Px27: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
ulepszenia
propozycja DA i drobne
Linia 1: Linia 1:
{{Propozycja wyróżnienia|DA}}
{{Lokomotywa parowa infobox
{{Lokomotywa parowa infobox
|nazwa = Px27
|nazwa = Px27
Linia 14: Linia 15:
|rozstaw_osi_skrajnych = 2400 mm
|rozstaw_osi_skrajnych = 2400 mm
|moc_znamionowa = 110 KM
|moc_znamionowa = 110 KM
|siła_pociągowa =4265 kg<ref name=pokr204>B. Pokropiński (2016), ''Parowozy...'', s.204</ref> (starsze źródło: 3420 kg<ref name=pokr600/>)
|siła_pociągowa =4265 kg<ref name=pokr204>B. Pokropiński (2016), ''Parowozy...'', s.204</ref><br> (starsze źródło: 3420 kg<ref name=pokr600/>)
|prędkość_konstrukcyjna = 30 km/h
|prędkość_konstrukcyjna = 30 km/h
|typ_tendra = 2-osiowy<br />masa służbowa 9 t
|typ_tendra = 2-osiowy<br />masa służbowa 9 t

Wersja z 22:16, 16 sty 2017

Szablon:Lokomotywa parowa infobox

Px27 – oznaczenie na PKP serii parowozów wąskotorowych, na tor szerokości 600 mm, wyprodukowanych w 1927 roku przez Pierwszą Fabrykę Lokomotyw w Polsce (Fablok) w Chrzanowie (typ fabryczny W5A), o układzie osi D. Wyprodukowano dwa parowozy tej serii dla Wyrzyskich Kolei Powiatowych, po wojnie używane na PKP do lat 70. Jeden egzemplarz zachowano jako eksponat muzealny.

Historia

Konstrukcja parowozów typu W5A została opracowana przez Pierwszą Fabrykę Lokomotyw w Polsce "Fablok" w Chrzanowie na zamówienie Wyrzyskich Kolei Powiatowych złożone w 1927 roku na dwa parowozy z tendrem o mocy( ponad 100 KM, nadające się do obsługi trudnych odcinków linii o znacznym nachyleni uBiałośliwieNieżychowo)[1]. Ich konstrukcję oparto na opracowanym wcześniej dla wojska tendrzaku typu W2A (powstał tylko jeden parowóz tego typu, późniejszy Tx26-427)[1]. Zdecydowano zachować skrzynie wodne na lokomotywach dla zwiększenia masy przyczepnej. W stosunku do typu W2A m.in. zastosowano silniki z suwakami tłoczkowymi zamiast płaskich i zwiększono powierzchnię ogrzewalną kotła, przez co nieco wzrosła moc[2]. Parowozy, o numerach fabrycznych 343 i 344, zostały zbudowane w 1929 roku[1]. Jeszcze jeden parowóz typu W5A, o minimalnie odmiennych charakterystykach, został zbudowany 9 lat później dla Kolei Wrzesińskiej (po wojnie oznaczony inną serią Px38)[1].

Eksploatacja

Oba parowozy służyły na Wyrzyskich Kolejach Powiatowych, oznakowane numerami 25 i 26[1]. Stacjonowały w Białośliwiu i prowadziły ciężkie składy towarowe na linii Białośliwie-Nieżychowo[3]. W 1949 roku koleje powiatowe zostały przejęte przez PKP i parowozy te zostały zaliczone do zbiorczej serii PKP Px2, a po zmianie systemu oznaczeń parowozów w 1961 roku zostały oznaczone jako seria Px27[3] (seria ta obejmowała tylko te dwa parowozy). Nosiły oznaczenia: Px27-774, ex Px2-801, ex nr 26 (fabryczny 344) i Px27-775, ex Px2-802, ex nr 25 (fabryczny 343)[1].

Parowozy te stacjonowały po wojnie cały czas w Białośliwiu, pracując na Bydgosko-Wyrzyskich Kolejach Dojazdowych. Parowóz Px27-775 został 12 czerwca 1976 został skreślony z ewidencji PKP i przekazany do Muzeum Kolejnictwa w Warszawie. Obecnie jest eksponatem Muzeum Kolei Wąskotorowej w Wenecji[3]. Parowóz Px27-774 został 26 września 1970 skreślony z inwentarza, po czym złomowany w Białośliwiu[1] (jego tender otrzymał parowóz Px38-805)[4].

Producent,
nr fabryczny
rok oznaczenia:
1929-1948
1949-1960 od 1961 los
Fablok 343 1929 25 Px2-802 Px27-775 wycofany w 1976, eksponat
Fablok 344 1929 26 Px2-801 Px27-774 wycofany w 1970, skasowany

Opis

Wąskotorowy tendrzak, z doczepnym tendrem, o układzie osi D, z silnikami bliźniaczymi na parę nasyconą (Dn2t+t). Budka maszynisty z drzwiami połówkowymi po bokach oraz drzwiami i mostkiem przejściowym w tylnej ścianie, umożliwiającymi pracę z tendrem. Parowóz w skrzyniach po bokach kotła oraz rezerwowym zbiorniku między ostojnicami przewoził 0,3 t węgla i 1,5 m³ wody (przegroda na węgiel była w lewej skrzyni)[1]. Dwuosiowy tender o masie próżnej 4 t, służbowej 9 t i pojemności 1,7 t węgla i 3,3 m³ wody[5].

Kocioł płomieniówkowy, z miedzianą skrzynią ogniową (podczas napraw w ZNTK Nowy Sącz po 1957 roku wymienianą na stalową)[1]. Drzwi dymnicy okrągłe, zamykane na centralny zamek. Na kotle umieszczony wysoki zbieralnik pary i za nim piasecznica uruchamiana ręcznie, podająca piasek pod koła osi silnikowej. W zbieralniku początkowo była zaworowa przepustnica pary systemu Cara z napędem wewnątrz kotła i labiryntowym osuszaczem pary, zamieniana po zużyciu się po wojnie w ZNTK Nowy Sącz na przepustnice tłoczkowe mocowane po prawej stronie, z zewnętrznym napędem i rurami parowlotowymi na zewnątrz[1]. Na pokrywie zbieralnika pary zawory bezpieczeństwa typu Pop-Coale[1]. Rury parowlotowe prowadzące z dymnicy do silników były pierwotnie osłonięte blaszaną otuliną[1]. Początkowo komin miał wirowy odiskiernik Rihoseka, zdejmowany po wojnie i zastępowany siatką odiskierną. Na kotle między kominem a zbieralnikiem parowozy miały dzwon parowy[1]. Zasilanie kotła w wodę za pomocą dwóch inżektorów Friedmanna o wydajności 60 l/min[3].

Ostoja belkowa, o grubości belek 60 mm[1]. Odsprężynowanie za pomocą resorów płaskich, z czterema punktami podparcia[1]. Osie: pierwsza i trzecia były sztywne, druga miała przesuw boczny po 5 mm, a czwarta po 10 mm na każdą stronę, przez co parowóz mógł pokonywać łuki o promieniu 30 m[1].

Bliźniacze silniki parowe z suwakami tłoczkowymi, napędzały trzecią oś poprzez jednoprowadnicowe krzyżulce i korbowody[1]. Mechanizm parorozdzielczy Heusingera z jarzmem kulisy systemu Huna i z nawrotnicą dźwigniową[1]. Do smarowania silników służył lubrykator, wymieniany po wojnie na smarotłocznię Friedmanna. Hamulce: parowy i ręczny dźwigniowy, działały na wspólny wał, z którego hamowano pierwsze trzy osie[1]. Ponadto tender wyposażony był w hamulec ręczny dźwigniowy[1]. Parowozy posiadały początkowo oświetlenie naftowe, po wojnie zamienione na elektryczne, zasilane z turbozespołu[1].

  1. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u B. Pokropiński (2016), Parowozy..., ss.38-42
  2. B. Pokropiński (2016), Parowozy..., ss.28, 40, 204
  3. a b c d B. Pokropiński, Muzealne..., s. 60-63
  4. B. Pokropiński, Muzealne..., s. 65
  5. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie pokr204
    BŁĄD PRZYPISÓW

Bibliografia

  • Bogdan Pokropiński, Muzealne parowozy wąskotorowe w Polsce (dla toru szerokości 600 i 630 mm), Muzeum Ziemi Pałuckiej, Żnin, 2000, ISBN 83-910219-7-1
  • Bogdan Pokropiński, Parowozy wąskotorowe produkcji polskiej. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 2016. ISBN 978-83-206-1963-8

Linki zewnętrzne

  • Tomisław Czarnecki: Px27-775. [w:] Wciąż pod parą... Parowozy w Polsce [on-line]. [dostęp 2011-01-10].