Janina Karasiówna: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Mathiasrex (dyskusja | edycje)
kat.
→‎Biogram: int., ort., drobne redakcyjne
Linia 23: Linia 23:
== Biogram ==
== Biogram ==
Urodziła się 3 maja 1903 w Niżnym Nowogrodzie (obecnie Gorki) w rodzinnym majątku. Córka Klemensa (inżyniera) i matki Bronisławy Brzozowskiej. Początkowo uczyła się w szkole żeńskiej Polskiego Komitetu Pomocy Ofiarom Wojny w Moskwie. Przybyła do kraju w 1918 i zamieszkała w [[Wilno|Wilnie]]. Kontynuowała naukę w [[Gimnazjum im. Elizy Orzeszkowej w Wilnie|Gimnazjum im. Elizy Orzeszkowej]] w którym otrzymała świadectwo dojrzałości w czerwcu 1922. Studiowała od stycznia 1923 na Wydziale Humanistycznym [[Uniwersytet Wileński|Uniwersytetu Stefana Batorego]] w Wilnie<ref>Do końca 1924 roku zaliczyła dwa lata</ref>. Później przeniosła się do Warszawy i kontynuowała studia od października 1925 na Wydziale Lekarskim UW, studiując jednocześnie w Studium Pracy Społeczno-Oświatowej WWP w którym zaliczyła do 1927 następne dwa lata. Kontynuowała studia od listopada 1931 na Wydziale Pedagogicznym WWP. Była również zatrudniona jako referentka Instytutu Oświaty Dorosłych przy Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Była również instruktorką PCK. Była związana od czasów studenckich z Polskim Towarzystwem Teozoficznym i czynnie działała w powstałej w Warszawie w 1924 z inicjatywy teozofów loży Międzynarodowego Mieszanego Zakonu „Le Droit Humain”. Kiedy utworzono w 1934 polską federację rytu „Le Droit Humain” weszła do składu jego władz. Od 27 września 1939 była w konspiracji i już wówczas należała do pierwszej kilkunastoosobowej grupy współzałożycieli [[Służba Zwycięstwu Polski|Służby Zwycięstwu Polski]]. Zorganizowała w początkowym okresie zawiązki służby kancelaryjnej i łączności, a od połowy października kierowała całością łączności konspiracyjnej w Dowództwie Głównym SZP. Występowała wówczas pod pseudonimem „Bronka”. Od stycznia 1940, po utworzeniu [[Związek Walki Zbrojnej|Związku Walki Zbrojnej]] przez kilka miesięcy zastępczyni mjr. Leona Chendyńskiego<ref>Szef Oddziału V-K (łączności konspiracyjnej) w Komendzie Okupacji Niemieckiej ZWZ</ref>. Uczestniczyła pod ps. „Rybczyńska” jako przedstawiciel gen. Stefana Roweckiego w konferencji belgradzkiej (29 maja – 2 czerwca 1940). Objęła krótko przed wyjazdem do Belgradu funkcję szefa [[Oddział V Łączności|Oddziału V-K]] KG ZWZ-AK i pełniła ją aż do zakończenia p[[Powstanie warszawskie|owstania warszawskiego]]<ref> Było to najwyższe stanowisko w AK zajmowane przez kobietę</ref>. Dział łączności konspiracyjnej, którym kierowała podlegał płk. Józefowi Kazimierzowi Plucie-Czachowskiemu<ref>Szef Oddziału V KG, a od kwietnia 1944 r. podporządkowany był bezpośrednio Szefowi Sztabu KG AK, gen. Tadeuszowi Połczyńskiemu</ref>. W latach 1941-1943 używała ps. „Jadwiga Berg”, a następnie „Haka”, „HK”, „Henryk Kościesza”. Była uczestniczką powstania warszawskiego. Mianowana majorem rozkazem L.876/BP z 23 września 1944. Przebywała w niewoli niemieckiej po kapitulacji oddziałów powstańczych, gdzie w [[Oflag IX C Molsdorf|Oflagu Molsdorf]] pełniła funkcję zastępczyni komendantki mjr [[Wanda Gertz|Wandy Gertz]]. Pozostała po zakończeniu wojny na emigracji w Londynie. Od grudnia 1945 była członkinią Komitetu Organizacyjnego Koła AK, a po jego utworzeniu w marcu 1947 członkinią RN Koła AK. Była również w 1947 współzałożycielką Studium Polski Podziemnej w Londynie. Wyjechała w lipcu 1948 do Indii na zaproszenie teozofów i utonęła 25 października 1948 przy ujściu rzeki Adyar do Oceanu Indyjskiego koło [[Ćennaj|Madrasu]].
Urodziła się 3 maja 1903 roku w Niżnym Nowogrodzie (obecnie Gorki) w rodzinnym majątku jako córka Klemensa (inżyniera) i Bronisławy Brzozowskiej. Początkowo uczyła się w szkole żeńskiej Polskiego Komitetu Pomocy Ofiarom Wojny w Moskwie. Przybyła do kraju w roku 1918 i zamieszkała w [[Wilno|Wilnie]]. Kontynuowała naukę w [[Gimnazjum im. Elizy Orzeszkowej w Wilnie|gimnazjum im. Elizy Orzeszkowej]], w którym w czerwcu 1922 roku otrzymała świadectwo dojrzałości. Od stycznia 1923 roku studiowała na Wydziale Humanistycznym [[Uniwersytet Wileński|Uniwersytetu Stefana Batorego]] w Wilnie<ref>Do końca 1924 roku zaliczyła dwa lata</ref>, a po przeniesieniu się do Warszawy od października 1925 roku na Wydziale Lekarskim UW, jednocześnie ucząc się w Studium Pracy Społeczno-Oświatowej WWP (w którym do 1927 roku zaliczyła następne dwa lata), a następnie od listopada 1931 roku na Wydziale Pedagogicznym WWP. Zatrudniona jako referentka Instytutu Oświaty Dorosłych przy Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Była również instruktorką PCK. Od czasów studenckich związana z Polskim Towarzystwem Teozoficznym, czynnie działała w loży Międzynarodowego Mieszanego Zakonu „Le Droit Humain” powstałej w Warszawie w roku 1924 z inicjatywy teozofów. Kiedy utworzono w 1934 roku polską federację rytu „Le Droit Humain” weszła do składu jego władz.
Od 27 września 1939 roku działała w konspiracji i już wówczas należała do pierwszej kilkunastoosobowej grupy współzałożycieli [[Służba Zwycięstwu Polski|Służby Zwycięstwu Polski]]. Zorganizowała w początkowym okresie zawiązki służby kancelaryjnej i łączności, a od połowy października kierowała całością łączności konspiracyjnej w Dowództwie Głównym SZP. Występowała wówczas pod pseudonimem „Bronka”. Od stycznia 1940 roku, po utworzeniu [[Związek Walki Zbrojnej|Związku Walki Zbrojnej]] przez kilka miesięcy zastępczyni mjr. Leona Chendyńskiego<ref>Szef Oddziału V-K (łączności konspiracyjnej) w Komendzie Okupacji Niemieckiej ZWZ</ref>. Uczestniczyła pod ps. „Rybczyńska” jako przedstawiciel gen. Stefana Roweckiego w konferencji belgradzkiej (29 maja – 2 czerwca 1940). Objęła krótko przed wyjazdem do Belgradu funkcję szefa [[Oddział V Łączności|Oddziału V-K]] KG ZWZ-AK i pełniła ją aż do zakończenia p[[Powstanie warszawskie|owstania warszawskiego]]<ref> Było to najwyższe stanowisko w AK zajmowane przez kobietę</ref>. Dział łączności konspiracyjnej, którym kierowała podlegał płk. Józefowi Kazimierzowi Plucie-Czachowskiemu<ref>Szef Oddziału V KG, a od kwietnia 1944 r. podporządkowany był bezpośrednio Szefowi Sztabu KG AK, gen. Tadeuszowi Połczyńskiemu</ref>. W latach 1941-1943 używała ps. „Jadwiga Berg”, a następnie „Haka”, „HK”, „Henryk Kościesza”. Była uczestniczką powstania warszawskiego. Mianowana majorem rozkazem L.876/BP z 23 września 1944 r. Po kapitulacji oddziałów powstańczych przebywała w niewoli niemieckiej, w [[Oflag IX C Molsdorf|Oflagu Molsdorf]] pełniła funkcję zastępczyni komendantki mjr [[Wanda Gertz|Wandy Gertz]].
Po zakończeniu wojny pozostała na emigracji w Londynie. Od grudnia 1945 roku była członkinią Komitetu Organizacyjnego Koła AK, a po jego utworzeniu w marcu 1947 roku - członkinią RN Koła AK. Była również w 1947 roku współzałożycielką Studium Polski Podziemnej w Londynie. Wyjechała w lipcu 1948 roku do Indii na zaproszenie teozofów i tam utonęła 25 października 1948 przy ujściu rzeki Adyar do Oceanu Indyjskiego koło [[Ćennaj|Madrasu]].


== Awanse ==
== Awanse ==

Wersja z 12:08, 30 lis 2015

Janina Irena Karasiówna
„Jadwiga” „Berg” „Bronka” „Haka” „HK” „Henryk Kościesza” „Ość” „Rybczyńska”
Data i miejsce urodzenia

3 maja 1903
Niżny Nowogród

Data i miejsce śmierci

25 października 1948
koło Madrasu

Przyczyna śmierci

utonięcie

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920–1941)

Janina Irena Karasiówna ps. „Jadwiga”, „Berg”, „Bronka”, „Haka”, „HK”, „Henryk Kościesza”, „Ość”, „Rybczyńska” (ur. 3 maja 1903 w Niżnym Nowogrodzie, zm. 25 października 1948 koło Madrasu) – major Armii Krajowej, współzałożycielka Służby Zwycięstwu Polski.

Biogram

Urodziła się 3 maja 1903 roku w Niżnym Nowogrodzie (obecnie Gorki) w rodzinnym majątku jako córka Klemensa (inżyniera) i Bronisławy Brzozowskiej. Początkowo uczyła się w szkole żeńskiej Polskiego Komitetu Pomocy Ofiarom Wojny w Moskwie. Przybyła do kraju w roku 1918 i zamieszkała w Wilnie. Kontynuowała naukę w gimnazjum im. Elizy Orzeszkowej, w którym w czerwcu 1922 roku otrzymała świadectwo dojrzałości. Od stycznia 1923 roku studiowała na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie[1], a po przeniesieniu się do Warszawy od października 1925 roku na Wydziale Lekarskim UW, jednocześnie ucząc się w Studium Pracy Społeczno-Oświatowej WWP (w którym do 1927 roku zaliczyła następne dwa lata), a następnie od listopada 1931 roku na Wydziale Pedagogicznym WWP. Zatrudniona jako referentka Instytutu Oświaty Dorosłych przy Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Była również instruktorką PCK. Od czasów studenckich związana z Polskim Towarzystwem Teozoficznym, czynnie działała w loży Międzynarodowego Mieszanego Zakonu „Le Droit Humain” powstałej w Warszawie w roku 1924 z inicjatywy teozofów. Kiedy utworzono w 1934 roku polską federację rytu „Le Droit Humain” weszła do składu jego władz.

Od 27 września 1939 roku działała w konspiracji i już wówczas należała do pierwszej kilkunastoosobowej grupy współzałożycieli Służby Zwycięstwu Polski. Zorganizowała w początkowym okresie zawiązki służby kancelaryjnej i łączności, a od połowy października kierowała całością łączności konspiracyjnej w Dowództwie Głównym SZP. Występowała wówczas pod pseudonimem „Bronka”. Od stycznia 1940 roku, po utworzeniu Związku Walki Zbrojnej przez kilka miesięcy zastępczyni mjr. Leona Chendyńskiego[2]. Uczestniczyła pod ps. „Rybczyńska” jako przedstawiciel gen. Stefana Roweckiego w konferencji belgradzkiej (29 maja – 2 czerwca 1940). Objęła krótko przed wyjazdem do Belgradu funkcję szefa Oddziału V-K KG ZWZ-AK i pełniła ją aż do zakończenia powstania warszawskiego[3]. Dział łączności konspiracyjnej, którym kierowała podlegał płk. Józefowi Kazimierzowi Plucie-Czachowskiemu[4]. W latach 1941-1943 używała ps. „Jadwiga Berg”, a następnie „Haka”, „HK”, „Henryk Kościesza”. Była uczestniczką powstania warszawskiego. Mianowana majorem rozkazem L.876/BP z 23 września 1944 r. Po kapitulacji oddziałów powstańczych przebywała w niewoli niemieckiej, w Oflagu Molsdorf pełniła funkcję zastępczyni komendantki mjr Wandy Gertz.

Po zakończeniu wojny pozostała na emigracji w Londynie. Od grudnia 1945 roku była członkinią Komitetu Organizacyjnego Koła AK, a po jego utworzeniu w marcu 1947 roku - członkinią RN Koła AK. Była również w 1947 roku współzałożycielką Studium Polski Podziemnej w Londynie. Wyjechała w lipcu 1948 roku do Indii na zaproszenie teozofów i tam utonęła 25 października 1948 przy ujściu rzeki Adyar do Oceanu Indyjskiego koło Madrasu.

Awanse

  • major – 23 września 1944

Ordery i odznaczenia

  1. Do końca 1924 roku zaliczyła dwa lata
  2. Szef Oddziału V-K (łączności konspiracyjnej) w Komendzie Okupacji Niemieckiej ZWZ
  3. Było to najwyższe stanowisko w AK zajmowane przez kobietę
  4. Szef Oddziału V KG, a od kwietnia 1944 r. podporządkowany był bezpośrednio Szefowi Sztabu KG AK, gen. Tadeuszowi Połczyńskiemu

Bibliografia

  • Andrzej Krzysztof Kunert: Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939-1945 T.1. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1987, s. 81-82. ISBN 83-211-0758-3.
  • Marek Ney-Krwawicz: Komenda Główna Armii Krajowej 1939-1945. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1990, s. 440-441. ISBN 83-211-1055-X.