Ticino: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
lit.
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
m Różne zmiany redakcyjne – linki, apostrofy oraz cudzysłowy.
Linia 38: Linia 38:
'''Ticino''', też '''Tessyn''' ([[język włoski|wł.]]: ''Ticino'', ofic.: ''Repubblica e Cantone Ticino''; [[Język lombardzki|lomb.]]: ''Tesin'', [[język niemiecki|niem.]], [[język francuski|fr.]], [[Język romansz|rom.]]: ''Tessin'') – najdalej wysunięty na południe [[kanton (Szwajcaria)|kanton]] [[Szwajcaria|Szwajcarii]]. Tereny Ticino zostały zajęte przez Szwajcarów w [[XV wiek|XV]] i na początku [[XVI wiek]]u, w [[1803]] kanton Ticino przystąpił do Konfederacji Szwajcarskiej jako pełnoprawny członek.
'''Ticino''', też '''Tessyn''' ([[język włoski|wł.]]: ''Ticino'', ofic.: ''Repubblica e Cantone Ticino''; [[Język lombardzki|lomb.]]: ''Tesin'', [[język niemiecki|niem.]], [[język francuski|fr.]], [[Język romansz|rom.]]: ''Tessin'') – najdalej wysunięty na południe [[kanton (Szwajcaria)|kanton]] [[Szwajcaria|Szwajcarii]]. Tereny Ticino zostały zajęte przez Szwajcarów w [[XV wiek|XV]] i na początku [[XVI wiek]]u, w [[1803]] kanton Ticino przystąpił do Konfederacji Szwajcarskiej jako pełnoprawny członek.


Językiem urzędowym kantonu jest [[język włoski]], natomiast językiem mówionym jest [[język lombardzki]]; wyjątkiem jest gmina [[Bosco/Gurin]], gdzie mówi się po [[Dialekt alemański|alemańsku]]. Na terenie Ticino znajduje się [[Włochy|włoska]] enklawa [[Campione d'Italia]]. Razem z częścią [[Gryzonia|Gryzonii]] Ticino tworzy tzw. ''Svizzera Italiana'' (Szwajcarię włoskojęzyczną). Dialekty [[Język lombardzki|lombardzkie]] ([[Koiné uçidentala|tessyńskie]]) są wciąż szeroko używane, ale nie mają oficjalnego statusu. Najważniejsze miasta to Lugano, Locarno i stolica kantonu Bellinzona.
Językiem urzędowym kantonu jest [[język włoski]], natomiast językiem mówionym jest [[język lombardzki]]; wyjątkiem jest gmina [[Bosco/Gurin]], gdzie mówi się po [[Dialekt alemański|alemańsku]]. Na terenie Ticino znajduje się [[Włochy|włoska]] enklawa [[Campione d’Italia]]. Razem z częścią [[Gryzonia|Gryzonii]] Ticino tworzy tzw. ''Svizzera Italiana'' (Szwajcarię włoskojęzyczną). Dialekty [[Język lombardzki|lombardzkie]] ([[Koiné uçidentala|tessyńskie]]) są wciąż szeroko używane, ale nie mają oficjalnego statusu. Najważniejsze miasta to Lugano, Locarno i stolica kantonu Bellinzona.


* Stolica: [[Bellinzona]]
* Stolica: [[Bellinzona]]

Wersja z 00:16, 25 sty 2017

Ticino
niem. Republik und Kanton Tessin
fr. République et Canton du Tessin
wł. Repubblica e Cantone del Ticino
ret. Republica ed il chantun Tessin
kanton
ilustracja
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Szwajcaria

Siedziba

Bellinzona

Data powstania

1803

Kod ISO 3166-2

CH-TI

Powierzchnia

2812

Populacja (2004)
• liczba ludności


319 800

• gęstość

114

Języki urzędowe

włoski

Szczegółowy podział administracyjny
Plan
Liczba dystryktów

8

Liczba gmin

244

Położenie na mapie Szwajcarii
Położenie na mapie
Strona internetowa

Ticino, też Tessyn (wł.: Ticino, ofic.: Repubblica e Cantone Ticino; lomb.: Tesin, niem., fr., rom.: Tessin) – najdalej wysunięty na południe kanton Szwajcarii. Tereny Ticino zostały zajęte przez Szwajcarów w XV i na początku XVI wieku, w 1803 kanton Ticino przystąpił do Konfederacji Szwajcarskiej jako pełnoprawny członek.

Językiem urzędowym kantonu jest język włoski, natomiast językiem mówionym jest język lombardzki; wyjątkiem jest gmina Bosco/Gurin, gdzie mówi się po alemańsku. Na terenie Ticino znajduje się włoska enklawa Campione d’Italia. Razem z częścią Gryzonii Ticino tworzy tzw. Svizzera Italiana (Szwajcarię włoskojęzyczną). Dialekty lombardzkie (tessyńskie) są wciąż szeroko używane, ale nie mają oficjalnego statusu. Najważniejsze miasta to Lugano, Locarno i stolica kantonu Bellinzona.

Podział administracyjny

Kanton dzieli się na 8 dystryktów.

Demografia

Językiem urzędowym kantonu jest język włoski. Językami z najwyższym odsetkiem użytkowników są:

Kultura i nauka

Z Ticino pochodziło wielu architektów renesansu i baroku: Francesco Borromini, Matteo Castelli, Giovanni Catenazzi, rodzina Fontana, Carlo Maderna, Giovanni Battista di Quadro, Giovanni Trevano.

Z Ticino pochodzi również wielu wybitnych architektów neomodernizmu: Rino Tami, Tita Carloni, Peppo Brivio, Luigi Snozzi, Livio Vacchini, Aurelio Galfetti, Mario Botta.

Zobacz też: kuchnia Ticino.

Nazwa kantonu

Oficjalną nazwą kantonu jest nazwa włoska Ticino (endonim), pochodząca do łacińskiej nazwy Ticinum. W języku polskim używanym w kraju potocznie równie rozpowszechniona jest nazwa Tessyn (takie wyniki daje wyszukiwanie Google). Polonia szwajcarska również używa obu nazw. Polskie publikacje encyklopedyczne w zdecydowanej większości używają nazwy Ticino. KSNG nie wypowiedziała się w tej sprawie, co zgodnie z praktyką i rekomendacjami ONZ oznacza, że zaleca jako poprawną formę endonim, czyli Ticino.

Linki zewnętrzne