Pióropusznik strusi: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
m Wycofano edycje użytkownika 94.254.163.224 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Kenraiz.
Linia 19: Linia 19:
'''Pióropusznik strusi''' (''Matteuccia struthiopteris'' (L.) Todaro) – [[gatunek (biologia)|gatunek]] [[paprocie|paproci]] należący do rodziny [[onokleowate|onokleowatych]] ''Onocleaceae''.
'''Pióropusznik strusi''' (''Matteuccia struthiopteris'' (L.) Todaro) – [[gatunek (biologia)|gatunek]] [[paprocie|paproci]] należący do rodziny [[onokleowate|onokleowatych]] ''Onocleaceae''.


== Zasięg geograficznyfeeeeeeeeee ==
== Zasięg geograficzny ==
W Polsce przebiega północna granica zasięgu tego gatunku. Występuje na [[pogórze|pogórzu]] [[Karpaty|Karpat]] i [[Pieniny|Pienin]], w [[Sudety Zachodnie|Sudetach Zachodnich]], [[Góry Świętokrzyskie|Górach Świętokrzyskich]] i [[Bieszczady|Bieszczadach]]. Rozproszony na nizinach, można go spotkać m.in. w [[Puszcza Augustowska|Puszczy Augustowskiej]] i [[Puszcza Borecka|Boreckiej]], nad [[Nysa Łużycka|Nysą]] i [[Bóbr (rzeka w Polsce)|Bobrem]], w [[Mazowiecki Park Krajobrazowy|Mazowieckim Parku Krajobrazowym]], na [[Równina Warmińska|Równinie Warmińskiej]] (w [[rezerwat florystyczny|rezerwacie florystycznym]] [[Rezerwat przyrody Pióropusznikowy Jar|Pióropusznikowy Jar]]).
W Polsce przebiega północna granica zasięgu tego gatunku. Występuje na [[pogórze|pogórzu]] [[Karpaty|Karpat]] i [[Pieniny|Pienin]], w [[Sudety Zachodnie|Sudetach Zachodnich]], [[Góry Świętokrzyskie|Górach Świętokrzyskich]] i [[Bieszczady|Bieszczadach]]. Rozproszony na nizinach, można go spotkać m.in. w [[Puszcza Augustowska|Puszczy Augustowskiej]] i [[Puszcza Borecka|Boreckiej]], nad [[Nysa Łużycka|Nysą]] i [[Bóbr (rzeka w Polsce)|Bobrem]], w [[Mazowiecki Park Krajobrazowy|Mazowieckim Parku Krajobrazowym]], na [[Równina Warmińska|Równinie Warmińskiej]] (w [[rezerwat florystyczny|rezerwacie florystycznym]] [[Rezerwat przyrody Pióropusznikowy Jar|Pióropusznikowy Jar]]).



Wersja z 10:15, 26 wrz 2016

Pióropusznik strusi
ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

naczyniowe

Klad

monilofity

Klasa

paprocie

Rząd

paprotkowce

Rodzina

onokleowate

Rodzaj

pióropusznik

Gatunek

pióropusznik strusi

Nazwa systematyczna
{{{nazwa łacińska}}} (L.) Tod.
Giorn. Sci. Nat. Econ. Palermo 1:235. 1866

Pióropusznik strusi (Matteuccia struthiopteris (L.) Todaro) – gatunek paproci należący do rodziny onokleowatych Onocleaceae.

Zasięg geograficzny

W Polsce przebiega północna granica zasięgu tego gatunku. Występuje na pogórzu Karpat i Pienin, w Sudetach Zachodnich, Górach Świętokrzyskich i Bieszczadach. Rozproszony na nizinach, można go spotkać m.in. w Puszczy Augustowskiej i Boreckiej, nad Nysą i Bobrem, w Mazowieckim Parku Krajobrazowym, na Równinie Warmińskiej (w rezerwacie florystycznym Pióropusznikowy Jar).

Morfologia

Roślina wieloletnia z krótkim kłączem, z którego wyrastają lejkowato pojedyncze, podwójnie pierzaste liście płonne (asymilacyjne) wysokości 30–150 cm. Są lancetowate w zarysie i mocno zwężają się ku dołowi, posiadają bardzo krótki ogonek liściowy. W sierpniu lub wrześniu z wnętrza lejka wyrasta krótszy (do 60 cm długości), sztywny, początkowo zielony – później ciemnobrunatny, jednokrotnie pierzasty liść zarodnionośny, podobny do strusiego pióra (skąd pochodzi nazwa paproci). Zarodnikowanie przypada na wrzesień-październik. Stosunkowo duże, ciemnobrunatne (czasem również czarne) zarodniki znajdują się w kubkach zarodnikowych leżących na obrzeżach blaszek liściowych, kiełkują po 14–22 dniach. Liście płonne zasychają wcześniej, pozostawiając na zimę tylko brunatne liście zarodnikowe. Paproć ta odznacza się zatem dwupostaciowością liści, tj. trofofil (część liścia zaopatrująca roślinę w substancje odżywcze) i sporofil (część liścia wytwarzająca zarodniki) występują oddzielne.

Ekologia

Siedliska pióropusznika to brzegi potoków, wilgotne zbocza, mokre łąki i leśne polany.

Zagrożenie i ochrona

W Polsce roślina podlega częściowej ochronie prawnej nieprzerwanie od 1946 roku (w rozporządzeniach zamieszczana z nazwą naukową Matteucia struthiopteris)[2][3].

Zastosowanie i uprawa

Roślina chętnie uprawiana w ogródkach jako ozdobna.

  • Wymagania: lubi wilgotne i zacienione miejsca, lecz jako mało wymagający toleruje również słońce i półcień. Gleba próchnicza z dużym dodatkiem torfu (inne rodzaje gleby mogą spowolnić ekspansję rośliny). Wrażliwa na przesuszenie gleby. Mrozoodporna.
  • Rozmnażanie: wiosną, za pomocą wytwarzanych rozłogów.
  • Uprawa: Ze względu na ekspansywność nadaje się raczej do większych założeń ogrodowych, w przeciwnym wypadku należy uważać by nie zagłuszyła innych roślin.
  1. Smith, A. R., K. M. Pryer, E. Schuettpelz, P. Korall, H. Schneider & P. G. Wolf: A classification for extant ferns. Taxon 55(3): 705–731, 2006. [dostęp 2009-11-13]. (ang.).
  2. Rozporządzenie Ministra Oświaty z dnia 29 sierpnia 1946 r. wydane w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa i Reform Rolnych i z Ministrem Leśnictwa w sprawie wprowadzenia gatunkowej ochrony roślin (Dz.U. z 1946 r. nr 70, poz. 384).
  3. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz.U. z 2014 r. poz. 1409).
{{Przypisy}} Nieprawidłowe pola: przypisy.

Bibliografia

  • Martin Červenka, Viera Feraková, Milan Haber, Jarosłav Kresánek, Libuše Paclová, Vojtech Peciar, Ladislav Šomšak (red. nauk.), Świat roślin skał i minerałów, Warszawa, Oficyna Wydawnicza Multico, 1993 ISBN 83-7073-035-3.