Jerzy Krzysztoń (pisarz): Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Linia 49: Linia 49:
* ''Kamienne niebo'' (1958)
* ''Kamienne niebo'' (1958)
* ''[[Wielbłąd na stepie]]'' (1978)
* ''[[Wielbłąd na stepie]]'' (1978)
* ''[[Obłęd (powieść)|Obłęd]]'' (1980)
* ''[[Obłęd (powieść)|Obłęd]]'' (1979)
* ''[[Krzyż Południa (powieść)|Krzyż Południa]]'' (1983) (wydana pośmiertnie)
* ''[[Krzyż Południa (powieść)|Krzyż Południa]]'' (1983) (wydana pośmiertnie)


Wersja z 21:09, 8 wrz 2015

{{{imię i nazwisko}}}
Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia PolskiZłoty Krzyż Zasługi
Nagrody

Nagroda Młodych im. Włodzimierza Pietrzaka (1953, 1979), nagroda Ministra Obrony Narodowej III stopnia (1970)

Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Nagrobek Jerzego Krzysztonia na Cmentarzu Powązkowskim

Jerzy Krzysztoń (ur. 23 marca 1931 w Lublinie, zm. 16 maja 1982 w Warszawie) – polski prozaik, dramaturg, reportażysta i tłumacz.

Biografia

Urodził się 23 marca 1931 w Lublinie. Dzieciństwo i wczesne lata szkolne spędził w Grodnie. W 1940 wraz z matką i bratem został wywieziony do Kazachstanu, gdzie uczęszczał do szkoły rosyjskiej. W 1942 wraz z armią Andersa został ewakuowany do Iranu. W latach 1944-1947 przebywał w Indiach, a następnie w Ugandzie, gdzie uczył się w polskiej szkole i działał w harcerstwie. W lipcu 1948 wraz z rodziną powrócił do Polski - do Lublina. Tu w 1949 uzyskał maturę w Liceum Ogólnokształcącym im. S. Staszica i rozpoczął studia na KUL w zakresie filologii polskiej i angielskiej. Poślubił Helenę Panfiłowicz. W 1952 przeniósł się do Warszawy, gdzie pracował w Stowarzyszeniu Pax, w redakcjach Dziś i jutro oraz tygodniku Kierunki. Kontynuował studia i w 1953 ukończył polonistykę, a w 1955 filologię angielską. W 1956 zmienił pracę i został kierownikiem Redakcji Słuchowisk Polskiego Radia. W latach 1979 - 1981 w Polskim Radiu prowadził niedzielną audycję Poczta Literacka.

Debiutował w 1949 opowiadaniem Wspomnienia indyjskie, które weszło później w skład książki Opowiadania indyjskie (1953), poświęconej przeżyciom cywilnej ludności polskiej, która wyszła z ZSRR wraz z armią Andersa. Napisał szereg opowiadań zebranych w tomy Sekret i inne opowiadania (1956), Sandżu i Paweł (1959), Złote Gody (1965), Panna radosna (1969) i Cyrograf dojrzałości (1975). W 1967 na podstawie opowiadania "Cyrograf dojrzałości" powstał film pod tym samym tytułem). Cenne są jego reportaże z pobytu w USA Skok do Eldorado (1967). W swej twórczości posługiwał się zróżnicowanymi formami literackimi, np. czarnym humorem, groteską i symbolizmem. Był też autorem licznych słuchowisk radiowych oraz tłumaczem powieści i opowiadań z języka angielskiego (m.in. Miasteczko Winesburg Sherwooda Andersona, Jeździec na niebie i inne opowiadania Ambrose’a Bierce’a).

W 1953 otrzymał nagrodę literacką młodych im. W. Pietrzaka, a wśród licznych nagród i wyróżnień za twórczość słuchowiskową - nagrodę Ministra Obrony Narodowej za cykl słuchowisk Polacy na frontach II wojny światowej. Odznaczony został m.in. Złotym Krzyżem Zasługi w 1974 oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski - w 1982[1][2].

W ostatnich latach życia, w których napisał trzytomową powieść Obłęd, chorował i okresowo przebywał w szpitalu psychiatrycznym. Powieść ta, osnuta na motywie choroby psychicznej (urojenie prześladowcze), przepełniona jest gorzką refleksją o współczesnym świecie[3].

Jerzy Krzysztoń zmarł śmiercią samobójczą 16 maja 1982 roku, skacząc o godzinie 14 z okna swego mieszkania na trzecim piętrze przy ulicy Madalińskiego w Warszawie.

Bohaterem książki Krzyż południa z 1983 roku jest ks. hm Zdzisław Peszkowski (w fabule występuje jako "Jastrzębiec" - herb rodowy księdza)[4].

Twórczość

Opowiadania

  • Wspomnienia indyjskie (1949)
  • Opowiadania indyjskie (1953)
  • Sekret i inne opowiadania (1956)
  • Sandżu i Paweł (1959)
  • Złote Gody (1965)
  • Panna radosna (1969)
  • Cyrograf dojrzałości (1975)

Powieści

Inne

  • Cykl reportaży z pobytu w USA Skok do Eldorado (1967)
  • Słuchowiska radiowe:
    • Rodzina pechowców (1958)
    • Ten nieznajomy (1965)
    • Chłopcy spod Verdun
    • Sakramencka ulewa (1973)
  • Poczta literacka: felietony radiowe, 1985.
  1. ↑ Lesław Bartelski M.: Polscy pisarze współcześni, 1939-1991: Leksykon. Wydawn. Nauk. PWN. ISBN 83-01-11593-9.
  2. ↑ Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik biobibliograficzny, T. 4, pod red. J. Czachowskiej, A. Szałagan. Warszawa: WSiP, 1996, s. 408. ISBN 83-02-05974-9.
  3. ↑ Marian Stępień: Literacki obraz choroby psychicznej. Okręgowa Rada Lekarska w Białymstoku, 2005-07-18. [dostęp 2015-02-03].
  4. ↑ Krystyna Chowaniec, Patron sanockiego harcerstwa – ksiądz harcmistrz Zdzisław Peszkowski, Rocznik Sanocki Tom X – Rok 2011, Sanok 2011, s. 177.

Linki zewnętrzne

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jerzy_Krzysztoń_(pisarz)&oldid=43569990”