Janina Karasiówna: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Mathiasrex (dyskusja | edycje) kat. |
→Biogram: int., ort., drobne redakcyjne |
||
Linia 23: | Linia 23: | ||
== Biogram == |
== Biogram == |
||
Urodziła się 3 maja 1903 w Niżnym Nowogrodzie (obecnie Gorki) w rodzinnym majątku |
Urodziła się 3 maja 1903 roku w Niżnym Nowogrodzie (obecnie Gorki) w rodzinnym majątku jako córka Klemensa (inżyniera) i Bronisławy Brzozowskiej. Początkowo uczyła się w szkole żeńskiej Polskiego Komitetu Pomocy Ofiarom Wojny w Moskwie. Przybyła do kraju w roku 1918 i zamieszkała w [[Wilno|Wilnie]]. Kontynuowała naukę w [[Gimnazjum im. Elizy Orzeszkowej w Wilnie|gimnazjum im. Elizy Orzeszkowej]], w którym w czerwcu 1922 roku otrzymała świadectwo dojrzałości. Od stycznia 1923 roku studiowała na Wydziale Humanistycznym [[Uniwersytet Wileński|Uniwersytetu Stefana Batorego]] w Wilnie<ref>Do końca 1924 roku zaliczyła dwa lata</ref>, a po przeniesieniu się do Warszawy od października 1925 roku na Wydziale Lekarskim UW, jednocześnie ucząc się w Studium Pracy Społeczno-Oświatowej WWP (w którym do 1927 roku zaliczyła następne dwa lata), a następnie od listopada 1931 roku na Wydziale Pedagogicznym WWP. Zatrudniona jako referentka Instytutu Oświaty Dorosłych przy Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Była również instruktorką PCK. Od czasów studenckich związana z Polskim Towarzystwem Teozoficznym, czynnie działała w loży Międzynarodowego Mieszanego Zakonu „Le Droit Humain” powstałej w Warszawie w roku 1924 z inicjatywy teozofów. Kiedy utworzono w 1934 roku polską federację rytu „Le Droit Humain” weszła do składu jego władz. |
||
Od 27 września 1939 roku działała w konspiracji i już wówczas należała do pierwszej kilkunastoosobowej grupy współzałożycieli [[Służba Zwycięstwu Polski|Służby Zwycięstwu Polski]]. Zorganizowała w początkowym okresie zawiązki służby kancelaryjnej i łączności, a od połowy października kierowała całością łączności konspiracyjnej w Dowództwie Głównym SZP. Występowała wówczas pod pseudonimem „Bronka”. Od stycznia 1940 roku, po utworzeniu [[Związek Walki Zbrojnej|Związku Walki Zbrojnej]] przez kilka miesięcy zastępczyni mjr. Leona Chendyńskiego<ref>Szef Oddziału V-K (łączności konspiracyjnej) w Komendzie Okupacji Niemieckiej ZWZ</ref>. Uczestniczyła pod ps. „Rybczyńska” jako przedstawiciel gen. Stefana Roweckiego w konferencji belgradzkiej (29 maja – 2 czerwca 1940). Objęła krótko przed wyjazdem do Belgradu funkcję szefa [[Oddział V Łączności|Oddziału V-K]] KG ZWZ-AK i pełniła ją aż do zakończenia p[[Powstanie warszawskie|owstania warszawskiego]]<ref> Było to najwyższe stanowisko w AK zajmowane przez kobietę</ref>. Dział łączności konspiracyjnej, którym kierowała podlegał płk. Józefowi Kazimierzowi Plucie-Czachowskiemu<ref>Szef Oddziału V KG, a od kwietnia 1944 r. podporządkowany był bezpośrednio Szefowi Sztabu KG AK, gen. Tadeuszowi Połczyńskiemu</ref>. W latach 1941-1943 używała ps. „Jadwiga Berg”, a następnie „Haka”, „HK”, „Henryk Kościesza”. Była uczestniczką powstania warszawskiego. Mianowana majorem rozkazem L.876/BP z 23 września 1944 r. Po kapitulacji oddziałów powstańczych przebywała w niewoli niemieckiej, w [[Oflag IX C Molsdorf|Oflagu Molsdorf]] pełniła funkcję zastępczyni komendantki mjr [[Wanda Gertz|Wandy Gertz]]. |
|||
Po zakończeniu wojny pozostała na emigracji w Londynie. Od grudnia 1945 roku była członkinią Komitetu Organizacyjnego Koła AK, a po jego utworzeniu w marcu 1947 roku - członkinią RN Koła AK. Była również w 1947 roku współzałożycielką Studium Polski Podziemnej w Londynie. Wyjechała w lipcu 1948 roku do Indii na zaproszenie teozofów i tam utonęła 25 października 1948 przy ujściu rzeki Adyar do Oceanu Indyjskiego koło [[Ćennaj|Madrasu]]. |
|||
== Awanse == |
== Awanse == |
Wersja z 12:08, 30 lis 2015
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
25 października 1948 |
Przyczyna śmierci |
utonięcie |
Odznaczenia | |
Janina Irena Karasiówna ps. „Jadwiga”, „Berg”, „Bronka”, „Haka”, „HK”, „Henryk Kościesza”, „Ość”, „Rybczyńska” (ur. 3 maja 1903 w Niżnym Nowogrodzie, zm. 25 października 1948 koło Madrasu) – major Armii Krajowej, współzałożycielka Służby Zwycięstwu Polski.
Biogram
Urodziła się 3 maja 1903 roku w Niżnym Nowogrodzie (obecnie Gorki) w rodzinnym majątku jako córka Klemensa (inżyniera) i Bronisławy Brzozowskiej. Początkowo uczyła się w szkole żeńskiej Polskiego Komitetu Pomocy Ofiarom Wojny w Moskwie. Przybyła do kraju w roku 1918 i zamieszkała w Wilnie. Kontynuowała naukę w gimnazjum im. Elizy Orzeszkowej, w którym w czerwcu 1922 roku otrzymała świadectwo dojrzałości. Od stycznia 1923 roku studiowała na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie[1], a po przeniesieniu się do Warszawy od października 1925 roku na Wydziale Lekarskim UW, jednocześnie ucząc się w Studium Pracy Społeczno-Oświatowej WWP (w którym do 1927 roku zaliczyła następne dwa lata), a następnie od listopada 1931 roku na Wydziale Pedagogicznym WWP. Zatrudniona jako referentka Instytutu Oświaty Dorosłych przy Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Była również instruktorką PCK. Od czasów studenckich związana z Polskim Towarzystwem Teozoficznym, czynnie działała w loży Międzynarodowego Mieszanego Zakonu „Le Droit Humain” powstałej w Warszawie w roku 1924 z inicjatywy teozofów. Kiedy utworzono w 1934 roku polską federację rytu „Le Droit Humain” weszła do składu jego władz.
Od 27 września 1939 roku działała w konspiracji i już wówczas należała do pierwszej kilkunastoosobowej grupy współzałożycieli Służby Zwycięstwu Polski. Zorganizowała w początkowym okresie zawiązki służby kancelaryjnej i łączności, a od połowy października kierowała całością łączności konspiracyjnej w Dowództwie Głównym SZP. Występowała wówczas pod pseudonimem „Bronka”. Od stycznia 1940 roku, po utworzeniu Związku Walki Zbrojnej przez kilka miesięcy zastępczyni mjr. Leona Chendyńskiego[2]. Uczestniczyła pod ps. „Rybczyńska” jako przedstawiciel gen. Stefana Roweckiego w konferencji belgradzkiej (29 maja – 2 czerwca 1940). Objęła krótko przed wyjazdem do Belgradu funkcję szefa Oddziału V-K KG ZWZ-AK i pełniła ją aż do zakończenia powstania warszawskiego[3]. Dział łączności konspiracyjnej, którym kierowała podlegał płk. Józefowi Kazimierzowi Plucie-Czachowskiemu[4]. W latach 1941-1943 używała ps. „Jadwiga Berg”, a następnie „Haka”, „HK”, „Henryk Kościesza”. Była uczestniczką powstania warszawskiego. Mianowana majorem rozkazem L.876/BP z 23 września 1944 r. Po kapitulacji oddziałów powstańczych przebywała w niewoli niemieckiej, w Oflagu Molsdorf pełniła funkcję zastępczyni komendantki mjr Wandy Gertz.
Po zakończeniu wojny pozostała na emigracji w Londynie. Od grudnia 1945 roku była członkinią Komitetu Organizacyjnego Koła AK, a po jego utworzeniu w marcu 1947 roku - członkinią RN Koła AK. Była również w 1947 roku współzałożycielką Studium Polski Podziemnej w Londynie. Wyjechała w lipcu 1948 roku do Indii na zaproszenie teozofów i tam utonęła 25 października 1948 przy ujściu rzeki Adyar do Oceanu Indyjskiego koło Madrasu.
Awanse
- major – 23 września 1944
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari V klasy – 28 września 1944
- Krzyż Walecznych
- ↑ Do końca 1924 roku zaliczyła dwa lata
- ↑ Szef Oddziału V-K (łączności konspiracyjnej) w Komendzie Okupacji Niemieckiej ZWZ
- ↑ Było to najwyższe stanowisko w AK zajmowane przez kobietę
- ↑ Szef Oddziału V KG, a od kwietnia 1944 r. podporządkowany był bezpośrednio Szefowi Sztabu KG AK, gen. Tadeuszowi Połczyńskiemu
Bibliografia
- Andrzej Krzysztof Kunert: Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939-1945 T.1. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1987, s. 81-82. ISBN 83-211-0758-3.
- Marek Ney-Krwawicz: Komenda Główna Armii Krajowej 1939-1945. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1990, s. 440-441. ISBN 83-211-1055-X.