Stylizacja: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

[wersja nieprzejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 22:43, 17 lis 2016

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
 {{Dopracować|Uwagi na stronie dyskusji}}
-'''Stylizacja (literatura)''' – przejaw [[intertekstualność|intertekstualności]], celowe naśladowanie w wypowiedzi będącej realizacją danego [[styl (językoznawstwo)|stylu]] wybranych cech stylu innego, wyraźnie odcinającego się, dającego rozpoznać jako cudzy i zewnętrzny. Styl ten jest tzw. ''wzorcem stylizacyjnym''. Budowa utworu stylizowanego jest dwugłosowa. Występują w nim liczne napięcia pomiędzy cechami wzorca a cechami charakteryzującymi styl autora. Stylizacja pozwala na uwypuklenie pewnych właściwości wzorca, do którego się odwołuje oraz zdystansowanie się do niego. W ten sposób dzieło uzyskuje nowy kontekst i ulega reinterpretacji. Pewne składniki dzieła służą identyfikacji wzorca i jego ewokowaniu, inne odróżnieniu od niego, zdystansowaniu i budowie macierzystego stylu wypowiedzi. Utwór literacki może nawiązywać do kilku wzorców literackich jednocześnie. Najwyraźniej odznacza się stylizacja w języku dzieła literackiego. Może obejmować takie warstwy jak leksyka i brzmienie ([[stylizacja brzmieniowa]]).
-== Wzorce stylizacyjne ==
-'''Wzorcami stylizacyjnymi w utworach literackich mogą być''':
-* style historyczne,
-* styl charakterystyczny dla danego kręgu kulturowego,
-* style różnych warstw społecznych,
-* styl indywidualny pisarza, konkretnego utworu ([[Pastisz (stylistyka)|pastisz]]).
-== Rodzaje stylizacji ==
-'''Rodzaje stylizacji''':
-# ze względu na stosunek obejmowanego tekstu
-#* stylizacja całościowa – stylizowany jest cały tekst literacki,
-#* stylizacja fragmentaryczna – stylizowany jest tylko fragment wypowiedzi,
-# ze względu na cel artystyczny
-#* stylizacja informacyjna – wzmocnienie komunikacyjności i wiarygodności tekstu,
-#* stylizacja manierystyczna – wywołująca wrażenie nienaturalności, manieryczności,
-# ze względu na dobór leksemów,
-#* archaizacja – w tekst wplecione są elementy charakterystyczne dla języka minionych epok,
-#* dialektyzacja – wprowadzenie elementów języka charakterystycznych dla danej gwary,
-#* kolokwializacja – kształtowanie języka wypowiedzi na styl potoczny.
-== Funkcje stylizacji ==
-'''Funkcje stylizacji''':
-* ocena stylu (wzorca stylizacyjnego),
-* ośmieszenie, negacja stylu ([[parodia]]).
-== Różne ujęcia stylizacji ==
-[[Aleksander Bereza]] twierdzi, że stylizacja jest to nadanie utworowi literackiemu pewnych cech zewnętrznych, które można rozpoznać jako odrębne od cech stylu autora. W ten sposób elementy spoza dzieła przeciwstawiają się tym, które są dla niego właściwe<ref>A. Bereza, ''Problemy stylizacji w satyrze', Warszawa – Kraków – Wrocław 1966</ref>. [[Ryszard Matuszewski (literat)|Ryszard Matuszewski]], [[Sławomir Mrożek]], [[Kazimierz Wyka]] stylizację postrzegają jako zabieg artystyczny. Nie przeciwstawiali się [[dychotomia|dychotomicznemu]] pojmowaniu jej,  stylizacja według nich to elementy wprowadzone do utworu i stojące w opozycji do tego, co właściwe dziełu<ref>Por. R. Matuszewski, ''Perspektywa wyobraźni'', [w:] R. Matuszewski, ''Literatura na przełomie'', Warszawa 1951</ref><ref>S. Mrożek, ''Jak napisać opowiadanie pozornie interesujące'', "Przegląd Kulturalny", 1962</ref>. [[Aleksander Wilkoń]] dokonuje innego podziału stylizacji. Wyraźnie rozgranicza stylizację językową od literackiej.
-== Zobacz też ==
-* [[Stylizacja biblijna]]
-{{Przypisy}}
 [[Kategoria:Stylistyka]]