Władysławowo (gmina): Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Qqerim (dyskusja | edycje)
drobne techniczne
Linia 80: Linia 80:


{{Powiat pucki}}
{{Powiat pucki}}
{{Władysławowo}}
{{Gmina Władysławowo}}


[[Kategoria: Władysławowo (gmina)]]
[[Kategoria: Władysławowo (gmina)]]

Wersja z 17:19, 1 sty 2015

Nieprawidłowe parametry: {54|47|35|N|18|24|51|E} Szablon:Gmina infobox Władysławowogmina (od 1 stycznia 2015 miejsko-wiejska[1], w latach 1973-2014 gmina miejska) w województwie pomorskim, w powiecie puckim.

Siedzibą gminy jest miasto Władysławowo.

Historia

Jednostki wchodzące w skład Władysławowa wg stanu z końca 2014 roku mają odmienną przeszłość administracyjną. Chałupy, Chłapowo, Karwia, Ostrowo, Tupadła (ob. Tupadły) i Wielka Wieś (ob. Władysławowo właściwe) były gminami jednostkowymi a Cetniewo i Poczernino obszarami dworskimi w woj. pomorskim, najpierw w obrębie powiatu puckiego (do końca 1926) a następnie powiatu morskiego[2]. Wszystkie wymienione jednostki weszły 1 sierpnia 1934 w skład nowo utworzonej zbiorowej gminy Strzelno, oprócz Chałup, które weszły w skład nowo utworzonej zbiorowej gminy Hel, obejmującej wówczas całą Mierzeję Helską[3].

Po wojnie obie gminy znalazły się w woj. gdańskim. 1 lipca 1951 nazwę powiatu morskiego zmieniono na wejherowski[4]. 1 lipca 1952, tamże, utworzono jednostkę o nazwie gmina Władysławowo. Powstała z części gmin: a) Strzelno (gromada Wielka Wieś oraz części gromad Chłapowo (obręb Cetniewo) i Swarzewo) oraz b) Hel (część gromady Chałupy odpowiadającej obszar dzisiejszej dzielnicy Szotland w obrębie Mierzei Helskiej). Po raz pierwszy pojawia się też w administracji nazwa Władysławowo[5]. Pozostałe obszary pozostały w granicach gminy Strzelno, a Chałupy właściwe w granicach gminy Hel. Według stanu z 1 lipca 1952 roku gmina Władysławowo – jako jedyna gmina woj. gdańskiego – nie była podzielona na gromady[6].

W związku ze zniesieniem gmin i utworzeniem gromad jesienią 1954[7], gminy Władysławowo, Strzelno i Hel zniesiono. W skład nowo utworzonej gromady Władysławowo wszedł prawie cały obszar dotychczasowej gromady[8] Władysławowo ze zniesionej gminy Władysławowo oraz obszar dotychczasowej gromady Chałupy ze zniesionej gminy Hel. Chłapowo ze zniesionej gminy Strzelno (wraz z częściami dotychczasowej gromady Władysławowo, które nie weszły w skład nowej gromady Władysławowo) weszło w skład nowo utworzonej gromady Strzelno; Tupadła weszły w skład nowo utworzonej gromady Mieroszyno; a Karwia i Ostrowo weszły w skład nowo utworzonej gromady Karwia[9]. Wszystkie cztery nowe gromady weszły 13 listopada 1954 (z mocą obowiązującą od 1 października 1954) w skład reaktywowanego powiatu puckiego w tymże województwie[10]. Tego samego dnia gromadę Władysławowo zniesiono, nadając jej status osiedla, równocześnie łącząc Władysławowo i Chałupy w jeden organizm[11].

1 stycznia 1960 zniesiono też gromadę Mieroszyno, włączając jej obszar do gromad: Strzelno (m.in. Chłapowo) i Karwia (miejscowości Tupadła, Rozewie i Jasne Wybrzeże)[12]. Równocześnie gromadę Karwia (z której wyłączono miejscowości Karwieńskie Błoto I i Karwieńskie Błoto II włączając je do gromady Krokowa) przemianowano na gromadę Jastrzębia Góra z siedzibą w Jastrzębiej Górze[13].

30 czerwca 1963 Władysławowo otrzymało prawa miejskie[14]. Tego samego dnia zniesiono też gromadę Jastrzębia Góra, nadając jej status osiedla, a równocześnie łącząc Karwię, Ostrowo, Jastrzębią Górę, Tupadła, Rozewie i Jasne Wybrzeże w jeden organizm[15].

1 stycznia 1973 zniesiono gromady i osiedla i ponownie utworzono gminy[16]. Tego samego dnia zniesione osiedle Jastrzębia Góra oraz części miejscowości Chłapowo i Tupadły (1.045,62 ha) oraz Swarzewo (66,60 ha) ze sniesionej gromady Strzelno włączono do Władysławowa, które przeszło przez reformę bez zmian statusowych jako gmina miejska[17].

Ogromne zmiany terytorialne Władysławowa w 1973 roku przyczyniły się do rozległego i przestrzennie niespójnego organizmu miejskiego, tzw. miasta-zlepieńca[18]. Odległość między Kanałem Karwinka na zachodzie a wschodnią granicą Chałup na Mierzei Helskiej wynosi prawie 25 km, na wielu odcinkach bez fizycznej styczności pomiędzy poszczególnymi dzielnicami i osiedlami (np. między Karwią a Jastrzębią Górą, między Jastrzębią Górą a Rozewiem, między Rozewiem a Władysławowem właściwym; Ostrowo stanowi wyspę lądową; wreszcie odcinek Mierzei Helskiej od centrum Władysławowa po Chałupy jest w dużej mierze niezabudowany).

1 czerwca 1975 zniesiono powiaty i dotychczasowe województwa a Władysławowo weszło w skład mniejszego woj. gdańskiego[19].

Wraz z kolejną reformą 1 stycznia 1999 Władysławowo powróciło do powiatu puckiego w nowo utworzonym woj. pomorskim[20]. Jednostka Władysławowo funkcjonowała jako gmina miejska do końca 2014 roku.

Okoliczności zmiany statusu formalnoprawnego gminy w 2015 roku

1 stycznia 2015 gmina Władysławowo zmieniła rodzaj z miejskiego na miejsko-wiejski[1]. W praktyce oznaczało to wyłączenie poza administrację miasta obszarów miejscowości Chałupy, Chłapowo, Jastrzębia Góra, Karwia, Rozewie, Tupadły, i Ostrowo, nadając im status wsi. Z wyłączonych terenów powstał obszar wiejski gminy miejsko-wiejskiej Władysławowo. 1 stycznia 2015 odebrany został też status miasta gminie miejskiej Władysławowo z równoczesnym (tego samego dnia) nadaniem statusu miasta miejscowości Władysławowo. Jest to dwuetapowy zabieg administracyjny związany ze zmianą rodzaju gminy z miejskiej na miejsko-wiejską (z identyczną sytuacją spotkały się: w 2008 roku Szczawnica a w 2014 Czarna Woda[21][22], kiedy to przekształcono gminy miejskie Szczawnica i Czarna Woda w miejsko-wiejskie gminy Szczawnica i Czarna Woda).

Zmiana statusu gminy podyktowana była wieloma warunkami. Każda z miejscowości wskazanych do wyłączenia z miasta Władysławowo posiada jednorodny układ osadniczy i przestrzenny oraz (oprócz Chałup i Chłapowa) posiada wspólne ujęcie wody oraz oczyszczalnię ścieków. W miejscowościach przeważa zabudowa jednorodzinna, pensjonatowa oraz zagrodowomieszkalna. Mieszkańcy tych miejscowości (gdzie są meldowani ) pracują m.in. w rolnictwie, rybactwie i turystyce oraz w świadczeniu usług związanych z obsługą tych branż, a zmiana statusu gminy na miejsko-wiejską umożliwi skorzystanie ze środków Unii Europejskiej przeznaczonych dla obszarów wiejskich. Mieszkańcy nowoutworzonych wsi będą mieli możliwość utworzenia gospodarstw agroturystycznych i dostęp do kredytów z tym związanych, a także wynajem do pięciu pokoi w gospodarstwach rolnych bez konieczności rejestracji działalności gospodarczej.[23].

Wreszcie, ważną przesłanką do zmiany statusu gminy były liczne błędne dane adresowe nadawane przez gminę od lat (meldunki, rejestracja firm, nadawanie różnych pozwoleń) – tj. w poszczególnych częściach miasta, a nie w samym Władysławowie. Kontrola Wojewody Pomorskiego zwróciła na to uwagę i nakazano gminie poprawę tych wszystkich adresów. Okazało się, że koszty tych zaniedbań będą takie duże (wymiana 4100 dowodów osobistych, praw jazdy i dowodów rejestracyjnych, jak również korekta 409 zezwoleń na sprzedaż alkoholi oraz zmiany adresów na 1194 kartach ewidencji obiektów hotelarskich), że taniej będzie zmniejszyć obszar miasta (wymiana tylko 48 dowodów osobistych)[24].

Za zmianą statusu gminy z miejskiej na miejsko-wiejski opowiedziało się[25].:

  • 88,42% miasta Władysławowa (przy frekwencji 1,17%) – przeciw 4,21%
  • 86,36% osiedla Chałupy: (przy frekwencji 6,66%) – przeciw 4,54%
  • 78,18% osiedla Chłapowo: (przy frekwencji 6,07%) – przeciw 16,36%
  • 63,41% osiedla Jastrzębia Góra: (przy frekwencji 4,95%) – przeciw 19,51%
  • 91,30% osiedla Karwia: (przy frekwencji 5,94%) – przeciw 4,34%
  • 90,16% osiedla Ostrowo: (przy frekwencji 5,88%) – przeciw 5,88%
  • 89,28% osiedla Rozewie: (przy frekwencji 13,86%) – przeciw 7,14%
  • 93,54% osiedla Tupadły: (przy frekwencji 8,24%) – przeciw 3,22%

Po odłączeniu siedmiu sołectw i osiedli, miasto Władysławowo składa się z 5 dzielnic: Cetniewo, Hallerowo, Śródmieście, Szotland i Żwirowa. Odłączone północne i zachodnie wsie (Chłapowo, Jastrzębia Góra, Karwia, Ostrowo, Rozewie i Tupadły) stanowią terytorialnie spójny wiejski obszar gminy Władysławowo, natomiast Chałupy na Mierzei Helskiej stanowią jego eksklawę, pomiędzy miastem Władysławowem a Jastarnią (gmina miejska). Na uwagę zasługuje fakt że w granicach miasta Władysławowa nadal pozostaje znaczny odcinek Mierzei Helskiej (6 km od nasady), wchodzący w skład dzielnicy Szotland.

  1. a b Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 lipca 2014 r. w sprawie połączenia gmin, ustalenia granic niektórych gmin i miast, nadania niektórym miejscowościom statusu miasta oraz zmiany siedziby władz gminy Dz.U. z 2014 r. poz. 1023
  2. Dz.U. z 1926 r. nr 117, poz. 678; Dz.U. z 1926 r. nr 128, poz. 760
  3. Dz.U. z 1934 r. nr 68, poz. 603
  4. Dz.U. z 1951 r. nr 35, poz. 270
  5. Dz.U. z 1952 r. nr 19, poz. 121
  6. Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1 VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
  7. Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
  8. Gromady istniały także po II wojnie światowej jako jednostka pomocnicza gmin.
  9. Uchwała Nr 26/III/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia 5 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu wejherowskiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia 22 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia 5 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 30 listopada 1954 r., Nr. 16, Poz. 91)
  10. Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 234
  11. Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 253
  12. Uchwała Nr 22/XII/59 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia 8 października 1959 r. w sprawie zniesienia niektórych gromad w powiatach województwa gdańskiego (zatwierdzona uchwałą Nr 451/59 Rady Ministrów z dnia 19 listopada 1959 r. (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia 24 grudnia 1959 r., Nr. 7, Poz. 58)
  13. Uchwała Nr 23/XII/59 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia 8 października 1959 r. w sprawie ustalenia nowych siedzib dla niektórych gromadzkich rad narodowych w powiecie: kartuskim, kościerskim, puckim i starogardzkim oraz zmiany granic gromad: Korne w powiecie kościerskim i Karwia w powiecie puckim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia 24 grudnia 1959 r., Nr. 7, Poz. 59)
  14. Dz.U. z 1963 r. nr 23, poz. 131
  15. Dz.U. z 1963 r. nr 23, poz. 129
  16. Uchwała Nr XVIII/108/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia 4 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie gdańskim
  17. Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 327
  18. Szmytkie, R., 2009. Miasta-zlepieńce na Śląsku Dolnym i Opolskim. Wrocław: Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego
  19. Dz.U. z 1975 r. nr 16, poz. 91.
  20. Dz.U. z 1998 r. nr 96, poz. 603.
  21. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 lipca 2007 r. w sprawie ustalenia granic niektórych gmin i miast oraz nadania miejscowościom statusu miasta (Dz.U. z 2007 r. nr 136, poz. 961)
  22. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 lipca 2013 r., w sprawie ustalenia granic niektórych gmin i miast, zmiany siedziby władz gminy oraz nadania niektórym miejscowościom statusu miasta (Dz.U. z 2013 r. poz. 869)
  23. Uzasadnienie
  24. Uzasadnienie
  25. Uzasadnienie