Malta Festival Poznań: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
sekcje |
|||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
Festiwal od początku jest imprezą międzynarodową i współtworzy spektakle z udziałem twórców polskich i europejskich (w tym młodych i początkujących). Od 2012 roku festiwal jest członkiem sieci ''House on Fire''. Sieć jest finansowana z funduszy UE i skupia 10 instytucji kultury z Europy: LIFT (Londyn), HAU (Berlin), Kaaitheater (Bruksela), BRUT (Wiedeń), Archa Theatre (Praga), Teatro Maria Matos (Lizbona), Frascati (Amsterdam), Malta Festival (Poznań), Théâtre Garonne (Tuluza), BIT (Bergen). Sieć finansuje artystów, których realizacje są powiązane z aktualnymi problemami społecznymi, kulturalnymi i ekonomicznymi UE. |
Festiwal od początku jest imprezą międzynarodową i współtworzy spektakle z udziałem twórców polskich i europejskich (w tym młodych i początkujących). Od 2012 roku festiwal jest członkiem sieci ''House on Fire''. Sieć jest finansowana z funduszy UE i skupia 10 instytucji kultury z Europy: LIFT (Londyn), HAU (Berlin), Kaaitheater (Bruksela), BRUT (Wiedeń), Archa Theatre (Praga), Teatro Maria Matos (Lizbona), Frascati (Amsterdam), Malta Festival (Poznań), Théâtre Garonne (Tuluza), BIT (Bergen). Sieć finansuje artystów, których realizacje są powiązane z aktualnymi problemami społecznymi, kulturalnymi i ekonomicznymi UE. |
||
== |
== Wydarzenia w ramach festiwalu == |
||
=== Teatr === |
=== Teatr === |
||
| Linia 256: | Linia 256: | ||
Maria Marta / Argentyna i Polska Chico Mello & Fernanda Farah / Brazylia |
Maria Marta / Argentyna i Polska Chico Mello & Fernanda Farah / Brazylia |
||
==<nowiki/>== |
=== <nowiki/>Taniec === |
||
=== Taniec === |
|||
Od 2006 roku jednym z nurtów w programie festiwalu jest TANIEC. W Poznaniu działają dwa silne ośrodki taneczne: Stary Browar Nowy Taniec oraz Polski Teatr Tańca, które, mimo że prezentowane już we wcześniejszych edycjach, od 2006 przygotowują dla Malty specjalny program. Stary Browar Nowy Taniec zaprasza najlepsze w danym sezonie spektakle choreografów i tancerzy z całego świata, którzy byli prezentowani na scenie Starego Browaru. Polski Teatr Tańca pokazuje spektakle powstałe z udziałem tancerzy i choreografów będących członkami zespołu PTT. Ponadto dyrektor artystyczny Festiwalu Malta dokonuje własnej selekcji najciekawszych zjawisk tanecznych ostatnich lat. W 2010, w idiomie flamandzkim swoje projekty pokazali m.in.: Jan Fabre, Sidi Larbi Cherkaoui, Alain Platel, Fumiyo Ikeda, Ugo Dehaes & Karen Levi |
Od 2006 roku jednym z nurtów w programie festiwalu jest TANIEC. W Poznaniu działają dwa silne ośrodki taneczne: Stary Browar Nowy Taniec oraz Polski Teatr Tańca, które, mimo że prezentowane już we wcześniejszych edycjach, od 2006 przygotowują dla Malty specjalny program. Stary Browar Nowy Taniec zaprasza najlepsze w danym sezonie spektakle choreografów i tancerzy z całego świata, którzy byli prezentowani na scenie Starego Browaru. Polski Teatr Tańca pokazuje spektakle powstałe z udziałem tancerzy i choreografów będących członkami zespołu PTT. Ponadto dyrektor artystyczny Festiwalu Malta dokonuje własnej selekcji najciekawszych zjawisk tanecznych ostatnich lat. W 2010, w idiomie flamandzkim swoje projekty pokazali m.in.: Jan Fabre, Sidi Larbi Cherkaoui, Alain Platel, Fumiyo Ikeda, Ugo Dehaes & Karen Levi |
||
| Linia 327: | Linia 326: | ||
Pasaż Kultury powstał w 2009 r. z inicjatywy Fundacji Malta, do której przyłączyły się także: Galeria Miejska Arsenał oraz Estrada Poznańska. Był instalowany w sezonie letnim, w przesmyku między Galerią Miejską Arsenał i Muzeum Wojska Polskiego w Poznaniu. Jego celem było stworzenie nowej przestrzeni dla działań kulturalnych w miejscu, które mimo doskonałej lokalizacji do tej pory było zaniedbane. Podczas Festiwalu Malta Pasaż Kultury pełni funkcję klubu festiwalowego. W ciągu dnia można było się w nim spotkać z artystami i gośćmi festiwalu, wieczorem odbywały się tam koncerty i Silent Disco. Pasaż Kultury działał do 2012 r. |
Pasaż Kultury powstał w 2009 r. z inicjatywy Fundacji Malta, do której przyłączyły się także: Galeria Miejska Arsenał oraz Estrada Poznańska. Był instalowany w sezonie letnim, w przesmyku między Galerią Miejską Arsenał i Muzeum Wojska Polskiego w Poznaniu. Jego celem było stworzenie nowej przestrzeni dla działań kulturalnych w miejscu, które mimo doskonałej lokalizacji do tej pory było zaniedbane. Podczas Festiwalu Malta Pasaż Kultury pełni funkcję klubu festiwalowego. W ciągu dnia można było się w nim spotkać z artystami i gośćmi festiwalu, wieczorem odbywały się tam koncerty i Silent Disco. Pasaż Kultury działał do 2012 r. |
||
== Kontrowersje == |
|||
Kontrowersje wywołał przewidziany w programie Malta Festival w 2014 roku spektakl [[Rodrigo García (dramaturg)|Rodrigo Garcíi]] „[[Golgota Picnic]]”. Odwołanie widowiska, zaplanowanego na 27 i 28 czerwca, było tematem sesji radnych Poznania<ref>[http://www.protestuj.pl/radni-poznania-zadecyduja-w-sprawie-bluznierczego-spektaklu--golgota-picnic-,78,i.html ''Radni Poznania zadecydują w sprawie bluźnierczego spektaklu "Golgota picnic"'' - www.protestuj.pl]</ref>, chociaż w opinii organizatorów spektakl, aczkolwiek ironiczny, obsceniczny i ekscesywny, proponuje też sceny wymagające skupienia, pozwalające na wyciszoną kontemplację<ref>[http://malta-festival.pl/pl/program/rodrigo-garcia-golgota-picnic ''O spektaklu "Golgota Picnic"'' malta-festival.pl]</ref>. Ostatecznie 23 z 37 radnych Miasta Poznania podpisało się podczas sesji pod protestem przeciwko wystawieniu kontrowersyjnego spektaklu<ref>[http://www.codziennypoznan.pl/radni-poznania-takze-zaprotestowali-przeciwko-spektaklowi-golgota-picnic,12853,2,akt.html#.U5gZ-3J_t8E ''Radni Poznania także zaprotestowali przeciwko spektaklowi "Golgota picnic"'' - www.codziennypoznan.pl]</ref><ref>[http://poznan.gazeta.pl/poznan/1,36001,16129284,Poznanscy_radni_protestuja_przeciw__Golgota_Picnic__.html ''Poznańscy radni protestują przeciw "Golgota Picnic". "Wydarzenia na Golgocie są świętością"'' - poznan.gazeta.pl (10.06.2014)]</ref>. Podczas sztabu antykryzysowego 16 czerwca Policja poinformowała organizatorów, że manifestacjach przeciw pokazom Golgota Picnic planowanych na 27 czerwca ma wziąć udział 30-50 000 osób. A jak precyzowano, 6 000 wystarczy, by zablokować funkcjonowanie centrum miasta. W manifestacjach udział zgłosili kibice trzech drużyn. W wypowiedzi telewizyjnej zarejestrowanej przez telewizję TVN 17 czerwca 2014 arcybiskup Stanisław Gądecki jednoznacznie stwierdza, co mogłoby uniemożliwić prezentacje przedstawienia:„Jedyną formą, która by ucięła sprawę i zamknęła ten spektakl, to jest ogólnopolski protest, który by groził zamieszkami. Na to policja nie mogłaby się zgodzić”.<ref>{{Cytuj stronę|url = http://fakty.tvn24.pl/aktualnosci%2C59/sztuka-odwazna-czy-obrazoburcza-protesty-przeciw-golgota-picnic%2C440982.html|tytuł = Fakty TVN|autor = |data dostępu = |opublikowany = http://fakty.tvn24.pl/|język = pl}}</ref> 18 czerwca, prezydent Poznania w oficjalnym liście przesunął odpowiedzialność za możliwą eskalację konfliktu na organizatorów festiwalu.<ref>{{Cytuj stronę|url = http://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kultura/1583797,1,spektakl-golgota-picnic-odwolany-panstwo-nie-zrobilo-nic.read|tytuł = Klauzula sumienia w teatrze|autor = Aneta Kyzioł|data dostępu = 2014-21-06|opublikowany = polityka.pl|język = pl}}</ref> Z powodu zagrożenia zamieszkami, których skala i forma mogą być niebezpieczne dla widzów, aktorów, postronnych osób a także mogą prowadzić do dewastacji obiektów użyteczności publicznej miasta Poznania organizator odwołał spektakl. Mimo iż organizator odwołał spektakl w Poznaniu, starał się przenieść jego prezentację do innego polskiego miasta. Po sprawdzeniu możliwości technicznych Malta Festival Poznań podjął próbę organizacji jednorazowego, zamkniętego pokazu całego przedstawienia w Warszawie – w Nowym Teatrze. Warunki techniczne i produkcyjne zostały spełnione. Jednak reżyser nie zgodził się na prezentację „Golgota Picnic” w Warszawie, tłumacząc iż przedstawienie jest zbyt skomplikowane, by móc przygotować jego pokaz w tak krótkim czasie<ref>{{Cytuj stronę|url = http://malta-festival.pl/pl/news/golgota-picnic-w-polsce-dokumentacja-wydarzen-maj-lipiec|tytuł = "Golgota Picnic" w Polsce. Dokumentacja wydarzeń maj-lipiec 2014|autor = |data dostępu = |opublikowany = |język = }}</ref>. W efekcie nie pokazano przedstawienia w całości. 26 czerwca odbył się w Nowym Teatrze pokaz "Golgota Picnic" w formie rozbudowanego czytania <ref>{{Cytuj stronę|url = https://www.youtube.com/watch?v=vXggHgRUmRY|tytuł = Koncert i czytanie tekstu Golgota Picnic w Nowym Teatrze / Malta Festival Poznań - rejestracja|autor = |data dostępu = |opublikowany = |język = }}</ref> a dzień później debata w Poznaniu <ref>{{Cytuj stronę|url = https://www.youtube.com/watch?v=gyEpcYXAgUM|tytuł = Kto potrzebuje wolności - debata wokół spektaklu Golgota Picnic - część 1|autor = |data dostępu = |opublikowany = |język = }}</ref>. Odwołanie prezentacji uruchomiło lawinę reakcji w polskim środowisku kulturalnym. W kilkunastu miastach Polski – w okolicach planowanego terminu pokazu przedstawienia – odbyły się czytania i projekcje. 28 czerwca „Gazeta Wyborcza” opublikowała całość dramatu na łamach weekendowego wydania.<ref>{{Cytuj stronę|url = http://wyborcza.pl/magazyn/1,139186,16232855,Co_mowi_Chrystus_w__Golgota_Picnic___Przeczytaj__zanim.html|tytuł = Co mówi Chrystus w "Golgota Picnic"? Przeczytaj, zanim rzucisz kamieniem. Tekst sztuki Rodriga Garcii|autor = |data dostępu = |opublikowany = |język = }}</ref> |
Kontrowersje wywołał przewidziany w programie Malta Festival w 2014 roku spektakl [[Rodrigo García (dramaturg)|Rodrigo Garcíi]] „[[Golgota Picnic]]”. Odwołanie widowiska, zaplanowanego na 27 i 28 czerwca, było tematem sesji radnych Poznania<ref>[http://www.protestuj.pl/radni-poznania-zadecyduja-w-sprawie-bluznierczego-spektaklu--golgota-picnic-,78,i.html ''Radni Poznania zadecydują w sprawie bluźnierczego spektaklu "Golgota picnic"'' - www.protestuj.pl]</ref>, chociaż w opinii organizatorów spektakl, aczkolwiek ironiczny, obsceniczny i ekscesywny, proponuje też sceny wymagające skupienia, pozwalające na wyciszoną kontemplację<ref>[http://malta-festival.pl/pl/program/rodrigo-garcia-golgota-picnic ''O spektaklu "Golgota Picnic"'' malta-festival.pl]</ref>. Ostatecznie 23 z 37 radnych Miasta Poznania podpisało się podczas sesji pod protestem przeciwko wystawieniu kontrowersyjnego spektaklu<ref>[http://www.codziennypoznan.pl/radni-poznania-takze-zaprotestowali-przeciwko-spektaklowi-golgota-picnic,12853,2,akt.html#.U5gZ-3J_t8E ''Radni Poznania także zaprotestowali przeciwko spektaklowi "Golgota picnic"'' - www.codziennypoznan.pl]</ref><ref>[http://poznan.gazeta.pl/poznan/1,36001,16129284,Poznanscy_radni_protestuja_przeciw__Golgota_Picnic__.html ''Poznańscy radni protestują przeciw "Golgota Picnic". "Wydarzenia na Golgocie są świętością"'' - poznan.gazeta.pl (10.06.2014)]</ref>. Podczas sztabu antykryzysowego 16 czerwca Policja poinformowała organizatorów, że manifestacjach przeciw pokazom Golgota Picnic planowanych na 27 czerwca ma wziąć udział 30-50 000 osób. A jak precyzowano, 6 000 wystarczy, by zablokować funkcjonowanie centrum miasta. W manifestacjach udział zgłosili kibice trzech drużyn. W wypowiedzi telewizyjnej zarejestrowanej przez telewizję TVN 17 czerwca 2014 arcybiskup Stanisław Gądecki jednoznacznie stwierdza, co mogłoby uniemożliwić prezentacje przedstawienia:„Jedyną formą, która by ucięła sprawę i zamknęła ten spektakl, to jest ogólnopolski protest, który by groził zamieszkami. Na to policja nie mogłaby się zgodzić”.<ref>{{Cytuj stronę|url = http://fakty.tvn24.pl/aktualnosci%2C59/sztuka-odwazna-czy-obrazoburcza-protesty-przeciw-golgota-picnic%2C440982.html|tytuł = Fakty TVN|autor = |data dostępu = |opublikowany = http://fakty.tvn24.pl/|język = pl}}</ref> 18 czerwca, prezydent Poznania w oficjalnym liście przesunął odpowiedzialność za możliwą eskalację konfliktu na organizatorów festiwalu.<ref>{{Cytuj stronę|url = http://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kultura/1583797,1,spektakl-golgota-picnic-odwolany-panstwo-nie-zrobilo-nic.read|tytuł = Klauzula sumienia w teatrze|autor = Aneta Kyzioł|data dostępu = 2014-21-06|opublikowany = polityka.pl|język = pl}}</ref> Z powodu zagrożenia zamieszkami, których skala i forma mogą być niebezpieczne dla widzów, aktorów, postronnych osób a także mogą prowadzić do dewastacji obiektów użyteczności publicznej miasta Poznania organizator odwołał spektakl. Mimo iż organizator odwołał spektakl w Poznaniu, starał się przenieść jego prezentację do innego polskiego miasta. Po sprawdzeniu możliwości technicznych Malta Festival Poznań podjął próbę organizacji jednorazowego, zamkniętego pokazu całego przedstawienia w Warszawie – w Nowym Teatrze. Warunki techniczne i produkcyjne zostały spełnione. Jednak reżyser nie zgodził się na prezentację „Golgota Picnic” w Warszawie, tłumacząc iż przedstawienie jest zbyt skomplikowane, by móc przygotować jego pokaz w tak krótkim czasie<ref>{{Cytuj stronę|url = http://malta-festival.pl/pl/news/golgota-picnic-w-polsce-dokumentacja-wydarzen-maj-lipiec|tytuł = "Golgota Picnic" w Polsce. Dokumentacja wydarzeń maj-lipiec 2014|autor = |data dostępu = |opublikowany = |język = }}</ref>. W efekcie nie pokazano przedstawienia w całości. 26 czerwca odbył się w Nowym Teatrze pokaz "Golgota Picnic" w formie rozbudowanego czytania <ref>{{Cytuj stronę|url = https://www.youtube.com/watch?v=vXggHgRUmRY|tytuł = Koncert i czytanie tekstu Golgota Picnic w Nowym Teatrze / Malta Festival Poznań - rejestracja|autor = |data dostępu = |opublikowany = |język = }}</ref> a dzień później debata w Poznaniu <ref>{{Cytuj stronę|url = https://www.youtube.com/watch?v=gyEpcYXAgUM|tytuł = Kto potrzebuje wolności - debata wokół spektaklu Golgota Picnic - część 1|autor = |data dostępu = |opublikowany = |język = }}</ref>. Odwołanie prezentacji uruchomiło lawinę reakcji w polskim środowisku kulturalnym. W kilkunastu miastach Polski – w okolicach planowanego terminu pokazu przedstawienia – odbyły się czytania i projekcje. 28 czerwca „Gazeta Wyborcza” opublikowała całość dramatu na łamach weekendowego wydania.<ref>{{Cytuj stronę|url = http://wyborcza.pl/magazyn/1,139186,16232855,Co_mowi_Chrystus_w__Golgota_Picnic___Przeczytaj__zanim.html|tytuł = Co mówi Chrystus w "Golgota Picnic"? Przeczytaj, zanim rzucisz kamieniem. Tekst sztuki Rodriga Garcii|autor = |data dostępu = |opublikowany = |język = }}</ref> |
||
{{Przypisy}} |
{{Przypisy}} |
||
Wersja z 12:17, 13 lut 2015
Malta Festival Poznań (do 2009 roku Międzynarodowy Festiwal Teatralny Malta) – jedno z najważniejszych wydarzeń artystycznych Europy Środkowo-Wschodniej. Festiwal prezentuje międzynarodowy program teatralny, muzyczny, taneczny i filmowy. Odbywa się od 1991 roku w Poznaniu, na przełomie czerwca i lipca. Nazwa pochodzi od znajdującego się w Poznaniu Jeziora Maltańskiego.
Malta Festival Poznań powstał w celu stworzenia w Polsce okazji do zaprezentowania teatrów plenerowych, offowych, nierepertuarowych, eksperymentalnych. Z czasem formuła poszerzała się, obejmując także inne sfery sztuki. Od 2010 roku rdzeniem tematycznym festiwalu są Idiomy – tematy istotne dla zrozumienia współczesnego świata, zwłaszcza Europy – jej kultury, sytuacji społecznej i przyszłości. Każda edycja Idiomu programowana jest przez innego kuratora.
Poza Idiomem, Malta Festival Poznań tworzą: program teatralny i taneczny, niezwykle bogaty program muzyczny, prezentujący zarówno zespoły alternatywne, jak i gigantów światowej sceny. filmy, dyskusje oraz projekty w przestrzeni miejskiej realizowane przez młodych artystów, .
Dyrektorem Malta Festival Poznań jest Michał Merczyński.
Historia
Pierwsze lata festiwalu
„Muszę przyznać, że Malta zaczęła się trochę przypadkowo. To było związane z polityką kulturalną miasta po oddaniu Toru Regatowego Malta. Jan Kaczmarek, ówczesny wiceprezydent odpowiedzialny za kulturę, przyszedł do Teatru Polskiego z pomysłem, żeby ożywić ten teren, prezentując spektakle poznańskich teatrów repertuarowych. Zaproponowałem, że może zamiast przenosić spektakle zrealizowane na tradycyjnej scenie, moglibyśmy prezentować takie, które zostały przygotowane specjalnie na plener. Od razu wiedzieliśmy też, że festiwal nie powinien być tylko nad Maltą, ale także w centrum miasta. Festiwal musi być widoczny, żeby funkcjonował. Chodziło więc o to, żeby wpuścić trochę życia na tereny wokół Jeziora Maltańskiego. Mieliśmy już wtedy w Poznaniu tradycję teatru plenerowego związaną z Teatrem Ósmego Dnia, który akurat wrócił z wymuszonej emigracji. Chcieliśmy pokazać ten potencjał, stąd „Mięso” Ósemek na pierwszej Malcie, ale od razu zaprosiliśmy też teatry spoza Polski, jak choćby zaprzyjaźniony z Teatrem Ósmego Dnia Nucleo. Te międzynarodowe kontakty Ósemek bardzo nam wtedy pomogły. Dysponując bardzo symbolicznym budżetem udało się zrobić namiastkę tego, czym Malta była przynajmniej przez kilka kolejnych lat. Już rok później mieliśmy premierę „Giordano” Teatru Biuro Podróży, pojawiały się też kolejne poznańskie zespoły i coraz więcej gwiazd zagranicznych, jak choćby Royal de Luxe czy Générik Vapeur.” – opowiada Michał Merczyński, dyrektor Malta Festival Poznań
.jpg)
Od 1993 roku, poza Programem Głównym zaczęto realizować także cykl Malta Off, który służył prezentacji i promocji młodych zespołów offowych. Od 1994 częścią programu stał się Poznań na Malcie, w którym swoje spektakle pokazywały poznańskie teatry zarówno instytucjonalne, jak i alternatywne. Dzięki rozbudowanej formule programu do Poznania przyjeżdżało co roku aż kilkadziesiąt zespołów. Już w 1994 roku liczba prezentacji przekroczyła sto. Podczas tej edycji po raz pierwszy festiwalowym wydarzeniom towarzyszyła debata merytoryczna. Seminarium naukowe „Teatr w przestrzeniach nieteatralnych” przygotował Juliusz Tyszka. Rok 1994 był także przełomowy dla debaty o teatrze ulicznym i jego granicach. Prezentowany na Malcie kontrowersyjny spektakl „Pogrzeb mamusi” Turbo Cacahuete (artyści maszerowali z trumną po mieście, weszli z nią do sklepu mięsnego, próbowali ją też wnieść do szpitala) wywołał burzę w środowisku teatralnym i w mediach. „Dyskusja toczyła się chyba pół roku i wręcz postawiła pod znakiem zapytania dalsze losy festiwalu. Wtedy jednak poparło nas wielu ważnych ludzi z polskiego i międzynarodowego środowiska kulturalnego. To podbudowało nasze prawo do pokazywania pewnych rzeczy, które mogą budzić kontrowersje.” – komentuje wydarzenia Michał Merczyński. Pierwsze lata festiwalu przyniosły też dofinansowanie z funduszy unijnych. W ramach programu Kaleidoscope, w 1994 roku Malta dostała pierwszy unijny grant w Wielkopolsce.
Festiwal Malta przyciągał na swoje spektakle tysiące widzów. Dobrze wpisał się w czas przełomu politycznego i kulturowego w Polsce. Dyrektor artystyczny festiwalu, Lech Raczak powiedział kiedyś, że „więcej osób przychodzi na spektakle maltańskie niż na mecze Lecha Poznań.” „Ludzie chcieli się spotykać i Malta była dobrym pretekstem. Nie było jeszcze tylu kanałów w telewizji, a docierająca do nas komercja ograniczała się do straganów z pończochami i mandarynkami przed blaszanymi supersamami. To nie była jeszcze masowa konsumpcja kultury.” – rozwija cytat Raczaka Michał Merczyński.
Malta dziś
Początek XXI wieku przyniósł kryzys teatru ulicznego, który coraz rzadziej stawał się medium dla społecznie ważnych kwestii, skupiając się bardziej na widowiskowości spektakli. Festiwal Malta poszukując wyjścia z kryzysu zapoczątkował wówczas nurt, który Juliusz Tyszka nazwał „teatrem w miejscach nieteatralnych”. Zainspirowani projektem „Miasto”, zrealizowanym przez Teatr Ósmego Dnia w poznańskiej Starej Rzeźni (2002), organizatorzy festiwalu coraz częściej dla prezentacji spektakli wybierali przestrzenie postindustrialne. Eksperymenty z przestrzenią dialogowały z konwencją teatralną, ale przede wszystkim generowały nową relację z publicznością. Festiwal poszerzał swoje horyzonty również o zjawiska pozateatralne. W 2006 roku w programie Malty dokonała się diametralna zmiana. Program podzielono na nurty: TEATR, TANIEC, MUZYKA oraz VARIA, do których w kolejnym roku dołączył jeszcze FILM/SZTUKI WIZUALNE. Ogłoszono także konkurs dla młodych twórców „Debiuty”, współorganizowany z Instytutem Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego (dziś w zmienionej formule pod nazwą „Nowe Sytuacje”). Częścią programu stał się cykl spotkań: Archipelag Malta. Pełnił on funkcję festiwalowego forum dyskusyjnego, podejmując tematy zjawisk istotnych dla sztuk widowiskowych.
W 2010 roku, w dwudziestolecie swojego istnienia, festiwal przeobraził się zarówno wizerunkowo, jak i programowo. Zmieniła się nazwa z Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego Malta na Malta Festival Poznań. Ze względu na różnorodność prezentowanych wydarzeń słowo „teatralny” przestało już oddawać istotę festiwalu. Ważne miejsce Malty na mapie europejskich wydarzeń kulturalnych, liczba zagranicznych artystów i gości ściągających do Poznania nadało słuszność umiędzynarodowieniu nazwy festiwalu. Najważniejsza jednak zmiana dokonała się w koncepcji programowej.
Idiomy
Od 2010 roku każda edycja festiwalu ma temat wiodący (Idiom) oraz kuratora, który pracuje nad programem. Według tematu-idiomu dobierane są realizacje artystyczne nawiązujące do wiodącego hasła. W założeniu temat ma dotykać istotnego zagadnienia kultury dzisiejszej. Kolejne idiomy i kuratorzy chronologicznie: Flamandowie (2010) - , Wykluczeni (2011) - Katarzyna Tórz, Akcje Azjatyckie / Asian Investments (2012) - Stefan Kaegi, oh man, oh machine / człowiek-maszyna (2013) - Romeo Castellucci, Ameryka Łacińska: Mestizos / Mieszańcy (2014) - Rodrigo Garcia.
Współpraca międzynarodowa
Festiwal od początku jest imprezą międzynarodową i współtworzy spektakle z udziałem twórców polskich i europejskich (w tym młodych i początkujących). Od 2012 roku festiwal jest członkiem sieci House on Fire. Sieć jest finansowana z funduszy UE i skupia 10 instytucji kultury z Europy: LIFT (Londyn), HAU (Berlin), Kaaitheater (Bruksela), BRUT (Wiedeń), Archa Theatre (Praga), Teatro Maria Matos (Lizbona), Frascati (Amsterdam), Malta Festival (Poznań), Théâtre Garonne (Tuluza), BIT (Bergen). Sieć finansuje artystów, których realizacje są powiązane z aktualnymi problemami społecznymi, kulturalnymi i ekonomicznymi UE.
Wydarzenia w ramach festiwalu
Teatr
Głównym nurtem od początku istnienia Festiwalu Malta jest teatr. Początkowo przedstawiano głównie spektakle rozgrywające się w przestrzeniach otwartych. Z czasem zaczęto prezentować także przedstawienia realizowane w miejscach zamkniętych. Dotychczas na festiwalu wystąpili m.in. :
1991 La Burbuja Teatro / Hiszpania Teatro Nucleo / Włochy Scena Plastyczna KUL / Polska Teatr Ósmego Dnia / Polska 1992 Teatr Biuro Podróży / Polska Dogtroep / Holandia Teatr KTO / Polska 1993 Teatr Derevo / Rosja Silence Teatro / Włochy Plasticiens Volants / Francja Tadeusz Słobodzianek i Teatr Wierszalin / Polska Transe Express Circus / Francja 1994 Footsbarn Travelling Theatre / Wielka Brytania i Francja Theater Vagant / Niemcy Atélier Quazar / Francja Turbo Cacahuete / Francja 1995 Générik Vapeur Francja La Fura dels Baus / Hiszpania Licedei 4 / Rosja Teatr Kana / Polska Dinska Bronska / Belgia 1996 Royal de Luxe / Francja The Living Theatre / USA United Cowboys / Holandia Theatre of Fire / Irlandia 1997 Cirque Baroque / Francja Teatro Nucleo / Włochy L’Arpa Associazione Culturale / Włochy Teatr Strefa Ciszy / Polska Les Alamas Givrés / Francja 1998 Compagnia Pippo Delbono & Teatro Nouvo / Włochy La Fura dels Baus / Hiszpania Jo Bithume / Francja El Teatro del Silencio / Chile Frank Liefooghe / Belgia 1999 La Compagnie Malabar / Francja Andrzej Maleszka / Polska Komuna Otwock / Polska METALOVOICE / Francja Strange Fruit / Australia 2000 Battery Dance Company / USA Theatre Sandimay / Turcja Teatr Porywacze Ciał & Teatr Usta Usta / Polska Senza Tempo / Hiszpania Générik Vapeur / Francja 2001 Artonik / Francja Ilotopie / Francja Societas Raffaello Sanzio / Włochy Philadanco / USA 2002 Derevo / Rosja i Niemcy Les Arts Sauts / Francja The Lunatics / Holandia Pilgrim Theatre / USA Józef Szajna / Polska 2003 Alarm! Theater / Niemcy Teatr im. H. Modrzejewskiej w Legnicy /Polska Discípulos de Morales / Hiszpania Tanzcompagnie Giessen / Niemcy 2004 Battery Dance Company / USA Licedei / Rosja Mabou Mines / USA Socìetas Raffaello Sanzio / Włochy TR Warszawa / Polska 2005 Circus Circör / Szwecja Strange Fruit / Australia Stowarzyszenie Teatralne CHOREA / Polska Transe Express Circus / Francja 2006
Angie Hiesl Produktion / Niemcy
Helix Theatre / Grecja Boilerhouse & Metalovoice / Szkocja i Francja Teatr Pieśni Kozła / Polska 2007 Compagnia Pippo Delbono / Włochy Gob Squad / Wielka Brytania i Niemcy Ondadurto Teatro / Włochy Teatr ZAR / Polska The Living Theatre / USA 2008 Arma Theater / Izrael Clipa Theatre & Teatr Strefa Ciszy / Izrael i Polska New World Performance Laboratory / USA Teatr Łaźnia Nova / Polska Compagnie OFF / Francja 2009 Compagnia Laboratorio Di Pontedera / Włochy Oliver Hangl / Austria Jeanne Simone / Francja Tomaž Pandur / Słowenia i Hiszpania 2010 Compañia de Paso / Chile Jan Lauwers & Needcompany / Belgia Luk Perceval & Thalia Theater / Niemcy Jan Fabre & Troubleyn / Belgia 2011 Jan Fabre & Troubleyn / Belgia La Fura Dels Baus / Hiszpania Gisele Vienne / Francja Kornel Mundruczó / Węgry 2012 Rimini Protokoll / Niemcy Rabih Mroue & Lina Saneh / Liban Ant Hampton / Wielka Brytania Wojtek Ziemilski / Polska Kornel Mundruczó / Węgry J.M. Coetzee, Nicholas Lens, Maja Kleczewska 2013 Societas Raffaello Sanzio & Romeo Castellucci / Włochy tg STAN / Belgia Gisele Vienne / Francja Needcompany / Belgia Marta Górnicka / Polska Simon Vincenzi / Wielka Brytania Meg Stuart / Belgia, USA 2014 Klancyk / Polska Edit Kaldor / Węgry Amapola Prada / Peru Rodrigo García / Argentyna P.A.R.T.S. / Belgia Luis Garay & Diego Bianchi / Argentyna i Kolumbia Marysia Stokłosa / Polska Jan Kochanowski & Leszek Bzdyl / Polska Dorota Abbe, Zuzanna Fichtner i Szymon Adamczak / Polska Emilio Garcia Wehbi / Argentyna Gerardo Naumann / Argentyna Tania Solomonoff / Argentyna Candelaria Saenz Valentine / Argentyna i Polska Mapa Teatro i Heidi, Rolf Abderhalden / Kolumbia
Muzyka
Przez pierwsze lata istnienia Festiwalu Malta wydarzenia muzyczne odbywały się głównie z okazji inauguracji i zakończenia festiwalu a wiele z zapraszanych zespołów, mimo dzisiejszej sławy, było wówczas w Polsce po raz pierwszy. Wystąpili m.in.:
Michael Nyman Band (1995) Stanisław Sojka (1996) Goran Bregovic Ensamble (1997) Jan A.P. Kaczmarek (1998) Leningrad Cowboys (1999) Buena Vista Social Club (2000 i 2003) Redzepova Esma (2001) Orientation Aziza-a (2002) Alberto Ilgesias i Orchestra Baobab (2004) Kult/Armia/Brygada Kryzys (2005)
Od 2006 roku w programie festiwalu pojawił się specjalny nurt dedykowany muzyce: Muzyka na Malcie. Od tej edycji co roku występuje na Malcie kilkanaście zespołów i artystów-muzyków. Wiele koncertów odbywa się na ożywającej wieczorami scenie w klubie festiwalowym (początkowo nad Maltą, od 2009 roku w Pasażu Kultury). Wystąpili m.in.:
2006 Devendra Banhart , Antony & The Johnsons , Coco Rosie i Animal Collective / USA („Americana na Malcie”) Fisz , Emade, Voo Voo / Polska (koncert finałowy) Orkiestra Jovica Ajdarevica /Serbia Sayag Jazz Machine / Francja 2007
Sinead O’Connor / Irlandia
Beirut / USA Tony Gatlif / Algieria i Francja Toumani Diabaté’s i The Symmetric Orchestra / Mali Jojo Mayer & Nerve / Szwajcaria, USA i Japonia Klub festiwalowy: Dennis „El Huevo” i Hernández Quartet / Hiszpania i Kuba Kumka Olik / Polska Snowman / Polska 2008 Elvis Castello & The Imposters / Wielka Brytania Klub festiwalowy: Joan As Police Woman / USA Marsab Music Management / Włochy Miloopa / Polska Orchid / Polska 2009 Nine Inch Nails / USA Janne’s Addiction / USA Peaches / Kanada Klub festiwalowy: Pati Yang presents Flykkiller / Polska i Wielka Brytania THIEF / Niemcy The Irrepressibles / Wielka Brytania Ye:Solar / Niemcy 2010 Charlotte Gainsbourg / Francja Renate Jett / Austria Marc Almond, Arno, Bruno Brel, Dagmar Krause, Mouron, Czesław Śpiewa / Wielka Brytania, Belgia, Niemcy, Francja, Polska (koncert: „In Search of the Soul of Jacques Brel”) Tercet Egzotyczny / Polska Klub festiwalowy: Absynthe Minded / Belgia FM Belfast / Islandia Friska Viljor / USA 2011 Manu Chao / Francja Portishead / Wielka Brytania Fleet Foxes / Wielka Brytania Klub festiwalowy: Bloodgroup / Islandia Architecture in Helsinki / Australia Hjaltalin / Islandia 2012 Faith No More / USA Slagsmalsklubben / Szwecja DJ Kentaro / Japonia Kari Amirian / Polska Emika / Czechy 2013 Kraftwerk / Niemcy Cat Power / USA British Sea Power / Wielka Brytania Diamond Version / Niemcy Jessie Evans / USA Marek Dyjak / Polska Skubas / Polska 2014 Rebolledo / Meksyk Ryba and the Witches / Polska Mighty Oaks / USA, Włochy i Wielka Bytania Ballet School / Niemcy Laura Palmer Cover Story / Polska Rangleklods / Niemcy Ghost Capsules / Austria XXANAXX / Polska A.G. Trio / Austria Murcof / Meksyk Matias Aguayo / Chile Caballito / Hiszpania Damon Albarn / Wielka Brytania Rebeka / Polska Kapela Hałasów / Polska Król / Polska Low Roar+Orly / Polska i USA Pictorial Candi / Argentyna i Polska Actitud Maria Marta / Argentyna i Polska Chico Mello & Fernanda Farah / Brazylia
Taniec
Od 2006 roku jednym z nurtów w programie festiwalu jest TANIEC. W Poznaniu działają dwa silne ośrodki taneczne: Stary Browar Nowy Taniec oraz Polski Teatr Tańca, które, mimo że prezentowane już we wcześniejszych edycjach, od 2006 przygotowują dla Malty specjalny program. Stary Browar Nowy Taniec zaprasza najlepsze w danym sezonie spektakle choreografów i tancerzy z całego świata, którzy byli prezentowani na scenie Starego Browaru. Polski Teatr Tańca pokazuje spektakle powstałe z udziałem tancerzy i choreografów będących członkami zespołu PTT. Ponadto dyrektor artystyczny Festiwalu Malta dokonuje własnej selekcji najciekawszych zjawisk tanecznych ostatnich lat. W 2010, w idiomie flamandzkim swoje projekty pokazali m.in.: Jan Fabre, Sidi Larbi Cherkaoui, Alain Platel, Fumiyo Ikeda, Ugo Dehaes & Karen Levi
W programie „Stary Browar Nowy Taniec na Malcie” zaprezentowano m.in.: 2006 Simone Aughterlony / Szwajcaria Compagnie Thor / Belgia Trans Dance Europe / Dania Xavier Le Roy / Francja i Niemcy Project Bandaloop / USA 2007 Philippe Blanchard & Higginbotham Gemma / Szwecja i Wielka Brytania Jonathan Burrows & Fargion Matteo / Wielka Brytania Dyrvall Palle & Hainaut Caroline / Szwecja i Belgia Yvonne Rainer / USA Rastl Lisa & Dorner Willi / Austria 2008 Pierre Coulibefa / Francja Ivo Dimchev / Bułgaria Philipp Gehmacher / Austria Yann Marussich / Szwajcaria Eszter Salamon & Christine de Smedt / Węgry i Niemcy 2009 Nigel Charnock / USA Yasmeen Godder / Izrael Raimund Hoghe / Niemcy i Francja Hooman Sharifi / Izrael 2010 Antonia Baehr / Niemcy Jonathan Burrows & Matteo Fargion / Wielka Brytania Dada von Bzdülöw / Polska Charlotte Venden Eynde & Tarek Halby / Belgia 2011 Annas Kollektiv / Szwajcaria Marysia Stokłosa / Polska Keith Henessy / Stany Zjednoczone Public in Private / Francja, Niemcy 2013 Mikiko Kawamura / Japonia Needcompany & Grace Ellen Barkey / Belgia Cindy Van Acker / Szwajcaria Geumhyung Jeong / Korea Południowa Vincent Dupont / Francja Habille d’Eau / Włochy 2014 Anne Teresa De Keersmaeker / Belgia, Szwajcaria i Polska Cecilia Bengolea & Francois Chaignaud / Argentyna i Francja Demolition Inc. & Marcelo Evelin / Brazylia
Malta OFF
Malta OFF to nurt prezentowany podczas Festiwalu Malta w latach 1993-2005, który służył prezentacji najciekawszych zjawisk z dziedziny teatru, muzyki i sztuk wizualnych młodego środowiska artystycznego z całego świata. Od 1996 roku akredytowani dziennikarze przyznawali w tej kategorii jedyną nagrodę Festiwalu Malta, tzw. OFFEUSZA. Zwycięzcę zapraszano do programu głównego w następnej edycji Malty.
Nagrodzeni: Teatr Strefa Ciszy (1996) Komuna Otwock (1998) Unia Teatr Niemożliwy (1999) Teatr Wiczy (2000) Nieformalna Grupa Teatralna (2001) Teatr Kreatury (2002) Cieszyńskie Studio Teatralne (2003) Piwnica przy Krypcie Zamku Książąt Pomorskich (2004)
Nowe Sytuacje
Konkurs NOWE SYTUACJE (początkowo DEBIUT) organizowany od 2006 roku wraz z Instytutem Teatralnym im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie ma na celu stymulację powstawania nowych wydarzeń, sytuacji i zespołów teatralnych, podejmujących świadomy dialog z przestrzenią i formą teatralną, zwłaszcza wykorzystujących do swoich akcji miejsca nietypowe, obdarzone ciekawym kontekstem i energią. Przez pierwsze 4 lata jury wybierało spośród nadesłanych zgłoszeń 5 propozycji, które były produkowane przez Fundację Malta i miały swoją premierę podczas Festiwalu Malta. Najlepszy z projektów otrzymywał nagrodę. Od 2010 roku artystów oraz miejsca rozgrywania się „nowych sytuacji” wybiera zaproszony przez Maltę kurator [Mika Grochowska (2010), Joanna Erbel (2011), Janusz Bałdyga (2012), HAT Center (2013)]. Prezentacja powstałych wydarzeń nie ma już formy konkursu.
Konkurs NOWE SYTUACJE wygrywali: EQUALDOUBT Teatr Ruchu i Obrazu „Duszność” (2006) Kompania Doomsday „Salome” (2007) Harakiri Farmers „Keret” (2008) Orkiestry Kameralnej l’Autunno „Wędrująca orkiestra: Haydn – część całości” (2009).
Forum
Od 2007 roku festiwalowym wydarzeniom towarzyszy też debata merytoryczna. Między 2007 a 2009 cykle wykładów nosiły nazwę „Archipelag Malta” i były współtworzone przez Poznańskie Stowarzyszenie Inicjatyw Teatralnych. Dyskutowano m.in. o: intermedialności i mieście jako scenie (2007), sztuce i środowisku (2008) oraz muzyce teatralnej (2009). Od 2010 wykłady przyjęły nazwę „Forum” i są tematycznie powiązane z idiomem, który przewodzi danej edycji Festiwalu Malta. Forum w 2010 roku nosiło tytuł „Polityka wyobraźni” i budowało intelektualny kontekst dla prezentowanej podczas festiwalu kultury flamandzkiej. Forum w 2011 roku, zatytułowane "Granice wykluczenia. Między estetyką a etyką" podejmowało problem wielowymiarowości stanu wykluczenia, rozumianego jako zjawisko graniczne. W 2014 r. Forum nosiło tytuł "Twarze Ameryki Łacińskiej" a jednym z najważniejszych tematów dyskusji było hasło Mestizos będące metaforą utopii, idei spotkania, konfrontacji, zniesienia różnic kulturowych, rasowych i etnicznych.
Pasaż Kultury
Pasaż Kultury powstał w 2009 r. z inicjatywy Fundacji Malta, do której przyłączyły się także: Galeria Miejska Arsenał oraz Estrada Poznańska. Był instalowany w sezonie letnim, w przesmyku między Galerią Miejską Arsenał i Muzeum Wojska Polskiego w Poznaniu. Jego celem było stworzenie nowej przestrzeni dla działań kulturalnych w miejscu, które mimo doskonałej lokalizacji do tej pory było zaniedbane. Podczas Festiwalu Malta Pasaż Kultury pełni funkcję klubu festiwalowego. W ciągu dnia można było się w nim spotkać z artystami i gośćmi festiwalu, wieczorem odbywały się tam koncerty i Silent Disco. Pasaż Kultury działał do 2012 r.
Kontrowersje
Kontrowersje wywołał przewidziany w programie Malta Festival w 2014 roku spektakl Rodrigo Garcíi „Golgota Picnic”. Odwołanie widowiska, zaplanowanego na 27 i 28 czerwca, było tematem sesji radnych Poznania[1], chociaż w opinii organizatorów spektakl, aczkolwiek ironiczny, obsceniczny i ekscesywny, proponuje też sceny wymagające skupienia, pozwalające na wyciszoną kontemplację[2]. Ostatecznie 23 z 37 radnych Miasta Poznania podpisało się podczas sesji pod protestem przeciwko wystawieniu kontrowersyjnego spektaklu[3][4]. Podczas sztabu antykryzysowego 16 czerwca Policja poinformowała organizatorów, że manifestacjach przeciw pokazom Golgota Picnic planowanych na 27 czerwca ma wziąć udział 30-50 000 osób. A jak precyzowano, 6 000 wystarczy, by zablokować funkcjonowanie centrum miasta. W manifestacjach udział zgłosili kibice trzech drużyn. W wypowiedzi telewizyjnej zarejestrowanej przez telewizję TVN 17 czerwca 2014 arcybiskup Stanisław Gądecki jednoznacznie stwierdza, co mogłoby uniemożliwić prezentacje przedstawienia:„Jedyną formą, która by ucięła sprawę i zamknęła ten spektakl, to jest ogólnopolski protest, który by groził zamieszkami. Na to policja nie mogłaby się zgodzić”.[5] 18 czerwca, prezydent Poznania w oficjalnym liście przesunął odpowiedzialność za możliwą eskalację konfliktu na organizatorów festiwalu.[6] Z powodu zagrożenia zamieszkami, których skala i forma mogą być niebezpieczne dla widzów, aktorów, postronnych osób a także mogą prowadzić do dewastacji obiektów użyteczności publicznej miasta Poznania organizator odwołał spektakl. Mimo iż organizator odwołał spektakl w Poznaniu, starał się przenieść jego prezentację do innego polskiego miasta. Po sprawdzeniu możliwości technicznych Malta Festival Poznań podjął próbę organizacji jednorazowego, zamkniętego pokazu całego przedstawienia w Warszawie – w Nowym Teatrze. Warunki techniczne i produkcyjne zostały spełnione. Jednak reżyser nie zgodził się na prezentację „Golgota Picnic” w Warszawie, tłumacząc iż przedstawienie jest zbyt skomplikowane, by móc przygotować jego pokaz w tak krótkim czasie[7]. W efekcie nie pokazano przedstawienia w całości. 26 czerwca odbył się w Nowym Teatrze pokaz "Golgota Picnic" w formie rozbudowanego czytania [8] a dzień później debata w Poznaniu [9]. Odwołanie prezentacji uruchomiło lawinę reakcji w polskim środowisku kulturalnym. W kilkunastu miastach Polski – w okolicach planowanego terminu pokazu przedstawienia – odbyły się czytania i projekcje. 28 czerwca „Gazeta Wyborcza” opublikowała całość dramatu na łamach weekendowego wydania.[10]
- ↑ Radni Poznania zadecydują w sprawie bluźnierczego spektaklu "Golgota picnic" - www.protestuj.pl
- ↑ O spektaklu "Golgota Picnic" malta-festival.pl
- ↑ Radni Poznania także zaprotestowali przeciwko spektaklowi "Golgota picnic" - www.codziennypoznan.pl
- ↑ Poznańscy radni protestują przeciw "Golgota Picnic". "Wydarzenia na Golgocie są świętością" - poznan.gazeta.pl (10.06.2014)
- ↑ Fakty TVN. http://fakty.tvn24.pl/.+(pol.).
- ↑ Aneta Kyzioł: Klauzula sumienia w teatrze. polityka.pl. [dostęp 2014-21-06]. (pol.).
- ↑ "Golgota Picnic" w Polsce. Dokumentacja wydarzeń maj-lipiec 2014.
- ↑ Koncert i czytanie tekstu Golgota Picnic w Nowym Teatrze / Malta Festival Poznań - rejestracja.
- ↑ Kto potrzebuje wolności - debata wokół spektaklu Golgota Picnic - część 1.
- ↑ Co mówi Chrystus w "Golgota Picnic"? Przeczytaj, zanim rzucisz kamieniem. Tekst sztuki Rodriga Garcii.
