Rezerwat przyrody: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja nieprzejrzana]

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 18:45, 20 lis 2016

Rezerwat przyrody – obszarowa forma ochrony przyrody w Polsce. Podobne pod względem funkcji tereny chronione powoływane są też w wielu innych krajach na świecie.

Rezerwaty przyrody na świecie

Formy ochrony przyrody zwane rezerwatami istnieją w wielu państwach świata^[1]. Z reguły są to chronione przepisami prawnymi i wyłączone z użytkowania obszary przeznaczone na cele ochrony przyrody oraz prowadzenia badań naukowych, a dostęp do nich osób postronnych jest mniej lub bardziej ograniczony^[2]. Zazwyczaj są one mniejsze od parków narodowych^[3]. Brak jest jednak jednorodnej, międzynarodowej definicji rezerwatów oraz jednorodnych kryteriów ich wyznaczania, a obiekty tego typu w różnych krajach mogą być inaczej zarządzane i chronione^[2].

Rezerwaty przyrody w Polsce

Liczba rezerwatów w Polsce stopniowo rośnie, w 2000 r. było ich 1307, w 2005 r. 1395, w 2010 r. 1463, a w 2013 r. 1480. Według danych z 2014 roku liczba obiektów tego typu osiągnęła 1481, a ich całkowita powierzchnia wynosiła 165 733 ha, co stanowi 0,53 % powierzchni kraju. Stosunkowo najwięcej rezerwatów znajdowało się w województwie mazowieckim (184), najmniej w województwie opolskim (36). Średnia w skali kraju wielkość obiektów wynosiła 111,9 hektarów, najmniejsza była w województwie opolskim (26,0 ha), największa w województwie warmińsko-mazurskim (284,6 ha). W ostatnich latach wzrasta odsetek powierzchni objętej ochroną ścisłą^[4].

Podstawy prawne

W Polsce rezerwaty przyrody to jedna z obszarowych form ochrony przyrody. Rezerwat przyrody w brzmieniu Ustawy o ochronie przyrody z 2004 r. (art. 13 ust. 1)^[5]: Szablon:CytatD

Zasady funkcjonowania

Przedmiotem ochrony w rezerwacie może być całość przyrody lub szczególne jej składniki, w tym fauna, flora, biota grzybów oraz twory przyrody nieożywionej.

Cały obszar rezerwatu albo jego części mogą podlegać ochronie ścisłej, ochronie czynnej lub ochronie krajobrazowej. Ochrona ścisła polega na nieingerencji w naturalne procesy, ochrona czynna dopuszcza wykonywanie zabiegów ochronnych (np. usunięcie drzew zacieniających stanowisko cennego gatunku rośliny), a ochrona krajobrazowa polega na prowadzeniu gospodarki rolnej, leśnej lub rybackiej w sposób uwzględniający potrzeby przedmiotu ochrony.

Rezerwat ustanawiany jest na mocy zarządzenia regionalnego dyrektora ochrony środowiska. Likwidacja lub zmniejszenie rezerwatu jest możliwe wyłącznie w przypadku bezpowrotnej utraty jego wartości przyrodniczych. Dla rezerwatu sporządza się na okres 20 lat tzw. plan ochrony – dokument określający cele ochrony, zadania ochronne do wykonania oraz reguły udostępnienia rezerwatu. Plan taki zatwierdza regionalny dyrektor ochrony środowiska.

Rodzaje rezerwatów przyrody w Polsce

Od początku istnienia w Polsce zdefiniowanej prawnie ochrony rezerwatowej wyróżnia się dziewięć rodzajów rezerwatów. W zależności od głównego przedmiotu ochrony są to^[6]^[7]:

Rodzaj rezerwatu^[7]	Liczba obiektów^[4]	Średnia powierzchnia (ha)^[4]	Łączna powierzchnia (ha)^[4]	Powierzchnia ochrony ścisłej (ha)^[4]
leśny	723	92	66555	3036
florystyczny	164	30	4859	232
torfowiskowy	184	101	18551	962
faunistyczny	144	301	43410	349
krajobrazowy	110	230	25274	1161
przyrody nieożywionej	73	27	1936	63
wodny	46	99	4572	20
stepowy	34	16	545	1
słonoroślowy	3	10	30	0

Począwszy od 2005 roku istnieje dodatkowo podział na typy i podtypy mające przypisane oznaczenia kodowe. Stosuje się równolegle dwa podziały, ze względu na główny przedmiot ochrony oraz dominujący typ ekosytemów (każdy rezerwat może zostać przypisany do jednego rodzaju, dwóch typów i dwóch podtypów)^[7]. Pozwala to na dokładniejsze określenie zasobów przyrodniczych danego rezerwatu oraz sprawniejsze zarządzanie siecią obszarów chronionych.

Zobacz też

↑ Baza danych na temat obszarów chronionych na świecie (www.protectedplanet.net). Dostęp 9.04.2012
↑ ^a ^b MICHAEL ALLABY. "nature reserve." A Dictionary of Ecology. 2004. Encyclopedia.com. Dostęp 9.04.2012
↑ "Nature reserve." Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica Online. Encyclopædia Britannica Inc., 2012. Dostęp 09.04.2012.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Dariusz Bochenek (red.). Ochrona Środowiska 2015. , s. 283-284. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny. ISSN 0867-3217. [dostęp 31.12.2015].
↑ Tekst ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U. z 2015 r. poz. 1651)
↑ Definicje pojęć GUS
↑ ^a ^b ^c Tekst rozporządzenia z dnia 30 marca 2005 r. w sprawie rodzajów, typów i podtypów rezerwatów przyrody (Dz.U. z 2005 r. nr 60, poz. 533)

Linki zewnętrzne

Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody (dane nie są pełne)
Baza danych polskich rezerwatów przyrody (uwaga! niektóre dane mogą być nieaktualne)

[Protect-1] Baza danych na temat obszarów chronionych na świecie (www.protectedplanet.net). Dostęp 9.04.2012

[Ency-2] MICHAEL ALLABY. "nature reserve." A Dictionary of Ecology. 2004. Encyclopedia.com. Dostęp 9.04.2012

[Brit-3] "Nature reserve." Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica Online. Encyclopædia Britannica Inc., 2012. Dostęp 09.04.2012.

[GUS2015-4] Dariusz Bochenek (red.). Ochrona Środowiska 2015. , s. 283-284. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny. ISSN 0867-3217. [dostęp 31.12.2015].

[uoop2004-5] Tekst ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U. z 2015 r. poz. 1651)

[6] Definicje pojęć GUS

[Typy-7] Tekst rozporządzenia z dnia 30 marca 2005 r. w sprawie rodzajów, typów i podtypów rezerwatów przyrody (Dz.U. z 2005 r. nr 60, poz. 533)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

@@ Linia 4: / Linia 4: @@
 == Rezerwaty przyrody na świecie ==
+Formy ochrony przyrody zwane rezerwatami istnieją w wielu państwach świata<ref name=Protect>[http://www.protectedplanet.net/ Baza danych na temat obszarów chronionych na świecie (www.protectedplanet.net). Dostęp 9.04.2012]</ref>. Z reguły są to chronione przepisami prawnymi i wyłączone z użytkowania obszary przeznaczone na cele ochrony przyrody oraz prowadzenia badań naukowych, a dostęp do nich osób postronnych jest mniej lub bardziej ograniczony<ref name=Ency/>. Zazwyczaj są one mniejsze od parków narodowych<ref name=Brit>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/406581/nature-reserve "Nature reserve." Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica Online. Encyclopædia Britannica Inc., 2012. Dostęp 09.04.2012.]</ref>. Brak jest jednak jednorodnej, międzynarodowej definicji rezerwatów oraz jednorodnych kryteriów ich wyznaczania, a obiekty tego typu w różnych krajach mogą być inaczej zarządzane i chronione<ref name=Ency>[http://www.encyclopedia.com/topic/nature_reserve.aspx MICHAEL ALLABY. "nature reserve."  A Dictionary of Ecology. 2004. Encyclopedia.com. Dostęp 9.04.2012]</ref>.
-Przepraszamy (brak informacji) Nastąpił błąd odczytywania strony sprawdź połączenie sieciowe pod numer 7231
-Dziękujemy
 == Rezerwaty przyrody w Polsce ==