Rokosz: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
...prawo do uważania króla, który przekroczył swoje uprawnienia, za tyrana...→ ...prawo do uznania króla, który przekroczył swoje uprawnienia, za tyrana...
+ Commons, Wikisłownik
Linia 1: Linia 1:
{{Inne znaczenia|terminu historycznego|[[Rokosz (ujednoznacznienie)|inne znaczenia tej nazwy]]}}
{{Inne znaczenia|terminu historycznego|[[Rokosz (ujednoznacznienie)|inne znaczenia tej nazwy]]}}

[[Plik:Rokosz Sandomierski.jpg|thumb|[[Rokosz Zebrzydowskiego|Rokosz sandomierski]], XVII wiek]]
[[Plik:Rokosz Sandomierski.jpg|thumb|[[Rokosz Zebrzydowskiego|Rokosz sandomierski]], XVII wiek]]
{{Siostrzane projekty

|commons = Category:Rokosz
|słownik = rokosz
|źródła = Encyklopedia staropolska/Rokosz
}}
'''Rokosz''' – pierwotnie ''zajazd szlachty'', później bunt, zbrojne powstanie [[Szlachta|szlachty]] (polskiej, bądź węgierskiej) przeciw królowi elektowi w celach politycznych. Rokoszem nazywana jest także [[Konfederacja (historia Polski)|konfederacja]], skierowana przeciwko królowi.
'''Rokosz''' – pierwotnie ''zajazd szlachty'', później bunt, zbrojne powstanie [[Szlachta|szlachty]] (polskiej, bądź węgierskiej) przeciw królowi elektowi w celach politycznych. Rokoszem nazywana jest także [[Konfederacja (historia Polski)|konfederacja]], skierowana przeciwko królowi.


Linia 10: Linia 13:


Prawo do występowania poddanych przeciwko władcy gwarantował artykuł ''de non praestanda oboedientia'' [[konfederacja warszawska (1573)|konfederacji warszawskiej]] w [[1573]] roku, wysnuty z [[przywilej mielnicki|przywileju mielnickiego]] z [[1501]], gdzie zapewniano [[Urzędy senatorskie|senatorom]] prawo do uznania króla, który przekroczył swoje uprawnienia, za tyrana.<ref>[[Wacław Sobieski]], Król czy tyran. Idee rokoszowe a różnowiercy za czasów Zygmunta Augusta, w: Reformacja w Polsce, r. IV, Warszawa 1926, s. 1-2.</ref>
Prawo do występowania poddanych przeciwko władcy gwarantował artykuł ''de non praestanda oboedientia'' [[konfederacja warszawska (1573)|konfederacji warszawskiej]] w [[1573]] roku, wysnuty z [[przywilej mielnicki|przywileju mielnickiego]] z [[1501]], gdzie zapewniano [[Urzędy senatorskie|senatorom]] prawo do uznania króla, który przekroczył swoje uprawnienia, za tyrana.<ref>[[Wacław Sobieski]], Król czy tyran. Idee rokoszowe a różnowiercy za czasów Zygmunta Augusta, w: Reformacja w Polsce, r. IV, Warszawa 1926, s. 1-2.</ref>

{{Przypisy}}
{{Przypisy}}
{{Wikiźródła|Encyklopedia staropolska/Rokosz|hasło ''Rokosz'' w Encyklopedii staropolskiej|tekst=nie}}


{{Konfederacje w historii Polski}}
{{Konfederacje w historii Polski}}

Wersja z 11:56, 5 cze 2015

Rokosz sandomierski, XVII wiek

Rokosz – pierwotnie zajazd szlachty, później bunt, zbrojne powstanie szlachty (polskiej, bądź węgierskiej) przeciw królowi elektowi w celach politycznych. Rokoszem nazywana jest także konfederacja, skierowana przeciwko królowi.

Słynne historyczne rokosze to m.in. wojna kokosza, rokosz Zebrzydowskiego, rokosz Lubomirskiego i rokosz łowicki. Słowo pochodzi z węgierskiego od słowa "Rákos /rákos-mezei parlament" oznaczającego tłum.

Słowo węgierskie pochodzi z kolei od pola pod Pesztem, gdzie zbierała się konno szlachta węgierska w celu wyboru monarchy.

Prawo do występowania poddanych przeciwko władcy gwarantował artykuł de non praestanda oboedientia konfederacji warszawskiej w 1573 roku, wysnuty z przywileju mielnickiego z 1501, gdzie zapewniano senatorom prawo do uznania króla, który przekroczył swoje uprawnienia, za tyrana.[1]

  1. Wacław Sobieski, Król czy tyran. Idee rokoszowe a różnowiercy za czasów Zygmunta Augusta, w: Reformacja w Polsce, r. IV, Warszawa 1926, s. 1-2.