Podział administracyjny Polski (1944–1946): Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m →top: poprawa linkowań |
Emptywords (dyskusja | edycje) WP:SK, drobne redakcyjne |
||
Linia 13: | Linia 13: | ||
| Plik:POLSKA 28-06-1946.png| |
| Plik:POLSKA 28-06-1946.png| |
||
}} |
}} |
||
'''Podział administracyjny Polski 1944–1946''' – podział administracyjny obowiązujący na ziemiach polskich w okresie od [[1944]] do [[1946]] roku po oswobodzeniu spod [[Okupacja niemiecka w Polsce 1939-1945|okupacji niemieckiej]]. Na początku 1944 roku, kiedy to [[Armia Czerwona]] przekroczyła przedwojenną granicę Polski, [[Polska]] była podzielona administracyjnie przez niemieckiego okupanta na: tereny włączone do [[III Rzesza|III Rzeszy]] ([[Kraj Warty]], [[Gdańsk-Prusy Zachodnie]], [[Prusy Wschodnie]] wraz z [[Bezirk Bialystok|okręgiem białostockim]] i [[Górny Śląsk]]), [[Generalne Gubernatorstwo]] i okupowane tereny [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] ([[Komisariat Rzeszy Wschód]] i [[Komisariat Rzeszy Ukraina]]). |
'''Podział administracyjny Polski (1944–1946)''' – podział administracyjny obowiązujący na ziemiach polskich w okresie od [[1944]] do [[1946]] roku po oswobodzeniu spod [[Okupacja niemiecka w Polsce 1939-1945|okupacji niemieckiej]]. Na początku 1944 roku, kiedy to [[Armia Czerwona]] przekroczyła przedwojenną granicę Polski, [[Polska]] była podzielona administracyjnie przez niemieckiego okupanta na: tereny włączone do [[III Rzesza|III Rzeszy]] ([[Kraj Warty]], [[Gdańsk-Prusy Zachodnie]], [[Prusy Wschodnie]] wraz z [[Bezirk Bialystok|okręgiem białostockim]] i [[Górny Śląsk]]), [[Generalne Gubernatorstwo]] i okupowane tereny [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] ([[Komisariat Rzeszy Wschód]] i [[Komisariat Rzeszy Ukraina]]). |
||
W ciągu kolejnych miesięcy front przesuwał się w głąb przedwojennego terytorium Polski. Jednak zgodnie z ustaleniami [[Konferencja teherańska|konferencji teherańskiej]] z 1943 roku, wiadomym było, że wschodnie ziemie przedwojennej Polski zostaną włączone do ZSRR, a wschodnie tereny Niemiec zostaną włączone do Polski (dokładniejsze określenie tych zmian terytorialnych nastąpiło w czasie [[Konferencja jałtańska|konferencji jałtańskiej]] i [[Konferencja poczdamska|konferencji poczdamskiej]]). Z tego powodu na ziemiach polskich zajętych przez Armię Czerwoną na początku 1944 roku nie utworzono polskiej administracji. Dopiero po przekroczeniu w lipcu 1944 linii [[Bug]]u, czyli przyszłej wschodniej granicy Polski, powołano polskie władze w postaci [[Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego|Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (PKWN)]]. |
W ciągu kolejnych miesięcy front przesuwał się w głąb przedwojennego terytorium Polski. Jednak zgodnie z ustaleniami [[Konferencja teherańska|konferencji teherańskiej]] z 1943 roku, wiadomym było, że wschodnie ziemie przedwojennej Polski zostaną włączone do ZSRR, a wschodnie tereny Niemiec zostaną włączone do Polski (dokładniejsze określenie tych zmian terytorialnych nastąpiło w czasie [[Konferencja jałtańska|konferencji jałtańskiej]] i [[Konferencja poczdamska|konferencji poczdamskiej]]). Z tego powodu na ziemiach polskich zajętych przez Armię Czerwoną na początku 1944 roku nie utworzono polskiej administracji. Dopiero po przekroczeniu w lipcu 1944 linii [[Bug]]u, czyli przyszłej wschodniej granicy Polski, powołano polskie władze w postaci [[Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego|Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (PKWN)]]. |
||
Linia 25: | Linia 25: | ||
Kolejnych zmian administracyjnych dokonywał już [[Rząd Tymczasowy Rzeczypospolitej Polskiej]], który 31 grudnia 1944 zastąpił Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego. Nowy rząd 14 marca 1945 dokonał wstępnego podziału administracyjnego ziem niemieckich włączonych do Polski (tzw. [[Ziemie Odzyskane]]), jeszcze przed zajęciem wszystkich tych terenów, tworząc na nich 4 okręgi administracyjne nie posiadające statusu województw: Okręg I (Śląsk Opolski), Okręg II (Dolny Śląsk), Okręg III (Pomorze Zachodnie), Okręg IV (Mazurski). Na części z tych terenów faktyczną władzę jeszcze przez pewien czas sprawowała Armia Czerwona (np. w [[Szczecin]]ie do lipca 1945) lub znajdujące się tam jeszcze władze albo oddziały niemieckie (np. do początków maja 1945 [[Wrocław]]). |
Kolejnych zmian administracyjnych dokonywał już [[Rząd Tymczasowy Rzeczypospolitej Polskiej]], który 31 grudnia 1944 zastąpił Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego. Nowy rząd 14 marca 1945 dokonał wstępnego podziału administracyjnego ziem niemieckich włączonych do Polski (tzw. [[Ziemie Odzyskane]]), jeszcze przed zajęciem wszystkich tych terenów, tworząc na nich 4 okręgi administracyjne nie posiadające statusu województw: Okręg I (Śląsk Opolski), Okręg II (Dolny Śląsk), Okręg III (Pomorze Zachodnie), Okręg IV (Mazurski). Na części z tych terenów faktyczną władzę jeszcze przez pewien czas sprawowała Armia Czerwona (np. w [[Szczecin]]ie do lipca 1945) lub znajdujące się tam jeszcze władze albo oddziały niemieckie (np. do początków maja 1945 [[Wrocław]]). |
||
Kolejne zmiany w podziale administracyjnym następowały dosyć często<ref> |
Kolejne zmiany w podziale administracyjnym następowały dosyć często<ref>Podano daty wejścia w życie danej zmiany. Akty prawne wprowadzające zmiany przeważnie mają wcześniejszą datę, jednak zmiany w podziale administracyjnym wchodziły zawsze w dniu określonym w akcie (przeważnie to dzień wejścia w życie aktu), a nie w dniu wydania aktu.</ref>: |
||
* 1 kwietnia 1945 z województwa kieleckiego przeniesiono do województwa krakowskiego [[powiat miechowski]] {{Dziennik Ustaw|rok=1945|numer=8|pozycja=38}} |
* 1 kwietnia 1945 z województwa kieleckiego przeniesiono do województwa krakowskiego [[powiat miechowski]] {{Dziennik Ustaw|rok=1945|numer=8|pozycja=38}} |
||
* 6 kwietnia 1945 powołano województwo gdańskie, w którego skład wszedł obszar [[Wolne Miasto Gdańsk|Wolnego Miasta Gdańska]] i 6 powiatów województwa pomorskiego (gdyński, kartuski, morski, starogardzki, kościerski i tczewski), stolicę województwa pomorskiego przeniesiono z Torunia do Bydgoszczy {{Dziennik Ustaw|rok=1945|numer=11|pozycja=57}} |
* 6 kwietnia 1945 powołano województwo gdańskie, w którego skład wszedł obszar [[Wolne Miasto Gdańsk|Wolnego Miasta Gdańska]] i 6 powiatów województwa pomorskiego (gdyński, kartuski, morski, starogardzki, kościerski i tczewski), stolicę województwa pomorskiego przeniesiono z Torunia do Bydgoszczy {{Dziennik Ustaw|rok=1945|numer=11|pozycja=57}} |
||
Linia 1528: | Linia 1528: | ||
| 1 |
| 1 |
||
| 8 |
| 8 |
||
| [[Plik: |
| [[Plik:POL Tuchola COA (1990-2014).svg|20px]] [[Tuchola]] |
||
|- valign=top |
|- valign=top |
Wersja z 22:21, 26 cze 2016
Polska Rzeczpospolita Ludowa |
Ten artykuł jest częścią serii:
|
Podział administracyjny Polski (1944–1946) – podział administracyjny obowiązujący na ziemiach polskich w okresie od 1944 do 1946 roku po oswobodzeniu spod okupacji niemieckiej. Na początku 1944 roku, kiedy to Armia Czerwona przekroczyła przedwojenną granicę Polski, Polska była podzielona administracyjnie przez niemieckiego okupanta na: tereny włączone do III Rzeszy (Kraj Warty, Gdańsk-Prusy Zachodnie, Prusy Wschodnie wraz z okręgiem białostockim i Górny Śląsk), Generalne Gubernatorstwo i okupowane tereny ZSRR (Komisariat Rzeszy Wschód i Komisariat Rzeszy Ukraina).
W ciągu kolejnych miesięcy front przesuwał się w głąb przedwojennego terytorium Polski. Jednak zgodnie z ustaleniami konferencji teherańskiej z 1943 roku, wiadomym było, że wschodnie ziemie przedwojennej Polski zostaną włączone do ZSRR, a wschodnie tereny Niemiec zostaną włączone do Polski (dokładniejsze określenie tych zmian terytorialnych nastąpiło w czasie konferencji jałtańskiej i konferencji poczdamskiej). Z tego powodu na ziemiach polskich zajętych przez Armię Czerwoną na początku 1944 roku nie utworzono polskiej administracji. Dopiero po przekroczeniu w lipcu 1944 linii Bugu, czyli przyszłej wschodniej granicy Polski, powołano polskie władze w postaci Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (PKWN).
Przywrócenie przedwojennego podziału administracyjnego
W miesiąc po rozpoczęciu swojej działalności PKWN wydał Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 21 sierpnia 1944 r. o trybie powołania władz administracji ogólnej I i II instancji (Dz.U. z 1944 r. nr 2, poz. 8), który wszedł w życie 22 sierpnia 1944. W dekrecie tym (art. 11) zniesiono strukturę administracyjną wprowadzoną przez Niemcy i przywrócono przedwojenny podział administracyjny Polski. W owym czasie front przebiegał na linii Wisły i Narwi, a pod formalną władzą PKWN pozostawało w całości jedynie województwo lubelskie, a w części województwa białostockie, warszawskie, kieleckie, krakowskie i lwowskie.
Zmiany podziału administracyjnego w latach 1944-46
20 września 1944 weszła w życie Ustawa z dnia 11 września 1944 r. o organizacji i zakresie działania rad narodowych (Dz.U. z 1944 r. nr 5, poz. 22), zgodnie z którą z województwa łódzkiego wydzielono miasto Łódź, będące odtąd miastem na prawach województwa (Łódź zyskała rangę miasta wydzielonego w ustawowym terminie powołania rady narodowej miasta, czyli 11 listopada 1944 s. 44; miasto wyzwolono dopiero 19 stycznia 1945).
Kolejnych zmian administracyjnych dokonywał już Rząd Tymczasowy Rzeczypospolitej Polskiej, który 31 grudnia 1944 zastąpił Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego. Nowy rząd 14 marca 1945 dokonał wstępnego podziału administracyjnego ziem niemieckich włączonych do Polski (tzw. Ziemie Odzyskane), jeszcze przed zajęciem wszystkich tych terenów, tworząc na nich 4 okręgi administracyjne nie posiadające statusu województw: Okręg I (Śląsk Opolski), Okręg II (Dolny Śląsk), Okręg III (Pomorze Zachodnie), Okręg IV (Mazurski). Na części z tych terenów faktyczną władzę jeszcze przez pewien czas sprawowała Armia Czerwona (np. w Szczecinie do lipca 1945) lub znajdujące się tam jeszcze władze albo oddziały niemieckie (np. do początków maja 1945 Wrocław).
Kolejne zmiany w podziale administracyjnym następowały dosyć często[1]:
- 1 kwietnia 1945 z województwa kieleckiego przeniesiono do województwa krakowskiego powiat miechowski Dz.U. z 1945 r. nr 8, poz. 38
- 6 kwietnia 1945 powołano województwo gdańskie, w którego skład wszedł obszar Wolnego Miasta Gdańska i 6 powiatów województwa pomorskiego (gdyński, kartuski, morski, starogardzki, kościerski i tczewski), stolicę województwa pomorskiego przeniesiono z Torunia do Bydgoszczy Dz.U. z 1945 r. nr 11, poz. 57
- 7 maja 1945 anulowano autonomię województwa śląskiego Dz.U. z 1945 r. nr 17, poz. 92
- 9 sierpnia 1945 fragment województwa lwowskiego włączono do województwa lubelskiego Dz.U. z 1945 r. nr 26, poz. 160[2]
- 18 sierpnia 1945 utworzono województwo rzeszowskie z pozostałej w Polsce części województwa lwowskiego i 4 powiatów województwa krakowskiego (dębicki, gorlicki, jasielski i mielecki) oraz zmieniono granice województw: śląskiego, krakowskiego, kieleckiego, białostockiego i warszawskiego (powiaty będziński i zawierciański przeniesiono z województwa kieleckiego do śląskiego, olkuski z kieleckiego do krakowskiego oraz łomżyński z warszawskiego do białostockiego) Dz.U. z 1945 r. nr 27, poz. 168, Dz.U. z 1945 r. nr 27, poz. 167
- 25 września 1945 część powiatów z Ziem Odzyskanych przekazano pod zarząd wojewodom: gdańskiemu (powiaty Elbląg, Malbork, Sztum, Kwidzyń, Lębork, Bytów, Miastko, Słupsk i Sławno), białostockiemu (Gołdap, Ełk i Olecko), pomorskiemu (Złotów i Człochów), poznańskiemu (Piła, Trzcianka, Strzelce, Gorzów, Skwierzyna, Rypin, Cielęcin, Międzyrzec, Babimost, Krosno, Sulechów, Wschowa, Gubin i Zielona Góra) – powiaty te de facto stały się częściami województw, choć de iure w dalszym ciągu stanowiły części Ziem Odzyskanych (M. P. z 1945 r. nr 29, poz. 77)
Seria głównych zmian w podziale administracyjnym zakończyła się 28 czerwca 1946, kiedy to obszar Ziem Odzyskanych włączono do zasadniczego podziału kraju tworząc na nim trzy nowe województwa (olsztyńskie, szczecińskie i wrocławskie) oraz część ziem włączając do województw: białostockiego, gdańskiego, poznańskiego i śląskiego (Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych., Dz.U. z 1946 r. nr 28, poz. 177).
Od 28 czerwca 1946 Polska dzieliła się na 14 województw oraz 2 miasta wydzielone:
- województwo białostockie
- województwo pomorskie
- województwo gdańskie
- województwo śląskie
- województwo kieleckie
- województwo krakowskie
- województwo lubelskie
- województwo łódzkie
- województwo olsztyńskie
- województwo poznańskie
- województwo rzeszowskie
- województwo szczecińskie
- województwo warszawskie
- województwo wrocławskie
- miasta wydzielone:
Województwa (1946)
Województwo | Pow.(km²) | Ludność | Mieszk. /km² |
Miasta | Gminy | Siedziba | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Podział administracyjny Polski | |||||||
Białostockie | 22 552 | 917 563 | 41 | 35 | 128 | Białystok | |
Gdańskie | 10 725 | 732 150 | 68 | 24 | 111 | Gdańsk | |
Kieleckie | 18 053 | 1 717 303 | 95 | 27 | 213 | Kielce | |
Krakowskie | 15 918 | 2 133 389 | 134 | 43 | 186 | Kraków | |
Lubelskie | 27 742 | 1 889 650 | 68 | 29 | 236 | Lublin | |
Łódzkie | 20 234 | 1 772 420 | 88 | 38 | 232 | Łódź | |
Olsztyńskie | 19 319 | 351 828 | 18 | 36 | 136 | Olsztyn | |
Pomorskie | 20 029 | 1 406 493 | 70 | 52 | 187 | Bydgoszcz | |
Poznańskie | 39 244 | 2 422 113 | 62 | 132 | 340 | Poznań | |
Rzeszowskie | 18 201 | 1 535 400 | 84 | 39 | 160 | Rzeszów | |
Szczecińskie | 30 252 | 892 567 | 30 | 72 | 230 | Szczecin | |
Śląskie | 15 369 | 2 823 351 | 184 | 54 | 297 | Katowice | |
Warszawskie | 28 999 | 2 114 415 | 73 | 47 | 273 | Warszawa | |
Wrocławskie | 24 740 | 1 941 149 | 78 | 103 | 292 | Wrocław | |
Łódź miasto | 212 | 496 929 | 2344 | 1 | 0 | Łódź | |
Warszawa miasto | 141 | 478 755 | 3396 | 1 | 0 | Warszawa | |
Polska | 311 730 | 23 625 475¹ | 76 | 733 | 3021 | Warszawa | |
¹ Z wojskiem (304 282 osoby) – 23 929 757 osób. |
Powiaty według województw
Województwo białostockie (1946)
Powiat | Pow.(km²) | Ludność | Mieszk. /km² |
Miasta | Gminy | Siedziba | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo białostockie | |||||||
Augustowski | 1641 | 42 178 | 26 | 1 | 7 | Augustów | |
Białostocki | 3350 | 137 250 | 41 | 8 | 15 | Białystok | |
Bielski | 4628 | 198 470 | 43 | 6 | 17 | Bielsk Podlaski | |
Ełcki | 1115 | 21 595 | 19 | 1 | 12 | Ełk | |
Gołdapski | 613 | 2592 | 4 | 1 | 4 | Gołdap | |
Łomżyński | 2657 | 140 657 | 53 | 6 | 19 | Łomża | |
Olecki | 856 | 12 282 | 14 | 1 | 6 | Olecko | |
Sokólski | 2531 | 89 939 | 36 | 1 | 12 | Sokółka | |
Suwalski | 2204 | 79 354 | 36 | 2 | 16 | Suwałki | |
Szczuczyński | 1451 | 55 910 | 39 | 3 | 10 | Grajewo | |
Wysokomazowiecki | 1467 | 80 577 | 55 | 4 | 10 | Wysokie Mazowieckie | |
m. Białystok | 39 | 56 759 | 1456 | 1 | 0 | Białystok |
Województwo gdańskie (1946)
Powiat | Pow.(km²) | Ludność | Mieszk. /km² |
Miasta | Gminy | Siedziba | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo gdańskie | |||||||
Elbląski | 514 | 27 953 | 54 | 2 | 6 | Elbląg | |
Gdański | 1779 | 82 163 | 46 | 4 | 23 | Pruszcz Gdański | |
Kartuski | 1302 | 66 541 | 51 | 1 | 12 | Kartuzy | |
Kościerski | 1162 | 47 083 | 41 | 2 | 8 | Kościerzyna | |
Kwidzyński | 526 | 21 920 | 42 | 1 | 12 | Kwidzyn | |
Lęborski | 1289 | 46 305 | 36 | 2 | 8 | Lębork | |
Malborski | 226 | 14 811 | 65 | 1 | 4 | Malbork | |
Morski | 1281 | 85 493 | 67 | 2 | 12 | Wejherowo | |
Starogardzki | 1127 | 65 976 | 59 | 2 | 9 | Starogard Gdański | |
Sztumski | 623 | 16 186 | 26 | 2 | 8 | Sztum | |
Tczewski | 716 | 61 996 | 87 | 3 | 9 | Tczew | |
m. Gdańsk | 114 | 117 894 | 1034 | 1 | 0 | Gdańsk | |
m. Gdynia | 66 | 77 829 | 1179 | 1 | 0 | Gdynia |
Województwo kieleckie (1946)
Powiat | Pow.(km²) | Ludność | Mieszk. /km² |
Miasta | Gminy | Siedziba | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo kieleckie | |||||||
Częstochowski | 1855 | 168 365 | 91 | 2 | 21 | Częstochowa | |
Iłżecki | 1835 | 156 557 | 85 | 2 | 20 | Wierzbnik | |
Jędrzejowski | 1366 | 103 715 | 81 | 1 | 13 | Jędrzejów | |
Kielecki | 2052 | 226 812 | 111 | 3 | 20 | Kielce | |
Kozienicki | 1857 | 116 878 | 63 | 2 | 19 | Kozienice | |
Opatowski | 1639 | 157 114 | 96 | 2 | 23 | Opatów | |
Pińczowski | 1148 | 117 101 | 102 | 3 | 20 | Pińczów | |
Radomski | 2095 | 163 615 | 78 | 3 | 23 | Radom | |
Sandomierski | 1186 | 112 302 | 95 | 3 | 14 | Sandomierz | |
Stopnicki | 1590 | 129 210 | 81 | 2 | 25 | Busko-Zdrój | |
Włoszczowski | 1357 | 94 924 | 65 | 2 | 14 | Włoszczowa | |
m. Częstochowa | 48 | 101 255 | 2108 | 1 | 0 | Częstochowa | |
m. Radom | 25 | 69 455 | 2776 | 1 | 0 | Radom |
Województwo krakowskie (1946)
Powiat | Pow.(km²) | Ludność | Mieszk. /km² |
Miasta | Gminy | Siedziba | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo krakowskie | |||||||
Bialski | 635 | 127 610 | 201 | 4 | 8 | Biała Krakowska | |
Bocheński | 877 | 106 423 | 121 | 2 | 11 | Bochnia | |
Brzeski | 849 | 105 245 | 124 | 1 | 11 | Brzesko | |
Chrzanowski | 722 | 127 807 | 177 | 5 | 10 | Chrzanów | |
Dąbrowski | 650 | 65 650 | 101 | 2 | 8 | Dąbrowa Tarnowska | |
Krakowski | 767 | 131 036 | 171 | 2 | 11 | Kraków | |
Limanowski | 944 | 89 919 | 95 | 1 | 11 | Limanowa | |
Miechowski | 1353 | 152 490 | 113 | 3 | 24 | Miechów | |
Myślenicki | 988 | 104 189 | 105 | 3 | 10 | Myślenice | |
Nowosądecki | 1571 | 156 147 | 99 | 6 | 15 | Nowy Sącz | |
Nowotarski | 1893 | 133 912 | 71 | 2 | 20 | Nowy Targ | |
Olkuski | 1361 | 140 734 | 103 | 2 | 14 | Olkusz | |
Tarnowski | 881 | 135 563 | 154 | 2 | 10 | Tarnów | |
Wadowicki | 1109 | 141 274 | 127 | 5 | 13 | Wadowice | |
Żywiecki | 1153 | 115 994 | 101 | 2 | 10 | Żywiec | |
m. Kraków | 165 | 299 396 | 1815 | 1 | 0 | Kraków |
Województwo lubelskie (1946)
Powiat | Pow.(km²) | Ludność | Mieszk. /km² |
Miasta | Gminy | Siedziba | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo lubelskie | |||||||
Bialski | 2122 | 113 271 | 53 | 3 | 20 | Biała Podlaska | |
Biłgorajski | 1720 | 84 218 | 49 | 1 | 15 | Biłgoraj | |
Chełmski | 1975 | 127 063 | 64 | 1 | 13 | Chełm | |
Hrubieszowski | 2164 | 123 287 | 57 | 2 | 16 | Hrubieszów | |
Krasnostawski | 1521 | 128 922 | 85 | 1 | 14 | Krasnystaw | |
Kraśnicki | 1960 | 137 968 | 70 | 2 | 15 | Kraśnik | |
Lubartowski | 1389 | 98 255 | 71 | 2 | 14 | Lubartów | |
Lubelski | 1889 | 158 039 | 84 | 0 | 16 | Lublin | |
Łukowski | 1762 | 121 134 | 69 | 3 | 17 | Łuków | |
Puławski | 1618 | 139 429 | 86 | 2 | 16 | Puławy | |
Radzyński | 1621 | 89 037 | 55 | 2 | 14 | Radzyń Podlaski | |
Siedlecki | 1988 | 136 002 | 68 | 3 | 22 | Siedlce | |
Tomaszowski | 1995 | 115 849 | 58 | 1 | 17 | Tomaszów Lubelski | |
Włodawski | 2326 | 82 215 | 35 | 3 | 14 | Włodawa | |
Zamojski | 1662 | 135 561 | 82 | 2 | 13 | Zamość | |
m. Lublin | 30 | 99 400 | 3313 | 1 | 0 | Lublin |
Województwo łódzkie (1946)
Powiat | Pow.(km²) | Ludność | Mieszk. /km² |
Miasta | Gminy | Siedziba | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo łódzkie | |||||||
Brzeziński | 1095 | 119 570 | 109 | 4 | 15 | Brzeziny | |
Konecki | 1619 | 125 641 | 78 | 2 | 15 | Końskie | |
Kutnowski | 922 | 98 311 | 107 | 3 | 12 | Kutno | |
Łaski | 1390 | 144 798 | 104 | 2 | 18 | Łask | |
Łęczycki | 1317 | 112 147 | 85 | 3 | 15 | Łęczyca | |
Łowicki | 1258 | 107 502 | 85 | 2 | 11 | Łowicz | |
Łódzki | 755 | 90 277 | 120 | 4 | 12 | Łódź | |
Opoczyński | 1773 | 128 332 | 72 | 1 | 22 | Opoczno | |
Piotrkowski | 2073 | 193 788 | 93 | 3 | 21 | Piotrków Trybunalski | |
Radomszczański | 2149 | 174 771 | 81 | 2 | 25 | Radomsko | |
Rawski | 1327 | 92 098 | 69 | 3 | 14 | Rawa Mazowiecka | |
Sieradzki | 1618 | 140 022 | 87 | 5 | 19 | Sieradz | |
Skierniewicki | 831 | 68 943 | 83 | 1 | 8 | Skierniewice | |
Wieluński | 2107 | 176 220 | 84 | 3 | 25 | Wieluń |
Województwo olsztyńskie (1946)
Powiat | Pow.(km²) | Ludność | Mieszk. /km² |
Miasta | Gminy | Siedziba | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo olsztyńskie | |||||||
Bartoszycki | 473 | 10 978 | 23 | 2 | 5 | Bartoszyce | |
Braniewski | 1299 | 10 701 | 8 | 2 | 9 | Braniewo | |
Giżycki | 897 | 16 674 | 19 | 2 | 6 | Giżycko | |
Iławecki | 574 | 4484 | 8 | 1 | 6 | Górowo Iławeckie | |
Kętrzyński | 1199 | 18 520 | 15 | 1 | 11 | Kętrzyn | |
Lidzbarski | 1096 | 22 460 | 21 | 2 | 8 | Lidzbark Warmiński | |
Morąski | 1265 | 21 160 | 17 | 1 | 7 | Morąg | |
Mrągowski | 1232 | 34 396 | 28 | 2 | 9 | Mrągowo | |
Nidzicki | 1146 | 15 444 | 13 | 1 | 7 | Nidzica | |
Olsztyński | 1303 | 29 968 | 23 | 1 | 9 | Olsztyn | |
Ostródzki | 1536 | 31 394 | 20 | 3 | 11 | Ostróda | |
Pasłęcki | 858 | 13 366 | 16 | 1 | 8 | Pasłęk | |
Piski | 1684 | 15 674 | 9 | 3 | 7 | Pisz | |
Reszelski | 851 | 23 002 | 27 | 4 | 8 | Biskupiec | |
Suski | 1038 | 16 606 | 16 | 5 | 7 | Iława | |
Szczycieński | 1703 | 32 681 | 19 | 3 | 9 | Szczytno | |
Węgorzewski | 1112 | 5267 | 5 | 1 | 9 | Węgorzewo | |
m. Olsztyn | 53 | 29 053 | 547 | 1 | 0 | Olsztyn |
Województwo pomorskie (1946)
Powiat | Pow.(km²) | Ludność | Mieszk. /km² |
Miasta | Gminy | Siedziba | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo bydgoskie | |||||||
Brodnicki | 912 | 53 355 | 59 | 2 | 12 | Brodnica | |
Bydgoski | 1334 | 53 239 | 40 | 3 | 10 | Bydgoszcz | |
Chełmiński | 738 | 47 659 | 65 | 1 | 10 | Chełmno | |
Chojnicki | 1854 | 67 301 | 36 | 2 | 9 | Chojnice | |
Grudziądzki | 758 | 35 226 | 46 | 2 | 7 | Grudziądz | |
Inowrocławski | 1267 | 63 054 | 50 | 2 | 8 | Inowrocław | |
Lipnowski | 1535 | 93 381 | 61 | 2 | 16 | Lipno | |
Lubawski | 833 | 49 184 | 59 | 2 | 11 | Nowe Miasto Lubawskie | |
Nieszawski | 1278 | 111 101 | 87 | 4 | 13 | Aleksandrów Kujawski | |
Rypiński | 1188 | 77 770 | 65 | 1 | 14 | Rypin | |
Sępoleński | 681 | 29 797 | 44 | 3 | 6 | Sępólno Krajeńskie | |
Szubiński | 917 | 44 217 | 48 | 4 | 7 | Szubin | |
Świecki | 1533 | 76 616 | 50 | 2 | 14 | Świecie | |
Toruński | 864 | 48 928 | 57 | 1 | 12 | Toruń | |
Tucholski | 1039 | 37 660 | 36 | 1 | 8 | Tuchola | |
Wąbrzeski | 673 | 49 738 | 74 | 3 | 9 | Wąbrzeźno | |
Włocławski | 1325 | 132 641 | 100 | 7 | 13 | Włocławek | |
Wyrzyski | 1101 | 60 274 | 55 | 6 | 8 | Wyrzysk | |
m. Bydgoszcz | 75 | 134 614 | 1795 | 1 | 0 | Bydgoszcz | |
m. Grudziądz | 28 | 36 805 | 1314 | 1 | 0 | Grudziądz | |
m. Inowrocław | 37 | 35 808 | 968 | 1 | 0 | Inowrocław | |
m. Toruń | 59 | 68 035 | 1154 | 1 | 0 | Toruń |
Województwo poznańskie (1946)
Powiat | Pow.(km²) | Ludność | Mieszk. /km² |
Miasta | Gminy | Siedziba | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo poznańskie | |||||||
Babimojski | 282 | 9186 | 33 | 2 | 3 | Babimost | |
Chodzieski | 893 | 38 952 | 44 | 4 | 6 | Chodzież | |
Czarnkowski | 919 | 37 401 | 41 | 2 | 5 | Czarnków | |
Gnieźnieński | 1126 | 51 098 | 45 | 3 | 9 | Gniezno | |
Gorzowski | 1253 | 46 931 | 37 | 3 | 11 | Gorzów Wielkopolski | |
Gostyński | 701 | 55 336 | 79 | 4 | 6 | Gostyń | |
Gubiński | 513 | 6174 | 12 | 1 | 5 | Gubin | |
Jarociński | 1124 | 85 180 | 76 | 3 | 8 | Jarocin | |
Kaliski | 1478 | 161 966 | 110 | 3 | 18 | Kalisz | |
Kępiński | 1179 | 82 922 | 70 | 3 | 12 | Kępno | |
Kolski | 1097 | 93 411 | 85 | 3 | 11 | Koło | |
Koniński | 2152 | 167 474 | 78 | 8 | 23 | Konin | |
Kościański | 1057 | 73 458 | 69 | 5 | 9 | Kościan | |
Krośnieński | 1307 | 14 238 | 11 | 2 | 10 | Krosno Odrzańskie | |
Krotoszyński | 915 | 70 560 | 77 | 6 | 8 | Krotoszyn | |
Leszczyński | 827 | 55 882 | 68 | 3 | 7 | Leszno | |
Międzychodzki | 755 | 25 761 | 34 | 2 | 5 | Międzychód | |
Międzyrzecki | 706 | 20 511 | 29 | 4 | 10 | Międzyrzecz | |
Mogileński | 1059 | 61 482 | 58 | 4 | 7 | Mogilno | |
Nowotomyski | 1276 | 74 766 | 59 | 6 | 9 | Nowy Tomyśl | |
Obornicki | 966 | 43 963 | 46 | 3 | 5 | Oborniki | |
Ostrowski | 1194 | 101 591 | 85 | 4 | 12 | Ostrów Wielkopolski | |
Pilski | 967 | 36 933 | 38 | 3 | 9 | Piła | |
Poznański | 1089 | 74 756 | 69 | 3 | 10 | Poznań | |
Rawicki | 523 | 43 366 | 83 | 5 | 5 | Rawicz | |
Rzepiński | 1189 | 12 282 | 10 | 5 | 9 | Rzepin | |
Skwierzyński | 658 | 8984 | 14 | 1 | 4 | Skwierzyna | |
Strzelecki | 1102 | 26 029 | 24 | 3 | 13 | Strzelce Krajeńskie | |
Sulęciński | 1120 | 13 542 | 12 | 1 | 9 | Sulęcin | |
Szamotulski | 1076 | 59 992 | 56 | 4 | 10 | Szamotuły | |
Średzki | 800 | 47 313 | 60 | 3 | 7 | Środa | |
Śremski | 910 | 55 528 | 61 | 5 | 5 | Śrem | |
Świebodziński | 911 | 27 091 | 30 | 3 | 13 | Świebodzin | |
Turecki | 1591 | 114 338 | 72 | 4 | 13 | Turek | |
Wągrowiecki | 1037 | 50 772 | 49 | 3 | 6 | Wągrowiec | |
Wolsztyński | 754 | 41 617 | 55 | 2 | 6 | Wolsztyn | |
Wrzesiński | 608 | 43 042 | 71 | 2 | 5 | Września | |
Wschowski | 272 | 11 517 | 42 | 2 | 2 | Wschowa | |
Zielonogórski | 875 | 39 596 | 45 | 1 | 9 | Zielona Góra | |
Żniński | 732 | 38 902 | 53 | 2 | 6 | Żnin | |
m. Gniezno | 18 | 30 292 | 1683 | 1 | 0 | Gniezno | |
m. Poznań | 226 | 267 978 | 1186 | 1 | 0 | Poznań |
Województwo rzeszowskie (1946)
Powiat | Pow.(km²) | Ludność | Mieszk. /km² |
Miasta | Gminy | Siedziba | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo rzeszowskie | |||||||
Brzozowski | 684 | 75 988 | 111 | 2 | 7 | Brzozów | |
Dębicki | 1141 | 113 323 | 99 | 4 | 10 | Dębica | |
Gorlicki | 1079 | 96 585 | 90 | 2 | 11 | Gorlice | |
Jarosławski | 1397 | 132 938 | 95 | 3 | 11 | Jarosław | |
Jasielski | 1055 | 104 104 | 99 | 1 | 12 | Jasło | |
Kolbuszowski | 873 | 65 670 | 75 | 2 | 7 | Kolbuszowa | |
Krośnieński | 934 | 102 064 | 109 | 2 | 11 | Krosno | |
Lesko | 1622 | 39 354 | 24 | 1 | 12 | Lesko | |
Lubaczowski | 1258 | 54 189 | 43 | 2 | 11 | Lubaczów | |
Łańcucki | 889 | 100 238 | 113 | 2 | 8 | Łańcut | |
Mielecki | 901 | 75 604 | 84 | 2 | 9 | Mielec | |
Niżański | 973 | 65 701 | 68 | 3 | 8 | Nisko | |
Przemyski | 1479 | 89 842 | 61 | 1 | 10 | Przemyśl | |
Przeworski | 415 | 66 103 | 159 | 2 | 5 | Przeworsk | |
Rzeszowski | 1270 | 193 833 | 153 | 5 | 11 | Rzeszów | |
Sanocki | 1282 | 87 997 | 69 | 2 | 8 | Sanok | |
Tarnobrzeski | 949 | 71 867 | 76 | 3 | 9 | Tarnobrzeg |
Województwo szczecińskie (1946)
Powiat | Pow.(km²) | Ludność | Mieszk. /km² |
Miasta | Gminy | Siedziba | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo szczecińskie | |||||||
Białogardzki | 1650 | 70 512 | 43 | 3 | 12 | Białogard | |
Bytowski | 617 | 18 778 | 30 | 1 | 8 | Bytów | |
Chojeński | 1374 | 19 537 | 14 | 7 | 10 | Dębno | |
Choszczeński | 1265 | 16 112 | 13 | 3 | 9 | Choszczno | |
Człuchowski | 1686 | 29 975 | 18 | 5 | 9 | Człuchów | |
Drawski | 1210 | 24 042 | 20 | 3 | 6 | Drawsko Pomorskie | |
Gryficki | 765 | 31 932 | 42 | 2 | 8 | Gryfice | |
Gryfiński | 1108 | 14 138 | 13 | 3 | 12 | Gryfino | |
Kamieński | 1138 | 10 934 | 10 | 1 | 12 | Kamień Pomorski | |
Kołobrzeski | 930 | 37 325 | 40 | 2 | 10 | Kołobrzeg | |
Koszaliński | 1286 | 56 386 | 44 | 2 | 12 | Koszalin | |
Łobeski | 1191 | 22 699 | 19 | 4 | 11 | Łobez | |
Miastecki | 1213 | 28 369 | 23 | 1 | 7 | Miastko | |
Myśliborski | 1145 | 26 059 | 23 | 3 | 8 | Myślibórz | |
Nowogardzki | 1262 | 20 463 | 16 | 4 | 12 | Nowogard | |
Pyrzycki | 1046 | 16 981 | 16 | 2 | 7 | Pyrzyce | |
Sławieński | 1555 | 68 533 | 44 | 3 | 9 | Sławno | |
Słupski | 2268 | 125 553 | 55 | 2 | 19 | Słupsk | |
Stargardzki | 1219 | 22 698 | 19 | 5 | 11 | Stargard Szczeciński | |
Szczecinecki | 2093 | 61 479 | 29 | 4 | 10 | Szczecinek | |
Szczeciński | 402 | 11 758 | 29 | 1 | 6 | Szczecin | |
Wałecki | 2152 | 36 435 | 17 | 5 | 10 | Wałcz | |
Woliński | 346 | 21 309 | 62 | 3 | 3 | Świnoujście | |
Złotowski | 980 | 27 612 | 28 | 2 | 9 | Złotów | |
m. Szczecin | 351 | 72 948 | 208 | 1 | 0 | Szczecin |
Województwo śląskie (1946)
Powiat | Pow.(km²) | Ludność | Mieszk. /km² |
Miasta | Gminy | Siedziba | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo katowickie | |||||||
Będziński | 459 | 176 564 | 385 | 3 | 10 | Będzin | |
Bielski | 349 | 59 622 | 244 | 1 | 11 | Bielsko-Biała | |
Bytomski | 107 | 77 541 | 724 | 0 | 9 | Bytom | |
Cieszyński | 662 | 83 005 | 125 | 2 | 18 | Cieszyn | |
Dobrodzieński | 323 | 17 690 | 55 | 1 | 4 | Dobrodzień | |
Gliwicki | 851 | 80 569 | 95 | 2 | 12 | Gliwice | |
Głubczycki | 692 | 66 081 | 96 | 3 | 10 | Głubczyce | |
Grodkowski | 520 | 36 702 | 71 | 2 | 8 | Grodków | |
Katowicki | 213 | 328 272 | 1541 | 2 | 25 | Katowice | |
Kluczborski | 555 | 43 308 | 78 | 3 | 7 | Kluczbork | |
Kozielski | 663 | 66 636 | 100 | 1 | 10 | Koźle | |
Lubliniecki | 715 | 47 501 | 66 | 2 | 8 | Lubliniec | |
Niemodliński | 605 | 33 298 | 55 | 1 | 7 | Niemodlin | |
Nyski | 714 | 71 988 | 101 | 3 | 13 | Nysa | |
Oleski | 893 | 45 956 | 52 | 2 | 11 | Olesno | |
Opolski | 1427 | 136 826 | 96 | 2 | 20 | Opole | |
Prudnicki | 799 | 90 738 | 114 | 3 | 11 | Prudnik | |
Pszczyński | 1046 | 154 829 | 148 | 3 | 24 | Pszczyna | |
Raciborski | 544 | 64 197 | 118 | 1 | 10 | Racibórz | |
Rybnicki | 890 | 215 834 | 242 | 3 | 28 | Rybnik | |
Strzelecki | 892 | 75 000 | 84 | 3 | 14 | Strzelce Opolskie | |
Tarnogórski | 268 | 103 901 | 388 | 3 | 12 | Tarnowskie Góry | |
Zawierciański | 945 | 111 407 | 118 | 1 | 15 | Zawiercie | |
m. Bielsko | b.d. | 25 725 | b.d. | 1 | 0 | Bielsko-Biała | |
m. Bytom | 30 | 93 179 | 3107 | 1 | 0 | Bytom | |
m. Chorzów | 32 | 110 675 | 3459 | 1 | 0 | Chorzów | |
m. Gliwice | 56 | 95 980 | 1714 | 1 | 0 | Gliwice | |
m. Katowice | 42 | 128 290 | 3055 | 1 | 0 | Katowice | |
m. Sosnowiec | 33 | 77 853 | 2361 | 1 | 0 | Sosnowiec | |
m. Zabrze | 44 | 104 184 | 2368 | 1 | 0 | Zabrze |
Województwo warszawskie (1946)
Powiat | Pow.(km²) | Ludność | Mieszk. /km² |
Miasta | Gminy | Siedziba | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo warszawskie | |||||||
Błoński | 1074 | 138 885 | 129 | 4 | 13 | Grodzisk Mazowiecki | |
Ciechanowski | 1209 | 75 072 | 62 | 1 | 10 | Ciechanów | |
Działdowski | 842 | 40 639 | 48 | 2 | 8 | Działdowo | |
Garwoliński | 2044 | 158 348 | 77 | 2 | 19 | Garwolin | |
Gostyniński | 1147 | 73 157 | 64 | 2 | 11 | Gostynin | |
Grójecki | 1699 | 122 539 | 72 | 4 | 18 | Grójec | |
Makowski | 1136 | 48 728 | 43 | 2 | 8 | Maków Mazowiecki | |
Miński | 1228 | 98 358 | 80 | 2 | 15 | Mińsk Mazowiecki | |
Mławski | 1486 | 94 390 | 64 | 1 | 14 | Mława | |
Ostrołęcki | 2281 | 103 537 | 45 | 1 | 12 | Ostrołęka | |
Ostrowski | 1467 | 89 109 | 61 | 2 | 11 | Ostrów Mazowiecka | |
Płocki | 1485 | 121 528 | 82 | 2 | 15 | Płock | |
Płoński | 1289 | 79 633 | 62 | 1 | 12 | Płońsk | |
Przasnyski | 1410 | 63 744 | 45 | 2 | 10 | Przasnysz | |
Pułtuski | 1527 | 93 099 | 61 | 4 | 11 | Pułtusk | |
Radzymiński | 1076 | 79 659 | 74 | 2 | 11 | Radzymin | |
Sierpecki | 1204 | 80 378 | 67 | 3 | 13 | Sierpc | |
Sochaczewski | 1052 | 72 246 | 69 | 1 | 10 | Sochaczew | |
Sokołowski | 1276 | 75 599 | 59 | 1 | 12 | Sokołów Podlaski | |
Warszawski | 1766 | 326 768 | 185 | 7 | 26 | Warszawa | |
Węgrowski | 1301 | 79 004 | 61 | 1 | 14 | Węgrów |
Województwo wrocławskie (1946)
Powiat | Pow.(km²) | Ludność | Mieszk. /km² |
Miasta | Gminy | Siedziba | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo wrocławskie | |||||||
Bolesławiecki | 1058 | 25 700 | 24 | 2 | 7 | Bolesławiec | |
Brzeski | 605 | 40 724 | 67 | 2 | 9 | Brzeg | |
Bystrzycki | 780 | 84 831 | 109 | 3 | 10 | Bystrzyca Kłodzka | |
Dzierżoniowski | 546 | 81 436 | 149 | 3 | 8 | Dzierżoniów | |
Głogowski | 1256 | 29 733 | 24 | 4 | 9 | Głogów | |
Górowski | 760 | 21 403 | 28 | 3 | 6 | Góra | |
Jaworski | 610 | 51 606 | 85 | 2 | 7 | Jawor | |
Jeleniogórski | 691 | 132 484 | 192 | 3 | 10 | Jelenia Góra | |
Kamiennogórski | 427 | 55 876 | 131 | 3 | 10 | Kamienna Góra | |
Kłodzki | 850 | 151 885 | 179 | 7 | 10 | Kłodzko | |
Kożuchowski | 731 | 26 753 | 37 | 3 | 8 | Kożuchów | |
Legnicki | 638 | 46 758 | 73 | 2 | 7 | Legnica | |
Lubański | 524 | 63 630 | 121 | 4 | 12 | Lubań | |
Lubiński | 713 | 17 057 | 24 | 2 | 8 | Lubin | |
Lwówecki | 744 | 61 565 | 83 | 6 | 11 | Lwówek Śląski | |
Milicki | 931 | 25 477 | 27 | 3 | 8 | Milicz | |
Namysłowski | 501 | 20 780 | 42 | 1 | 9 | Namysłów | |
Oleśnicki | 894 | 38 709 | 43 | 2 | 9 | Oleśnica | |
Oławski | 560 | 39 029 | 70 | 1 | 10 | Oława | |
Strzeliński | 588 | 55 019 | 94 | 2 | 13 | Strzelin | |
Sycowski | 431 | 18 322 | 42 | 3 | 5 | Syców | |
Szprotawski | 744 | 14 150 | 19 | 2 | 6 | Szprotawa | |
Średzki | 746 | 44 069 | 59 | 1 | 8 | Środa Śląska | |
Świdnicki | 657 | 84 338 | 128 | 3 | 9 | Świdnica | |
Trzebnicki | 820 | 22 682 | 28 | 2 | 7 | Trzebnica | |
Wałbrzyski | 416 | 124 443 | 299 | 5 | 8 | Wałbrzych | |
Wołowski | 1018 | 36 968 | 36 | 6 | 7 | Wołów | |
Wrocławski | 877 | 69 877 | 80 | 3 | 8 | Wrocław | |
Ząbkowicki | 775 | 96 390 | 124 | 6 | 15 | Ząbkowice Śląskie | |
Zgorzelecki | 836 | 25 623 | 31 | 2 | 7 | Zgorzelec | |
Złotoryjski | 850 | 49 893 | 59 | 3 | 9 | Złotoryja | |
Żagański | 727 | 12 959 | 18 | 1 | 7 | Żagań | |
Żarski | 1230 | 27 348 | 22 | 6 | 15 | Żary | |
m. Wałbrzych | 22 | 72 976 | 3318 | 1 | 0 | Wałbrzych | |
m. Wrocław | 175 | 170 656 | 975 | 1 | 0 | Wrocław |
Bibliografia
- S. Jankowiak. Trudny "powrót do macierzy"
- Wielka encyklopedia powszechna PWN
- Wielki atlas historyczny, 2002. Warszawa: Wydawnictwo Demart.
- Narodowy atlas Polski, 1973-1978. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich-Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk
- ↑ Podano daty wejścia w życie danej zmiany. Akty prawne wprowadzające zmiany przeważnie mają wcześniejszą datę, jednak zmiany w podziale administracyjnym wchodziły zawsze w dniu określonym w akcie (przeważnie to dzień wejścia w życie aktu), a nie w dniu wydania aktu.
- ↑ W powojennej Polsce znalazły się m.in. fragmenty powiatów rawskiego i sokalskiego z przedwojennego województwa lwowskiego. Zgodnie z rozporządzeniem z 9 sierpnia 1945 fragment powiatu rawskiego (gmina Tarnoszyn) został włączony do województwa lubelskiego. Brak jest natomiast źródeł stwierdzających kiedy do województwa lubelskiego zostały włączone inne fragmenty powiatu rawskiego i fragment powiatu sokalskiego (najprawdopodobniej włączenie powiatu sokalskiego nastąpiło to przed włączeniem gminy Tarnoszyn, gdyż w przeciwnym razie powiat sokalski byłby eksklawą ówczesnego polskiego fragmentu województwa lwowskiego)