Pałeczka zapalenia płuc: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m Kontrola autorytatywna, WP:SK |
|||
Linia 5: | Linia 5: | ||
| królestwo= [[bakterie]] |
| królestwo= [[bakterie]] |
||
| typ= [[proteobakterie]] |
| typ= [[proteobakterie]] |
||
| podtyp= |
| podtyp= |
||
| klasa=[[Gammaproteobacterie]] |
| klasa=[[Gammaproteobacterie]] |
||
| podklasa= |
| podklasa= |
||
| rząd= [[Enterobakterie|Enterobacteriales]] |
| rząd= [[Enterobakterie|Enterobacteriales]] |
||
| podrząd= |
| podrząd= |
||
| rodzina=[[Enterobakterie|Enterobacteriaceae]] |
| rodzina=[[Enterobakterie|Enterobacteriaceae]] |
||
| rodzaj= ''[[Klebsiella]]'' |
| rodzaj= ''[[Klebsiella]]'' |
||
| gatunek=''Klebsiella pneumoniae'' |
| gatunek=''Klebsiella pneumoniae'' |
||
| podgatunek = |
| podgatunek = |
||
| łacina= ''Klebsiella pneumoniae'' |
| łacina= ''Klebsiella pneumoniae'' |
||
| cytat= (Schroeter 1886) |
| cytat= (Schroeter 1886) |
||
Trevisan 1887 |
Trevisan 1887 |
||
| barwienie= |
| barwienie= |
||
| kształt= |
| kształt= |
||
}} |
}} |
||
'''Pałeczka zapalenia płuc''' (''Klebsiella pneumoniae'') – [[otoczka bakteryjna|otoczkowa]], [[przetrwalnik|nieprzetrwalnikująca]], [[Rzęska|bezrzęskowa]] bakteria [[Bakterie Gram-ujemne|Gram ujemna]] o dużej zjadliwości. Została opisana po raz pierwszy przez [[Carl Friedländer|Friedländera]] w [[1883]] roku<ref name = "bla">{{Cytuj książkę | nazwisko = Praca pod redakcją Leona Jabłońskiego | imię = | tytuł = Podstawy mikrobiologii lekarskiej : podręcznik dla studentów | data = 1979 | wydawca = Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich | miejsce = Warszawa | isbn = 83-200-0181-1 | strony = 265–269 |
'''Pałeczka zapalenia płuc''' (''Klebsiella pneumoniae'') – [[otoczka bakteryjna|otoczkowa]], [[przetrwalnik|nieprzetrwalnikująca]], [[Rzęska|bezrzęskowa]] bakteria [[Bakterie Gram-ujemne|Gram ujemna]] o dużej zjadliwości. Została opisana po raz pierwszy przez [[Carl Friedländer|Friedländera]] w [[1883]] roku<ref name = "bla">{{Cytuj książkę | nazwisko = Praca pod redakcją Leona Jabłońskiego | imię = | tytuł = Podstawy mikrobiologii lekarskiej : podręcznik dla studentów | data = 1979 | wydawca = Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich | miejsce = Warszawa | isbn = 83-200-0181-1 | strony = 265–269}}</ref>. Wchodzi w skład flory fizjologicznej skóry, jamy ustnej i jelit<ref name="sherris_medical_microbiology_a01">{{Cytuj książkę | nazwisko = Ryan | imię = Kenneth J. | nazwisko2 = Ray | imię2 = C. L. | nazwisko3 = Sherris | imię3 = John C. | tytuł = Sherris medical microbiology: an introduction to infectious diseases | data = 2004 | wydawca = McGraw-Hill | miejsce = New York | isbn = 0-8385-8529-9 | strony =}}</ref>. Jest przyczyną około 8% [[Zakażenia szpitalne|zakażeń szpitalnych]]. |
||
== Fizjologia i profil biochemiczny == |
== Fizjologia i profil biochemiczny == |
||
Linia 29: | Linia 29: | ||
== Leczenie i oporność na antybiotyki == |
== Leczenie i oporność na antybiotyki == |
||
Bakteria posiada wrodzoną [[oporność na antybiotyki]] z grupy [[penicyliny|penicylin]] związaną z wytwarzaniem [[Penicylinaza|penicylinazy]], przy czym także [[Inhibitory beta-laktamaz|penicyliny z inhibitorem]] wykazują niezadowalającą aktywność. Część szczepów – w Polsce jest to około 60% – wytwarza enzym rozkładający antybiotyki o szerokim spektrum substratowym ([[ESBL|ESβL]]), który wyklucza stosowanie [[Cefalosporyny|cefalosporyn]] wszystkich generacji. Pierwsze szczepy oporne wyizolowano w 1983, a ich selekcja jest jednym z negatywnych skutków stosowania [[Antybiotyki|antybiotyków]] o szerokim spektrum działania. Część pałeczek jest ponadto oporna na [[aminoglikozydy]]. W 1996 po raz pierwszy w Stanach Zjednoczonych opisano szczepy Klebsiella pneumoniae produkujące [[karbapenemazy]]<ref name="Tegmark Wisell-2007">{{Cytuj pismo | nazwisko = Tegmark Wisell | imię = K. | nazwisko2 = Haeggman | imię2 = S. | nazwisko3 = Gezelius | imię3 = L. | nazwisko4 = Thompson | imię4 = O. | nazwisko5 = Gustafsson | imię5 = I. | tytuł = Identification of Klebsiella pneumoniae carbapenemase in Sweden. | czasopismo = Euro Surveill | wolumin = 12 | numer = 12 | strony = E071220.3 | miesiąc = Dec | rok = 2007 | doi = | pmid = 18179763 |
Bakteria posiada wrodzoną [[oporność na antybiotyki]] z grupy [[penicyliny|penicylin]] związaną z wytwarzaniem [[Penicylinaza|penicylinazy]], przy czym także [[Inhibitory beta-laktamaz|penicyliny z inhibitorem]] wykazują niezadowalającą aktywność. Część szczepów – w Polsce jest to około 60% – wytwarza enzym rozkładający antybiotyki o szerokim spektrum substratowym ([[ESBL|ESβL]]), który wyklucza stosowanie [[Cefalosporyny|cefalosporyn]] wszystkich generacji. Pierwsze szczepy oporne wyizolowano w 1983, a ich selekcja jest jednym z negatywnych skutków stosowania [[Antybiotyki|antybiotyków]] o szerokim spektrum działania. Część pałeczek jest ponadto oporna na [[aminoglikozydy]]. W 1996 po raz pierwszy w Stanach Zjednoczonych opisano szczepy Klebsiella pneumoniae produkujące [[karbapenemazy]]<ref name="Tegmark Wisell-2007">{{Cytuj pismo | nazwisko = Tegmark Wisell | imię = K. | nazwisko2 = Haeggman | imię2 = S. | nazwisko3 = Gezelius | imię3 = L. | nazwisko4 = Thompson | imię4 = O. | nazwisko5 = Gustafsson | imię5 = I. | tytuł = Identification of Klebsiella pneumoniae carbapenemase in Sweden. | czasopismo = Euro Surveill | wolumin = 12 | numer = 12 | strony = E071220.3 | miesiąc = Dec | rok = 2007 | doi = | pmid = 18179763}}</ref>. |
||
Aktywność zachowują: [[kolistyna]], [[kotrimoksazol]] i [[Chinolony|fluorochinolony]]. |
Aktywność zachowują: [[kolistyna]], [[kotrimoksazol]] i [[Chinolony|fluorochinolony]]. |
||
Linia 38: | Linia 38: | ||
{{wikispecies|Klebsiella pneumoniae}} |
{{wikispecies|Klebsiella pneumoniae}} |
||
{{commonscat|Klebsiella pneumoniae}} |
{{commonscat|Klebsiella pneumoniae}} |
||
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Dzierżanowska | imię = Danuta | tytuł = Antybiotykoterapia praktyczna | data = 2008 | wydawca = [Alfa]-Medica Press | miejsce = Bielsko-Biała | wydanie = IV | isbn = 978-83-7522-013-1 | strony = 326–327 |
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Dzierżanowska | imię = Danuta | tytuł = Antybiotykoterapia praktyczna | data = 2008 | wydawca = [Alfa]-Medica Press | miejsce = Bielsko-Biała | wydanie = IV | isbn = 978-83-7522-013-1 | strony = 326–327}} |
||
{{Zastrzeżenia|Medycyna}} |
{{Zastrzeżenia|Medycyna}} |
||
{{Kontrola autorytatywna}} |
|||
[[Kategoria:Enterobakterie]] |
[[Kategoria:Enterobakterie]] |
Wersja z 21:08, 30 kwi 2016
Szablon:Bakteria infobox Pałeczka zapalenia płuc (Klebsiella pneumoniae) – otoczkowa, nieprzetrwalnikująca, bezrzęskowa bakteria Gram ujemna o dużej zjadliwości. Została opisana po raz pierwszy przez Friedländera w 1883 roku[1]. Wchodzi w skład flory fizjologicznej skóry, jamy ustnej i jelit[2]. Jest przyczyną około 8% zakażeń szpitalnych.
Fizjologia i profil biochemiczny
Pałeczki Klebsiella pneumoniae wytwarzają ureazę, fermentują laktozę, glukozę; potrafią wykorzystać kwas malonowy i cytrynian sodu jako źródło węgla. Hodowla odbywa się na agarze zwykłym, agarze z krwią oraz podłożu MacConkeya. Śluzowy wygląd kolonii w trakcie hodowli pozwala na kwalifikację do prawidłowego rodzaju, dalsza identyfikacja wymaga testów biochemicznych[1]. Mikroskopowo przyjmują wygląd pałeczek.
Chorobotwórczość
Pałeczka zapalenia płuc występuje bardzo często w drogach oddechowych i przewodzie pokarmowym u pacjentów przebywających w szpitalu (u 1-6% zdrowych osób i u około 20% hospitalizowanych)[3]. Może spowodować zapalenie płuc, zakażenia w obrębie przewodu pokarmowego, kości, stawów lub układu moczowego, przy czym zakażenie tego ostatniego prowadzi czasami do sepsy. U noworodków jest ponadto czynnikiem etiologicznym zapalenia opon mózgowych.
Leczenie i oporność na antybiotyki
Bakteria posiada wrodzoną oporność na antybiotyki z grupy penicylin związaną z wytwarzaniem penicylinazy, przy czym także penicyliny z inhibitorem wykazują niezadowalającą aktywność. Część szczepów – w Polsce jest to około 60% – wytwarza enzym rozkładający antybiotyki o szerokim spektrum substratowym (ESβL), który wyklucza stosowanie cefalosporyn wszystkich generacji. Pierwsze szczepy oporne wyizolowano w 1983, a ich selekcja jest jednym z negatywnych skutków stosowania antybiotyków o szerokim spektrum działania. Część pałeczek jest ponadto oporna na aminoglikozydy. W 1996 po raz pierwszy w Stanach Zjednoczonych opisano szczepy Klebsiella pneumoniae produkujące karbapenemazy[4].
Aktywność zachowują: kolistyna, kotrimoksazol i fluorochinolony.
- ↑ a b Praca pod redakcją Leona Jabłońskiego: Podstawy mikrobiologii lekarskiej : podręcznik dla studentów. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1979, s. 265–269. ISBN 83-200-0181-1.
- ↑ Kenneth J. Ryan, C. L. Ray, John C. Sherris: Sherris medical microbiology: an introduction to infectious diseases. New York: McGraw-Hill, 2004. ISBN 0-8385-8529-9.
- ↑ Mikrobiologia lekarska. Maria Lucyna Zaremba i Jerzy Borowski. Wydawnictwo PZWL, wydanie III (dodruk). ISBN 83-200-2896-5. Strona 207
- ↑ K. Tegmark Wisell, S. Haeggman, L. Gezelius, O. Thompson i inni. Identification of Klebsiella pneumoniae carbapenemase in Sweden.. „Euro Surveill”. 12 (12), s. E071220.3, Dec 2007. PMID: 18179763.
Bibliografia
- Danuta Dzierżanowska: Antybiotykoterapia praktyczna. Wyd. IV. Bielsko-Biała: [Alfa]-Medica Press, 2008, s. 326–327. ISBN 978-83-7522-013-1.