Filip Padniewski: Różnice pomiędzy wersjami

Filip Padniewski
Data i miejsce urodzenia	1510 ; Skórki
Data i miejsce śmierci	17 kwietnia 1572 ; Warszawa
Miejsce pochówku	bazylika archikatedralna św. Stanisława i św. Wacława w Krakowie
	biskup przemyski
Okres sprawowania	1560
	biskup krakowski
Okres sprawowania	1562-1572
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Śluby zakonne	po 1542
Nominacja biskupia	1562
Sakra biskupia	brak danych
	Multimedia w Wikimedia Commons

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 21:13, 5 lut 2017

Filip Padniewski herbu Nowina (ur. 1510 we wsi Skórki koło Żnina^[1], zm. 17 kwietnia 1572 w Warszawie) – podkanclerzy koronny (1559–1562), biskup przemyski (1560) i krakowski (1562-1572), sekretarz wielki koronny (od 1557)^[2], duchowny, pisarz polityczny, mówca i mecenas sztuki.

Życiorys

Urodził się we wsi dziedzicznej Skórki w Wielkopolsce jako syn Wojciecha i Małgorzaty z Żernik, kasztelanki kaliskiej. Nauki kończył w Ingolstadt. Młodość spędził na dworze cesarza Karola V. Kształcił się na dworze biskupa krakowskiego Piotra Tomickiego, w latach 1538-1542 studiował we Włoszech. Z początkiem roku 1541, na Uniwersytecie w Padwie uzyskał stopień doktora obojga praw, a w roku 1542 przebywał w Rzymie. Z namowy P. Tomickiego wstąpił do stanu duchownego.

Był posłem Zygmunta I Starego na sejmik województwa krakowskiego w Proszowicach^[3].

Dyplomata, poseł i sekretarz króla Zygmunta Augusta (jako podkanclerz koronny jeździł w poselstwach: do Rzymu, do cesarza Karola V i do cesarza Ferdynand I). Początkowo biskup przemyski, następnie biskup krakowski (od 1562). Wspierał studiującą młodzież. Do Akademii Krakowskiej odnosił się niechętnie, szczególnie do wszechobecnej wówczas scholastyki. Świadczy o tym jego wystąpienie na sejmie (1565) i rola w zatargu uniwersytetu ze studentami Bursy Jerozolimskiej (1566). Współredaktor aktu unii lubelskiej 1569 roku, której był sygnatariuszem^[4]. Zlecił wykonanie nowej polichromii do kościoła św. Krzyża. Był mecenasem Jana Kochanowskiego.

Pochowany w katedrze wawelskiej. Pomnik nagrobny biskupa jest autorstwa Jana Michałowicza z Urzędowa.

Twórczość

Autor biografii biskupów Piotra Tomickiego i Piotra Gamrata.

Ważniejsze utwory i mowy

Wiersze łacińskie (pisane w Ingolstadt), wyd. przy: T. Grzybkowski Disputatio philosophica de syllogismis, Ingolstadt 1604
Elogia decem illustrium virorum Polonorum, fragmenty ogł. Miesięcznik Połocki 1818; rękopis znajdował się w Bibliotece Załuskich
Diarium cuiusdam domestici Petri Tomicki episcopi cracoviensis, obejmuje lata 1532-1536, wyd. W. Kętrzyński Monumenta Poloniae Historica, t. 5 z 1888, (autorstwo według A. Sajkowskiego)
Oratio ad Sigismundum Augustum... habita XXIII Maji 1548, rękopis znajdował się w Bibliotece Załuskich
Literarum publicarum Regni Polonici sub Sigismundo Augusto... annis supra millesimum quingentesimum LIX, LX, LXI, LXII expeditarum, rękopis znajdował się w Archiwum Koronnym w Warszawie
Epistolae sub Sigismundi Augusti principatu ad Regni proceres, partim latine, partim polonice scriptae, rękopis znajdował się w Bibliotece Załuskich
De viris aetatis suae et gentis illustribus liber (zbiór łac. charakterystyk biskupów pol.), wyd. K. Hartleb "Piotr Gamrat w świetle nieznanego życiorysu", Lwów 1938, Archiwum Towarzystwa Naukowego we Lwowie, dz. II, t. 21, zeszyt 2, s. 154-158

Listy

3 listy do Zygmunta Augusta, ogł. Miesięcznik Połocki 1818, s. 217-221
Od biskupa J. Lubodzieskiego, dat. 14 grudnia 1553, rękopis znajdował się w Bibliotece Seminarium Duchownego w Pelplinie nr 292 (kopiariusz S. Marycjusa)
Od kardynała O. Truchsessa, dat. w Rzymie 29 stycznia 1563, rękopis: Biblioteka Watykańska nr 3432, k. 154 b.

Utwory o autorstwie niepewnym

Petri Gamrati archiepiscopi Gnesnensis et episcopi Cracoviensis vita, wyd. K. Hartleb "Piotr Gamrat w świetle nieznanego życiorysu", Lwów 1938, Archiwum Towarzystwa Naukowego we Lwowie, dz. II, t. 21, zeszyt 2, s. 147-154; rękopis (kopia) Ossolineum nr 2470, (autorstwo przypuszczalne według K. Hartleba)
Vita Petri Tomicii, rękopis w Acta Tomiciana, t. 16 (niewydane); odpis w rękopisie Ossolineum nr 2470/II, (przeróbka utworu S. Hozjusza pt. Vita Tomicii; zdaniem S. Brzezińskiego i K. Hartleba praca Padniewskiego; autorstwo to kwestionował W. Zakrzewski)
Vita Petri Kmitae, wyd. 1611 (W. Kętrzyński uważa za autora F. Padniewskiego; inni natomiast S. Górskiego)
pisma F. Padniewskiego zamierzał wydać S. Ptaszycki, posiadał on również odpis jego polskiego traktatu politycznego (być może odpis ten znajduje się w posiadaniu S. Kota)

Bibliografia

Ks. Piotr Nitecki, Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965-1999. Słownik biograficzny, wyd. II popr. i uzupeł., Warszawa 2000, k. 330-331, ISBN 83-211-1311-7,
Polski Słownik Biograficzny, t. XXV, s. 1-7.
Bibliografia Literatury Polskiej – Nowy Korbut, t. 3 Piśmiennictwo Staropolskie, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1965, s. 79-80

↑ Bibliografia Literatury Polskiej – Nowy Korbut, t. 3 Piśmiennictwo Staropolskie, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1965, s. 79
↑ Urzędnicy centralni i nadworni Polski XIV-XVIII wieku, Kórnik 1992, s. 146.
↑ Andrzej Wyczański, Posłowie Zygmunta I na sejmiki, w: Władza i społeczeństwo XVI i XVII w., Warszawa 1989, s. 195.
↑ Volumina Legum, t. II, Petersburg 1859. s. 87.

[1] Bibliografia Literatury Polskiej – Nowy Korbut, t. 3 Piśmiennictwo Staropolskie, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1965, s. 79

[2] Urzędnicy centralni i nadworni Polski XIV-XVIII wieku, Kórnik 1992, s. 146.

[3] Andrzej Wyczański, Posłowie Zygmunta I na sejmiki, w: Władza i społeczeństwo XVI i XVII w., Warszawa 1989, s. 195.

[4] Volumina Legum, t. II, Petersburg 1859. s. 87.

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ Linia 41: / Linia 41: @@
 [[Plik:Leon Wyczółkowski - Kielich biskupa Padniewskiego.jpg|thumb|upright=1.1||Kielich, z którym został pochowany biskup Padniewski, wydobyty z jego grobu i od 1881 roku znajdujący się w skarbcu [[Bazylika archikatedralna św. Stanisława i św. Wacława w Krakowie|katedry wawelskiej]]. Pastel [[Leon Wyczółkowski|Leona Wyczółkowskiego]] z cyklu ''[[Skarbiec wawelski (cykl obrazów)|Skarbiec wawelski]]'']]
-'''Filip Padniewski''' [[Nowina (herb szlachecki)|herbu Nowina]] (ur. [[1510]] we wsi [[Skórki]] koło [[Żnin]]a<ref>''Bibliografia Literatury Polskiej – Nowy Korbut'', t. 3 Piśmiennictwo Staropolskie, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1965, s. 79</ref>, zm. [[17 kwietnia]] [[1572]] w [[Warszawa|Warszawie]]) – [[podkanclerzy koronny]] ([[1559]]–[[1562]]), [[biskupi przemyscy|biskup przemyski]] ([[1560]]) i [[biskupi krakowscy|krakowski]] ([[1562]]-[[1572]]), [[sekretarz wielki koronny]] (od [[1557]])<ref>Urzędnicy centralni i nadworni Polski XIV-XVIII wieku, Kórnik 1992, s. 146.</ref>, duchowny, pisarz polityczny, mówca i mecenas sztuki.
+'''Filip Padniewski''' [[Nowina (herb szlachecki)|herbu Nowina]] (ur. [[1510]] we wsi [[Skórki]] koło [[Żnin]]a<ref>''Bibliografia Literatury Polskiej – Nowy Korbut'', t. 3 Piśmiennictwo Staropolskie, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1965, s. 79</ref>, zm. [[17 kwietnia]] [[1572]] w [[Warszawa|Warszawie]]) – [[podkanclerzy koronny]] (1559–1562), [[biskupi przemyscy|biskup przemyski]] (1560) i [[biskupi krakowscy|krakowski]] (1562-1572), [[sekretarz wielki koronny]] (od 1557)<ref>Urzędnicy centralni i nadworni Polski XIV-XVIII wieku, Kórnik 1992, s. 146.</ref>, duchowny, pisarz polityczny, mówca i mecenas sztuki.
 == Życiorys ==
-Urodził się we wsi dziedzicznej [[Skórki]] w Wielkopolsce jako syn Wojciecha i Małgorzaty z Żernik, kasztelanki kaliskiej. Nauki kończył w [[Ingolstadt]]. Młodość spędził na dworze cesarza [[Karol V Habsburg|Karola V]]. Kształcił się na dworze biskupa krakowskiego [[Piotr Tomicki|Piotra Tomickiego]], w latach [[1538]]-[[1542]] studiował we Włoszech. Z początkiem roku 1541, na [[Uniwersytet w Padwie|Uniwersytecie w Padwie]] uzyskał stopień doktora obojga praw, a w roku 1542 przebywał w [[Rzym]]ie. Z namowy P. Tomickiego wstąpił do stanu duchownego.
+Urodził się we wsi dziedzicznej [[Skórki]] w Wielkopolsce jako syn Wojciecha i Małgorzaty z Żernik, kasztelanki kaliskiej. Nauki kończył w [[Ingolstadt]]. Młodość spędził na dworze cesarza [[Karol V Habsburg|Karola V]]. Kształcił się na dworze biskupa krakowskiego [[Piotr Tomicki|Piotra Tomickiego]], w latach 1538-1542 studiował we Włoszech. Z początkiem roku 1541, na [[Uniwersytet w Padwie|Uniwersytecie w Padwie]] uzyskał stopień doktora obojga praw, a w roku 1542 przebywał w Rzymie. Z namowy P. Tomickiego wstąpił do stanu duchownego.
 Był posłem [[Zygmunt I Stary|Zygmunta I Starego]] na [[sejmik ziemski|sejmik]] [[województwo krakowskie (I Rzeczpospolita)|województwa krakowskiego]] w [[Proszowice|Proszowicach]]<ref>Andrzej Wyczański, Posłowie Zygmunta I na sejmiki, w: Władza i społeczeństwo XVI i XVII w., Warszawa 1989, s. 195.</ref>.
-Dyplomata, poseł i [[sekretarz królewski|sekretarz]] króla [[Zygmunt II August|Zygmunta Augusta]] (jako podkanclerz koronny jeździł w poselstwach: do Rzymu, do cesarza Karola V i do cesarza [[Ferdynand I Habsburg|Ferdynand I]]). Początkowo biskup przemyski, następnie biskup krakowski (od 1562). Wspierał studiującą młodzież. Do [[Uniwersytet Jagielloński|Akademii Krakowskiej]] odnosił się niechętnie, szczególnie do wszechobecnej wówczas scholastyki. Świadczy o tym jego wystąpienie na sejmie (1565) i rola w zatargu uniwersytetu ze studentami Bursy Jerozolimskiej (1566). Współredaktor aktu [[Unia lubelska|unii lubelskiej]] [[1569]] roku, której był sygnatariuszem<ref>Volumina Legum, t. II, Petersburg 1859. s. 87.</ref>. Zlecił wykonanie nowej polichromii do kościoła św. Krzyża. Był mecenasem [[Jan Kochanowski|Jana Kochanowskiego]].
+Dyplomata, poseł i [[sekretarz królewski|sekretarz]] króla [[Zygmunt II August|Zygmunta Augusta]] (jako podkanclerz koronny jeździł w poselstwach: do Rzymu, do cesarza Karola V i do cesarza [[Ferdynand I Habsburg|Ferdynand I]]). Początkowo biskup przemyski, następnie biskup krakowski (od 1562). Wspierał studiującą młodzież. Do [[Uniwersytet Jagielloński|Akademii Krakowskiej]] odnosił się niechętnie, szczególnie do wszechobecnej wówczas scholastyki. Świadczy o tym jego wystąpienie na sejmie (1565) i rola w zatargu uniwersytetu ze studentami Bursy Jerozolimskiej (1566). Współredaktor aktu [[Unia lubelska|unii lubelskiej]] 1569 roku, której był sygnatariuszem<ref>Volumina Legum, t. II, Petersburg 1859. s. 87.</ref>. Zlecił wykonanie nowej polichromii do kościoła św. Krzyża. Był mecenasem [[Jan Kochanowski|Jana Kochanowskiego]].
 Pochowany w [[Bazylika archikatedralna św. Stanisława i św. Wacława w Krakowie|katedrze wawelskiej]]. [[Nagrobek Filipa Padniewskiego|Pomnik nagrobny biskupa]] jest autorstwa [[Jan Michałowicz z Urzędowa|Jana Michałowicza z Urzędowa]].