Wojna chińsko-japońska (1937–1945): Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje) m Drobne redakcyjne - poprawki linków, apostrofów, cudzysłowów, kategorie. |
Nie podano opisu zmian |
||
Linia 7: | Linia 7: | ||
|data = [[7 lipca]] [[1937]]–[[9 września]] [[1945]] |
|data = [[7 lipca]] [[1937]]–[[9 września]] [[1945]] |
||
|miejsce = |
|miejsce = |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
|terytorium = [[Republika Chińska]], [[Mandżuria]] |
|terytorium = [[Republika Chińska]], [[Mandżuria]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
|strona1 = {{państwo|CHN|1928}}<br />{{państwo|SUN|1924}}<br />{{państwo|USA|48}}<br />{{państwo|GBR}}<br />{{państwo|IND|brytyjskie}} |
|strona1 = {{państwo|CHN|1928}}<br />{{państwo|SUN|1924}}<br />{{państwo|USA|48}}<br />{{państwo|GBR}}<br />{{państwo|IND|brytyjskie}} |
||
|strona2 = {{państwo|JPN|1868}}<br />{{państwo|Mandżukuo}} |
|strona2 = {{państwo|JPN|1868}}<br />{{państwo|Mandżukuo}} |
Wersja z 17:54, 9 paź 2016
Czas |
{{{czas}}} | ||
---|---|---|---|
Terytorium | |||
Przyczyna |
Dążenia japońskich nacjonalistów do władania całym Dalekim Wschodem | ||
Wynik |
Kapitulacja Japonii | ||
Strony konfliktu | |||
| |||
Dowódcy | |||
Siły | |||
| |||
Straty | |||
| |||
Położenie na mapie świata Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |||
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|} |
Wojna chińsko-japońska (1937–1945), zwana również drugą wojną chińsko-japońską – wojna toczona od 7 lipca 1937 do 9 września 1945, będąca ośmioletnim zmaganiem między Republiką Chińską i Cesarstwem Wielkiej Japonii. Rozpoczęła się przed wybuchem w Europie II wojny światowej i zakończyła się po kapitulacji Japonii w wojnie na Pacyfiku.
Nazwa
W ChRL oraz w Republice Chińskiej wojnę nazywa się wojną przeciw Japonii (chiń. 抗日戰爭, Kàng Rì Zhànzhēng) lub ośmioletnim oporem przeciw Japonii (chiń. 八年抗戰).
W Japonii wojna znana jest pod nazwą: wojna japońsko-chińska (jap. 日中戦争, Nitchū–sensō). Po wybuchu wojny na Pacyfiku w grudniu 1941 przerodziła się w wojnę w Wielkiej Azji Wschodniej (jap. 大東亜戦争, Daitōa–sensō).
Preludium
Pierwszy raz Japonia starła się z Chinami w wielkim konflikcie zbrojnym w latach 1894–1895, podczas pierwszej wojny chińsko-japońskiej. Chiny poniosły klęskę, a skutkiem tego było m.in. przejęcie przez Japonię pełnej kontroli nad Koreą, otwarcie chińskich portów dla Japonii, zagarnięcie przez Japonię Formozy z archipelagiem Peskadorów oraz półwyspu Liaotung.
Wskutek dążeń Imperium Rosyjskiego do przejęcia kontroli nad Koreą, w 1904 wybuchła kolejna wojna w regionie, tym razem japońsko-rosyjska. Po japońskim ataku w nocy z 8 na 9 lutego 1904 na Port Artur, Rosja wypowiedziała 10 lutego wojnę Japonii.
Wojna zakończyła się klęską Rosji w 1905. Japonia otrzymała półwysep Liaotung wraz z Port Artur, południową część Sachalinu oraz fragment linii kolejowej w Mandżurii.
Japonia zaczęła coraz bardziej dominować w Mandżurii i Korei. W 1910 Japończycy zaanektowali Koreę (zobacz: historia Korei) i obalili tamtejszą dynastię. Po upadku Cesarstwa Chińskiego, rządzonego przez mandżurską dynastię Qing i proklamowaniu 1 stycznia 1912 w Nankinie Republiki Chińskiej, Chiny znalazły się w stanie nieustannej wojny domowej pomiędzy zwalczającymi się stronnictwami. Partia rządząca Kuomintang po początkowej współpracy z KPCh, musiała od 1927 toczyć z komunistami ciągłą walkę. Rządowa Armia Narodowo-Rewolucyjna odnosiła pewne sukcesy w walce z komunistami.
Po utracie swoich głównych sił, komuniści przegrupowali się i wycofali do północno-zachodniej części kraju. Pokonano 12 tys. km, a wydarzenie to znane jest w historii jako Długi Marsz. Na przywódcę Długiego Marszu, został wypromowany, wcześniej mało znany, Mao Zedong.
Wielki Marsz posłużył siłom Czang Kaj-szeka do przywrócenia jedności kraju, gdyż militaryści, przestraszeni perspektywą ustanowienia władzy komunistycznej, przechodzili na jego stronę. Mimo to siły komunistów zostały jednak zachowane, a do ich zniszczenia zabrakło jak to określał Czang Kaj-szek: „Historycznych 5 minut”. Powodem zaprzestania walki z komunistami było wkroczenie Japończyków do Chin. Wobec potężnego zagrożenia, KPCh stała się łącznikiem pomiędzy siłami nacjonalistów a Sowietami, obiecującymi dostawy broni i zaopatrzenia. Zniszczenie sił Mao nie wchodziło więc w grę. Pozwoliło to odbudować im nadwątlone siły, a nawet ponownie zaatakować domniemanego sojusznika w czasie „wspólnej” wojny z Japonią.
Od lat 30. w Japonii narastały nastroje skrajnie faszystowskie i szowinistyczne. Słabe rządy cywilne, w tym sam cesarz Hirohito (Shōwa), były bezsilne wobec nacjonalistycznych militarystów. Pod pretekstem wyzwolenia Azjatów spod panowania Europejczyków (głosili oni hasło: „Azja dla Azjatów”) dążyli oni do zdobycia nowych terytoriów bogatych w surowce strategiczne, niezbędne dla funkcjonowania nowoczesnego państwa.
18 września 1931 doszło do tzw. „incydentu mukdeńskiego”, po którym Armia Kwantuńska zajęła Mandżurię. Utworzono z niej marionetkowe państwo zwane Mandżukuo. Państwem tym rządził od 1934, osadzony na tronie przez Japończyków, cesarz Puyi z mandżurskiej dynastii Qing (wcześniej cesarz chiński, obalony w 1912 przez Yuan Shikaia).
Początek wojny
- Osobny artykuł:
7 lipca 1937 japońskie oddziały sprowokowały tzw. „incydent na moście Marco Polo” (albo inaczej „bitwę o most Lugou”), który miał być pretekstem do rozpoczęcia kolejnego etapu wojny. Po bitwie Japończycy zajęli Szanghaj, Nankin[1] i południowe Shanxi.
Jednak w połowie 1938 japońskie postępy osłabły, a przeciwnik przeszedł do taktyki walk partyzanckich. Sytuacja taka trwała praktycznie do końca wojny i mimo że armia Kuomintangu (mająca przeciw sobie Japończyków i lokalnych władyków) poniosła wiele porażek, to nie została nigdy pokonana ze względu na duże rezerwy oraz na nieprzerwaną pomoc amerykańską (od 1940).
Ostatecznie szacuje się[kto?], że wojna ta pochłonęła ponad 20 mln ofiar (w tym 17,5 mln cywilów) po stronie chińskiej i 1,1 mln po stronie japońskiej. Dzięki oporowi chińskiemu alianci walczący na Pacyfiku mogli dużo szybciej uporać się z Japończykami, którzy zmuszeni byli utrzymywać duże kontyngenty wojsk lądowych na kontynencie.
- ↑ Stolicę republiki – według źródeł chińskich wymordowano tutaj około 300 tysięcy cywilów.
- Szablony lokalizacyjne – brak współrzędnych
- Wojna chińsko-japońska (1937-1945)
- II wojna światowa na Pacyfiku
- Historia Chin 1912-1949
- Wojny w historii Chin
- Wojny w historii Japonii
- Wydarzenia zapowiadające II wojnę światową
- Japonia w XX wieku
- 1937 w Azji
- 1938 w Azji
- 1939 w Azji
- 1940 w Azji
- 1941 w Azji
- 1942 w Azji
- 1943 w Azji
- 1944 w Azji
- 1945 w Azji