Reżim (stosunki międzynarodowe): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m Bot: Przenoszę linki interwiki (4) do Wikidata, są teraz dostępne do edycji na d:q1051065 |
m +{{Wikisłownik}}: link do hasła w Wikisłowniku, drobne techniczne |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{ |
{{Inne znaczenia|pojęcia '''reżimu''' w teorii stosunków międzynarodowych|pojęcie [[reżim|reżimu państwowego]]}} |
||
{{Wikisłownik|reżim}} |
|||
'''Reżim''' |
'''Reżim''' – we współczesnej teorii stosunków międzynarodowych oznacza pewien rodzaj [[instytucja (socjologia)|instytucji]], czyli powiązanych ze sobą [[norma społeczna|norm]], procedur i oczekiwań, regulujących całościowo pewien wyróżniony tematycznie obszar stosunków międzynarodowych (np. reżim [[prawo autorskie|prawa autorskiego]] czy międzynarodowego obrotu bananami). Reżimy wyznaczają ramy do działań [[uczestnicy stosunków międzynarodowych|aktorów]] i w danym obszarze problemowym tworzą określony porządek międzynarodowy.<ref>{{cytuj książkę |nazwisko = Baylis| imię = John| nazwisko2 = Smith| imię2 = Steve| tytuł = The Globalization of World Politics| wydawca = Oxford University Press| miejsce = Oxford| rok = 2001| strony = 214}}</ref> |
||
Na reżim składają się m.in. akty [[prawo międzynarodowe|prawa międzynarodowego]], powszechnie obowiązujące zwyczaje, umowy handlowe czy protokoły gospodarcze. Wyznaczają one układ bodźców i ograniczeń oddziałujących na zachowania aktorów w danym reżimie. |
Na reżim składają się m.in. akty [[prawo międzynarodowe|prawa międzynarodowego]], powszechnie obowiązujące zwyczaje, umowy handlowe czy protokoły gospodarcze. Wyznaczają one układ bodźców i ograniczeń oddziałujących na zachowania aktorów w danym reżimie. |
||
| Linia 14: | Linia 14: | ||
Pojęcie reżimu jest krytykowane jako niejasne i nieprecyzyjne. Niemniej jednak znalazło szerokie uznanie wśród zwolenników różnych paradygmatów stosunków międzynarodowych ([[realizm (stosunki międzynarodowe)|realistów]], [[liberalizm (stosunki międzynarodowe)|liberałów]] czy [[konstruktywizm (stosunki międzynarodowe)|konstruktywistów]]). |
Pojęcie reżimu jest krytykowane jako niejasne i nieprecyzyjne. Niemniej jednak znalazło szerokie uznanie wśród zwolenników różnych paradygmatów stosunków międzynarodowych ([[realizm (stosunki międzynarodowe)|realistów]], [[liberalizm (stosunki międzynarodowe)|liberałów]] czy [[konstruktywizm (stosunki międzynarodowe)|konstruktywistów]]). |
||
{{ |
{{Przypisy}} |
||
[[Kategoria:Teoria stosunków międzynarodowych]] |
[[Kategoria:Teoria stosunków międzynarodowych]] |
||
Wersja z 17:41, 26 mar 2016
Reżim – we współczesnej teorii stosunków międzynarodowych oznacza pewien rodzaj instytucji, czyli powiązanych ze sobą norm, procedur i oczekiwań, regulujących całościowo pewien wyróżniony tematycznie obszar stosunków międzynarodowych (np. reżim prawa autorskiego czy międzynarodowego obrotu bananami). Reżimy wyznaczają ramy do działań aktorów i w danym obszarze problemowym tworzą określony porządek międzynarodowy.[1]
Na reżim składają się m.in. akty prawa międzynarodowego, powszechnie obowiązujące zwyczaje, umowy handlowe czy protokoły gospodarcze. Wyznaczają one układ bodźców i ograniczeń oddziałujących na zachowania aktorów w danym reżimie.
Najbardziej znane ujęcie pojęcia reżimu znaleźć można u Stephena Krasnera, który określa reżimy jako układ wyraźnych lub domniemanych ukrytych zasad (principles), norm (norms), reguł (rules) i procedur decyzyjnych (decision-making procedures), kształtujących i oczekiwania aktorów i ułatwiających osiągnięcie konsensusu.[2]
- Zasady to przekonania aktorów co do faktów i przyczynowości;
- Normy to standardy zachowania ujęte w postaci praw i obowiązków;
- Reguły to warunki dokonywania skutecznych działań;
- Procedury dominujące praktyki realizacji wspólnych postanowień
Pojęcie reżimu jest krytykowane jako niejasne i nieprecyzyjne. Niemniej jednak znalazło szerokie uznanie wśród zwolenników różnych paradygmatów stosunków międzynarodowych (realistów, liberałów czy konstruktywistów).
- ↑ John Baylis, Steve Smith: The Globalization of World Politics. Oxford: Oxford University Press, 2001, s. 214.
- ↑ Stephen Krasner: Structural Causes and Regime Consequences: Regimes as Intervening Variables. W: International Regimes. Tegoż (red.). Ithaca: Cornell University Press, 1983, s. 1-21.