Andrzej Łapicki: Różnice pomiędzy wersjami

Andrzej Łapicki
	; Warszawa, 26 stycznia 2010
Data i miejsce urodzenia	11 listopada 1924 ; Ryga
Data i miejsce śmierci	21 lipca 2012 ; Warszawa
Zawód	aktor, reżyser, pedagog
Współmałżonek	Zofia Łapicka; Kamila Łapicka;
Lata aktywności	1945–2012
	Zespół artystyczny
	Teatr Narodowy
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 01:59, 19 sty 2017

Andrzej Łapicki (ur. 11 listopada 1924 w Rydze, zm. 21 lipca 2012 w Warszawie) – polski aktor teatralny i filmowy, reżyser teatralny, profesor i rektor Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie, poseł na Sejm X kadencji.

Życiorys

Uczęszczał do Gimnazjum i Liceum im. Stefana Batorego w Warszawie, które zakończył maturą w ramach tajnego nauczania w 1942^[1]. Studiował następnie w konspiracyjnym Państwowym Instytucie Sztuki Teatralnej (m.in. u Zofii Małynicz, Marii i Edmunda Wiercińskich, Mariana Wyrzykowskiego, Jana Kreczmara). Uczestniczył w podziemnych przedstawieniach teatralnych, recytując poezję Krzysztofa Kamila Baczyńskiego i Tadeusza Gajcego, był aktorem Teatru Żołnierskiego Biura Informacji i Propagandy Komendy Głównej Armii Krajowej. Brał udział w powstaniu warszawskim.

Po II wojnie światowej uzyskał dyplom w Łodzi (u Aleksandra Zelwerowicza). W 1945 debiutował w Teatrze Wojska Polskiego w Łodzi (jako Kuba w Weselu Stanisława Wyspiańskiego), od 1949 był związany z teatrami warszawskimi – Współczesnym (1949–1964, 1966–1972), Dramatycznym (1964–1966, 1982–1983), Narodowym (1972–1981), Polskim (1983). W 1957 debiutował w Teatrze Dramatycznym jako reżyser (w Uśmiechu Giocondy Aldousa Huxleya). W latach 1995–1999 zajmował stanowisko dyrektora artystycznego Teatru Polskiego w Warszawie.

Występował również w Teatrze Telewizji, m.in. w spektaklach: Z gawędy wuja Sławomira Mrożka w reż. Jerzego Gruzy (1961), Do kraju tego Cypriana Kamila Norwida w reż. Maryny Broniewskiej (1962), Cudza żona i mąż pod łóżkiem Fiodora Dostojewskiego w reż. Andrzeja Wajdy (1962), Świadkowie albo nasza mała stabilizacja Tadeusza Różewicza w reż. Adama Hanuszkiewicza (1963), Wiele hałasu o nic Williama Szekspira w reż. Ludwika René (1965), Brat marnotrawny Oscara Wilde’a w reż. Jerzego Gruzy (1968), Rozmyślania przy goleniu Stanisława Dygata w reż. Adama Hanuszkiewicza (1969) oraz w Makbecie Williama Szekspira w reż. Andrzeja Wajdy (1969), Czarownicach z Salem Arthura Millera w reż. Zygmunta Hübnera (1979) i w Kordianie Juliusza Słowackiego w reż. Jana Englerta (1994).

Od 1953 wykładał w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Warszawie, od 1979 jako profesor nadzwyczajny, od 1987 jako profesor zwyczajny. W latach 1971–1981 pełnił funkcję dziekana Wydziału Aktorskiego, od 1981 do 1987 i od 1993 do 1996 rektora tej uczelni. Zasiadał w Narodowej Radzie Kultury (1986), w latach 1989–1996 był prezesem Związku Artystów Scen Polskich. Do 1956 pełnił funkcję lektora Polskiej Kroniki Filmowej, cotygodniowego magazynu filmowego, który kontynuował przedwojenną tradycję Kroniki Filmowej PAT.

Od początku lat 80. działał w opozycji demokratycznej, należał do „Solidarności”. W czerwcu 1987 witał Jana Pawła II podczas spotkania papieża ze środowiskiem artystów w warszawskim kościele Świętego Krzyża. Był członkiem Prymasowskiej Rady Społecznej i Komitetu Obywatelskiego, z ramienia którego zasiadał w Sejmie kontraktowym w latach 1989–1991 (w trakcie kadencji przeszedł do KP Unii Demokratycznej)^[2].

Zagrał ponad 200 ról teatralnych, filmowych i telewizyjnych, m.in. w filmach Andrzeja Wajdy i Tadeusza Konwickiego. Reżyserował ponad 100 przedstawień teatralnych i telewizyjnych.

Andrzej Łapicki zmarł nad ranem 21 lipca 2012 w swoim domu w Warszawie^[3]. Uroczystości pogrzebowe aktora odbyły się 27 lipca 2012 w warszawskim kościele św. Karola Boromeusza. Prochy artysty spoczęły w grobowcu rodzinnym na Starych Powązkach^[4].

Życie prywatne

Był synem Borysa Łapickiego (profesora i wykładowcy prawa rzymskiego na Uniwersytecie Warszawskim i Uniwersytecie Łódzkim) oraz prawnukiem Hektora Łapickiego (wojewody mińskiego w czasie powstania styczniowego).

Jego żoną była Zofia Chrząszczewska (zm. 22 lipca 2005^[5]), z którą miał córkę Zuzannę (Grzegorz był adoptowanym synem Zofii z jej poprzedniego związku). 5 czerwca 2009 ożenił się powtórnie – z teatrolog Kamilą Mścichowską, młodszą od niego o 60 lat^[6]^[7]^[8].

W 2012 Kamila Łapicka opublikowała wspomnienia Andrzeja Łapickiego w formie wspólnie prowadzonych rozmów, zatytułowane Łapa w łapę^[9].

Filmografia

Rok	Tytuł	Rola	Uwagi
1946	Zakazane piosenki	wykonawca wyroku na skrzypku – konfidencie	film muzyczny, reżyseria: Leonard Buczkowski
1946	Dwie godziny	towarzysz damulki w Kolorowej	film obyczajowy, reżyseria: Stanisław Wohl, Józef Wyszomirski
1947	Jasne łany	Leśniewski, były nauczyciel	film polityczny, reżyseria: Eugeniusz Cękalski
1949	Spotkanie		etiuda, reżyseria: Silik Szternfeld
1950	Dwie brygady	aktor Stanisz	film obyczajowy, reżyseria: Eugeniusz Cękalski
1950	Miasto nieujarzmione	oficer SS	film wojenny, reżyseria: Jerzy Zarzycki
1953	Żołnierz zwycięstwa	amerykański dziennikarz John Lane	film biograficzny, reżyseria: Wanda Jakubowska
	Sprawa do załatwienia	narrator	film komediowy, reżyseria: Jan Rybkowski, Jan Fethke
	Domek z kart	starosta	film polityczny, reżyseria: Erwin Axer
1960	Powrót	„Siwy”	film psychologiczny, reżyseria: Jerzy Passendorfer
1961	Dziś w nocy umrze miasto	Piotr	film wojenny, reżyseria: Jan Rybkowski
1962	Spóźnieni przechodnie. Krąg istnienie		film obyczajowy, reżyseria: Andrzej Łapicki
	Spóźnieni przechodnie. Nauczycielka	reżyser	film obyczajowy, reżyseria: Jan Rybkowski
	Spotkanie w Bajce	Wiktor	film psychologiczny, reżyseria: Jan Rybkowski
1963	Pamiętnik pani Hanki	Jacek Renowicki, mąż pani Hanki	film komediowy, reżyseria: Stanisław Lenartowicz
1963	Naprawdę wczoraj	pisarz Nowak	film obyczajowy, reżyseria: Jan Rybkowski
1964	Życie raz jeszcze	Piotr Grajewski	film psychologiczny, reżyseria: Janusz Morgenstern
1965	Sposób bycia	bohater	film psychologiczny, reżyseria: Jan Rybkowski
	Salto	pijak Pietuch	film psychologiczny, reżyseria: Tadeusz Konwicki
	Lekarstwo na miłość	Andrzej	film komediowo-kryminalny, reżyseria: Jan Batory
1966	Mistrz	doktor Kawski	film wojenny, reżyseria: Jerzy Antczak
1966	Gdzie jest trzeci król	kapitan Berent	film kryminalny, reżyseria: Ryszard Ber
1967	Poradnik matrymonialny	doktor Bogumił	film komediowy, reżyseria: Włodzimierz Haupe
	Zbrodnia lorda Artura Saville'a	lord Artur Saville	film grozy, reżyseria: Witold Lesiewicz
	Poczmistrz	hrabia	film telewizyjny, reżyseria: Stanisław Lenartowicz
	Szach i mat!	Bartolomeo	film fantastyczny, reżyseria: Andrzej Zakrzewski
	Kwestia sumienia	kapitan Parrol Hartroy	film historyczny, reżyseria: Ewa Petelska, Czesław Petelski
	Klub szachistów	Wacław Urbin	film obyczajowy, reżyseria: Witold Lesiewicz
	Cześć kapitanie	szpieg	film kryminalny, reżyseria: Ewa Petelska, Czesław Petelski
1968	Mistrz tańca	mistrz tańca	film grozy, reżyseria: Jerzy Gruza
	Lalka	Kazimierz Starski	film kostiumowy, reżyseria: Wojciech Jerzy Has
	Dancing w kwaterze Hitlera	niemiecki turysta	film psychologiczny, reżyseria: Jan Batory
1969	Przygody pana Michała	Ketling (odcinki: 1–2, 4–5, 11–13)	serial historyczny, reżyseria: Jerzy Hoffman
	Jarzębina czerwona	porucznik Gorczyński	film wojenny, reżyseria: Ewa Petelska, Czesław Petelski
	Wszystko na sprzedaż	reżyser Andrzej	film satyryczny, reżyseria: Andrzej Wajda
1970	Epilog norymberski	narrator, R. H. Jackson	dokument fabularyzowany, reżyseria: Jerzy Antczak
1971	Jak daleko stąd, jak blisko	Andrzej	film psychologiczny, reżyseria: Tadeusz Konwicki
1971	Piłat i inni	Afraniusz	film dramatyczny, reżyseria: Andrzej Wajda
1972	Wesele	Poeta	film dramatyczny, reżyseria: Andrzej Wajda
1973	Zazdrość i medycyna	dyrektor Tamten	film psychologiczny, reżyseria: Janusz Majewski
1973	Stracona noc	pisarz Wacław Kisielecki	film psychologiczny, reżyseria: Janusz Majewski
1974	Ziemia obiecana	Trawiński	film obyczajowy, reżyseria: Andrzej Wajda
1975	Ziemia obiecana (serial TV)	Trawiński (odcinek: 2)	serial obyczajowy, reżyseria: Andrzej Wajda
1977	Sprawa Gorgonowej	sędzia Kulczycki	film kryminalny, reżyseria: Janusz Majewski
1979	Panny z Wilka	lekarz w Stokroci	film psychologiczny, reżyseria: Andrzej Wajda
1980	Urodziny młodego warszawiaka	Stanisław, ojciec Jacka Bieleckiego	film wojenny, reżyseria: Ewa Petelska, Czesław Petelski
1981	Z dalekiego kraju	oficer niemiecki w katedrze wawelskiej	film biograficzny, reżyseria: Krzysztof Zanussi
1982	Debiutantka	Jerzy	film obyczajowy, reżyseria: Barbara Sass
1985	Dziewczęta z Nowolipek	profesor zatrudniający matkę Franki	film psychologiczny, reżyseria: Barbara Sass
1986	W zawieszeniu	doktor Ruczyński	film psychologiczny, reżyseria: Waldemar Krzystek
1988	Gdzieśkolwiek jest, jeśliś jest...	Hulan	film psychologiczny, reżyseria: Krzysztof Zanussi
1989	Stan posiadania	ojciec Tomasza	film psychologiczny, reżyseria: Krzysztof Zanussi
1989	Lawa	Car w Śnie Senatora	film poetycki, reżyseria: Tadeusz Konwicki
1999	Pan Tadeusz	ksiądz	film poetycki, reżyseria: Andrzej Wajda
2010–2012	M jak miłość	Tadeusz Budzyński (odcinki: 808–896)	opera mydlana, reżyseria: różni
2012	Reguły gry	staruszek na wernisażu (odcinek: 1)	serial komediowy, reżyseria: Bartłomiej Ignaciuk

Odznaczenia i nagrody

Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1995)^[10]
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1975)
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1970)
Złoty Krzyż Zasługi (1954)
Medal 10-lecia Polski Ludowej (1955)
Medal Komisji Edukacji Narodowej (1973)
Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2005)^[11]
Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego (1967)
Odznaka „Za zasługi dla Warszawy” (1990)
„Złota Maska” – nagroda w plebiscycie czytelników „Expressu Wieczornego” – dwukrotnie (1964, 1968)
„Srebrna Maska” – nagroda w plebiscycie czytelników „Expressu Wieczornego” – sześciokrotnie (1963, 1965, 1967, 1969, 1970, 1971)
Nagroda Komitetu do Spraw Radia i Telewizji – czterokrotnie (1964, 1970, 1973 i 1979) m.in. za reżyserię słuchowisk radiowych i role w Teatrze Polskiego Radia
Nagroda Miasta Stołecznego Warszawy (1972)
Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia w dziedzinie teatru za osiągnięcia w twórczości aktorskiej i reżyserskiej (1973)
Nagroda na XIX Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych we Wrocławiu za rolę dyrektora teatru w spektaklu Dwa teatry Jerzego Szaniawskiego w Teatrze Narodowym w Warszawie (1978)
Nagroda główna na XX Kaliskich Spotkaniach Teatralnych w Kaliszu za rolę Danfertha w Czarownicach z Salem Arthura Millera (1980)
„Złoty Ekran” za inscenizację poezji Jarosława Iwaszkiewicza Żebyś był jak ja, szczęśliwy (1980)
Nagroda na XI Opolskich Konfrontacjach Teatralnych w Opolu za mistrzowską realizację Ślubów panieńskich Aleksandra Fredry w Teatrze Polskim w Warszawie (1985)
Super Wiktor (1994)
Nagroda główna na XX Opolskich Konfrontacjach Teatralnych w Opolu za rolę Radosta i reżyserię Ślubów panieńskich Aleksandra Fredry (1995)
Mistrzowski Laur Teatru Telewizji – przyznany przez redakcję „Tele Tygodnia” za całokształt pracy w Teatrze Telewizji (2003)
Nagroda Ministra Kultury w dziedzinie teatru (2005)
Nagroda Specjalna miesięcznika „Teatr” za całokształt twórczości artystycznej i triumfalny powrót na scenę w przedstawieniu Iwanow Antona Czechowa w reż. Jana Englerta w Teatrze Narodowym w Warszawie (2008)
„Feliks Warszawski” za rolę Matwieja Sjemionowicza Szabelskiego w przedstawieniu Iwanow Antona Czechowa w Teatrze Narodowym w Warszawie (2008)
Nagroda im. Cypriana Kamila Norwida w kategorii „Dzieło Życia” (pośmiertnie, 2012)

↑ Stefan Kwiatkowski, Michał Wiland: Materiały biograficzne wychowanków Liceum i Gimnazjum im. Stefana Batorego w Warszawie. Warszawa: Stowarzyszenie Wychowanków Liceum i Gimnazjum im. Stefana Batorego w Warszawie, wrzesień 1993, s. 53, 129.
↑ Strona sejmowa posła X kadencji. [dostęp 2013-01-12].
↑ Andrzej Łapicki nie żyje. rp.pl, 2012-07-21. [dostęp 2013-01-12].
↑ Pożegnanie Andrzeja Łapickiego. tvp.info, 2012-07-27. [dostęp 2013-01-12].
↑ Nekrologi Warszawskie. nekrologi-baza.pl. [dostęp 2013-01-12].
↑ Eksperymentuję – Rozmowa z Andrzejem Łapickim. polityka.pl, 2009-11-22. [dostęp 2013-01-12].
↑ Kamila Łapicka: Jesteśmy szczęśliwi. onet.pl, 2009-06-17. [dostęp 2013-01-12].
↑ On ma 85 lat, jego żona 25. interia.pl, 2009-06-16. [dostęp 2013-01-12].
↑ Kamila Łapicka: Łapa w łapę. Warszawa: Wydawnictwo czerwone i czarne, 2012. ISBN 978-83-7700-039-7.
↑ M.P. z 1995 r. nr 23, poz. 280
↑ Wręczono złote medale „Gloria Artis”. e-teatr.pl, 2005-09-10. [dostęp 2013-01-12].

Bibliografia

Nasi w Sejmie i Senacie, Oficyna Wydawnicza Volumen, Warszawa 1990
Barbara Osterloff (red.), Łapicki. Aktor-reżyser-pedagog. W osiemdziesiątą rocznicę urodzin, Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza, Warszawa 2004
Andrzej Łapicki w serwisie Culture.pl. [dostęp 2013-01-12].

Linki zewnętrzne

Andrzej Łapicki w bazie IMDb (ang.). [dostęp 2013-01-12].
Andrzej Łapicki w bazie Filmweb. [dostęp 2013-01-12].
Andrzej Łapicki w bazie filmpolski.pl. [dostęp 2013-01-12].
Szablon:E-teatr. [dostęp 2013-01-12].
Andrzej Łapicki w wirtualnym albumie w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”

[1] Stefan Kwiatkowski, Michał Wiland: Materiały biograficzne wychowanków Liceum i Gimnazjum im. Stefana Batorego w Warszawie. Warszawa: Stowarzyszenie Wychowanków Liceum i Gimnazjum im. Stefana Batorego w Warszawie, wrzesień 1993, s. 53, 129.

[2] Strona sejmowa posła X kadencji. [dostęp 2013-01-12].

[3] Andrzej Łapicki nie żyje. rp.pl, 2012-07-21. [dostęp 2013-01-12].

[4] Pożegnanie Andrzeja Łapickiego. tvp.info, 2012-07-27. [dostęp 2013-01-12].

[nekrologi-5] Nekrologi Warszawskie. nekrologi-baza.pl. [dostęp 2013-01-12].

[6] Eksperymentuję – Rozmowa z Andrzejem Łapickim. polityka.pl, 2009-11-22. [dostęp 2013-01-12].

[7] Kamila Łapicka: Jesteśmy szczęśliwi. onet.pl, 2009-06-17. [dostęp 2013-01-12].

[8] On ma 85 lat, jego żona 25. interia.pl, 2009-06-16. [dostęp 2013-01-12].

[9] Kamila Łapicka: Łapa w łapę. Warszawa: Wydawnictwo czerwone i czarne, 2012. ISBN 978-83-7700-039-7.

[10] M.P. z 1995 r. nr 23, poz. 280

[11] Wręczono złote medale „Gloria Artis”. e-teatr.pl, 2005-09-10. [dostęp 2013-01-12].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

@@ Linia 362: / Linia 362: @@
 [[Kategoria:Posłowie na Sejm kontraktowy]]
 [[Kategoria:Laureaci Nagrody Ministra Kultury i Sztuki (1944-1989)]]
-[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1944-1989)]]
+[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1944–1989)]]
 [[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)]]
 [[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1944-1989)]]