Ferrara: Różnice pomiędzy wersjami

Ferrara, miasto renesansu i jego delta Po^[a]
	Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Państwo	{{{państwo}}}
Typ	kulturowe
Spełniane kryterium	II, III, IV, V, VI
Numer ref.	733
Region	Europa i Ameryka Północna
	Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę	{{{data wpisu}}}; na {{{sesja wpisu}}}. sesji
Dokonane zmiany	{{{dokonane zmiany}}}
	Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	↑ Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO ; ↑ Oficjalny podział dokonany przez UNESCO ;

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 13:56, 14 gru 2014

Szablon:ITA gmina infobox

Ferrara – miasto w północnych Włoszech, w regionie Emilia-Romania, w prowincji Ferrara, ok. 50 km na NNW od Bolonii, nad rzeką Pad, która płynie 5 km na północ od centrum. Według danych na rok 2004 gminę zamieszkuje 130 461 osób (322,9 os./km²).

Przemysł spożywczy, chemiczny, maszynowy, metalowy, włókienniczy, ośrodek handlu rolnego, węzeł kolejowy (stacja Ferrara) i drogowy, ośrodek uniwersytecki. Liczne zabytki i muzea. Wśród nich ogromny zamek d'Estów i monumentalna katedra gotycka, typowa dla miast Emilii-Romanii (Parmy, Modeny czy Fidenzy)

Historia

Podobno założona jako rzymska kolonia Forum Alieni. Ślady osadnictwa znaleziono wokół katedry^[1] oraz w pobliżu tzw. castrum bizantino. Pierwsze źródła pisane odnotowują Ferrarę w 754 roku jako miasto wchodzące wcześniej w skład egzarchatu Rawenny. W 984 weszła w skład księstwa Modeny (lenna cesarza Ottona I). Pierwszym władcą był Tedald z Kanossy, kuzyn Ottona I. Potem weszła w skład posiadłości papieskich, uzyskała niezależność w 1101 jako komuna miejska, należąca jako wolne miasto do Ligi Lombardzkiej. Od 1240 we władaniu rodu d'Este jako księstwo, za panowania tego rodu miasto przeżywa rozkwit. W 1385 rozpoczyna się budowa zamku św. Michała, a w 1391 zostaje założony uniwersytet. Na dwór d'Este przybywa wielu artystów, malarzy poetów i muzyków, wśród nich Petrarka, oraz Mikołaj Kopernik. Ferrara jest miejscem narodzin renesansowego kaznodziei Girolama Savonaroli w 1452.
O potędze rodu d'Este świadczy to, iż udało się zawrzeć w 1501 roku małżeństwo między Alfonsem d'Este, a córką papieża Aleksandra VI - Lukrecją Borgia. W późniejszych okresach dochodziło do mariaży pomiędzy potomkami d'Este a dziećmi ważnych monarchów europejskich, np. córka króla Francji Ludwika XII - Renée Francuska poślubiła Alfonsa II d'Este.

Od 1597 jako lenno Państwa Kościelnego, w okresie 1794-1814 pod okupacją francuską, 1832-1859 pod kontrolą (okupacją) austriacką, przeszło pod zarząd Królestwa Sardynii, a w 1861 roku włączona do Królestwa Włoskiego.

Zabytki

Starówka w Ferrarze otoczona jest fortyfikacjami bastionowymi z XV-XVI w. o długości 9 km. Są to, obok Lukki najlepiej zachowane umocnienia renesansowe we Włoszech.

Do najbardziej znanych budowli należy zamek (Castello Estense) usytuowany w centrum miasta. Jest to ceglany budynek z masywnymi bastionami, otoczony fosą. Jego budowę rozpoczęto w 1385. Został przebudowany po pożarze w 1554, a jego wnętrza jeszcze wielokrotnie przekształcane.

Katedra konsekrowana w 1135 w stylu romańskim i dokończona w XIII w., z renesansową kampanilą z lat 1451-1493 i barokowym wystrojem wnętrza.

Ratusz przebudowany w XVIII w., wcześniej rezydencja rodu d'Este.

Średniowieczny uniwersytet z wydziałami prawa, architektury, medycyny, farmacji i nauk przyrodniczych, z ogrodem botanicznym.

Renesansowe pałace, m.in.: Palazzo dei Diamanti, Casa Romei, Palazzo Schifanoia.

Klasztor dominikanów z grobowcami członków rodu d'Este: Alfonsa I, Alfonsa II, Ercole I, Ercole II, Lukrecji Borgia, Eleonory Aragońskiej i in.

Synagoga pierwotnie z 1421, odnowiona i przebudowana w 1820 oraz Muzeum Żydowskie w obrębie dawnego getta z lat 1627-1859.

Opera (Teatro Comunale) z lat 1786-1797.

Klasztor kartuzów z cmentarzem z XIX w..

Kościoły: NMP, św. Benedykta, św. Karola, św. Krzysztofa, św. Dominika, św. Franciszka, św. Jerzego, św. Pawła, św. Romana.

Dom poety Lodovico Ariosto, w którym tenże zmarł w 1532.

Pałac Lodovico il Moro.

Inne informacje

25 grudnia 1815 roku urodził się tutaj Temistocle Solera, kompozytor i librecista znany przede wszystkim ze współpracy z Giuseppe Verdim. Ferrara jest także rodzinnym miastem wybitnego włoskiego reżysera Michelangelo Antonioniego, gdzie przyszedł na świat 29 września 1912 roku. Miasto to często pojawia się w jego filmach. Dwie damy, siostry z Ferrary, Dorabella i Fiordiligi pojawiają się również w operze Wolfganga Amadeusza Mozarta – Così fan tutte (KV 588).

W mieście znajduje się stacja kolejowa Pontelagoscuro.

Miasta partnerskie

Linki zewnętrzne

Źródło danych: Istituto Nazionale di Statistica [1]

↑ The See was moved here from Vicohabentia (Voghenza) in 624 (Chronology of Catholic dioceses: Italy).

Szablon:Link FA

[1] Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO

[2] Oficjalny podział dokonany przez UNESCO

[3] The See was moved here from Vicohabentia (Voghenza) in 624 (Chronology of Catholic dioceses: Italy).

[:1-4] Wspólnie z Albanią, Austrią, Belgią, Bośnią i Hercegowiną, Bułgarią, Chorwacją, Czechami, Francją, Hiszpanią, Macedonią Północną, Niemcami, Polską, Rumunią, Słowacją, Słowenią, Szwajcarią i Ukrainą

[a]

[b]

[1]

[A]

@@ Linia 56: / Linia 56: @@
 Starówka w Ferrarze otoczona jest fortyfikacjami [[bastion]]owymi z [[XV wiek|XV]]-[[XVI wiek|XVI w.]] o długości 9&nbsp;km. Są to, obok [[Lukka|Lukki]] najlepiej zachowane umocnienia [[renesans]]owe we Włoszech.
-Najbardziej znaną budowlą jest zamek (''Castello Estense'') usytuowany w centrum miasta. Jest to ceglany budynek z masywnymi bastionami, otoczony [[fosa|fosą]]. Jego budowę rozpoczęto w [[1385]]. Został przebudowany po pożarze w [[1554]], a jego wnętrza jeszcze wielokrotnie przerabiane.
+Do najbardziej znanych budowli należy zamek (''Castello Estense'') usytuowany w centrum miasta. Jest to ceglany budynek z masywnymi bastionami, otoczony [[fosa|fosą]]. Jego budowę rozpoczęto w [[1385]]. Został przebudowany po pożarze w [[1554]], a jego wnętrza jeszcze wielokrotnie przekształcane.
 [[Katedra w Ferrarze|Katedra]] konsekrowana w [[1135]] w stylu [[sztuka romańska|romańskim]] i dokończona w [[XIII wiek|XIII w.]], z [[renesans]]ową kampanilą z lat [[1451]]-[[1493]] i [[barok]]owym wystrojem wnętrza.
@@ Linia 80: / Linia 80: @@
 Pałac [[Lodovico Sforza|Lodovico il Moro]].
-== Inne ==
+== Inne informacje ==
-grudnia 1815 roku urodził się tutaj [[Temistocle Solera]], kompozytor i librecista znany przede wszystkim ze współpracy z [[Giuseppe Verdi]]m. Ferrara jest także rodzinnym miastem wybitnego włoskiego reżysera [[Michelangelo Antonioni]]ego, gdzie przyszedł na świat 29 września 1912 roku. Miasto to często pojawia się w jego filmach. Dwie damy, siostry z Ferrary, Dorabella i Fiordiligi pojawiają się także w [[Opera|operze]] [[Wolfgang Amadeusz Mozart|Wolfganga Amadeusza Mozarta]] – ''[[Così fan tutte|Così fan tutte (KV 588)]]''.
+grudnia 1815 roku urodził się tutaj [[Temistocle Solera]], kompozytor i librecista znany przede wszystkim ze współpracy z [[Giuseppe Verdi]]m. Ferrara jest także rodzinnym miastem wybitnego włoskiego reżysera [[Michelangelo Antonioni]]ego, gdzie przyszedł na świat 29 września 1912 roku. Miasto to często pojawia się w jego filmach. Dwie damy, siostry z Ferrary, Dorabella i Fiordiligi pojawiają się również w [[Opera|operze]] [[Wolfgang Amadeusz Mozart|Wolfganga Amadeusza Mozarta]] – ''[[Così fan tutte|Così fan tutte (KV 588)]]''.
 W mieście znajduje się stacja kolejowa [[Pontelagoscuro (stacja kolejowa)|Pontelagoscuro]].