Plac Unii Lubelskiej w Warszawie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
m →Położenie: drup |
samo Śródmieście też powinno zostać |
||
| Linia 6: | Linia 6: | ||
|rodzaj = P |
|rodzaj = P |
||
|nazwa = Unii Lubelskiej |
|nazwa = Unii Lubelskiej |
||
|jedn1 = Śródmieście |
|jedn1 = Śródmieście (Warszawa) |
||
|jedn1_nazwa = Śródmieście |
|jedn1_nazwa = Śródmieście |
||
|jedn2 = |
|jedn2 = Śródmieście Południowe (Warszawa) |
||
|jedn2_nazwa = |
|jedn2_nazwa = Śródmieście Południowe |
||
|jedn3 = Ujazdów (Warszawa) |
|||
|jedn3_nazwa = Ujazdów |
|||
|długość = |
|długość = |
||
|mapa = |
|mapa = |
||
Wersja z 17:24, 10 wrz 2015
| {{{jednostki}}} | |
 nr rej. 605/1 z 1.07.1965
| |
 {{{opis zdjęcia}}} | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość |
{{{miejscowość}}} |
| Poprzednie nazwy |
{{{poprzednie nazwy}}} |
| Plan | |
| [[Plik:{{{plan}}}|240x240px|alt=Plan przebiegu ulicy|]] | |
Położenie na mapie Warszawy  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Położenie na mapie Polski  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
| Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark} | |
Plac Unii Lubelskiej – plac położony w Śródmieściu Warszawy.
Położenie
Plac leży na osi jednej z głównych arterii komunikacyjnych łączących Śródmieście z Mokotowem. Zbiegają się doń ulice:
- od północy: Polna, Marszałkowska i al. Jana Chrystiana Szucha
- od wschodu: Bagatela
- od południa: Puławska i Klonowa
- od zachodu: Tadeusza Boya-Żeleńskiego
Nazwa
Pierwotnie plac nazywany był Rondem Mokotowskim, leżał bowiem na granicy gruntów wsi Mokotów[1]. Ok. 1875 zaczął być nazywany Keksholskim od nazwy położonych w pobliżu koszar Lejb-Gwardyjskiego Keksholmskiego Pułku[2]. Obecną nazwę nadano w lipcu w 1919, w 350. rocznicę zawarcia unii lubelskiej[3][4].
Historia
Plac został ukształtowany przed 1770 jako najdalej na południe wysunięty okrągły plac zaprojektowany w ramach tzw. założenia ujazdowskiego. W 1770 od południowego zachodu i południa został otoczony Okopem Lubomirskiego[1].
W latach 1816–1818 w południowej części placu wniesiono klasycystyczne Rogatki Mokotowskie zaprojektowane przez Jakuba Kubickiego.
Ok. 1881 przez plac (z Marszałkowskiej i dalej w Bagatelę) poprowadzono linię tramwaju konnego, a w 1908 – tramwaju elektrycznego.
W 1892 w pobliżu placu (od strony ul. Chocimskiej) uruchomiono stację wąskotorowej kolejki dojazdowej – kolejki wilanowskiej. W 1898 po południowo-zachodniej stronie placu powstała stacja kolejki grójeckiej[5].
Na początku XX wieku plac zaczął być zabudowywany wysokimi, sześcio- i ośmiopiętrowymi kamienicami. Pomiędzy ul. Polną a ul. Marszałkowską wzniesiono kamienicę Kacperskich (1909–1913), kamienicę między ul. Marszałkowską a al. Jana Chrystiana Szucha, kamienicę Adama Bromke (1911–1912) leżącą pomiędzy al. Jana Chrystiana Szucha i ul. Bagatela oraz kamienicę Jana Łaskiego (1911–1912) położoną w rozwidleniu ulic Klonowej i Bagateli.
11 listopada 1932 na placu odsłonięto pomnik Lotnika dłuta Edwarda Wittinga, zniszczony przez Niemców w 1944. W 1967 jego kopia została ustawiona na skrzyżowaniu ulic Żwirki Wigury i Wawelskiej.
W 1935 stację kolejki grójeckiej przeniesiono na południe, w pobliże skrzyżowania ulicy Puławskiej z ulicą Odyńca, a w 1938 na Dworzec Południowy[6].
W 1936 przy placu (ul. Polna 1) wzniesiono budynek Komendy Straży Ogniowej, w którym mieścił się także III oddział straży, przeniesiony tutaj z Nowego Światu 6[7]. Obecnie w budynku mieści się Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej.
W 1940 plac Unii Lubelskiej znalazł się na granicy tzw. dzielnicy niemieckiej[8]. W latach 1942–1944 na placu miała swój przystanek początkowy i końcowy okólna linia tramwajowa „0” przeznaczona wyłącznie dla Niemców[9].
W pierwszych dniach powstania warszawskiego plac był miejscem walk Dywizjonu „Jeleń”[2]. Został opanowany przez powstańców już 1 sierpnia, jednak dalsze ataki przeprowadzone na budynki w dzielnicy policyjnej zakończyły się niepowodzeniem – oddziały polskie zostały zmuszone do wycofania się, ponosząc ogromne straty[10]. W odwecie Niemcy dokonali masowych mordów na polskich cywilach, rozstrzeliwując okolicznych mieszkańców m.in. na terenie ogrodu jordanowskiego przy ul. Bagatela. W trakcie i po powstaniu część kamienic znajdujących się przy placu oraz jeden domek rogatkowy zostały spalone[11].
W 1962 w pobliżu placu wzniesiono Dom Handlowy „Supersam”. W 2006 budynek został zburzony, a na jego miejscu w latach 2010–2013 wzniesiono centrum biurowo-handlowe Plac Unii.
Założenie urbanistyczne placu Unii Lubelskiej od 1965 znajduje się w rejestrze zabytków.
- ↑ a b Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 232.
- ↑ a b Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 913. ISBN 83-01-08836-2.
- ↑ Kwiryna Handke: Słownik nazewnictwa Warszawy. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1998, s. 369. ISBN 83-86619-97X.
- ↑ Jerzy Kasprzycki: Korzenie miasta, Tom I. Śródmieście Południowe. Warszawa: Wydawnictow VEDA, 2004, s. 110. ISBN 83-85584-45-5.
- ↑ Jarosław Zieliński: Plac Unii i okolice. Warszawa: EKBIN Studio PR, 2013, s. 39–40. ISBN 978-83-929745-4-3.
- ↑ Hanna Faryna-Paszkiewicz. Pierwsza wąskotorówka. „Skarpa Warszawska”. 9 (66), s. 10, wrzesień 2014.
- ↑ Ryszard Mączewski: Warszawa między wojnami. Łódź: Księży Młyn, 2009, s. 69. ISBN 978-83-61253-51-8.
- ↑ Tomasz Szarota: Okupowanej Warszawy dzień powszedni. Warszawa: Czytelnik, 2010, s. 371. ISBN 978-83-07-03239-9.
- ↑ Warszawskie tramwaje elektryczne. Tom II. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1998, s. 27-28. ISBN 83-907574-00.
- ↑ Adam Borkiewicz: Powstanie warszawskie. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1969, s. 63-64.
- ↑ Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 233.
Bibliografia
- Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 232–233.