Najstarsze lokacje miast w Polsce na prawie niemieckim: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Anulowanie wersji 45775853 autora Zugspitze2962 (dyskusja) brak źródła |
|||
Linia 10: | Linia 10: | ||
W [[XIII wiek|XIII w.]] [[lokacja (historia)|lokowano]] w [[Polska w okresie rozbicia dzielnicowego|księstwach rządzonych przez dynastów piastowskich]] oraz na [[Pomorze Gdańskie|Pomorzu Gdańskim]] 230 miast. Na [[Śląsk]]u 128 (101 lokacji książęcych, 21 kościelnych, 6 rycerskich), w [[Wielkopolska|Wielkopolsce]] 38 (24 lokacje książęce, 6 kościelnych, 8 rycerskich), w [[Małopolska|Małopolsce]] 29 (11 lokacji książęcych, 17 kościelnych, 1 rycerska), w ziemiach [[ziemia łęczycka|łęczyckiej]] i [[ziemia sieradzka|sieradzkiej]] 17 (13 lokacji książęcych, 4 kościelne), na [[Kujawy|Kujawach]] i w [[ziemia dobrzyńska|ziemi dobrzyńskiej]] 9 (5 lokacji książęcych, 4 kościelne), na [[Pomorze Gdańskie|Pomorzu Gdańskim]] 5 (4 lokacje książęce, 1 kościelna) i na Mazowszu 4 (2 lokacje książęce i 2 kościelne)<ref name="BS">[[Maria Bogucka]], [[Henryk Samsonowicz]], ''Dzieje miast i mieszczaństwa w Polsce przedrozbiorowej'', Ossolineum 1986, ISBN 83-04-01701-6, s. 84-88</ref> |
W [[XIII wiek|XIII w.]] [[lokacja (historia)|lokowano]] w [[Polska w okresie rozbicia dzielnicowego|księstwach rządzonych przez dynastów piastowskich]] oraz na [[Pomorze Gdańskie|Pomorzu Gdańskim]] 230 miast. Na [[Śląsk]]u 128 (101 lokacji książęcych, 21 kościelnych, 6 rycerskich), w [[Wielkopolska|Wielkopolsce]] 38 (24 lokacje książęce, 6 kościelnych, 8 rycerskich), w [[Małopolska|Małopolsce]] 29 (11 lokacji książęcych, 17 kościelnych, 1 rycerska), w ziemiach [[ziemia łęczycka|łęczyckiej]] i [[ziemia sieradzka|sieradzkiej]] 17 (13 lokacji książęcych, 4 kościelne), na [[Kujawy|Kujawach]] i w [[ziemia dobrzyńska|ziemi dobrzyńskiej]] 9 (5 lokacji książęcych, 4 kościelne), na [[Pomorze Gdańskie|Pomorzu Gdańskim]] 5 (4 lokacje książęce, 1 kościelna) i na Mazowszu 4 (2 lokacje książęce i 2 kościelne)<ref name="BS">[[Maria Bogucka]], [[Henryk Samsonowicz]], ''Dzieje miast i mieszczaństwa w Polsce przedrozbiorowej'', Ossolineum 1986, ISBN 83-04-01701-6, s. 84-88</ref> |
||
* przed [[1211]] - [[Złotoryja]]<ref group="uwaga">Data otrzymania pouczenia prawnego z Magdeburga.</ref><ref>''Miasta polskie w Tysiącleciu'', Wrocław–Warszawa–Kraków 1967, t. II, s. 608; ''Dzieje Złotoryi'', pod redakcją R. Gładkiewicza, Złotoryja-Wrocław 1997, s. 33-34.</ref> |
* przed [[1211]] - [[Złotoryja]]<ref group="uwaga">Data otrzymania pouczenia prawnego z Magdeburga.</ref><ref>''Miasta polskie w Tysiącleciu'', Wrocław–Warszawa–Kraków 1967, t. II, s. 608; ''Dzieje Złotoryi'', pod redakcją R. Gładkiewicza, Złotoryja-Wrocław 1997, s. 33-34.</ref> |
||
⚫ | * [[1214]] - [[Historia Wrocławia|Wrocław]]<ref group="uwaga">Wrocław otrzymywał przywileje lokacyjne dwu lub trzykrotnie, przy czym daty tych lokacji nie są pewne i są dyskutowane przez historyków: po raz pierwszy przez Henryka Brodatego w roku 1226 (lub 1214, bowiem w dokumencie księcia z tego roku wymieniany jest sołtys wrocławski Godinus, co wskazuje, że była to gmina już miejska); prawdopodobnie pomiędzy majem 1241 a marcem 1242 [[Bolesław II Rogatka]] rozszerzył znacznie obszar lokowanego miasta; w 1261 książęta [[Henryk III Biały]] i [[Władysław wrocławski]] nadali miastu prawo magdeburskie</ref><ref name="Wro">[[Encyklopedia Wrocławia]], Wrocław 2000, ISBN 83-7023-749-5, s. 462, [[Jan Drabina]], ''Miasta śląskie w średniowieczu'', Wydawnictwo "Śląsk", Katowice 1987, ISBN 83-216-0711-X, s. 183-186 oraz [http://baza.archiwa.gov.pl/sezam/sezam.php?l=&mode=show&zespoly_id=87689 Archiwum Państwowe we Wrocławiu]</ref>, [[Wleń]]<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.wlen.pl/index.php?id=20 | tytuł = Historia miasta i gminy Wleń | opublikowany = Gmina Wleń | język = pl | data dostępu = 2014-05-04}}</ref> |
||
* [[1214]] - [[Wleń]]<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.wlen.pl/index.php?id=20 | tytuł = Historia miasta i gminy Wleń | opublikowany = Gmina Wleń | język = pl | data dostępu = 2014-05-04}}</ref> |
|||
* przed [[1217]] - [[Lwówek Śląski]]<ref>M. Zlat, ''Lwówek Śląski'', Wrocław-Warszawa-Kraków 1961, s. 12.</ref>, [[Opole]]<ref group="uwaga">Pierwsza wzmianka o prawach ''hospites'' lokowanych w mieście pochodzi z 1217 r.</ref><ref>J. Drabina, ''Historia miast śląskich w średniowieczu'', Kraków 2000, s. 56.</ref>, [[Historia Raciborza|Racibórz]]<ref group="uwaga">Pierwsza wzmianka o prawach ''hospites'' lokowanych mieście pochodzi z 1217 r.</ref><ref>J. Drabina, ''Historia miast śląskich w średniowieczu'', Kraków 2000, s. 69.</ref> |
* przed [[1217]] - [[Lwówek Śląski]]<ref>M. Zlat, ''Lwówek Śląski'', Wrocław-Warszawa-Kraków 1961, s. 12.</ref>, [[Opole]]<ref group="uwaga">Pierwsza wzmianka o prawach ''hospites'' lokowanych w mieście pochodzi z 1217 r.</ref><ref>J. Drabina, ''Historia miast śląskich w średniowieczu'', Kraków 2000, s. 56.</ref>, [[Historia Raciborza|Racibórz]]<ref group="uwaga">Pierwsza wzmianka o prawach ''hospites'' lokowanych mieście pochodzi z 1217 r.</ref><ref>J. Drabina, ''Historia miast śląskich w średniowieczu'', Kraków 2000, s. 69.</ref> |
||
* [[1217]] - [[Leśnica (województwo opolskie)|Leśnica]]<ref name="BS"/> |
* [[1217]] - [[Leśnica (województwo opolskie)|Leśnica]]<ref name="BS"/> |
||
Linia 17: | Linia 17: | ||
* [[1225]] - [[Biała (miasto)|Biała]]<ref name="BS"/> |
* [[1225]] - [[Biała (miasto)|Biała]]<ref name="BS"/> |
||
* przed [[1226]] - [[Krosno Odrzańskie]]<ref name="BS"/><ref group="uwaga">Ograniczone prawo miejskie. Pełne prawo magdeburskie dopiero w [[1317]]</ref><ref>''Miasta polskie w Tysiącleciu'', Wrocław–Warszawa–Kraków 1967, t. II, s. 639.</ref> |
* przed [[1226]] - [[Krosno Odrzańskie]]<ref name="BS"/><ref group="uwaga">Ograniczone prawo miejskie. Pełne prawo magdeburskie dopiero w [[1317]]</ref><ref>''Miasta polskie w Tysiącleciu'', Wrocław–Warszawa–Kraków 1967, t. II, s. 639.</ref> |
||
⚫ | * [[ |
||
* przed [[1228]] - [[Świebodzice]]<ref name="BS"/> |
* przed [[1228]] - [[Świebodzice]]<ref name="BS"/> |
||
* [[1228]] - [[Byczyna]]{{r|Byczyna}} |
* [[1228]] - [[Byczyna]]{{r|Byczyna}} |
Wersja z 22:03, 16 maj 2016
Lokacje na prawie niemieckim, polegające na organizacji i zabudowie miast nowego typu, to najbardziej charakterystyczne i najważniejsze zjawisko w historii gospodarczej i społecznej ziem polskich XIII wieku[1][2][3].
Inicjatywa lokacyjna należała do władcy (księcia zwierzchniego, króla) oraz rycerzy i duchowieństwa. Pierwszej lokacji dokonał w 1211 r. książę śląski Henryk Brodaty udzielając Złotoryi przywileju korzystania z prawa nadanego w 1188 r. mieszczanom magdeburskim[4].
Poniższa lista przedstawia najstarsze miasta Polski pod względem prawnym, czyli roku uzyskania przez nie praw miejskich.
Miasta lokowane w XIII w. w księstwach piastowskich i na Pomorzu Gdańskim
W XIII w. lokowano w księstwach rządzonych przez dynastów piastowskich oraz na Pomorzu Gdańskim 230 miast. Na Śląsku 128 (101 lokacji książęcych, 21 kościelnych, 6 rycerskich), w Wielkopolsce 38 (24 lokacje książęce, 6 kościelnych, 8 rycerskich), w Małopolsce 29 (11 lokacji książęcych, 17 kościelnych, 1 rycerska), w ziemiach łęczyckiej i sieradzkiej 17 (13 lokacji książęcych, 4 kościelne), na Kujawach i w ziemi dobrzyńskiej 9 (5 lokacji książęcych, 4 kościelne), na Pomorzu Gdańskim 5 (4 lokacje książęce, 1 kościelna) i na Mazowszu 4 (2 lokacje książęce i 2 kościelne)[5]
- przed 1211 - Złotoryja[a][6]
- 1214 - Wrocław[b][7], Wleń[8]
- przed 1217 - Lwówek Śląski[9], Opole[c][10], Racibórz[d][11]
- 1217 - Leśnica[5]
- 1221 - Sobótka[12]
- 1223 - Cieszyn[e][13][f], Nysa[g][14], Środa Śląska[5][h][15], Ujazd[16]
- 1225 - Biała[5]
- przed 1226 - Krosno Odrzańskie[5][i][17]
- przed 1228 - Świebodzice[5]
- 1228 - Byczyna[18]
- przed 1231 - Śródka[5]
- 1231 - Strzelno[j][19]
- przed 1232 Głuchołazy[k][5][20]
- 1233 - Nowogrodziec[l][21]
- 1234 - Oława[m][22]
- 1236 - Gdańsk[23]
- 1237 - Płock[24]
- 1237/1238 - Inowrocław[n][25]
- 1238 - Nowogród Bobrzański[26]
- 1239 - Dobrzyń nad Wisłą[27], Iłża[28]
- 1241-1244 Koziniec[29][o]
- 1242 - Strzegom[p][30]
- przed 1243 Sandomierz[5]
- 1243 - Gniezno[q][31]
- 1244 - Sulęcin[r][32], Kłobuck(?)[s][33]
- 1245 - Milicz[t][34], Człopa[35]
- przed 1248 - Międzyrzecz[u][36]
- 1249 - Lubiąż[37][v], Namysłów[w][38]
- 1250 - Brzeg[39], Brześć Kujawski[x][40], Grodków[y][41], Lewin Brzeski[z][42], Trzebnica[aa][43],
- 1251 - Bolesławiec[ab][44], Chełmża[ac][45], Kostrzyn[46]
- 1252 - Cerekwica[ad][43], Radziejów[ae][47], Wiązów[af][43], Zawonia[ag][48].
- 1253 - Bochnia[ah][49], Głogów[50], Kluczbork[ai][43], Oleśnica[51], Poznań[aj][52], Śrem[ak][53], Przyłęk[al][29][54][am], Ziębice[an][55], Żmigród[ao][43]
- 1253-1255 Legnica[56]
- 1254 - Bytom[57], Paczków[ap][58]
- 1255 - Kłecko[aq][59], Sieradz[ar][60], Warta[as][61], Włocławek[62]
- 1257 - Biecz[63], Jarocin[64], Kraków[at][65][66][67][68][69][70][71], Pobiedziska[72], Pyzdry[73], Wodzisław Śląski[au][74]
- 1259 - Ścinawa[75]
- 1260 - Pyskowice[76], Szprotawa[77], Tczew[78], Żagań[av][77], Żary[79]
- 1261 - Wołczyn[aw][43]
- 1262 - Czeladź[80], Kcynia[81]
- 1263 - Wrocław-Nowe Miasto[ax][43], Pyrzyce[82], Żnin[83]
- 1264 - Połaniec[84], Skaryszew[85]
- 1265 - Krzanowice[86]
- 1266 - Bierutów[ay][87], Dzierżoniów[az][88], Radomsko[89]
- 1267 - Łęczyca[90], Skała[91], Świdnica[ba][92]
- przed 1268 - Kalisz[93][94][bb]
- 1268 - Byczyna[18][bc], Gniewkowo[95], Grodków[bd][96], Koprzywnica[97][be]
- 1270 - Woźniki[98]
- 1271 - Jędrzejów[99]
- 1272 - Oświęcim[100], Żory[101]
- 1273 - Wolbórz[102], Wschowa[103][bf], Stary Sącz[104]
- 1275 - Głubczyce[105], Jawor[bg][106], Krapkowice[107] Olesno[108][bh]
- 1276 - Bolków[bi][109], Gliwice[bj][110], Pajęczno[111], Siewierz[112]
- 1277 - Kęty[113]
- 1278 - Gostyń[114], Wojnicz[115][bk]
- 1279 - Nowe Brzesko[116], Prudnik[117], Świebodzice[bl][118]
- 1280 - Przemków[119], Rogoźno[120]
- 1282 - Niemcza[bm][121], Opatów[122], Wieluń[123]
- 1283 - Kępno[124], Niemodlin[bn][125], Ostrzeszów[126][bo], Pleszew[127], Żerków[128]
- 1285 - Głogówek[bp][129], Wołów[bq][130]
- przed 1286 - Strzelce Krajeńskie[131]
- 1286 - Sławków[132]
- 1287 - Busko-Zdrój[133], Prusice[br][134], Ząbkowice Śląskie[bs][135]
- przed 1288 - Zgierz[136]
- 1288 - Chojnów[bt][137], Jelenia Góra[bu][138]
- 1289 - Kościan[139], Koźle[bv][140],
- przed 1290 - Krobia[141]
- 1290 - Miechów[142], Góra[bw][143], Słupca[144], Strzelce Opolskie[145], Uniejów[146], Wąsosz[bx][143], Wieliczka[147]
- 1291 - Lubomierz[by][148], Piotrków Trybunalski[149], Polkowice[bz][143]
- 1292 - Kamienna Góra[150], Lubawka[151], Nowy Sącz[152], Strzelin[153], Zator[ca][154]
- 1293 - Konin[155], Twardogóra[143]
- 1294 - Gorzów Śląski[156]
- 1295 - Janowiec Wielkopolski[157], Lubin[cb][158], Nowe Miasteczko[cc][143], Skwierzyna[159], Szadek[160][cd], Świerzawa[ce][161]
- przed 1296 - Sulejów[162]
- 1296 - Baborów[163]
- 1297 - Kąty Wrocławskie[cf][164]
- 1298 - Łowicz[165]
- 1299 - Nakło nad Notecią[166], Olkusz[167]
- 1300 - Bardo[cg][168], Lubliniec[169], Sulechów[ch][143], Warszawa[170]
Miasta lokowane w XIII w. znajdujące się obecnie w Polsce
- 1233 - Chełmno[171], Kwidzyn[ci][172], Toruń[cj][173]
- 1234-1239 - Radzyń Chełmiński[174]
- 1235 - Gubin[175]
- 1243 - Stargard Szczeciński[176], Szczecin[ck][177]
- 1246 - Elbląg[cl][178]
- 1253-1255 - Zawidów[cm][179]
- 1254 - Braniewo[cn][180], Gryfino[co][181]
- 1255 - Chojna[182], Kołobrzeg[cp][183]
- 1257 - Gorzów Wielkopolski[184]
- 1260 - Dąbie[185], Police[186]
- 1262 - Gryfice[187]
- 1265 - Słupsk[188]
- 1266 - Koszalin[189]
- 1268 - Goleniów[190], Lubań[cq][191], Sulików[cr][192]
- 1270 - Myślibórz[193]
- 1274 - Kamień Pomorski[194]
- 1275 - Kłodzko[cs][195], Kowalewo Pomorskie[196]
- 1277 - Płoty[197], Trzebiatów[198]
- 1278 - Barlinek[199], Maszewo[200], Wolin[201]
- 1281 - Trzcińsko-Zdrój[202]
- 1283 - Lubsko[203]
- 1284 - Choszczno[204]
- 1286 - Malbork[205]
- 1288 - Resko[206]
- 1290 - Pełczyce[207]
- 1291 - Grudziądz[208]
- 1293 - Kisielice[209]
- 1295 - Łobez[210], Nowe Warpno[ct][211]
- 1296 - Świdwin[212]
- 1297 - Drawsko Pomorskie[213], Pasłęk[214]
- 1298 - Brodnica[cu][215]
- 1299 - Białogard[216]
Zobacz też
- nadania praw miejskich w Polsce po 1900
- miejscowości w Polsce pozbawione praw miejskich
- dawne miasta Polski w zestawieniu alfabetycznym
- dawne osiedla w Polsce
- Polska w okresie rozbicia dzielnicowego
- lokacja Krakowa
- ↑ Benedykt Zientara, Przemiany społeczno-gospodarcze miast w dobie lokacji w Miasta doby feudalnej w Europie środkowo-wschodniej, pod red. A. Gieysztora i T. Rosłanowskiego, PWN, Warszawa 1976
- ↑ Maria Bogucka, Henryk Samsonowicz, Dzieje miast i mieszczaństwa w Polsce przedrozbiorowej, Ossolineum, Wrocław 1986, ISBN 83-04-01701-6
- ↑ Jan Rutkowski, Historia gospodarcza Polski (do 1864 4.), Książka i Wiedza, Warszawa 1953
- ↑ Historia Złotoryi. Złotoryja on-line. [dostęp 2014-05-04]. (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i Maria Bogucka, Henryk Samsonowicz, Dzieje miast i mieszczaństwa w Polsce przedrozbiorowej, Ossolineum 1986, ISBN 83-04-01701-6, s. 84-88
- ↑ Miasta polskie w Tysiącleciu, Wrocław–Warszawa–Kraków 1967, t. II, s. 608; Dzieje Złotoryi, pod redakcją R. Gładkiewicza, Złotoryja-Wrocław 1997, s. 33-34.
- ↑ Encyklopedia Wrocławia, Wrocław 2000, ISBN 83-7023-749-5, s. 462, Jan Drabina, Miasta śląskie w średniowieczu, Wydawnictwo "Śląsk", Katowice 1987, ISBN 83-216-0711-X, s. 183-186 oraz Archiwum Państwowe we Wrocławiu
- ↑ Historia miasta i gminy Wleń. Gmina Wleń. [dostęp 2014-05-04]. (pol.).
- ↑ M. Zlat, Lwówek Śląski, Wrocław-Warszawa-Kraków 1961, s. 12.
- ↑ J. Drabina, Historia miast śląskich w średniowieczu, Kraków 2000, s. 56.
- ↑ J. Drabina, Historia miast śląskich w średniowieczu, Kraków 2000, s. 69.
- ↑ A. Krzywańska, Sobótka i okolice, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1972, s. 41.
- ↑ I. Panic, Studia z dziejów Skoczowa w średniowieczu, Cieszyn 1997, s. 31-32.
- ↑ J. Kębłowski, Nysa, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1972, s. 9.
- ↑ Środa Śląska dzieje miasta wina i skarbów, pod redakcją R. Żerelika, Wrocław 2006, s. 51.
- ↑ Miasta polskie w Tysiącleciu, Wrocław–Warszawa–Kraków 1967, t. II, s. 185.
- ↑ Miasta polskie w Tysiącleciu, Wrocław–Warszawa–Kraków 1967, t. II, s. 639.
- ↑ a b Historia miejscowości Byczyna. wirtualny sztetl. [dostęp 2014-05-04]. (pol.).
- ↑ Miasta polskie w Tysiącleciu, Wrocław–Warszawa–Kraków 1965, t. I, s. 343.
- ↑ Miasta polskie w Tysiącleciu, Wrocław–Warszawa–Kraków 1967, t. II, s. 164.
- ↑ Miasta polskie w Tysiącleciu, Wrocław–Warszawa–Kraków 1967, t. II, s. 577.
- ↑ J. Drabina, Historia miast śląskich w średniowieczu, Kraków 2000, s. 210.
- ↑ Historia Gdańska. trojmiasto.pl. [dostęp 2014-05-04]. (pol.).
- ↑ Miasta polskie w Tysiącleciu, Wrocław–Warszawa–Kraków 1967, t. II, s. 498.
- ↑ Dzieje Inowrocławia, pod redakcją Mariana Biskupa, PWN, Poznań 1978, t. I, s. 139.
- ↑ Wydarzenia lat 1230-1239. Historia Polski. [dostęp 2014-05-04]. (pol.).
- ↑ Dobrzyń nad Wisłą. PlanMiasta.net. [dostęp 2014-05-04]. (pol.).
- ↑ Miasta polskie w Tysiącleciu, Wrocław–Warszawa–Kraków 1965, t. I, s. 507.
- ↑ a b J. Organiściak, T. Dudziak, M. Dziedzic, Ząbkowickie opowieści, t. 3, Okolice Ząbkowic Śląskich. Monografia krajoznawcza, Ząbkowice Śląskie 1997, s. 131.
- ↑ Strzegom. Zarys historii miasta i regionu, pod red. K. Matwijowskiego, Wrocław-Strzegom 1998, s. 45.
- ↑ Miasta polskie w Tysiącleciu, Wrocław–Warszawa–Kraków 1967, t. II, s. 222.
- ↑ Miasta polskie w Tysiącleciu, Wrocław–Warszawa–Kraków 1967, t. II, s. 659.
- ↑ Miasta polskie w Tysiącleciu, Wrocław–Warszawa–Kraków 1965, t. I, s. 443
- ↑ Katalog zabytków sztuki w Polsce. Seria nowa, t. IV, Województwo wrocławskie, z. 3, Milicz, Żmigród, Twardogóra i okolice, Warszawa 1997, s. 45.
- ↑ Historia Powiatu Wałeckiego.
- ↑ Międzyrzecz - historia miasta. Miasto Międzyrzecz. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ K. Kalinowski, Lubiąż, Wrocław-warszawa-Kraków 1970, s. 12.
- ↑ J. Drabina, Historia miast śląskich w średniowieczu, Kraków 2000, s. 263.
- ↑ J. Drabina, Historia miast śląskich w średniowieczu, Kraków 2000, s. 142; A. Jureczko, Henryk III Biały, książę wrocławski (1247-1266), Kraków 2007, s. 136.
- ↑ Miasta polskie w Tysiącleciu, Wrocław–Warszawa–Kraków 1965, t. I, s. 313.
- ↑ T. Jurek, Rodowód Pogorzelów, Kraków 2005, s. 42; Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. VII, Województwo opolskie, z. 3 Powiat grodkowski, Warszawa 1964, s. 13.
- ↑ Miasta polskie w Tysiącleciu, Wrocław–Warszawa–Kraków 1967, t. II, s. 172.
- ↑ a b c d e f g A. Jureczko, Henryk III Biały, książę wrocławski (1247-1266), Kraków 2007, s. 136.
- ↑ Bolesławiec. Zarys monografii miasta, pod redakcją T. Bugaja i K. Matwijowskiego, Wrocław-Bolesławiec 2001, s. 30.
- ↑ A. Wędzki, Początki reformy miejskiej w środkowej Europie do połowy XIII wieku: Słowiańszczyzna Zachodnia, Warszawa – Poznań 1974, s. 155.
- ↑ Historia Kostrzyna. Urząd Miejski w Kostrzynie. [dostęp 2014-05-04]. (pol.).
- ↑ Miasta polskie w Tysiącleciu, Wrocław–Warszawa–Kraków 1965, t. II, s. 340.
- ↑ Zob. A. Jureczko, Henryk III Biały, książę wrocławski (1247-1266), Kraków 2007, s. 136
- ↑ Miasta polskie w Tysiącleciu, Wrocław–Warszawa–Kraków 1965, t. I, s. 632.
- ↑ Głogów. Zarys monografii miasta, Wrocław-Głogów 1994, s. 97.
- ↑ Oleśnica. Monografia miasta i okolic, pod redakcją S. Michalkiewicza, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1981, s. 39.
- ↑ Miasta polskie w Tysiącleciu, Wrocław–Warszawa–Kraków 1967, t. II, s. 195.
- ↑ Miasta polskie w Tysiącleciu, Wrocław–Warszawa–Kraków 1967, t. II, s. 308.
- ↑ Słownik geografii turystycznej Sudetów, t. 21, Wzgórza Niemczańsko-Strzelińskie, Przedgórze Paczkowskie, cz. N-Ż, pod redakcją M. Staffy, Wrocław 2008, s. 213
- ↑ M. Zlat, Ziębice, Wrocław-Warszawa-Kraków 1967, s. 7.
- ↑ Legnica. Zarys monografii miasta, pod red. S. Dąbrowskiego, Wrocław-Legnica 1998, s. 21.
- ↑ J. Drabina, Historia miast śląskich w średniowieczu, Kraków 2000, s. 173.
- ↑ B. Steinborn, Otmuchów, Paczków, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1982, s. 122.
- ↑ Oskar Lange, Lokacja miast Wielkopolski właściwej na prawie niemieckim w wiekach średnich (z mapą) ("Pamiętnik Historyczno-Prawny", t. 1, z. 5), Lwów 1925, s. 18.
- ↑ Miasta polskie w Tysiącleciu, Wrocław–Warszawa–Kraków 1967, t. II, s. 74.
- ↑ Miasta polskie w Tysiącleciu, Wrocław–Warszawa–Kraków 1967, t. II, s. 87.
- ↑ Historia Włocławka. [dostęp 2014-05-04]. (pol.).
- ↑ T. Ślawski: Biecz. Szkice historyczne. Biecz: 2002.
- ↑ Historia Jarocina. jarocin.net. [dostęp 2014-05-04]. (pol.).
- ↑ Józef Szujski Kraków aż do początków XV-go wieku. Wstępne słowo do najstarszych ksiąg tego miasta, w: Najstarsze księgi i rachunki miasta Krakowa od r. 1300 do 1400, wyd. Franciszek Piekosiński, J. Szujski, Kraków 1878
- ↑ H. Münch, Kraków do roku 1257 włącznie, "Kwartalnik Architektury i Urbanistyki. Teoria i Historia", t. VIII, 1958, z. 1, s. 1-40
- ↑ Jerzy Lesław Wyrozumski Dzieje Krakowa, t. 1: Kraków do schyłku wieków średnich, Kraków 1992, s. 147-160
- ↑ B. Krasnowolski, Lokacje i rozwój Krakowa, Kazimierza i Okołu. Problematyka rozwiązań urbanistycznych, w: Kraków. Nowe studia nad rozwojem miasta, red. J. Wyrozumski, Kraków 2007 ("Biblioteka Krakowska", nr 150), s. 355-426
- ↑ J. Wyrozumski, Lokacja czy lokacje Krakowa na prawie niemieckim?, w: Kraków. Nowe studia nad rozwojem miasta, red. J. Wyrozumski, Kraków 2007 ("Biblioteka Krakowska", nr 150), s. 121-151
- ↑ B. Wyrozumska, B. Krasnowolski, Wielka lokacja, w: Encyklopedia Krakowa, Kraków–Warszawa 2000, s. 1041-1042
- ↑ Katalog Skarbów Dziedzictwa Narodowego
- ↑ Historia-Pobiedziska. pobiedziska.pl. [dostęp 2014-05-04]. (pol.).
- ↑ Historia miejscowości Pyzdry. wirtualny sztetl. [dostęp 2014-05-04]. (pol.).
- ↑ Ludwik Musioł, Wodzisław 1257-1957, Katowice 1957.
- ↑ Wołów. Zarys monografii miasta, pod red. E. Kościk, Wrocław-Wołów 2002, s. 62.
- ↑ Historia Pyskowic. pyskowice.pl. [dostęp 2014-05-04]. (pol.).
- ↑ a b Dziedzictwo artystyczne Żagania, pod redakcją B. Czechowicza i M. Konopnickiej, Wrocław-Zielona Góra-Żagań 2006, s. 19.
- ↑ Historia miasta Tczewa. tczew.pl. [dostęp 2014-05-04]. (pol.).
- ↑ Spojrzenie w przeszłość - Żary. miasto Żary. [dostęp 2014-05-04]. (pol.).
- ↑ Marek Mrozowski: Czeladź - najkrótsza historia miasta. Czeladź: 2006. ISBN 83-921848-7-4.
- ↑ Kiedy powstała Kcynia?. kcynia.pl. [dostęp 2014-05-04]. (pol.).
- ↑ Pyrzyce - Historia. Urząd Miejski w Pyrzycach. [dostęp 2014-05-04]. (pol.).
- ↑ Historia Żnina - Średniowiecze. Urząd Miejski w Żninie. [dostęp 2014-05-04]. (pol.).
- ↑ Historia Połańca. polaniec.pl. [dostęp 2014-05-04]. (pol.).
- ↑ Historia Skaryszewa. Urząd Miasta i Gminy Skaryszew. [dostęp 2014-05-04]. (pol.).
- ↑ Historia Krzanowic. Urząd Miejski Krzanowice. [dostęp 2014-05-04]. (pol.).
- ↑ Katalog zabytków sztuki w Polsce. Seria nowa, t. IV, Województwo wrocławskie, z. 1, Oleśnica, Bierutów i okolice, Warszawa 1983, s. 1.
- ↑ Dzierżoniów. Zarys monografii miasta, pod redakcją S. Dąbrowskiego, Wrocław-Dzierżoniów 1998, s. 50.
- ↑ Historia Radomska. noworadomsk.pl. [dostęp 2014-05-04]. (pol.).
- ↑ Historia miasta Łęczyca. wirtualnysztetl. [dostęp 2014-05-04]. (pol.).
- ↑ Historia Skały. Gmina Skała. [dostęp 2014-05-04]. (pol.).
- ↑ Świdnica. Zarys monografii miasta, pod red. W. Korty, Wrocław-Świdnica 1995, s. 55.
- ↑ Zbyszko Górczak: Najstarsze lokacje miejskie w Wielkopolsce (do 1314 r.), Poznań 2002, s. 104
- ↑ Historia miasta Kalisz. Kalisz. [dostęp 2016-01-09]. (pol.).
- ↑ Gniewkowo - opis, położenie, historia. Galeria zdjęć polskich miast. [dostęp 2014-05-04]. (pol.).
- ↑ Schlesisches Urkundenbuch, Bd. 4, Köln-Wien 1988, nr 342, s. 227-228. Tłumaczenie niemieckie dokumentu Chronik der Stadt Grottkau, Grottkau 1867, s. 16-17.
- ↑ Historia miejscowości Koprzywnica. wirtualny sztetl. [dostęp 2014-05-04]. (pol.).
- ↑ Rys historyczny - gmina Woźniki. Gmina Woźniki. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Historia miejscowości Jędrzejów. wirtualny sztetl. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Historia Miasta Oświęcim. Centrum Informacji Turystycznej w Oświęcimiu. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ I. Panic, Studia z dziejów Skoczowa w średniowieczu, Cieszyn 1997, s. 35.
- ↑ Historia Wolborza. Gmina Wolbórz. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Historia miasta Wschowa. Miasto i Gmina Wschowa. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Historia Starego Sącza. wirtualny sztetl. [dostęp 2014-05-04]. (pol.).
- ↑ Historia Głubczyc. Miasto i Gmina Głubczyce. [dostęp 2014-05-04]. (pol.).
- ↑ J. Rybotycki, Jawor od A do Z, t. 1, Jawor 1997, s. 157.
- ↑ Historia miejscowości Krapkowice. wirtualny sztetl. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Rys historyczny Olesna. olesno.pl. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ O. Czerner, J. Rozpędowski, Bolków i Świny, Wrocław 1960, s. 9.
- ↑ J. Drabina, Historia miast śląskich w średniowieczu, Kraków 2000, s. 310.
- ↑ Rys historyczny Pajęczna. Urząd Miasta i Gminy Pajęczno. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Historia miasta i gminy Siewierz. Miasto i Gmina Siewierz. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Historia miasta Kęty. Muzeum im. Aleksandra Kłosińskiego w Kętach. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Historia miasta Gostyń. zycie-gostynia.pl. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Historia Wojnicza. Szkoła Podstawowa im. Św. Jana Kantego w Wojniczu. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Historia miejscowości Nowe Brzesko. wirtualny sztetl. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Historia miejscowości Prudnik. wirtualny sztetl. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Świebodzice. Zarys monografii miasta, pod red. K. Matwijowskiego, Wrocław-Świebodzice 2001, s. 45.
- ↑ Szkice z dziejów miasta Przemków. Historia Przemkowa. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Historia Rogoźna. Oficjalna strona rady gminy Rogoźno. [dostęp 2014-05-04]. (pol.).
- ↑ Niemcza. Wielka historia małego miasta, Wrocław 2002, s. 40.
- ↑ Historia miasta Opatów. Urząd Miasta i Gminy Opatów. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Historia miejscowości Wieluń. wirtualny sztetl. (pol.).
- ↑ Historia Kępna. Miasto i Gmina Kępno. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ J. Domska, Niemodlin i ziemia niemodlińska od 1224 roku do początków XX wieku, Opole-Niemodlin 1998, s. 10.
- ↑ Historia Ostrzeszowa. Urząd Miasta i Gminy Ostrzeszów. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Pleszew - dzieje miasta. Region Wielkopolska. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Historia Żerkowa. Gmina Żerków. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ J. Drabina, Historia miast śląskich w średniowieczu, Kraków 2000, s. 270.
- ↑ Wołów. Zarys monografii miasta, pod red. E. Kościk, Wrocław-Wołów 2002, s. 63.
- ↑ Historia Strzelec Krajeńskich. Miasto i Gmina Strzelce Krajeńskie. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Rys historyczny Sławkowa. Urząd Miasta Sławków. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Historia miasta. Miasto Busko Zdrój. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Inwentaryzacja krajoznawcza województwa wrocławskiego, z. 16, Gmina Prusice, Wrocław 1993, s. 15.
- ↑ J. Organiściak, Ząbkowickie opowieści, cz. 1, Z dziejów miasta, Ząbkowice Śląskie 1995, s. 9.
- ↑ Historia miasta Zgierz. Miasto Zgierz. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Chojnów dawniej i dziś. Szkice i materiały, pod redakcją R. Gładkiewicza, Chojnów-Wrocław 1992, s. 135.
- ↑ Jelenia Góra. Zarys rozwoju miasta, pod redakcją Z. Kwaśnego, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1989, s. 26.
- ↑ Historia miejscowości Kościan. wirtualny sztetl. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ J.Groger, "Kiedy miasto przestało być twierdzą", Heilbad 2005 s. 10.
- ↑ Historia miejscowości - Informacje o mieście - Krobia - Wirtualny Sztetl, www.sztetl.org.pl [dostęp 2016-02-25] .
- ↑ Informacje o Miechowie. Gmina i Miasto Miechów. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ a b c d e f T. Jurek, Dziedzic Królestwa Polskiego książę głogowski Henryk (1274-1309), Kraków 2006, s. 156.
- ↑ Historia miasta Słupca. Miasto Słupca. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Historia miejscowości Strzelce Opolskie. wirtualny sztetl. (pol.).
- ↑ Uniejów. Powiat Poddębicki. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Historia Wieliczki. Miasto i Gmina Wieliczka. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ J. Bachmiński, Gryfów, Gryf, Lubomierz, Wrocław-Warszawa-Kraków 1964, s. 125.
- ↑ Historia Piotrkowa Trybunalskiego. Miasto Piotrków Trybunalski. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Kamienna Góra. Monografia geograficzno-historyczna miasta i okolic, pod redakcją S. Michalkiewicza, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1985, s. 35.
- ↑ Historia Lubawki. Miasto Lubawka. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Krótka historia Nowego Sącza. Urząd Miasta Nowy Sącz. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Historia Strzelina. Miasto i Gmina Strzelin. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ I. Panic, Studia z dziejów Skoczowa w średniowieczu, Cieszyn 1997, s. 32.
- ↑ Historia - Witamy w Koninie
- ↑ Gorzów Śląski - historia. Urząd Miejski Gorzowa Wielkopolskiego. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Historia Janowca Wielkopolskiego. Miasto i Gmina Janowiec Wielkopolski. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Lubin. Zarys rozwoju miasta na przestrzeni wieków, pod redakcją K. Matwijowskiego, Wrocław-Lubin 1996, s. 47.
- ↑ Historia Skwierzyny. Skwierzyna. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Historia miejscowości Szadek. wirtualny sztetl. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ S. Kozak, B. Steinborn, Złotoryja, Chojnów, Świerzawa, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1971, s. 97.
- ↑ Historia Sulejowa. Gmina Sulejów. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Historia Baborowa. Gmina Baborów. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Katalog zabytków sztuki w Polsce. Seria nowa, t. IV, Województwo wrocławskie, z. 2, Sobótka, Kąty Wrocławskie, Warszawa 1991, s. 33.
- ↑ Historia Łowicza. Gmina Łowicz. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Historia Nakla nad Notecią. Gmina Nakło nad Notecią. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Historia Olkusza. Urząd Miasta i Gminy w Olkuszu. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ T. Chrzanowski, Bardo, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1980, s. 17.
- ↑ Historia miejscowości Lubliniec. wirtualny sztetl. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Historia miejscowości Warszawa. wirtualny sztetl. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Miasta polskie w Tysiącleciu, Wrocław–Warszawa–Kraków 1965, t. I, s. 314.
- ↑ Miasta polskie w Tysiącleciu, Wrocław–Warszawa–Kraków 1965, t. I, s. 385.
- ↑ Miasta polskie w Tysiącleciu, Wrocław–Warszawa–Kraków 1965, t. II, s. 346.
- ↑ M. Dygo, Studia nad początkami władztwa zakonu niemieckiego w Prusach 1226-1259, Warszawa 1992, s. 164.
- ↑ M. Musiał-Karg, Współpraca transgraniczna w miastach podzielonych na przykładzie Słubfurtu i Gubien, w: Polska: Pięć lat w Unii Europejskiej, red. St. Konopacki, Łódź, 2009, s. 176.
- ↑ Zenkner J.Stargard. Klejnot na Pomorskim Szlaku, Stargard 2006, s. 9
- ↑ Miasta polskie w Tysiącleciu, Wrocław–Warszawa–Kraków 1967, t. II, s. 404.
- ↑ Miasta polskie w Tysiącleciu, Wrocław–Warszawa–Kraków 1967, t. II, s. 375.
- ↑ W. Bena, Polskie Górne Łużyce, Zgorzelec 2003, s. 489-490.
- ↑ Miasta polskie w Tysiącleciu, Wrocław–Warszawa–Kraków 1967, t. II, s. 113.
- ↑ Miasta polskie w Tysiącleciu, Wrocław–Warszawa–Kraków 1967, t. II, s. 421.
- ↑ Historia miejscowości Chojna. wirtualny sztetl. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Miasta polskie w Tysiącleciu, Wrocław–Warszawa–Kraków 1965, t. I, s. 583.
- ↑ Gorzów Wielkopolski. Gorzów przez wieki. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Historia miejscowości Dąbie. wirtualny sztetl. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Historia Polic. police.pl. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Historia miejscowości Gryfice. wirtualny sztetl. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Historia Słupska. Nasze miasto - Słupsk. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Historia Koszalina. Miasto Koszalin. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ O Goleniowie. Miasto Goleniów. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ W. Bena, Polskie Górne Łużyce, Zgorzelec 2003, s. 257.
- ↑ W. Bena, Polskie Górne Łużyce, Zgorzelec 2003, s. 428, 431.
- ↑ Historia Myśliborza. Miasto i Gmina Myślibórz. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Historia Kamienia Pomorskiego. wirtualny sztetl. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Kłodzko. Dzieje miasta, pod redakcją R. Gładkiewicza, Kłodzko 1998, s. 38.
- ↑ Rys historyczny Kowalewa Pomorskiego. Urząd Miejski w Kowalewie Pomorskim. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Historia miejscowości Płoty. Miasto i Gmina Płoty. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Historia miejscowości Trzebiatów. wirtualny sztetl. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Historia Barlinka. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Historia Maszewa. Miasto i Gmina Maszewo. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Małgorzata Grzenda: Wolin. Historia miejscowości. [w:] Wirtualny Sztelt [on-line]. 2009-05-05. [dostęp 2014-02-02].
- ↑ Historia miasta Trzcińsko Zdrój. Miasto i Gmina Trzcińsko Zdrój. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Historia miasta Lubsko. Miasto Lubsko. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Historia miejscowości Choszczno. wirtualny sztetl. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Historia miasta Malborka. visitmalbork.pl. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Historia miejscowości Resko. wirtualny sztetl. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Zarys historii Pełczyc. Izba Historyczna w Pełczycach. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Miasta polskie w Tysiącleciu, Wrocław–Warszawa–Kraków 1965, t. I, s. 322.
- ↑ Kisielice - informacje ogólne. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Łobez - historia miejscowości. wirtualny sztetl. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Nowe Warpno - opis, położenie, historia. Galeria zdjęć polskich miast. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Miasta polskie w Tysiącleciu, Wrocław–Warszawa–Kraków 1965, t. I, s. 598.
- ↑ Miasta polskie w Tysiącleciu, Wrocław–Warszawa–Kraków 1965, t. I, s. 579.
- ↑ Historia Pasłęka. zabytkowypaslek.com. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Miasta polskie w Tysiącleciu, Wrocław–Warszawa–Kraków 1965, t. I, s. 312.
- ↑ Od wieków średnich po współczesność. Miasto Białogard. [dostęp 2014-05-05]. (pol.).
- ↑ Data otrzymania pouczenia prawnego z Magdeburga.
- ↑ Wrocław otrzymywał przywileje lokacyjne dwu lub trzykrotnie, przy czym daty tych lokacji nie są pewne i są dyskutowane przez historyków: po raz pierwszy przez Henryka Brodatego w roku 1226 (lub 1214, bowiem w dokumencie księcia z tego roku wymieniany jest sołtys wrocławski Godinus, co wskazuje, że była to gmina już miejska); prawdopodobnie pomiędzy majem 1241 a marcem 1242 Bolesław II Rogatka rozszerzył znacznie obszar lokowanego miasta; w 1261 książęta Henryk III Biały i Władysław wrocławski nadali miastu prawo magdeburskie
- ↑ Pierwsza wzmianka o prawach hospites lokowanych w mieście pochodzi z 1217 r.
- ↑ Pierwsza wzmianka o prawach hospites lokowanych mieście pochodzi z 1217 r.
- ↑ Miasto lokowano przed 1223 rokiem; w dokumencie dla klasztoru norbertanek z Rybnika wymieniono przedmieście Cieszyna, z czego wnioskuje się, że miasto już w tym czasie istniało
- ↑ Część badaczy datuje lokację miasta na okres przed 1263 r. zob. J. Drabina, Historia miast śląskich w średniowieczu, Kraków 2000, s. 188. W starszej literaturze kładziono lokację Cieszyna na lata 1217-1236; F. Popiołek, Dzieje Cieszyna, Cieszyn 1916 – cyt. za: I. Panic, Studia z dziejów Skoczowa w średniowieczu, Cieszyn 1997, s. 31.
- ↑ Pierwsza wzmianka o mieście pochodzi z 1223
- ↑ W 1235 r. otrzymano z Halle wykładnię prawa magdeburskiego, w której zwracano się do mieszkańców jako do mieszczan w Nowym Targu.
- ↑ Ograniczone prawo miejskie. Pełne prawo magdeburskie dopiero w 1317
- ↑ Data bardzo prawdopodobna, dokument lokacyjny nie zachował się.
- ↑ Na prawie flamandzkim.
- ↑ Prawo miejskie lwóweckie.
- ↑ Pierwsza wzmianka o mieście pochodzi z 1234 r.
- ↑ Książę Kazimierz, syn Konrada mazowieckiego, otrzymał Kujawy jako wydzieloną przez ojca dzielnicę, obierając Inowrocław na jej stolicę. Między 1237 a 1238 r. lokował tam miasto na prawie magdeburskim
- ↑ Miasto stało się ponownie wsią w latach 1282-1288 przegrywając konkurencję z lepiej położonymi Ząbkowicami Śląskimi.
- ↑ Pierwsza wzmianka o mieście pochodzi z dokumentu księżnej Anny, wdowy po Henryku Pobożnym z 1242 r.
- ↑ Lokacja przed tą datą.
- ↑ W dokumencie z 1244 określany jako civitas
- ↑ Data wątpliwa; bardziej prawdopodobne, że miasto otrzymało prawa miejskie dopiero w 1339 lub 1344.
- ↑ Pierwsza wzmianka o mieście pochodzi z 1253 r.
- ↑ Miasto lokowano pomiędzy 1230 r., a 1248 r.
- ↑ Lubiąż utracił prawa miejskie w 1844 r.
- ↑ Pierwsza wzmianka o mieście pochodzi z 1249 r.
- ↑ Prawa miejskie otrzymał zapewne przed tą datą.
- ↑ Miasto lokował przed 1250 r. Mroczek z Pogorzeli. Ponowna lokacja książęca nastąpiła w 1268.
- ↑ Prawa miejskie nadane między 1240 a 1250 przez Bogusza z Pogorzeli. Rozwój miasta datowany dopiero od kolejnej lokacji w 1333.
- ↑ Dokument lokacyjny wystawił 1 lutego 1250 r. książę wrocławski Henryk III Biały.
- ↑ Pierwsza wzmianka o mieście pochodzi z 1251 r.
- ↑ Lokację miasta kładzie się na okres przed 1251 rokiem.
- ↑ Zezwolenie na lokację wydał 12 marca 1250 r. książę wrocławski Henryk III Biały. Miasto szybko upadło
- ↑ Miasto lokowane przez księcia kujawskiego i łęczyckiego Kazimierza.
- ↑ Zezwolenie na lokację wydał w 1250 r. książę wrocławski Henryk III Biały. Dokument lokacyjny wzorowany na Nysie wystawił w 1252 r. biskup wrocławski Tomasz II.
- ↑ Zezwolenie na lokację wydał książę Henryk III Biały. Miasto wkrótce upadło.
- ↑ Nadanie prawa miejskiego magdeburskiego przez księcia krakowskiego Bolesława Wstydliwego.
- ↑ Zezwolenie na lokację wydał 26 lutego 1253 r. książę wrocławski Henryk III biały.
- ↑ Nadanie prawa miejskiego magdeburskiego przez księcia wielkopolskiego Przemysła I.
- ↑ Wydanie przywileju lokacyjnego przez książąt wielkopolskich: Przemysła I i Bolesława Pobożnego. W 1393 miasto otrzymało prawo magdeburskie i zostało przeniesione na obecną lokalizację na mocy przywileju Władyslawa II Jagiełły.
- ↑ W 1253 r. wzmiankowany jest wójt.
- ↑ Miasto stało się ponownie wsią najpóźniej w 1296 r. przegrywając konkurencję z lepiej położonymi Ząbkowicami Śląskimi.
- ↑ Pierwsza wzmianka o mieście pochodzi z 1253 roku.
- ↑ Zezwolenie na lokację na wzór Złotoryi i Lwówka Śląskiego wystawił 15 maja 1253 roku książę wrocławski Henryk III Biały.
- ↑ Dokument fundacyjny wystawił biskup wrocławski Tomasz I.
- ↑ Lokacja książęca, istnieje jednak podejrzenie, że jest to falsyfikat.
- ↑ Data pierwszej wzmianki o mieszczanach sieradzkich.
- ↑ Przywilej lokacyjny księcia kujawskiego i łęczyckiego Kazimierza.
- ↑ W literaturze toczy się dyskusja na temat ewentualnej wcześniejszej pierwszej lokacji Krakowa, która mogła mieć miejsce ok. 1220 r. (konieczność nowej lokacji w 1257 r. miała wynikać ze zniszczenia miasta wskutek najazdu tatarskiego; świadectwo wcześniejszej lokacji mają stanowić pojawiający się przed 1257 r. w źródłach sołtysi krakowscy). Jeszcze w XIX w. taką tezę postawił Józef Szujski w Kraków aż do początków XV-go wieku. Wstępne słowo do najstarszych ksiąg tego miasta, w: Najstarsze księgi i rachunki miasta Krakowa od r. 1300 do 1400, wyd. Franciszek Piekosiński, J. Szujski, Kraków 1878; podtrzymywali ją później liczni badacze m.in. H. Münch, Kraków do roku 1257 włącznie, "Kwartalnik Architektury i Urbanistyki. Teoria i Historia", t. VIII, 1958, z. 1, s. 1-40, J. Wyrozumski, Dzieje Krakowa, t. 1: Kraków do schyłku wieków średnich, Kraków 1992, s. 147-160 czy B. Krasnowolski, Lokacje i rozwój Krakowa, Kazimierza i Okołu. Problematyka rozwiązań urbanistycznych, w: Kraków. Nowe studia nad rozwojem miasta, red. J. Wyrozumski, Kraków 2007 ("Biblioteka Krakowska", nr 150), s. 355-426. Podsumowanie tej dyskusji (z głosem przeciwko wcześniejszej lokacji): J. Wyrozumski, Lokacja czy lokacje Krakowa na prawie niemieckim?, w: Kraków. Nowe studia nad rozwojem miasta, red. J. Wyrozumski, Kraków 2007 ("Biblioteka Krakowska", nr 150), s. 121-151. O przywileju lokacyjnym Bolesława V Wstydliwego z 1257 r. m.in.: B. Wyrozumska, B. Krasnowolski, Wielka lokacja, w: Encyklopedia Krakowa, Kraków–Warszawa 2000, s. 1041-1042. Reprodukcja aktu lokacji (oraz omówienie wraz z literaturą) dostępna jest w Katalogu Skarbów Dziedzictwa Narodowego
- ↑ Wodzisław został lokowany na prawie niemieckim pomiędzy początkiem panowania księcia Władysława opolskiego w 1246 roku, a sprowadzeniem do miasta franciszkanów w 1257. Powszechnie tą ostatnią datę przyjmuje się jako datę lokacji, chociaż najprawdopodobniej nastąpiła ona wcześniej.
- ↑ Pierwsza wzmianka o mieście pochodzi z 1260 r., gdy lokowano Szprotawę na prawie niemieckim, na wzór Żagania.
- ↑ Dokument lokacyjny wystawił 22 stycznia 1261 r. książę wrocławski Henryk III Biały.
- ↑ Dokument lokacyjny wystawił 9 kwietnia 1263 r. książę Henryk III Biały. W 1327 r. połączone z Wrocławiem.
- ↑ Pierwsza nieudana lokacja na prawie niemieckim nastąpiła ok. 1250 r. Powtórnej lokacji na prawie frankońskim dokonał w 1266 r. książę Henryk III Biały.
- ↑ Miasto po raz pierwszy wzmiankowane w 1266 r.
- ↑ Pierwsza wzmianka o mieście pochodzi z 1267 r.
- ↑ Miejska strona internetowa podaje, że Kalisz lokowano ok. 1257 r. Historycy przypuszczają, że lokacja Kalisza miała miejsce pomiędzy 1257 a 1268 rokiem. Zob. Zbyszko Górczak: Najstarsze lokacje miejskie w Wielkopolsce... Należy jednak pamiętać, że w 1268 Kalisz na pewno posiadał prawa miejskie. Faktycznie nadanie praw miejskich nastąpiło wcześniej - pomiędzy 1257 a 1268 rokiem
- ↑ W 1268 r. Byczyna została lokowana po raz wtóry. Wiązało się to ze zniszczeniem miasta w roku 1241, podczas najazdu Tatarów
- ↑ Dokument lokacji na prawie średzkim wystawił książę Henryk IV Probus 22 września 1268 r.
- ↑ Według niektórych historyków Koprzywnica lokowana została w roku 1262 na prawie polskim, a w 1268 r. akt lokacji zmieniono na niemiecki
- ↑ Dokładna data roczna powstania miejscowości nie jest znana. Wzmianki o istnieniu miasta pojawiają się jednak w 1273 r.
- ↑ W 1275 r. książę Henryk V Gruby nadał 5 łanów ziemi Alelajdzie, wdowie po byłym zasadźcy Hermanie.
- ↑ W 1450 r. Olesno ponownie otrzymało prawa miejskie, w związku ze spłonięciem aktu lokacyjnego w pożarze
- ↑ Pierwsza wzmianka o mieście pochodzi z 1276 r.
- ↑ Lokacja nastąpiła przed 1276 r.
- ↑ Dokładna data roczna nadania praw miejskich miastu nie jest znana. W 1278 r. pojawiają się jednak pierwsze wzmianki na temat Wojnicza jako miasta.
- ↑ Pierwsza wzmianka o mieście pochodzi z dokumentu Henryka Probusa wystawionego 23 stycznia 1279 r.
- ↑ Pierwsza wzmianka o mieście.
- ↑ Lokacja nastąpiła przed 1283 r.
- ↑ Miasto Ostrzeszów lokowane zostało w latach 1261-1283. Dokładnej daty tego wydarzenia nie można potwierdzić ze względu na zaginięcie aktu lokacyjnego
- ↑ Pierwsza wzmianka o mieście pochodzi z 1285 r.
- ↑ Lokacja nastąpiła w latach 1284-1288, najprawdopodobniej w 1285.
- ↑ Pierwsza wzmianka o mieście pochodzi z 1287 r.
- ↑ Pierwsza wzmianka o mieście pochodzi z dokumentu z 10 stycznia 1287 r.
- ↑ Pierwsza wzmianka o mieście pochodzi z dokumentu księcia Henryka V Grubego z 1288 r.
- ↑ Miasto było po raz pierwszy wzmiankowane w dokumencie księcia Bolka I z 20 marca 1288 r.
- ↑ Miasto lokowano w 1289 r.
- ↑ Miasto lokował przed 1290 r. książę Henryk III głogowski.
- ↑ Miasto lokował książę Henryk III głogowski.
- ↑ Prawa miejskie nadał książę Bolko I.
- ↑ Miasto lokował przed 1291 r. książę Henryk III głogowski.
- ↑ 10 listopada 1292 r. Mieszko cieszyński nadał prawa miejskie Zatorowi w oparciu o prawo miejskie Cieszyna.
- ↑ Pierwsza wzmianka o mieście pochodzi z 1295 r.
- ↑ Miasto lokował przed 1295 r. książę Henryk III głogowski.
- ↑ Pierwsza wzmianka o Szadku jako o mieście pochodzi właśnie z 1295 r.
- ↑ Pierwsza wzmianka o mieście pochodzi z 1295 r.
- ↑ Miasto było lokowane w ostatnich latach XIII w., nie później niż w 1298 r.
- ↑ Miasto lokowano ok. roku 1300.
- ↑ Miasto lokował przed 1300 r. książę Henryk III głogowski.
- ↑ Lokacja miasta nastąpiła po tym roku.
- ↑ Miasto lokowane na prawie chełmińskim.
- ↑ Lokacja w latach 1237-1243.
- ↑ Miasto otrzymało niepełne prawo lubeckie (uzupełniane do 1343).
- ↑ Dokument lokacyjny wystawił prawdopodobnie król Przemysł Ottokar II. Prawa miejskie są potwierdzone dopiero w XIV wieku.
- ↑ Nadanie praw miejskich przed tą datą przez biskupa warmińskiego Anzelma. Miasto otrzymało miano Brunsberg (późniejsza nazwa: Braunsberg) na pamiątkę świętego Brunona z Kwerfurtu. Po zniszczeniu przez Prusów w 1260, biskup warmiński Henryk Fleming nadał prawo miejskie lubeckie w 1284 nowej osadzie (ta leżała bliżej ujścia Pasłęki).
- ↑ Nadanie prawa miejskiego magdeburskiego przez księcia pomorskiego Barnima I.
- ↑ Nadanie prawa miejskiego lubeckiego wspólnie przez księcia pomorskiego Warcisława III i biskupa kamieńskiego Hermanna von Gleichen.
- ↑ Pierwsza wzmianka o mieście pochodzi z 1268 r.
- ↑ Pierwsza wzmianka o mieście pochodzi z 1268 r. Utracił prawa miejskie w 1948 r.
- ↑ 29 marca 1275 r. jest wzmiankowany wójt kłodzki.
- ↑ Około 1295 r.
- ↑ Nadanie praw miejskich przed 1298 rokiem.