Dobra biskupie: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m zamiana szablonu "źródła" na "dopracować" |
m MalarzBOT: dodanie daty do szablonu dopracowac na podstawie edycji http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Dobra%20biskupie&diff=prev&oldid=19909706 |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{ |
{{dopracować|źródła=2010-01}} |
||
'''Dobra [[Biskup|biskupie]]''' |
'''Dobra [[Biskup|biskupie]]''' |
||
Wersja z 11:34, 21 gru 2015
Ten artykuł od 2010-01 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Dobra biskupie
Dobra stołowe biskupów - mniejsze lub większe posiadłości nadane przywilejami przez książąt i królów, zakupione od osób świeckich lub osadzane po wykarczowaniu lasu (tzw. osadzone na surowym korzeniu) najczęściej lokowane na prawie niemieckim (magdeburskim) lub przenoszone z prawa polskiego. Najczęściej zorganizowane w klucze. Dochód był przeznaczony na potrzeby biskupa i jego diecezji.
Dobra kapitulne (kapituły) najczęściej dzieliły się na:
- majątek wspólny kapituły - dobra chlebowe (villae panum) - dochody do podziału między członków kapituły
- majątek seminarium duchownego
- majątek poszczególnych prałatur i kanonikatów
- majątek samej katedry - kościoła metropolitalnego
- wsie prestymonialne (głównie proboszcza kościoła metropolitalnego),
- wsie gracjalne (będące własnością biskupa lub pochodzące z innych dóbr kościelnych )
Taki podział dóbr pozwalał członkom kapituły uczestniczyć w podziale dochodów. Im wyższy urząd tym większe uprawnienia do majątku.
Na dochody z dóbr składały się opłaty wnoszone z ról uprawnych (od łana - miara pow.) przez mieszkańców, sołtysów i dzierżawców folwarków w postaci dziesięciny snopowej, czynszu płaconego w gotówce i innych świadczeń. Zarząd dóbr nie był skomplikowany - z zasady były wydzierżawiane na krótkie okresy (najczęściej 3 lata). Sposób gospodarowania określany był w kontrakcie a kontrole przeprowadzano na zasadzie lustracji i porównaniu inwentarzy. Najczęściej dzierżawcami byli duchowni. Czasami poddzierżawiano dobra.