Strunowce: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m drobne techniczne, WP:SK |
Nie podano opisu zmian |
||
| Linia 141: | Linia 141: | ||
{{Przypisy}} |
{{Przypisy}} |
||
{{Animalia (L-E-D)}} |
|||
[[Kategoria:Strunowce| ]] |
[[Kategoria:Strunowce| ]] |
||
Wersja z 21:29, 2 kwi 2015
| Chordata[1] | |
| Bateson, 1885 | |
 Prymitywny przedstawiciel strunowców – lancetnik | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Nadtyp | |
| Typ |
strunowce |
Strunowce (Chordata, od gr. i łac. chorda – struna) – zwierzęta dwubocznie symetryczne, wtórouste, które na dowolnym z etapów rozwoju osobniczego mają następujące sześć charakterystycznych cech budowy:
- struna grzbietowa (wewnętrzny, tkankowy szkielet osiowy),
- cewka nerwowa umiejscowiona po stronie grzbietowej, nad struną grzbietową,
- gardziel przebita szczelinami skrzelowymi,
- układ pokarmowy pomiędzy układem nerwowym a sercem,
- serce leżące po brzusznej stronie ciała,
- umięśniony ogon znajdujący się za odbytem i służący do poruszania się.
Taksonomia
Schemat pochodzi z trzeciego wydania Vertebrate Palaeontology[2]. Układ odpowiada częściowo pokrewieństwu ewolucyjnemu (podobnie jak kladogram), ale zachowuje tradycyjne rangi klasyfikacji Linneusza.
- Typ Chordata
- Podtyp Tunicata (Urochordata) – (Osłonice; 3000 gatunków)
- Podtyp Cephalochordata (Acraniata) – (bezczaszkowce, np. lancetnik; 30 gatunków)
- Podtyp Vertebrata (Craniata) (kręgowce; 57 674 gatunków)
- Gromada „Agnatha”* (bezżuchwowce; 100+ gatunków)
- Podgromada Myxinoidea (śluzice; 65 gatunków)
- Podgromada Petromyzontida (minogi)
- †Podgromada Conodonta (konodonty)
- †Podgromada Pteraspidomorphi (z paleozoiku)
- †Rząd Anaspida
- †Rząd Thelodonti
- Infratyp Gnathostomata (żuchwowce)
- †Gromada Placodermi (ryby pancerne)
- Gromada Chondrichthyes (ryby chrzęstnoszkieletowe; 900+ gatunków)
- †Gromada Acanthodii (fałdopłetwe; z paleozoiku)
- Gromada Osteichthyes (ryby kostnoszkieletowe; 30 000+ gatunków)
- Podgromada Actinopterygii (promieniopłetwe syn. kostnopromieniste; około 30 000 gatunków)
- Podgromada Sarcopterygii (ryby mięśniopłetwe – dwudyszne i trzonopłetwe)
- Nadgromada Tetrapoda (czworonogie; 18 000+ gatunków)
- Gromada „Agnatha”* (bezżuchwowce; 100+ gatunków)
Filogeneza
Hipotetyczny przodek strunowców był zwierzęciem wodnym o dwóch częściach ciała: wisceralnej, odpowiadającej za pobieranie pokarmu i być może oddychanie oraz somatycznej, odpowiedzialnej za przemieszczanie całego ciała.
Teorie ewolucyjne
Pokrewieństwo trzech grup należących do strunowców było przez lata tematem dyskusji i różnych teorii ewolucyjnych. Według jednej z teorii, tzw. teorii Garstanga, najbardziej bazalną grupą strunowców są osłonice, od których, drogą pedomorfozy wyewoluowały pozostałe grupy, lancetniki i kręgowce, będące siostrzanymi kladami, łączonymi w takson Euchordata. Teoria ta przez lata cieszyła się dużą popularnością i do dziś często występuje w licznych podręcznikach szkolnych.
Inny punkt widzenia przedstawia teoria Atriozoa, która łączy ze sobą Cephalochordata i Tunicata na podstawie występowania u nich specyficznego krążenia wody opływającej kosz skrzelowy. Woda wpływa przez otwór gębowy, omywa skrzela, a następnie trafia do atrium – jamy okołoskrzelowej, z której uchodzi przez osobny otwór – atriopor. U kręgowców woda opuszcza gardziel przez otwory skrzelowe bezpośrednio do środowiska zewnętrznego.
Badania molekularne wskazały, że kręgowce i osłonice są najbliższymi krewnymi, natomiast taksonem bazalnym stały się bezczaszkowce. Takson, zawierający w sobie osłonice i kręgowce nosi nazwę Olfactores. W wyniku dokładnych badań morfologicznych odnaleziono kilka synapomorfii, które można dla niego wskazać.
Drzewo filogenetyczne
| Chordata |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Grupa zawierająca – Bilateria
Uwagi:
- Linie pokazują prawdopodobne pokrewieństwo ewolucyjne, uwzględniając wymarłe taksony oznaczone znakiem †. Niektóre są bezkręgowcami. Chordata to typ.
- Pozycja (pokrewieństwo) bezczaszkowców, osłonic i kręgowców według[3] czasopisma naukowego Nature.
Zobacz też
- ↑ Chordata, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ M.J. Benton: Vertebrate Paleontology. Wyd. trzecie. Blackwell Science Ltd, 2004. (ang.).
- ↑ The amphioxus genome and the evolution of the chordate karyotype, Nicholas H. Putnam, et al. Nature vol 453 p. 1064-1071, June 19, 2000.