama Korshel. Tytuł "ojca rewolucji" oficjalnie przyznano Kediye. Szefem Rady został Barre będący wówczas generałem majorem[12]. Rada przemianowała nazwę kraju na Demokratyczna Republika Somalii[13][14]. Aresztowano członków obalonego rządu i zakazano działalności partii politycznych, zawieszono konstytucję i rozwiązano parlament[15][16]. Pucz motywował korupcją, nepotyzmem, kradzieżą środków publicznych i brakiem poszanowania do religii i prawa która jego zdaniem miała miejsce w państwie[17].

Prezydencja

Barre i Nicolae Ceaușescu, przywódca Rumunii

Najwyższa Rada Rewolucyjna ustanowiła na dużą skalę programy robót publicznych i skutecznie wdrożyła kampanię alfabetyzacji obszarów miejskich i wiejskich, co znacznie pomogło zwiększyć wskaźnik alfabetyzacji. Oprócz programu nacjonalizacji przemysłu i ziemi dokonał istotnych zmian w polityce zagranicznej. W polityce zagranicznej kładł nacisk na kulturowe i religijne powiązanie Somalii ze światem arabskim. W 1974 roku włączył Somalię do Ligi Arabskiej. W tym samym roku został też przewodniczącym Organizacji Jedności Afrykańskiej (poprzedniczki Unii Afrykańskiej)[18][19].

Gdy w lipcu 1976 roku Rada rozpadła się na jej miejsce powołał Somalijską Rewolucyjną Partią Socjalistyczną[20]. Partia działała na podstawie założeń islamu i socjalizmu naukowego. SRPS próbowała pogodzić oficjalną ideologię państwową która zawierała elementy marksizmu z islamem który był religią państwową. Nacisk położono na muzułmańskie zasady życia społecznego, zasady sprawiedliwości i równości, samowystarczalność i kontroli społeczeństwa nad gospodarką. Niemniej jednak w ograniczonym stopniu zachęcano prywatne firmy do inwestycji[21][22].

W 1979 roku ogłosił nową konstytucję w ramach której do Zgromadzenia Ludowego odbyły się wybory. W październiku 1980 roku rozwiązano SRPP a w jej miejscu przywrócono Najwyższą Radę Rewolucyjną[23][24].

Jednym z pierwszych i głównych celów rządu było standardowego krajowego systemu pisania. Wkrótce po dojściu do władzy, wprowadził język somalijski jako alfabet wykorzystał pismo opracowane na zasady alfabetu łacińskiego przez językoznawcę Shire Jama Ahmeda. W 1972 nakazano wszystkim pracownikom administracji rozpoczęcie nauki pisania i czytania, czas nauki miał objąć pół roku. Powodem tej decyzji była chęć zmniejszenia rosnącej przepaści pomiędzy tymi, którzy mówili w językach kolonialnych, i tych, którzy nie nie mówili ani po angielsku ani po włosku. Rząd rozpoczął też walkę z podziałem na klany chcąc utworzyć nowoczesne społeczeństwo obywatelskie[25].

Podczas pierwszych pięciu lat rząd Barre'a utworzył wiele spółdzielni i fabryk, w tym zakładów przetwórstwa cukru trzcinowego w Jowhar i Afgooye i przetwórstwa mięsa w Kismayo a także młynów. Od 1971 realizował kampanię Shalanbood Sanddune Stoppage, polegającą na zalesianiu kraju, miało to na celu zażegnania zagrożenia zrujnowania gruntów rolnych, dróg i miast przez piasek. Do 1988 roku zasadzono 265 z przewidzianych 336 hektarów lasów[26].

Chęć poszerzenia granic Somalii

Opowiadał się za koncepcją Wielkiej Somalii (Soomaaliweyn), która odnosiła się do całości regionu Rogu Afryki w których mieszkają etniczni Somalijczycy. Teren ten obejmuje więc Ogaden, Dżibuti i północno-wschodnią Kenię a więc tereny zamieszkałe prawie wyłącznie przez Somalijczyków[27][28][29]. W 1977 doprowadził do aneksji wschodnioetiopskiej prowincji Ogaden, co doprowadziło do wojny etiopsko-somalijskiej, przegranej przez Somalię na skutek wsparcia militarnego dla komunizującej Etiopii ze strony bloku wschodniego.

W czerwcu 1982 rebelianci z ugrupowania Demokratycznego Frontu Ocalenia Somalii z pomocą Etiopii przeprowadzili atak na Somalię, zajmując kilka miast. Wojna zakończyła się klęską najeźdźców, z powodu militarnego wsparcia Somalii przez Stany Zjednoczone Ameryki[30][31]

Utrata władzy

W maju 1986 doznał poważnych obrażeń w kolizji samochodowej w pobliżu Mogadiszu. Podczas ciężkiej burzy samochód który go przewoził uderzył w tył autobusu[32]. Był przez miesiąc leczony w Arabii Saudyjskiej[33][34]. Na najbliższe miesiące władzę w kraju objął generał Mohamed Ali Samatar. Mimo złego stanu zdrowia i podeszłego wieku 23 grudnia 1986 roku doszło do reelekcji Barre. Prawdopodobnym następcą prezydenta miał zostać Ahmed Suleiman Abdille, który był w tym czasie ministrem spraw wewnętrznych lub generał Samatar[35][36].

Od końca lat 80. rozwijał się ruch oporu przeciwko prezydentowi który zyskał poparcie z sąsiedniej Etiopii, czego skutkiem było wywołanie rebelii przez Zjednoczony Kongres Somalijski (USC). Ostatecznie obalony w wyniku zamachu stanu 26 stycznia 1991 i zmuszony do emigracji, zmarł na wygnaniu w Nigerii.

Ojciec Maslaha Mohameda, somalijskiego polityka.

  1. Zdruzgotana Somalia – „National Geographic Polska” [dostęp 23 marca 2010]
  2. Benjamin Frankel, The Cold War, 1945-1991: Leaders and other important figures in the Soviet Union, Eastern Europe, China, and the Third World, (Gale Research: 1992), s.306.
  3. David D. Laitin and Said S. Samatar, Somalia: Nation in Search of a State (Boulder: Westview Press 1987), s. 79
  4. Richard Greenfielf. Obituary:Siad Barre, netnomad.com
  5. Mohamed Haji Mukhtar Historical dictionary of Somalia. — The Scarecrow Press, 2003. s. 158. — ISBN 0-8108-4344-7.
  6. Benjamin Frankel, The Cold War, 1945-1991: Leaders and other important figures in the Soviet Union, Eastern Europe, China, and the Third World, (Gale Research: 1992), s.306.
  7. Benjamin Frankel, The Cold War, 1945-1991: Leaders and other important figures in the Soviet Union, Eastern Europe, China, and the Third World, (Gale Research: 1992), s.306.
  8. President Siad Barre life
  9. Benjamin Frankel, The Cold War, 1945-1991: Leaders and other important figures in the Soviet Union, Eastern Europe, China, and the Third World, (Gale Research: 1992), s.306.
  10. Benjamin Frankel, The Cold War, 1945-1991: Leaders and other important figures in the Soviet Union, Eastern Europe, China, and the Third World, (Gale Research: 1992), s.306.
  11. Кто есть кто в мировой политике. — М.: Политиздат, 1990. s. 297. — ISBN 5-250-00513-6.
  12. Adam, Hussein Mohamed; Richard Ford (1997). Mending rips in the sky: options for Somali communities in the 21st century. Red Sea Press. s. 226. ISBN 1-56902-073-6.
  13. J. D. Fage, Roland Anthony Oliver, The Cambridge history of Africa, Volume 8, (Cambridge University Press: 1985), s.478.
  14. The Encyclopedia Americana: complete in thirty volumes. Skin to Sumac, Volume 25, (Grolier: 1995), s.214.
  15. Metz, Helen C. (ed.) (1992), "Coup d'Etat", Somalia: A Country Study, Washington, D.C.: Library of Congress.
  16. Peter John de la Fosse Wiles, The New Communist Third World: an essay in political economy, (Taylor & Francis: 1982), s.279.
  17. Советское присутствие в Сомали, сотрудничество и разрыв
  18. Benjamin Frankel, The Cold War, 1945-1991: Leaders and other important figures in the Soviet Union, Eastern Europe, China, and the Third World, (Gale Research: 1992), s.306.
  19. Oihe Yang, Africa South of the Sahara 2001, 30th Ed., (Taylor and Francis: 2000), s.1025.
  20. Przewodnik po świecie. Ilustrowana encyklopedia geograficzna, Przegląd, Warszawa 1998, s. 615 (rozdz. Somalia)
  21. Peter John de la Fosse Wiles, The New Communist Third World: an essay in political economy, (Taylor & Francis: 1982), s.279.
  22. Metz, Helen C. (ed.) (1992), "Siad Barre and Scientific Socialism", Somalia: A Country Study, Washington, D.C.: Library of Congress.
  23. The Encyclopedia Americana: complete in thirty volumes. Skin to Sumac, Volume 25, (Grolier: 1995), s.214.
  24. Peter John de la Fosse Wiles, The New Communist Third World: an essay in political economy, (Taylor & Francis: 1982), s.279.
  25. Laitin, David D., Politics, Language, and Thought, s. 89
  26. Hadden, Robert Lee. 2007. "The Geology of Somalia: A Selected Bibliography of Somalian Geology, Geography and Earth Science." Engineer Research and Development Laboratories, Topographic Engineering Center
  27. The 1994 national census was delayed in the Somali Region until 1997. FDRE States: Basic Information - Somalia, Population (12 marca 2006)
  28. Francis Vallat, First report on succession of states in respect of treaties: International Law Commission twenty-sixth session 6 May-26 July 1974, (United Nations: 1974), s.20
  29. Africa Watch Committee, Kenya: Taking Liberties, (Yale University Press: 1991), s.269
  30. The History Guy: Ethiopia-Somalia Wars and Conflicts
  31. Somalia SOMALIA'S DIFFICULT DECADE, 1980-90 - Flags, Maps, Economy, Geography, Climate, Natural Resources, Current Issues, International Agreements, Population, Social Statistics, Political System
  32. World of Information (Firm), Africa review, (World of Information: 1987), s.213.
  33. National Academy of Sciences (U.S.). Committee on Human Rights, Institute of Medicine (U.S.). Committee on Health and Human Rights, Scientists and human rights in Somalia: report of a delegation, (National Academies: 1988), s.9.
  34. Arthur S. Banks, Thomas C. Muller, William Overstreet, Political Handbook of the World 2008, (CQ Press: 2008), s.1198.
  35. World of Information (Firm), Africa review, (World of Information: 1987), s.213.
  36. Arthur S. Banks, Thomas C. Muller, William Overstreet, Political Handbook of the World 2008, (CQ Press: 2008), s.1198.