8 Regiment Pieszy Buławy Polnej Koronnej: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
→Formowanie i zmiany organizacyjne: drobne merytoryczne |
m Dodano kategorię "Oddziały polskie włączone do wojsk rosyjskich" za pomocą HotCat |
||
Linia 96: | Linia 96: | ||
[[Kategoria:Regimenty piesze koronne]] |
[[Kategoria:Regimenty piesze koronne]] |
||
[[Kategoria:Kamieniec Podolski]] |
[[Kategoria:Kamieniec Podolski]] |
||
[[Kategoria:Oddziały polskie włączone do wojsk rosyjskich]] |
Wersja z 12:59, 20 paź 2015
{{{motto}}} | |
UWAGA: Błąd parametru {{{kategoria wojska}}}= Ten parametr może przyjmować jedynie wartości:
| |
Historia | |
Państwo |
{{{państwo}}} |
---|---|
Sformowanie |
1717 |
Rozformowanie |
1793 |
Nazwa wyróżniająca |
{{{nazwa wyróżniająca}}} |
Tradycje | |
Święto |
{{{święto}}} |
Nadanie sztandaru |
{{{nadanie sztandaru}}} |
Rodowód |
{{{rodowód}}} |
Dowódcy | |
Pierwszy |
{{{dowódca pierwszy}}} |
Obecny |
{{{dowódca obecny}}} |
Ostatni |
{{{dowódca ostatni}}} |
Działania zbrojne | |
{{{działania zbrojne}}} | |
Organizacja | |
Dyslokacja |
patrz: stanowiska |
Formacja |
{{{formacja}}} |
Rodzaj wojsk | |
Podległość |
{{{podległość}}} |
Skład |
{{{skład}}} |
Odznaczenia | |
{{{odznaczenia}}} | |
[{{{www}}} Strona internetowa] |
8 Regiment Pieszy Buławy Polnej Koronnej – jednostka wojskowa istniejąca w latach 1717-1793, wchodząca w skład wojsk koronnych.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Uchwalony na sejmie 1717 roku komput wojska koronnego przewidywał zorganizowanie regimentu buławy polnej koronnej w sile 850 porcji[1].
Sejm roku 1776 ułożył nowy etat wojska, zmieniając znacznie jego strukturę. Regiment miał liczyć 8 kompanii[a], a w sumie 467 żołnierzy[2]. Polepszenie w latach osiemdziesiątych finansów państwa spowodowało możliwość dofinansowania armii. Regiment powiększono do 695 żołnierzy[3].
W 1786 roku wprowadzono numeracje regimentów piechoty od 1 do 14. Regiment gwardii pozostał bez numeru[4].
Od 12 października 1726 regiment staje się Regimentem Buławy Wielkiej Koronnej, a od 1789 jako 8 Regiment Pieszy[5], który uczestniczył w 1792 w wojnie polsko-rosyjskiej w obronie Konstytucji 3 Maja.
Nazwa regimentu odzwierciedlała fakt, iż szefem jednostki był zazwyczaj hetman polny koronny.
W latach 1774-1794 był nim Seweryn Rzewuski - 27 stycznia 1792 pozbawiony urzędu konstytucją sejmową znoszącą urząd hetmanów polnych, po zwycięstwie konfederacji targowickiej, której był jednym z przywódców, nadal sprawował urząd. 22 lutego 1794 złożył urząd w proteście przeciwko dokonanemu II rozbiorowi Rzeczypospolitej.
W 1786 roku liczył 695 żołnierzy[6].
Na początku istnienia nosił numer 3, a następnie numer 5 (po anwansie Regimentu Czapskiego na miejsce 3). Po likwidacji buław polnych (13 stycznia 1792) spadł do numeru 8., mimo protestów kadry i odtąd oficjalnie był nazywany "Regimentem Pieszym nr 8".
Do poprzedniej nazwy wrócił wraz z reaktywacją buławy polnej przez konfederację targowicką w sierpniu 1792, ale już bez powrotu do numeru 4.
Reformy Sejmu Wielkiego zwiększyły stany polskiej piechoty w poszczególnych regimentach. W przededniu wojna w obronie Konstytucji 3 maja 4 regiment piechoty buławy polnej koronnej szefostwa Seweryna Rzewuskiego liczył 1383 żołnierzy[7].
Regiment oficjalnie przestał istnieć 2 maja 1793 z chwilą poddania Rosji Kamieńca Podolskiego, w którym stacjonował. Rosjanie wcielili oddział do własnej armii, nadając mu nazwę Kamienieckiego Pułku Muszkieterów.
Barwy regomentu
- wyłogi łosie, naramienniki srebrne, guziki białe[8]
- po 1776: wyłogi jasno-niebieskie, guziki srebrne[9]
- podczas insurekcji kościuszkowskiej: wyłogi niebieskie, guziki srebrne[9].
Stanowisko
Żołnierze regimentu
Szefowie[5]:
- Stanisław Rzewuski (hetm. pol. kor.) (od 30 kwietnia 1706 do 12 października 1726)
- Stanisław Chomętowski (hetm. pol. kor.) (11 października 1726 zm. 2 września 1728)
- Jan Jerzy Ożarowski (oboźny kor.) (1728–1733)
- Józef Potocki (woj. kijowski) (1733–1746)[10]
- Jan Klemens Branicki (1746–5 czerwca 1752)
- Wacław Rzewuski (hetman 1752, w. kor. 9 kwietnia 1773)
- Franciszek Ksawery Branicki (1773, hetm. w. 8 lutego 1774)
- Seweryn Rzewuski (16 lutego 1774)
- Tadeusz Kościuszko (6 sierpnia 1792)
Pułkownicy[5]:
- gen. Ripp (1717)
- gen. mjr Kamphausen (1737)
- gen. mjr Kamiński (1750)
- książę Antoni Lubomirski (gen. mjr 1752, gen. lejtn. 1755–1761)
- Michał Kuczyński (13 czerwca 1761, gen. mjr 20 listopada 1762, zm. 6 marca 1778)
- Marcin Hanicki (1778)
- ↑ Pierwsza kompania liczyła 45 szeregowych, pięć po 57, a dwie po 56 → Wimmer 1978 ↓, s. 335
- ↑ Wimmer 1978 ↓, s. 308.
- ↑ Wimmer 1978 ↓, s. 335.
- ↑ Wimmer 1978 ↓, s. 336.
- ↑ Wimmer 1978 ↓, s. 337.
- ↑ a b c Gembarzewski 1925 ↓, s. 28.
- ↑ Twardowski 1894 ↓, s. 21.
- ↑ Wimmer 1978 ↓, s. 347.
- ↑ Górski 1893 ↓, s. 185.
- ↑ a b Linder 1960 ↓, s. barwy pułkowe.
- ↑ Gembarzewski 1925 ↓, s. 29.
Bibliografia
- Bronisław Gembarzewski: Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od r. 1717 do r. 1831. Warszawa: 1925.
- Bronisław Gembarzewski: Żołnierz polski. Ubiór, uzbrojenie i oporządzenie od wieku XI do roku 1960. T.3 od 1797 do 1814 roku. Warszawa: 1964.
- Konstanty Górski: Historya piechoty polskiej. Kraków: Spółka Wydawnicza Polska, 1893.
- Karol Linder: Dawne Wojsko Polskie. Ubiór i uzbrojenie. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1960.
- Bolesław Twardowski: Wojsko Polskie Kościuszki w roku 1794. Poznań: Księgarnia Katolicka, 1894.
- Jan Wimmer: Historia piechoty polskiej do roku 1864. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1978.
- Samuel Orgelbrand: Encyklopedyja powszechna, Volume 6. 1861, s. 867.